Преглед на кодот на Потенцијално опасно тело

Немате дозвола за уредување на оваа страница, од следнава причина:
Вашата IP-адреса се наоѓа во опсег блокиран на сите Викимедиини викија.
Блокот го зададе ‪EPIC‬. Наведената причина гласи Open proxy/Webhost: See the help page if you are affected.
Почнува: 09:48, 2 јули 2024
Истекува: 09:48, 2 јули 2025
Вашата тековна IP-адреса е 206.189.44.186. Блокираниот опсег е 206.189.32.0/20.
Вклучете ги сите горенаведени поединости кога се обраќате. Ако сметате дека сте блокирани по грешка, дополнителни информации и напатствија ќе најдете во глобалното правило Без отворени застапници.
Во спротивно, за да поразговарате за блокот, поднесете барање за разгледување на Мета. Можете и да пишете во VRT-редицата на надзорниците на stewards@wikimedia.org, притоа вклучувајќи ги сите гореспоменати поединости.
Можете да го погледнете и копирате кодот на оваа страница.
[[Податотека:Toutatis from Chang'e 2.jpg|��ини|десно|Астероидот [[4179 Тевтат|Тевтат]] е потенцијално опасен [[близуземско тело|близуземски]] [[астероид]], но не претставува претстојна закана по Земјата. Сликано во 2012&nbsp;г.]]

'''Потенцијално опасно тело''' ('''ПОТ''') или '''потенцијално опасен објект''' — [[близуземско тело]] ([[астероид]] или [[комета]]) со [[орбита]] која може да се доближи до  [[Земја]]та и е доволно големо за да причини поголеми штети во [[судирен настан|случај на судир]].<ref name="Task-Force-Report" /> Се дефинираат како тела со најмало растојание на орбитално пресекување со Земјата помало од 0,05 [[астрономски единици]] (19,5 [[месечева единица|месечеви растојанија]]) и [[апсолутна ѕвездена величина|апсолутна величина]] од 22 или посјаен.<ref name="CNEOS-Basics" /> Проценето е дека 98&nbsp;% од познатите потенцијално опасни тела не закана во следните 100 години.<ref name=sentry/> Само 32 ПОТ се ставени на табелата на ризици на „Сентри“, а изземени се сите кои не се закана за следните сто години.<ref name="risk-table"/> Во текот на стотици или илјадници години, потенцијално опасните атероиди имаат можност да ги изменат орбитите на начин кој ќе ги направи недвосмислено опасни.

Највеќето овие тела се '''потенцијално опасни астероиди''' ('''ПОА'''), а неколку од нив се [[комета|комети]]. Во март 2021 г. имало 2.173 познати ПОА (околу 9&nbsp;% од близуземските тела), од кои 158 имаат пречник поголем од 1&nbsp;км ''(погл. списокот на [[#Најголеми потенцијално опасни тела|списокот подолу]])''.<ref name="CNEOS-totals" /><ref name="MPC-unusual-overview" />{{efn|name=note-diameter-estimates}} Most of the discovered ПОА are [[аполонски астероиди]] (1.730) а помал број се [[атонски астероид|атонски]] (171).<ref name="SBDB-query-all-PHA-Apollos"/><ref name="SBDB-query-all-PHA-Atens"/>

По спроведувањето на неколку астрономски прегледи од доцните 1900-ти наваму, бројот на познати ПОА е десеткратно поголем ''(погл. [[#Статистика|столбниот графикон]] подолу)''.<ref name="CNEOS-totals" /> Подробни информации за овие тела во список се објавува ати на мрежна страница на [[Центар за мали планети|Центарот за мали планети]].<ref name="MPC-PHA-list" />

== Преглед ==
[[Податотека:Potentially Hazardous Asteroids 2013.png|мини|десно|245п|Орбитите на познатите потенцијално опасни астероиди, поголеми од 140 м кои минуваат до 7,6 милиони километри од Земјината орбита.]]

Едно тело се смета за ПОТ доколку неговото најмало растојание на орбитално пресекување (МРОП) во овнос на Земјата е помало од 0,05 [[астрономска единица|ае]] (7.500.000&nbsp;км) — околу 19,5&nbsp;[[месечева единица|месечеви растојанија]] — а неговата [[апсолутна ѕвездена величина|апсолутна величина]] е посјајна од 22, што приближно одговара на пречник над 140&nbsp;м.<ref name="Task-Force-Report" /><ref name="CNEOS-Basics" /> Телото би било доволно големо да предизвика регионален разор на човечките населби ако падне на земја, или пак големо [[цунами]] ако удри во [[океан]]. Ваков настан во просек се случува еднаш на 10.000&nbsp;години. Земајќи ги податоците на NEOWISE, се проценува дека постојат 4.700&nbsp;±&nbsp;1.500 потенцијално опасни астроиди со пречника над 100 метри.<ref name="NASA-news" />

=== Степени на опасност ===
{{главна|Торинска скала|Палермска скала}}

Двете главни скали кои ја категоризираат опасноста на астероидните удари се [[палермска скала|палермската]] и [[торинска скала|торинската]].

=== Потенцијално опасни комети ===

Краткопериодните комети со тековно МРОП помало од 0,05&nbsp;ае се: [[109P/Свифт-Татл]], [[55P/Темпел–Татл]], [[15P/Финли]], [[289P/Бланпен]], [[255P/Леви]], [[206P/Бернард–Боатини]], [[21P/Џакобини–Цинер]] и [[73P/Швасман–Вахман]].

=== Бројност ===
[[Податотека:Neo-chart mk.svg|мини|300п|Утврдени [[близуземско тело|БЗТ]] од разни проекти. ПОА се подмножество на БЗТ во поширока смисла.<ref name="CNEOS-totals" />
{| style="width: 100%; margin-bottom: 8px 0 6px; background-color:white;"
|-
| valign=top width=50% |
{{легенда2|#0000FF|border=1px solid #0000B3|LINEAR}}<br />
{{легенда2|#FFA500|border=1px solid #B37400|NEAT}}<br />
{{легенда2|#FF0000|border=1px solid #800000|Spacewatch}}<br />
{{легенда2|#FFFF00|border=1px solid #B3B300|LONEOS}}<br />
{{легенда2|#008B00|border=1px solid #003D00|CSS}}
| valign=top |
{{легенда2|#9400D3|border=1px solid #390052|Pan-STARRS}}<br />
{{легенда2|#00CCCC|border=1px solid #333|NEOWISE}}<br />
{{легенда2|#FFE4C4|border=1px solid #333|ATLAS}}<br />
{{легенда2|#993300|border=1px solid #333|Други}}
|}]]

Во 2012 г. [[НАСА]] проценила дека дотогаш биле најдени 20 до 30&nbsp;отсто од телата.<ref name="NASA-news" /> При блиските приближувања на астероиди кон планетите и месечините вон Земјата, тие ќе подлегнат на гравитациска [[растројување (астрономија)|растројување]] и да ја сменат орбитата, што може да предизвика претходно неопасниот астероид да стане потенцијално опасен, или обратно.

Неколку проекти за астрономски прегледи како [[Истражување на околуземски астероиди на Линколнската опсерваторија|Истражувањето на околуземски астероиди на Линколнската опсерваторија]] (LINEAR), [[Каталински небесен преглед|Каталинскиот небесен преглед]] (CSS) и [[Pan-STARRS]] продолжуваат да трагаат по уште ПОТ. Секое пронајдено тело се проучува на различни начини како оптички, [[радарска астрономија|радарски]] и [[инфрацрвено зрачење|инфрацрвено]] со цел да се утврдат неговите особености како големината, составот, вртежната состојба и да се добие поточна слика за неговата орбита. Во овие набљудувања и следења учествуваат како стручни, така и аматерски астрономи.

=== Големина ===

Астероидите со пречник поголем од 35&nbsp;метри се закана по еден цел град со умерена големина.<ref name="SA2013" /> Меѓутоа пречникот на највеќето мали астероиди не е добро утврден, бидејќи се одредува според сјајноста и растојанието, а не со непосредно мерење. Од оваа причина, [[НАСА]] и [[Лабораторија за реактивен погон|Лабораторијата за реактивен погон]] (JPL) ја користат попрактичната мерка [[апсолутна ѕвездена величина|апсолутна величина]] (''H''). Секој астероид со апсолутна величина 22,0 или посјаен се смета за доволно голем.<ref name="CNEOS-Basics" />

Големината на телото може само грубо да се процени  бидејќи мора да се направи претпоставка за неговото [[албедо]], кое најчесто не е со сигурност познато. Програмата за [[близуземски тела]] на НАСА за оваа цел се служи со претпоставено [[албедо]] од 0,14.

== Најголеми потенцијално опасни тела ==

Со среден пречник од околу 7&nbsp;км, аполонскиот астероид {{мпв|(53319) 1999 JM|8}} е веројатно најголемото потенцијално опасно тело, и покрај послабата [[апсолутна ѕвездена величина|апсолутна величина]] (15,2) во однос на другите тела во табелата. Телото со најниска бројна ознака е [[1566&nbsp;Икар]].<ref name="MPC-PHA-list" />
{| class="wikitable sortable" style="width: 100%; font-size: 0.9em;"
|+ Најсјајни потенцијално опасни астероиди&thinsp;<ref name="MPC-PHA-list" />
|-
! width= 140 rowspan=2 | Ознака !! colspan=3 | Откриен !! rowspan=2 | [[Апсолутна ѕвездена величина|(H)]] (mag) !! rowspan=2 | [[Пречник|D]] (км) !! colspan=7 | Орбитален систем !! rowspan="2" width="55" class="unsortable" | Наводи
|-
! width=45 | Година !! Место !! width=115 | Откривач !! Класа !! [[голема полуоска|a]]<br />{{мали|([[астрономска единица|ае]])}} !! [[Орбитално занесување|e]] !! [[Орбитален наклон|''i'']]<br />{{мали|([[Степен (агол)|°]])}} !! [[Перихел|q]]<br />{{мали|(ае)}} !! [[афел|Q]]<br />{{мали|(ае)}} !! {{крат|МРОП|најмало растојание на орбитално пресекување}}<br />{{мали|(ае)}}
|-
| data-sort-value="4953" | '''{{мпв|(4953) 1990 MU}}'''
| 1990
| 413
| Р. Х. Мекнот
| 14,1
| 3
| [[аполонски астероид|APO]]
| 1,621
| 0,658
| 24,4
| 0,555
| 2,687
| 0,02640
|{{MPC|4953}}{{·}}{{JPL|4953}}
|-
| data-sort-value="3122" | '''[[3122 Флоренс]]'''
| 1981
| 413
| Ш. Џ. Бас
| 14,1
| 5
| [[аморски астероид|AMO]]
| 1,769
| 0,423
| 22,2
| 1,020
| 2,518
| 0,04430
|{{MPC|3122}}{{·}}{{JPL|3122}}
|-
| data-sort-value="16960" | '''{{мпв|(16960) 1998 QS|52}}'''
| 1998
| 704
| LINEAR
| 14,3
| 4
| [[аполонски астероид|APO]]
| 2,203
| 0,858
| 17,5
| 0,313
| 4,093
| 0,01443
|{{MPC|16960}}{{·}}{{JPL|16960}}
|-
| data-sort-value="4183" | '''[[4183 Куно]]'''
| 1959
| 074
| К. Хофмајстер
| 14,4
| 4
| [[аполонски астероид|APO]]
| 1,982
| 0,634
| 6,7
| 0,725
| 3,240
| 0,02825
|{{MPC|4183}}{{·}}{{JPL|4183}}
|-
| data-sort-value="3200" | '''[[3200 Фаетон]]'''
| 1983
| 500
| IRAS
| 14,6
| 5,8
| [[аполонски астероид|APO]]
| 1,271
| 0,890
| 22,3
| 0,140
| 2,402
| 0,01945
|{{MPC|3200}}{{·}}{{JPL|3200}}
|-
| data-sort-value="242450" | '''{{мпв|(242450) 2004 QY|2}}'''
| 2004
| E12
| Преглед „Сајдинг Спринг“
| 14,7
| 3
| [[аполонски астероид|APO]]
| 1,084
| 0,477
| 37,0
| 0,567
| 1,601
| 0,04686
|{{MPC|242450}}{{·}}{{JPL|242450}}
|-
| data-sort-value="89830" | '''{{мпв|(89830) 2002 CE}}'''
| 2002
| 704
| LINEAR
| 14,9
| 3,1
| [[аморски астероид|AMO]]
| 2,077
| 0,507
| 43,7
| 1,023	
| 3,131
| 0,02767
|{{MPC|89830}}{{·}}{{JPL|89830}}
|-
| data-sort-value="137427" | '''{{мпв|(137427) 1999 TF|211}}'''
| 1999
| 704
| LINEAR
| 15,1
| 2,9
| [[аполонски астероид|APO]]
| 2,448
| 0,610
| 39,2
| 0,955
| 3,942
| 0,01787
|{{MPC|137427}}{{·}}{{JPL|137427}}
|-
| data-sort-value="111253" | '''{{мпв|(111253) 2001 XU|10}}'''
| 2001
| 704
| LINEAR
| 15,2
| 3
| [[аполонски астероид|APO]]
| 1,754
| 0,439
| 42,0
| 0,983
| 2,524
| 0,02934
|{{MPC|111253}}{{·}}{{JPL|111253}}
|-
| data-sort-value="53319" | '''{{мпв|(53319) 1999 JM|8}}'''
| 1999
| 704
| LINEAR
| 15,2
| 7
| [[аполонски астероид|APO]]
| 2,726
| 0,641
| 13,8	
| 0,978	
| 4,474
| 0,02346
|{{MPC|53319}}{{·}}{{JPL|53319}}
|-
| data-sort-value="1981" | '''[[1981 Мида]]'''
| 1973
| 675
| Ч. Т. Ковал
| 15,2
| 2
| [[аполонски астероид|APO]]
| 1,776
| 0,650
| 39,8
| 0,621
| 2,931
| 0,00449
|{{MPC|1981}}{{·}}{{JPL|1981}}
|-
| data-sort-value="2201" | '''[[2201 Олџејто]]'''
| 1947
| 690
| Х. Л. Џиклас
| 15,25
| 2,1
| [[аполонски астероид|APO]]
| 2,175
| 0,713
| 2,5
| 0,624
| 3,726
| 0,00305
|{{MPC|2201}}{{·}}{{JPL|2201}}
|-
| data-sort-value="90075" | '''{{мпв|(90075) 2002 VU|94}}'''
| 2002
| 644
| NEAT
| 15,3
| 2,2
| [[аполонски астероид|APO]]
| 2,134
| 0,576
| 8,9
| 0,904
| 3,363
| 0,03010
|{{MPC|90075}}{{·}}{{JPL|90075}}
|-
| data-sort-value="4179" | '''[[4179 Тевтат]]'''
| 1989 
| 010
| К. Полас
| 15,30
| 2.,5
| [[аполонски астероид|APO]]
| 2,536
| 0,629
| 0,4
| 0,940
| 4,132
| 0,00615
|{{MPC|4179}}{{·}}{{JPL|4179}}
|-
| data-sort-value="159857" | '''{{мпв|(159857) 2004 LJ|1}}'''
| 2004
| 704
| LINEAR
| 15,4
| 3
| [[аполонски астероид|APO]]
| 2,264
| 0,593
| 23,1
| 0,920
| 3,607
| 0,01682
|{{MPC|159857}}{{·}}{{JPL|159857}}
|-
| data-sort-value="85713" | '''{{мпв|(85713) 1998 SS|49}}'''
| 1998
| 704
| LINEAR
| 15,6
| 3,5
| [[аполонски астероид|APO]]
| 1,924
| 0,639
| 10,8
| 0,694
| 3,154
| 0,00234
|{{MPC|85713}}{{·}}{{JPL|85713}}
|-
| data-sort-value="4486" | '''[[4486 Митра]]'''
| 1987
| 071
| Е. В. Елст<br />В. Г. Шкодров
| 15,6
| 2
| [[аполонски астероид|APO]]
| 2,200
| 0,663
| 3,0
| 0,742
| 3,658
| 0,04626
|{{MPC|4486}}{{·}}{{JPL|4486}}
|-
| data-sort-value="1620" | '''[[1620 Географ]]'''
| 1951
| 675
| А. Џ. Вилсон<br />Р. Минковски
| 15,6
| 2,5
| [[аполонски астероид|APO]]
| 1,245
| 0,335
| 13,3
| 0,828
| 1,663
| 0,03007
|{{MPC|1620}}{{·}}{{JPL|1620}}
|-
| data-sort-value="415029" | '''{{мпв|(415029) 2011 UL|21}}'''
| 2011
| 703
| CSS
| 15,7
| 2,5
| [[аполонски астероид|APO]]
| 2,122
| 0,653
| 34,9
| 0,736
| 3,509
| 0,01925
|{{MPC|415029}}{{·}}{{JPL|415029}}
|-
| data-sort-value="242216" | '''{{мпв|(242216) 2003 RN10}}'''
| 2003
| 699
| LONEOS
| 15,7
| 2,5
| [[аморски астероид|AMO]]
| 2,231
| 0,541
| 39,6
| 1,024
| 3,438
| 0,00956
|{{MPC|242216}}{{·}}{{JPL|242216}}
|-
| data-sort-value="12923" | '''[[12923 Zephyr]]'''
| 1999
| 699
| LONEOS
| 15,8
| 2
| [[аполонски астероид|APO]]
| 1,962
| 0,492
| 5,3
| 0,996
| 2,927
| 0,02115
|{{MPC|12923}}{{·}}{{JPL|12923}}
|-
| data-sort-value="12923" | '''{{мпв|(52768) 1998 OR|2}}'''
| 1998
| 566
| NEAT
| 15,8
| 2
| [[аполонски астероид|APO]]
| 2,380
| 0,573
| 5,9
| 1,017
| 3,743
| 0,01573
|{{MPC|52768}}{{·}}{{JPL|52768}}
|}

=== Статистика ===

Подолу е даден список на најголеми ПОА (според [[апсолутна ѕвездена величина|апсолутна величина H]]) откриени во дадена година.<ref name="SBDB-query-H18+" /> Историските податоци за збирниот бро на откриени ПОА од 1999 г. наваму е прикажан во столбни графикони — едниот за вкупниот број, а другиот за тела поголеми од еден километар.<ref name="CNEOS-totals" />
{| class="wikitable floatleft sortable" style="font-size: 0.9em;"
|+ Најсјајни ПОА откриени секоја година од 1989 г. наваму &thinsp;<ref name="SBDB-query-H18+" />
! data-sort-type="number" | Број
! width=85 | Име
! width=35 | Година
! width=35 | [[апсолутна ѕвездена величина|(H)]]
! Наводи
|-
| align=right | 4179
| [[4179 Тевтат|Тевтат]]
| 1989
| 15,3
| {{MPC|4179}}{{·}}{{JPL|4179}}
|-
| align=right | 4953
| {{мпв-|4953|1990 MU}}
| 1990
| 14,1
| {{MPC|4953}}{{·}}{{JPL|4953}}
|-
| align=right | 7341
| {{мпв|1991 VK}}
| 1991
| 16,7
| {{MPC|7341}}{{·}}{{JPL|7341}}
|-
| align=right | 5604
| {{мпв|1992 FE}}
| 1992
| 16,4
| {{MPC|5604}}{{·}}{{JPL|5604}}
|-
| align=right | 39572
| {{мпв-|39572|1993 DQ1}}
| 1993
| 16,4
| {{MPC|39572}}{{·}}{{JPL|39572}}
|-
| align=right | 136618
| {{мпв-|136618|1994 CN|2}}
| 1994
| 16,6
| {{MPC|136618}}{{·}}{{JPL|136618}}
|-
| align=right | 243566
| {{мпв-|243566|1995 SA}}
| 1995
| 17,3
| {{MPC|243566}}{{·}}{{JPL|243566}}
|-
| align=right | 8566
| {{мпв-|8566|1996 EN}}
| 1996
| 16,5
| {{MPC|8566}}{{·}}{{JPL|8566}}
|-
| align=right | 35396
| {{мпв|1997 XF|11}}
| 1997
| 16,9
| {{MPC|35396}}{{·}}{{JPL|35396}}
|-
| align=right | 16960
| {{мпв-|16960|1998 QS|52}}
| 1998
| 14,3
| {{MPC|16960}}{{·}}{{JPL|16960}}
|-
| align=right | 137427
| {{мпв-|137427|1999 TF|211}}
| 1999
| 15,0
| {{MPC|137427}}{{·}}{{JPL|137427}}
|-
| align=right | 23187
| {{мпв-|23187|2000 PN|9}}
| 2000
| 16,1
| {{MPC|23187}}{{·}}{{JPL|23187}}
|-
| align=right | 111253
| {{мпв-|111253|2001 XU|10}}
| 2001
| 14,9
| {{MPC|111253}}{{·}}{{JPL|111253}}
|-
| align=right | 89830
| {{мпв-|89830|2002 CE}}
| 2002
| 14,7
| {{MPC|89830}}{{·}}{{JPL|89830}}
|-
| align=right | 242216
| {{мпв-|242216|2003 RN|10}}
| 2003
| 15,7
| {{MPC|242216}}{{·}}{{JPL|242216}}
|-
| align=right | 242450
| {{мпв-|242450|2004 QY|2}}
| 2004
| 14,7
| {{MPC|242450}}{{·}}{{JPL|242450}}
|-
| align=right | 308242
| {{мпв-|308242|2005 GO|21}}
| 2005
| 16,4
| {{MPC|308242}}{{·}}{{JPL|308242}}
|-
| align=right | 374851
| {{мпв-|374851|2006 VV|2}}
| 2006
| 16,8
| {{MPC|374851}}{{·}}{{JPL|374851}}
|-
| align=right | 214869
| {{мпв-|214869|2007 PA|8}}
| 2007
| 16,2
| {{MPC|214869}}{{·}}{{JPL|214869}}
|-
| align=right | 294739
| {{мпв-|294739|2008 CM}}
| 2008
| 17,1
| {{MPC|294739}}{{·}}{{JPL|294739}}
|-
| align=right | 369264
| {{мпв-|369264|2009 MS}}
| 2009
| 16,0
| {{MPC|369264}}{{·}}{{JPL|369264}}
|-
| align=right | 381906
| {{мпв-|381906|2010 CL|19}}
| 2010
| 17,8
| {{MPC|381906}}{{·}}{{JPL|381906}}
|-
| align=right | 415029
| {{мпв-|415029|2011 UL|21}}
| 2011
| 15,7
| {{MPC|415029}}{{·}}{{JPL|415029}}
|-
| align=right | 482467
| {{мпв-|482467|2012 LK|9}}
| 2012
| 17,8
| {{MPC|482467}}{{·}}{{JPL|482467}}
|-
| align=right | 507716
| {{мпв-|507716|2013 UP|8}}
| 2013
| 16,5
| {{MPC|507716}}{{·}}{{JPL|507716}}
|-
| align=right | 533671
| {{мпв|2014 LJ|21}}
| 2014
| 16,0
| {{MPC|533671}}{{·}}{{JPL|533671}}
|-
| align=right | –
| {{мпв|2015 HY|116}}
| 2015
| 17,5
| {{MPC|2015+HY116}}{{·}}{{JPL|2015+HY116}}
|-
| align=right | –
| {{мпв|2016 CB|194}}
| 2016
| 17,6
| {{MPC|2016+CB194}}{{·}}{{JPL|2016+CB194}}
|-
| align=right | –
| {{мпв|2017 CH|1}}
| 2017
| 17,9
| {{MPC|2017+CH1}}{{·}}{{JPL|2017+CH1}}
|-
| align=right | –
| {{мпв|2018 XV|5}}
| 2018
| 17,5
| {{MPC|2018+XV5}}{{·}}{{JPL|2018+XV5}}
|-
| align=right | –
| {{мпв|2019 CE|4}}
| 2019
| 18,0
| {{MPC|2019+CE4}}{{·}}{{JPL|2019+CE4}}
|-
| align=right | –
| {{мпв|2020 SL|1}}
| 2020
| 17,4
| {{MPC|2020+SL1}}{{·}}{{JPL|2020+SL1}}
|}

{{Сликарамка
 |width = 470
 |align=right
 |pos=bottom
 |content=<div style="margin: 15px 5px -30px -50px; font-size: 80%;">{{ #invoke:Chart | bar-chart
   | width = 500
   | height = 300
   | group 1 =50 : 59 : 71 : 83 : 98 : 105 : 121 : 130 : 134 : 138 : 142 : 145 : 146 : 150 : 150 : 152 : 153 : 155 : 156 : 156 : 156 : 157 : 157
   | colors = #FF3366
   | group names = 
   | units suffix = _ПОА-КМ
   | x legends = пре.<!--пред 1999--> : 1999 : : 2001: : 2003 : : 2005: : 2007 : : 2009 : : 2011 : : 2013 : : 2015 : : 2017 : : 2019 : 
   }}</div>
 |caption = <span style="color: #FF3366;">'''ПОА-КМ: потенцијално опасни астероиди поголеми од 1 километар од 1999&nbsp;г. наваму'''</span> — Збирен број на откриени ПОА. Во септември 2020 г. имало 157 познати ПОТ поголеми од еден километар.<ref name="CNEOS-totals" />
|max-width=}}

{{Сликарамка
 |width = 470
 |align=right
 |pos=bottom
 |content=<div style="margin: 15px 5px -30px -50px; font-size: 80%;">{{ #invoke:Chart | bar-chart
   | width = 500
   | height = 300
   | group 1=162 : 209 : 286 : 360 : 466 : 536 : 636 : 729 : 819 : 897 : 993 : 1078 : 1158 : 1265 : 1344 : 1436 : 1524 : 1629 : 1736 : 1857 : 1944 : 2036 : 2115
   | colors = #003DF5
   | group names = 
   | units suffix = _ПОА
   | x legends = пре.<!--пред 1999--> : 1999 : : 2001: : 2003 : : 2005: : 2007 : : 2009 : : 2011 : : 2013 : : 2015 : : 2017 : : 2019 : 
   }}</div>
 |caption = <span style="color: #003DF5;">'''ПОА: вкупен број на потенцијално опасни астероиди од 1999&nbsp;г. наваму'''</span> — Збирен број на сите откриени ПОА. Во септември 2020 г. имало 2,115 ПОА.<ref name="CNEOS-totals" />
|max-width=}}
{{среди}}

== Поврзано ==
* [[Список на земјопресекувачи]]
* [[Список на астероиди близоприближувачи]]

== Белешки ==
{{белешки|refs=

{{efn|name=note-diameter-estimates|1=Пресметаниот среден пречник на едно тело е само приближна проценка. Избеден е од колебливата сјајност на телото мерена на различни наврати и претпоставената (но честопати непозната) отсјај на површината.  [https://cneos.jpl.nasa.gov/tools/ast_size_est.html Големинскиот проценител на астероиди] на НАСА е алатка за општо претворање на [[апсолутна ѕвездена величина|апсолутната величина]] во пречник за претпоставено геометриско албедо.}}

}} <!-- крај на белешките -->

== Наводи ==
{{reflist|refs=

<ref name="MPC-PHA-list">{{нмс
  |title      = List of the Potentially Hazardous Asteroids (PHAs)
  |work       = Minor Planet Center
  |url        = https://www.minorplanetcenter.net/iau/lists/t_phas.html
  |access-date = 16 January 2018}}</ref>

<ref name="Task-Force-Report">{{наведено списание
 |title        = Report of the Task Force on potentially hazardous Near Earth Objects
 |author       = Task Force on potentially hazardous Near Earth Objects
 |date         = September 2000
 |url          = http://www.nss.org/resources/library/planetarydefense/2000-ReportOfTheTaskForceOnPotentiallyHazardousNearEarthObjects-UK.pdf
 |access-date   = 22 January 2018
 |archive-url  = https://web.archive.org/web/20161210142717/http://nss.org/resources/library/planetarydefense/2000-ReportOfTheTaskForceOnPotentiallyHazardousNearEarthObjects-UK.pdf
 |archive-date = 10 December 2016
 |url-status   = dead
}}</ref>

<ref name="CNEOS-Basics">{{нмс
  |title      = NEO Basics – Potentially Hazardous Asteroids (PHAs) 
  |publisher  = CNEOS NASA/JPL
  |url        = https://cneos.jpl.nasa.gov/about/neo_groups.html
  |access-date = 16 January 2020}}</ref>

<ref name="MPC-unusual-overview">{{нмс
  |title      = Unusual Minor Planets – Overview
  |work       = Minor Planet Center
  |url        = https://minorplanetcenter.net/iau/lists/Unusual.html
  |access-date = 16 January 2020}}</ref>

<ref name="CNEOS-totals">{{нмс
  |title      = Discovery Statistics – Cumulative Totals
  |publisher  = CNEOS NASA/JPL
  |date       = 7 January 2020
  |url        = https://cneos.jpl.nasa.gov/stats/totals.html
  |access-date = 16 January 2020}}</ref>

<ref name="NASA-news">{{нмс
  |title      = NASA news – NASA Survey Counts Potentially Hazardous Asteroids
  |date       = 16 May 2012
  |publisher  = NASA/JPL
  |url        = https://www.jpl.nasa.gov/news/news.php?release=2012-138
  |access-date = 22 January 2018}}</ref>

<ref name="SA2013">{{наведен нестручен часопис
  |title      = Asteroid Hunter Gives an Update on the Threat of Near-Earth Objects
  |date       = 22 January 2013
  |magazine  = Scientific American
  |author     = Will Ferguson
  |url        = https://blogs.scientificamerican.com/observations/asteroid-hunter-gives-an-update-on-the-threat-of-near-earth-objects/
  |access-date=2013-01-23}}</ref>

<ref name="SBDB-query-all-PHA-Apollos">{{нмс
  |title      = JPL Small-Body Database Search Engine: PHAs and orbital class (APO)
  |publisher  = JPL Solar System Dynamics
  |url        = https://ssd.jpl.nasa.gov/sbdb_query.cgi?obj_group=pha;obj_kind=all;obj_numbered=all;ast_orbit_class=APO;OBJ_field=0;ORB_field=0;table_format=HTML;max_rows=100;format_option=comp;c_fields=AcBhBgBjBiBnBsCjCpAi;.cgifields=format_option;.cgifields=obj_kind;.cgifields=obj_group;.cgifields=obj_numbered;.cgifields=ast_orbit_class;.cgifields=table_format;.cgifields=com_orbit_class&query=1&c_sort=AcA
  |access-date = 16 January 2020}}</ref>

<ref name="SBDB-query-all-PHA-Atens">{{нмс
  |title      = JPL Small-Body Database Search Engine: PHAs and orbital class (ATE)
  |publisher  = JPL Solar System Dynamics
  |url        = https://ssd.jpl.nasa.gov/sbdb_query.cgi?obj_group=pha;obj_kind=all;obj_numbered=all;ast_orbit_class=ATE;OBJ_field=0;ORB_field=0;table_format=HTML;max_rows=100;format_option=comp;c_fields=AcBhBgBjBiBnBsCjCpAi;.cgifields=format_option;.cgifields=obj_kind;.cgifields=obj_group;.cgifields=obj_numbered;.cgifields=ast_orbit_class;.cgifields=table_format;.cgifields=com_orbit_class&query=1&c_sort=AcA
  |access-date = 16 January 2020}}</ref>

<ref name="SBDB-query-H18+">{{нмс
  |title      = JPL Small-Body Database Search Engine: PHAs and H < 18 (mag)
  |publisher  = JPL Solar System Dynamics
  |url        = https://ssd.jpl.nasa.gov/sbdb_query.cgi?obj_group=pha;obj_kind=all;obj_numbered=all;OBJ_field=0;ORB_field=0;c1_group=OBJ;c1_item=Ai;c1_op=%3C;c1_value=18;table_format=HTML;max_rows=200;format_option=comp;c_fields=AcBhBgBjBiBnBsCkCqAi;.cgifields=format_option;.cgifields=obj_kind;.cgifields=obj_group;.cgifields=obj_numbered;.cgifields=ast_orbit_class;.cgifields=table_format;.cgifields=com_orbit_class&query=1&c_sort=AcA
  |access-date=2012-06-13}}</ref>

<ref name="risk-table">{{нмс
  |title=Sentry Risk Table
  |url=https://cneos.jpl.nasa.gov/sentry/
  |access-date=2019-08-15}} (Click "Use Unconstrained Settings" AND select "H<=22" for list of PHAs)</ref>

<ref name=sentry>(32 Sentry risk-listed PHAs / [https://cneos.jpl.nasa.gov/stats/totals.html 2173 PHAs]) = 1,5&nbsp;%</ref>

}} <!-- end of reflist -->

== Надворешни врски ==
* [https://cneos.jpl.nasa.gov/sentry/ „Сентри“: Надзорен систем за можни судири со Земјата (тековен)] од програмата NEO {{en}} 
* [http://andrew-lowe.ca/ALL-PHAS.HTM#Earth Многу блиски приближувања (<0,01 ае) на ПОА кон Земјата, 1900-2200 г.] {{en}}
* [http://www.brera.mi.astro.it/sormano/teca.html Табела на следните блиски приближувања на астероиди до Земјата (TECA)] — Астрономска опсерваторија „Сормано“ {{en}}
* [http://www.brera.mi.astro.it/sormano/mbpl.html Приоритетни списоци на мали тела (MBPL)] — Астрономска опсерваторија „Сормано“ {{en}}
* [http://swfound.org/media/16114/iac-10.e3.1b.4.pdf Одговори на заканата од потенцијално опасни близуземски тела] {{en}} (PDF)
* [https://www.minorplanetcenter.net/iau/lists/Sizes Претворање од апсолутна величина во пречник] — [[Центар за мали планети]] {{en}}
* [http://www.minorplanetcenter.net/iau/lists/t_phas.html Списоци на потенцијално опасни астероиди] {{en}}

{{Мали тела во Сончевиот Систем}}
{{Сончев Систем}}
{{Современи судирни настани}}

[[Категорија:Потенцијално опасни астероиди| ]]
[[Категорија:Близуземски тела]]
[[Категорија:Планетарна одбрана]]
[[Категорија:Опасности во вселената]]
[[Категорија:Херои на социјалистичкиот труд]]
Предлошки на страницава:
Назад на Потенцијално опасно тело.
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/wiki/Потенцијално_опасно_тело“