Преглед на кодот на Дунавски парк

Немате дозвола за уредување на оваа страница, од сл��днава причина:

Вашата IP-адреса се наоѓа во опсег блокиран на сите Викимедиини викија.

Блокот го зададе ‪EPIC‬. Наведената причина гласи Open proxy/Webhost: See the help page if you are affected.

Почнува: 09:48, 2 јули 2024
Истекува: 09:48, 2 јули 2025

Вашата тековна IP-адреса е 206.189.44.186. Блокираниот опсег е 206.189.32.0/20.

Вклучете ги сите горенаведени поединости кога се обраќате. Ако сметате дека сте блокирани по грешка, дополнителни информации и напатствија ќе најдете во глобалното правило Без отворени застапници.

Во спротивно, за да поразговарате за блокот, поднесете барање за разгледување на Мета. Можете и да пишете во VRT-редицата на надзорниците на stewards@wikimedia.org, притоа вклучувајќи ги сите гореспоменати поединости.

Можете да го погледнете и копирате кодот на оваа страница.

'''Дунавски парк''' е [[Градски парк|урбан парк]] во центарот на [[Нови Сад]],<ref name="zelenilo">{{Наведена мрежна страница|url=http://zelenilo.com/dunavski-park/?lang=lat|title=Dunavski park|date=2013|publisher=Gradsko zelenilo Novi Sad|language=sr|trans-title=Danube Park|accessdate=2022-02-12|archive-date=2021-01-18|archive-url=https://web.archive.org/web/20210118031436/https://zelenilo.com/dunavski-park/?lang=lat|url-status=dead}}</ref> главен град на [[Војводина|покраината Војводина]], [[Србија]]. Формиран во 1895 година, тој е заштитен како [[Споменик на природата|споменик]] на природата и е еден од симболите на градот.<ref name="Politika">{{Наведување|last=Miroslav Stefanović|title=Zanimljiva Srbija: Dunavski park u jesenjem izdanju|trans_title=Interesting Serbia: Danube park, autumn edition|journal=[[Politika]]-Magazin, No. 1052|pages=19-21|language=sr|date=26 November 2017|url=http://www.politika.rs/sr/clanak/393592/Dunavski-park-u-jesenjem-izdanju}}</ref>

== Локација ==
[[Податотека:Jezero_u_dunavskom_parku.jpg|десно|мини|250x250пкс| Поглед на езерото]]
[[Податотека:Дунавски_парк,_Нови_Сад2.jpg|десно|мини|251x251пкс| Бујна, разновидна вегетација]]
Паркот се наоѓа во централното градско соседство Стари Град. Се граничи со улиците ''Дунавска'' на север, ''Иве'' Лоле Рибара на исток, ''Булевар Михајла Пупина'' на југ, ''Пионирска'' на југозапад и ''Игњата Павласа'' на запад. Блиску до [[Дунав|реката Дунав]], откако ќе помине покрај паркот, ''Булевар Михајла Пупина'' се протега на [[Варадински мост|Варадинскиот мост]], кој го поврзува Нови Сад со Петроварадин. Значајни згради во близина се Музејот на Војводина, Младинскиот театар, Музејот на современи уметности во Војводина, Музејот на Нови Сад и Архивот на Војводина.

== Име ==
Името на паркот ''Дунавски парк'' значи Дунав парк. Сепак, иако во близина на реката, паркот го добил името по улицата Дунав, која ја опкружува на север.<ref name="Politika"/>

== Историја ==

=== Потекло ===
[[Податотека:Dunav_isa_bisa_park_13.jpg|десно|мини|250x250пкс| Лебедите Иса и Биса]]
[[Податотека:Фонтаница.jpg|десно|мини|333x333пкс| Нимфата]]
Во 19 век, областа на модерниот парк била крак на Дунав, или ''Лиман''. Населбата јужно од паркот и поранешна општина Нови Сад, денес се вика Лиман. Областа била вистинско, големо блато, познато по изобилството на трски, врби, комарци и жаби. Дополнително, целиот локалитет бил понизок од околната земја, бидејќи земјата била ископана и користена за изградба на насипот на левиот брег на Дунав (''Мостобран''), преку [[Петроварадинска тврдина|Петроварадинската тврдина]]. Некои слики од тој период покажувале чамци кои пловат низ мочуриштето.<ref name="Politika"/>

=== Парк ===
Во 1895 година било одлучено наместо блато да се формира парк. Калливата и песочна водена вдлабнатина била покриена со земја, оставајќи мала водена површина која била тулина и претворена во езеро. Во езерото остана мал остров. Го добила името ''Ержебет'', по [[Елизабета Баварска|царицата Елизабета од Австрија]], сопружник на царицата на [[Австроунгарија]]. Кога била убиена во 1898 година, на островот во нејзина чест била засадена расплакана врба.<ref name="Politika"/> Езерото е формирано на надморска височина од 76 метри. Езерото и островот денес едноставно се нарекуваат ''Језеро'' и ''Острвце'', што значи „езеро“ и „островче“.

Фотографиите од 1900 година покажуваат луѓе како лизгале на езерото. Темелното уредување на паркот започнало во раните 1900-ти. [[Кафеана]]та ''Кај англиската кралица'' е урната и изградена е зграда, во кој денес се наоѓа Музејот на Војводина. Тревата била засадена, па низ паркот биле поставени нови дрвја и земјени патеки. Првата скулптура, Нимфата (официјално, Девојката со роговиден, дело на Ѓорѓе Јовановиќ ), била поставена во 1912 година. Паркот бил дополнително уреден во 1920-тите и 1930-тите.<ref name="Politika"/> Паркот првично го добил името ''Променада''. Во средината на 1930-тите, пополнувањето на мочуриштето конечно било завршено, така што завршувањето на патеките и паркот бил преименуван во Дунав парк. Паркот бил реновиран од 1958 до 1962 година, по проект на Ратибор Ѓорѓевиќ, кога бил обликуван во формата во која постои денес. Сите болни и исушени дрвја биле отстранети и биле воведени цветни аранжмани. Друга голема реконструкција се случила во 1978 година.<ref name="zelenilo"/><ref name="Politika" />

== Дивиот свет ==

=== Растителен живот ===
Во паркот има над 600 индивидуални дрвја и 7.000 украсни растенија, со 250 различни растителни видови. Листопадни дрвја вклучуваат чинари (од 2017 година, некои се постари од 100 години), [[црна топола]], сребрена липа, европска коприва, лешник, [[бреза]], [[јавор]], [[див костен]] и даб, кој е под заштита, додека зимзелените дрвја се црн бор, туја, чемпрес, [[ела]]. Декоративни растенија вклучуваат бела топола, чемпрес, цреша, слива, турска леска, даб и многубројни грмушки (дуња, [[дрен]]).<ref name="Politika"/>

Вегетацијата во паркот е исклучително бујна во споредба со другите паркови во Србија и не е познато зошто дрвјата и растенијата цветаат повеќе отколку на други слични места. Цветовите, како ацтечкиот невен или африканскиот стрела, траат долго до есен. Земјата е влажна, па едно од можните објаснувања е близината на Дунав и фактот дека земјата порано била мочуриште.<ref name="Politika"/>

=== Животински живот ===
Езерото е претежно населено со патки. Долго време симбол на паркот биле неколку лебеди, наречени Иса и Биса. Нивното потомство во 2015 година било нападнато од [[црвеноушеста желка]], кои најверојатно биле пуштени во езерото од нивните сопственици кои ги чувале како домашни миленици. Едно пиле било убиено, а на две други им биле одгризани крилјата, по едно крило.<ref name="Politika"/><ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.telegraf.rs/vesti/1749630-predator-iz-dunavskog-parka-ovo-je-kornjaca-koja-je-unakazila-labudice-video|title=Predator iz Dunavskog parka: Ovo je kornjača koja je unakazila labudiće|last=Tanjug|date=14 September 2015|publisher=Telegraf.rs|language=sr|trans-title=Predator from the Danube park: this is the turtle which crippled the little swans}}</ref> Сепак, некои експерти мислеа дека желките не можат да го направат тоа. Сепак, езерото било испразнето, сите лизгачи биле отстранети и префрлени во [[Палиќко Езеро|Палиќкото Езеро]], а биле задржани само [[Блатна желка|европските езерски желки]] кои се безопасни за птиците.<ref>{{Наведување|last=S.Kovačević|title=Kornjače mesožderi napale labudiće?|trans_title=Meat-eating turtles attacked little swans?|journal=Politika|language=sr|date=15 September 2015|url=http://www.politika.rs/sr/clanak/338343/Kornjace-mesozderi-napale-labudice}}</ref>

== Одлики ==
Паркот се простира на површина од 3.96 хектари од кои зелени површини зафаќаат 2.2 хектари.<ref name="Politika"/>

Освен Нимфата, во паркот има уште неколку скулптури. Бисти на поетите [[Бранко Радичевиќ]] (од Иванка Ачин; 1953) и [[Мирослав Антиќ]] (од Павле Радовановиќ; 1992 година), бронзен споменик на поетот и сликар [[Ѓура Јакшиќ]] (од Јован Солдатовиќ; 1990 година) и споменик на преподобниот Радован Серџоне (Куликов; 1992). Во паркот имало уште една скулптура на Солдатовиќ, „Срната“, но подоцна била пренесена во воениот комплекс и ловиштето на Караѓорѓево. Тука се и чешмата за пиење и малата фонтана.<ref name="Politika"/>

Паркот е домаќин на помали концерти и емисии, книжевни вечери и изложби. Речиси сите младенци имаат фотосесии во паркот и пред белведер.<ref name="Politika"/>

Во 1998 година, Владата на Република Србија го прогласила Дунавскиот парк за споменик на природата од II категорија и го стави под заштита.<ref name="zelenilo"/>
== Галерија ==
<center>
<gallery>
Dunavski park, Novi Sad, 07-2023-10.jpg 
Dunavski park, Novi Sad, 07-2023-7.jpg 
Dunavski park, Novi Sad, 07-2023-39.jpg
Dunavski park, Novi Sad, 07-2023-36.jpg
Dunavski park, Novi Sad, 07-2023-33.jpg
Dunavski park, Novi Sad, 07-2023-26.jpg 
Dunavski park, Novi Sad, 07-2023-102.jpg
Dunavski park, Novi Sad, 07-2023-96.jpg
Dunavski park, Novi Sad, 07-2023-87.jpg 
Dunavski park, Novi Sad, 07-2023-83.jpg
</gallery>
</center>

== Наводи ==
{{Coord|45.25528|19.85114|region:RS_type:landmark}}

[[Категорија:Паркови во Србија]]

Назад на Дунавски парк.

Преземено од „https://mk.wikipedia.org/wiki/Дунавски_парк“