Андреј Пленковиќ

Пленковиќ е роден на 8 април 1970 година во Загреб како син на универзитетски професор Марио Пленковиќ и кардиологот Вјекослава Раос. Посетувал основно и 16-та гимназија во Загреб.

Се запишал на Правниот факултет на Универзитетот во Загреб во 1988 година, а дипломирал во 1993 година со дипломска работа на тема: " Институцијата на Европската заедница и процесот на донесување одлуки на катедрата за меѓународно јавно право" кај професорката Нина Вајиќ, поранешна судијка на Европскиот суд на Човекови права во Стразбур.

За време на неговите студентски денови, Пленковиќ работел како волонтерски преведувач во набљудувачката мисија на Европската заедница во Хрватска од 1991 до 1992 година. На почетокот на 1990-тите, тој се заинтересирал за Европа и активно учествувал во Европската асоцијација на студенти по право (ЕЛСА). Тој бил првиот претседател на ЕЛСА Хрватска во 1992 година и претседател на меѓународниот комитет на ЕЛСА, со седиште во Брисел. Во тоа време Пленковиќ учествувал на бројни конференции низ Европа и Соединетите Држави. Како студент, тој учествувал во лондонската адвокатска фирма Стивенсон Харвуд во 1992 година, а потоа и стажирал во Европската народна партија во Европскиот парламент (како дел од програмата на Фондацијата Роберт Шуман). Работел и во хрватската мисија за Европската заедница во 1993 и 1994 година, со која тогаш претседавал амбасадорот Анте Чичин-Шаин.

Во Министерството за надворешни работи, Пленковиќ завршил програма за дипломат, а во 1992 година го положил консултативниот испит на Дипломатската академија. Пленковиќ го положил правосудниот испит во 2002 година. На Правниот факултет на Универзитетот во Загреб, магистрирал по меѓународно јавно и приватно право и се здобил со титулата магистер по правни науки во 2002 година бранејќи ја магистерската теза со наслов „Субјективноста на ЕУ и развојот на заедничкото странска и безбедносна политика“ под туторство на професорот Будислав Вукас, судија на Меѓународниот трибунал за поморско право во Хамбург.

Од 1994 до 2002 година, Пленковиќ работел на различни позиции во Министерството за надворешни работи. Меѓу другото, како шеф на Секторот за европски интеграции, советник на министерот за европски прашања и член на преговарачкиот тим за Договорот за стабилизација и пристапување.

Од 2002 до 2005 година, Пленковиќ бил заменик-шеф на хрватската мисија за Европската унија во Брисел.

Од 2005 до 2010 година, Пленковиќ ја извршувал функцијата заменик амбасадор во Франција, каде што бил задолжен за политички и организациски прашања. Во текот на својата дипломатска кариера, Пленковиќ учествувал на бројни симпозиуми, семинари и програми за меѓународно и европско право, меѓународни, надворешни односи и надворешна политика и раководење.

Назначен од министерот за надворешни работи Гордан Јандроковиќ, Пленковиќ работел како државен секретар за европски интеграции за време на владата на премиерката Јадранка Косор. Тој имал истакната улога во кампањата за референдум за членство во ЕУ.

Во 2011 година, по седумнаесет години професионална работа во дипломатијата, Пленковиќ се приклучил на Хрватската демократска заедница (ХДЗ). Од декември 2011 до јули 2013 година, тој бил пратеник во хрватскиот парламент. Избран е во 7. ИЕ.

Со одлука на хрватскиот Сабор од април 2012 година до јули 2013 година, Пленковиќ бил еден од дванаесетте хрватски набљудувачи во Европскиот парламент. Во својство на член набљудувач во Европскиот парламент, тој го поддржал завршувањето на процесот на ратификација на Договорот за пристапување на Хрватска во Европската унија.

Пленковиќ бил избран за претседател на ХДЗ на 17 јули 2016 година, кога партијата почнала да се оградува од ултра-конзервативните елементи. На парламентарните избори во 2016 година, тој ја предводел својата партија до неочекувана победа.^[7] Опозициската Народна коалиција предводена од СДП го признала поразот откако освоила само 54 места во Парламентот. Пленковиќ формално добил 91 глас во парламентот за поддршка од пратениците на 10 октомвр�� 2016 година, многу повеќе од потребните 76, при што претседателката Колинда Грабар-Китаровиќ, го именувала за мандатар и му дала рок од триесет дена до 9 ноември да формира влада.

Пленковиќ бил потврден за 12-ти премиер на Хрватска заедно со неговиот кабинет од 20 министри со 91 глас за, 45 против и 3 воздржани меѓу 151 пратеник на 19 октомври 2016 година. Неговата влада добила поддршка од пратениците кои припаѓаат на коалицијата ХДЗ- ХСЛС - ХДС, Мостот на независни листи, Бандиќ Милан 365, ХСС, ХДССБ, СДСС и 5 претставници на други национални малцинства. Пленковиќ го претставил својот кабинет како „влада која знае како да донесе промени“, а како приоритети на владата ги истакнал социјалниот дијалог, стимулирањето на економскиот раст и даночната реформа.^[8][9]

По договорот со ХНС, владата вовела образовна реформа почнувајќи со пилот програма во учебната 2018/2019 година.^[10]

Тарифата за обновлива енергија била зголемена во август 2017 година за да се стимулира производството на обновлива енергија, што е извор на 28% од побарувачката на енергија во земјата. Овој потег резултирал и со зголемени сметки за струја.^[11]

Хрватскиот парламент ја ратификувал конвенцијата за спречување и борба против насилството врз жените и семејното насилство, позната како Истанбулска конвенција, во април 2018 година. Иако имало раскол во ХДЗ околу ратификацијата на конвенцијата, кабинетот на Пленковиќ едногласно ја поддржа.^[12]

Во октомври 2018 година, владата предложила нацрт-закон за пензиски реформи со кој нема да се дозволи предвремено пензионирање и ќе се постави старосната граница за пензионирање на 67 години почнувајќи од 2033 година, наместо 2038 година како што е дефинирано со закон од 2014 година.^[13] Овој потег предизвикал големи протести од синдикатите. Тие покренале иницијатива за референдум против законот и собрале повеќе од 700.000 потписи. Наместо да распише референдум, владата отстапила и ја намалила старосната граница за пензионирање на 65 години ^[14]

Новата влада вовела даночна реформа почнувајќи од јануари 2017 година и го поставила намалувањето на буџетскиот дефицит како главна цел на буџетот за 2017 година.^[15] Првичниот предлог за даночна реформа на Здравко Мариќ, министерот за финансии кој ја задржал функцијата од претходниот кабинет, предизвика одредени несогласувања меѓу двете партии-членки на владејачката коалиција, ХДЗ и Мост. Изменетиот предлог вклучувал намалување на данокот на добивка од 20% на 18% за големите компании и 12% за малите и средните компании. Стапките за персонален данок на доход се смениле од 12%, 25% и 40% во даночни стапки од 24% и 36%. Незадоволство од даночната реформа изразиле синдикатите, но и туристичкиот сектор бидејќи ДДВ за нивните услуги бил зголемен од 13 на 25%.^[16][17]

На 30 октомври 2017 година, Пленковиќ изјавил дека Хрватска планира да се приклучи на еврозоната во наредните седум до осум години.^[18] Во декември 2017 година, владата ја зголемила минималната плата за 5% за 2018 година и усвоила неколку нови закони, вклучително и распределба на приходите од данок на доход целосно на локалните административни единици и помали плаќања кон државата при купување половни автомобили. Воведувањето данок на имот, кој наишол на негативни реакции во јавноста, се одложил на неодредено време.^[19]

Минималната месечна нето-плата била зголемена од 370 евра на 404 евра во 2019 година.^[20]

По неговото прво учеството на самит на Европскиот совет на 20 октомври 2016 година, во обраќањето пред хрватскиот парламент, Пленковиќ рекол дека „нема потреба Хрватска да гради гранични огради“.^[21] Првата официјална странска посета на Пленковиќ била на Сараево, Босна и Херцеговина на 28 октомври 2016 година. Пленковиќ изјавил дека неговата влада ќе ја поддржи Босна и Херцеговина на нејзиниот пат кон членство во Европската унија. Се разговарало за политичките права на босанските Хрвати, најмногу во однос на доведување на нивните политички права на нивото што го уживаат Бошњаците и босанските Срби .^[21][22] Во ноември, тој ја посетил Украина каде што се состана со премиерот Володимир Гројсман . Пленковиќ изразил поддршка за мирна реинтеграција на областите на Украина под контрола на проруските бунтовници. Двете влади формираале работна група за споделување на искуството на Хрватска со реинтеграцијата на источна Славонија во 1998 година.^[23] Руското Министерство за надворешни работи коментирала дека посетата „покренала сериозна загриженост во Русија“.^[24]

На 29 јуни 2017 година, Арбитражниот трибунал за граничниот спор меѓу Словенија и Хрватска донел одлука во корист на Словенија во однос на нејзиниот пристап до меѓународните води. Одлуката била поздравена од словенечката влада, а хрватската влада ја отфрлила како правно необврзувачка. Хрватска се повлекла од арбитражниот процес во 2015 година, за време на премиерската функција на Зоран Милановиќ, откако протекла снимка на која се гледа како словенечкиот судија во случајот разменува доверливи информации со словенечки официјални лица.^[25] Пленковиќ повикал на билатерални разговори за да се реши проблемот,^[26] додека Словенија инсистирала на спроведување на арбитражната одлука.^[27] Европската комисија најавила дека ќе остане неутрална во граничниот спор.^[28]

По конечната пресуда во судскиот процес за воени злосторства против поранешни високи функционери на Херцег-Босна, проследено со самоубиството на Слободан Праљак, Пленковиќ изјавил дека самоубиството на Праљак ја илустрирал „длабоката морална неправда кон шесте Хрвати од Босна и Херцеговина и хрватскиот луѓе“.^[29] Обвинителите на МКТЈ и неговиот претседател ги критикуваале изјавите на хрватските официјални претставници и ги повикале да ги прифатат пресудите на судот.^[30][31] Пленковиќ подоцна изјавил дека неговата земја ја прифатила пресудата и изразил „многу јасно жалење и сочувство за сите жртви на злосторствата споменати во оваа пресуда“.^[32]

Пленковиќ главно го сметаат како проевропски и умерен,^[33][34][35] и неговиот избор како исклучок во евроскептичниот тренд во Европа.^[36] Некои набљудувачи ги опишааат неговите позиции како умерено конзервативни,^[37] или едноставно како конзервативни.^[38][39]

Пленковиќ ги опишал својата политика како „исфрлена од крајности и популизам“, а неговите политички позиции како центар-десно.^[40][41]

Пленковиќ е во брак со адвокатката Ана Маслаќ, со која го има синот Марио.^[42] На почетокот на ноември 2016 година, било објавено дека парот го очекува своето второ дете, ќерката Мила.^[43] Кон крајот на март 2022 година, парот го добил своето трето дете, синот Иван.^[44]

Покрај родниот хрватски јазик, Пленковиќ течно зборува англиски, француски и италијански јазик, а го познава и германскиот јазик.^[45]

• Andrej Plenković на andrejplenkovic.hr
• MEP Andrej Plenković на Европскиот Парламент
• YouTube
• Andrej Plenković на Twitter