Калмактар
Калмактар же (кара-калмактар) (калм. хальмг, хальмгуд монг.халимаг)- монгол тилдүү калктардын бири, батыш монголдордун ойрот конфедерациясынын жана Жуңгар хандыгынын курамынан бөлүнүп чыккан жана ушул тапта Орусиянын Урал аймагында байырлаган калк.
| Калмактар Расм.аталышы — хальмг, хальмгуд | |
     | |
| Экзоэтнонимдер |
калмак, калмык, калмок, колмак |
|---|---|
| Этноиерархия | |
| Раса | |
| Калк тайпасы | |
| Тайпачасы | |
| Жалпы маалыматтар | |
| Тили | |
| Жазуусу | |
| Дини |
— тибет буддизми (Гелуг мектеби) |
| Ичинде |
дербеттердин бир бөлүгү, торготтор, хошуттар жана Сарт-калмактар |
| Теги | |
| Туугандары | |
| Учурдагы орду | |
|
| |
| Тарыхый орду | |
|
— Иртыш дарыясынын жээги, Ом жана Ишим (XVI к. аягы) | |
| Мамлекеттүүлүгү | |
|
— Калмак хандыгы (XVII-XVIII кк.) | |
Бул элдин аталышы түркчө "калмак" сөзүнөн келип чыккан.
Алардын чакан бөлүгү мусулман динин кабыл алган. Бул бөлүктүн бир тобу Кыргызстанга 19-кылымдын 70-80-жылдары баш паана издеп келген.
Тарыхта бул топ "сарт калмак" деген аталышта белгилүү.
Сарт калмактар 20-кылымда кыргыздарга биротоло жуурулушуп кетти.
Мамлекеттүүлүгү
түзөтүү- Калмак Өзэркин Облусу
- Калмак Району
- Калмак Өзэркин Кеңештик Социалисттик Республикасы
Галерея
түзөтүүКалмактардын жайгашуусу боюнча алгачкы европалык карта:
Адабият
түзөтүү- Урстанбеков Б.У., Чороев Т.К. Кыргыз тарыхы: Кыскача энциклопедиялык сөздүк. – Фрунзе: Кыргыз Совет Энциклопедиясынын Башкы редакциясы, 1990. – 288 бет. – Рецензент: тарых илиминин доктору Өмүркул Караев. - ISBN 5-89750-028-2. Мында 70-71-беттерде.
- Wang Jinglan, Shao Xingzhou, Cui Jing et al. Anthropological survey on the Mongolian Tuerhute tribe in He shuo county, Xinjiang Uigur autonomous region // Acta anthropologica sinica. Vol. XII, № 2. May, 1993. p. 137-146.
- Санчиров В. П. О Происхождении этнонима торгут и народа, носившего это название // Монголо-бурятские этнонимы: cб. ст. — Улан-Удэ: БНЦ СО РАН, 1996. C. 31—50.
- Galushkin S.K., Spitsyn V.A., Crawford M.H. Genetic Structure of Mongolic-speaking Kalmyks // Human Biology, December 2001, v.73, no. 6, pp. 823-834.
- Хойт С.К. Генетическая структура европейских ойратских групп по локусам ABO, RH, HP, TF, GC, ACP1, PGM1, ESD, GLO1, SOD-A // Проблемы этнической истории и культуры тюрко-монгольских народов. Сборник научных трудов. Вып. I. Элиста: КИГИ РАН, 2009. с. 146-183.
Интернеттеги шилтемелер
түзөтүү- Ойроттор тууралуу Archived 2010-07-05 at the Wayback Machine
- ↑ Тилдердин башкача аталышы — ойрот, жунгар, ойрот-калмак, моңгол-калмак, батыш-моңгол.
- ↑ 2.0 2.1 2.2 Итоги ВПН 2010
- ↑ Москва шаары боюнча БОЭК жыйынтыгы, 2010-ж. Тиркеме 5. Москва шаарынын административдик аймактарынын калкынын улуттук курамы
- ↑ 4.0 4.1 4.2 4.3 4.4 4.5 4.6 4.7 4.8 http://www.gks.ru/free_doc/new_site/perepis2010/croc/Documents/Vol4/pub-04-04.pdf
- ↑ Статистика боюнча Республика Казаккстандын агенттиги. Каттоо 2009. (Калктын улуттук курамы.rar)
- ↑ По 1989-жылы Казакстанда өткөн эл каттоодо 1 127 калмак катталган (Демоскоп Weekly. № 433—434).