کەرکووک
کەرکووک (اسووری: ܐܪܦܗܐ، ترکی: کەرکüک، ەرەبی: كركوك، کارکوک) باژارەکی باشوورێ کوردستانێ یە کو ل گۆری بەلگەیێن دیرۆکی باژارەکی دیرۆکی یێ کوردستانێ یە. د رۆژائی رۆ دە رەوشا باژێر د ناڤبەرا حکوومەتا حەرێما کوردستانێئوو Iراقێ تێ گەنگەشەکرن. کەرکووک ل گۆری دەستوورا بنگەهینئا حکوومەتا کوردستانێ وەک پایتەختا هەرێمێ تێ قەبوولکرن.[1]
کەرکووک | |
دیمەنەک ژ بازارا کەرکووکێ
| |
نەخشەیا پارێزگەهێ
| |
کارگێری | |
---|---|
وەلات | باشوورێ کوردستانێ |
دووگەل | ئیراق |
پارێزگەه | کەرکووک |
دەمۆگرافی | |
گەلهە | 949.000 (1993) |
ئەردنیگاری | |
رووەرد | 10.282 کم² |
بلندایی | 350 |
کۆۆردینات | 35°28′0″بک 44°24′0″ره / 35.46667°بک 44.40000°ره |
باژارێ کەرکووکێ سەرباژارێ پارێزگەها کەرکوکێ یە. د چاخا دەسهلاتداریا سەدامئە و باژار کەت بەر حەلمەتا تە'ریب کرن (ەرەباندن)ئوو کوردێن وێ هاتن دەرکرنئو ەرەبان ژ باژارێن دن ڤە رە هاتن نیشتەجێکرن. کەرکووک مەزنترین بیرێن پەترۆلا کوردستانێ ل خۆ گرتیە، مینا بابەگورگور.
مادەیا 140
دەستکاریپشتی ژناڤبرنئوو رووخاندنا رەژیما سەدام حوسەیین د سالا 2003ان دە، کوردئوو ەرەبان ل هەڤ کرن کو مەسەلەیا کەرکووکێئوو وان دەڤەرێن دن کو ل دەرڤەیی دەستهلاتداریا کوردی نە – وەکە شنگال، خانەقین، مەخموورئوو هین دەڤەرێن دن – لێ ژئا لیێ تەڤگەرا کوردی وەکە بەشەک ژ کوردستانێ تێن هەسباندن، ب ریەکە قانوونی وەرن چارەسەرکرن. ژ بۆ ڤێ یەکێ هن مادە د دەستوورا Iراقێ هاتن بجهکرن. دەستپێکێ مادەیا 58ان یا دەستوورا Iراقێ چارەسەرکرنا پرسگرێکا وان دەڤەران دەستنیشان دکر، پاشێئە ڤ مادە بوو مادەیا 140ێ یا دەستوورا Iراقێ. لئا نگۆرا مادەیا 140 ژیئە و مەسەلەیا وان دەڤەرێنئا رێشەدار –ئوو ژ وان ژی باژێرێ کەرکووکێ – ب سێ قۆناخان تێ چارەسەرکرن.
د قۆناخا یەکەم دە دڤێ کوردێنئا وارەبوویی ڤەگەرن جهێن خوە یێن بەرێئوو بهێن قەرەبۆکرنئوو ئە رەبێن کو ژ جهێن خوە هاتنە دەرخستن ل جهێن خوە یێن بەرێ ڤەگەرنئوو ئە و ژی بهێن قەرەبۆکرن. د قۆناخا دویەم دە دڤێ سەرهەژماری بهێئە نجامدانئوو د قۆناخا سێیەم ژی دە گەرەک رەفەراندوم بهێ سازکرن، دا کو بهێ ناسکرن کا دێ چارەنڤیسائە ڤان دەڤەران چ بە.ئە ڤ پرۆسەسا هان ل گۆر مادە دڤییابوو د داویا سالا 2007ا دە ب داوی بهاتا، لێ ژ بەر هنەک پرسگرێکان (ب فەرمی پرسگرێکێن تەکنیکی، لێ د راستیێ دە پرسگرێکێن سیاسی، یانی لهەڤنەکرنا کوردئوو ئە رەبان) بۆ شەش مەهان هاتە پاشڤەخستنئوو پیشتی شەش مەهان دیسا نەهات بجهکرنئوو دیسا هاتە پاشڤەخستن.[چاڤکانی هەوجە یە]
رەوشائی رۆ یا کەرکووکێ (2020)
دەستکاریگوندێن قەزایا کەرکووکێ د سالا 1957ان دە
دەستکاریکەرکووک (قەزا):
ناڤدارێن باژێر
دەستکاریمژارێن تێکلدار
دەستکاریچاڤکانی
دەستکاری- ^ "ئونپئۆ: کوردستان: جۆنستتوتۆنئۆ ف تهە Iراق کوردستان رەگۆن". ونپۆ.ۆرگ. رۆژا گهشتنێ 14 تەباخ 2021.
- ئەبدوللا خەفور (2001). پێرستی گوندەکانی کوردستان - پێرستی گوندکانی باشووری کوردستان لەسەر ژمێری سالی 1957دا. ستۆکهۆلم.