Вислава Шымборска бетінің кодын көру

Бұл бетті өңдеуге рұқсатыңыз жоқ. Келесі себеппен:

Your IP address is in a range that has been blocked on all Wikimedia Foundation wikis.

The block was made by ‪EPIC‬. The reason given is Open proxy/Webhost: See the help page if you are affected.

Start of block: 13:48, 2024 ж. шілденің 2
Expiry of block: 13:48, 2025 ж. шілденің 2

Your current IP address is 206.189.44.186. The blocked range is 206.189.32.0/20.

Please include all above details in any queries you make. If you believe you were blocked by mistake, you can find additional information and instructions in the No open proxies global policy.

Otherwise, to discuss the block please post a request for review on Meta-Wiki. You could also send an email to the stewards VRT queue at stewards@wikimedia.org including all above details.

Бұл беттің кодын көріп, көшіре аласыз.

{{Infobox writer
| name = Вислава Шымборска
| awards = {{awd|[[Әдебиеттен Нобель сыйлығы]]|1996}}
| image = Szymborska.jpg
| imagesize = 260px
| caption = Вислава Шымборска
| birthdate = {{birth date and age|1923|07|2|mf=y}}
| birthplace = [[Провент]], [[Польша]]
| occupation = Ақын, Сыншы, Аудармашы
| nationality = [[Польша]]
}}
'''Вислава Шымборска''' ({{lang-pl|Maria Wisława Anna Szymborska}}; [[Шілденің 7]], [[1923]], [[Провент]] — [[Ақпанның 1]], [[2012]], [[Краков]]) — [[поляктар|поляк]] ақыны, [[Әдебиеттен Нобель сыйлығы]]ның жүлдегері ([[1996]]).

Оның кітаптары Польшада сатылым жағынан сол жердегі мықты проза жазушыларының кітаптарымен тең түсетін. Сонымен қоса оның олеңдері коптеген [[Еуропа тілдері]]не жане [[Араб тілі|араб]], [[Жапон тілі|жапон]], [[Қытай тілі|қытай]] тілдеріне аударылған.

== Өмірбаяны ==
[[1931]] жылы Шымборсканың отбасы [[Краков]]ке көшеді. Осыдан бастап оның өмірі осы қаламен тығыз қатысып жатты: осында оқыды, осында қызмет істеді, осында тұрақты тұрғын болып қалды.

[[1939]] жылы [[Екінші дүниежүзілік соғыс]] басталғанда ол және де осында астыртын мектепте оқытушылығын жалғастыра берді.

[[1943]] жылдан бастап ол темір жол жұмысшысы болып жұмыс істеді, әрі амалын тауып [[Германия]]ға зорлықты еңбекке әкетілуден құтылып қалды, осы кездерден бастап ол әңгімелер жаза бастады, оқта-текте өлең де жазды.

1945 жж. басында Шымборска [[Поляк тілі]] мен әдебиеті мамамандығына үйренді, кейіннен Кракувтегі [[Ягеллон университеті]]нде Қоғамтану мамандығында білім алды.

[[1945]] жылы [[наурыз]]да оның тұңғыш жыры «Мен сөз іздеп жүремін»' ''Dziennik Polski'' (''Поляк күнделігі'') ұнжариясында жарияланды. Осыдан кейін оның өлеңдері үнжария мен журналдарда арт-артынан жарық көре бастады.

[[1948]] жылы жұбына жеткен кедейлік себебінен ол оқуын жол ортадан тоқтатуға мәжбүр болды. Сол жылы ол ақын Адам Влодекке тұрмысқа шықты, бірақ 1954 жылы онымен ажырасты. Осы мезгіле ол бір ағартушылық жарым айлық гэзетте хатшы эрі қыстырма сурет түсініктемешіші болып жұмыс істеді.

[[1953]] жылы [[сталинизм]] Польшада өріс алғанда ол социализм істеріне белсене араласты, [[Ленин]]ды, [[Сталин]]ды, социализм жолын мадақтаған өлеңдер жазды. Сондай-ақ Польша бірлескен жұмысшылар партиясына мүше болды.

[[1953]] жылы ол әдеби шолуды мазмұн ететін ''Życie Literackie'' (''Әдеби өмір'') журналына келді, сонда [[1968]] жылға дейін тапжылмай жұмыс жасады, сонымен қоса [[1968]] жылдан бастап жанамалай ''Lektury Nadobowiązkowe'' (''Мәжбүрисіз оқулық'') атымен өзінің кітаптарға шолуын жариялай жүрді де, кейіннен бұл мақлаларды жинақтап кітап етіп шығарды.

Шымборска Француз әдебиетіндегі Барокко үлгісіндегі өлеңдерді, және д'Обиньенің шығармаларын [[поляк тілі]]не аударды.

[[Германия]]да Шымборска көбінде оның еңбектерін [[Немістер|неміс жұртына]] таныстырған Карл Дедециуспен байланыстырыла аталады.

== Сыйлықтары ==
* 1954: Кракув қалалық әдебиет сыйлығы
* 1963: Польша Мәдениет Министрлігінің сыйлығы
* 1991: [[Гете сыйлығы]]
* 1995: [[Һердер сыйлығы]]
* 1996: [[Әдебиеттен Нобель сыйлығы]]

== Басты шығармалары ==
* {{lang|pl|Dlatego żyjemy}} (Тірі жүрудің себебі), 1952
* {{lang|pl|Pytania zadawane sobie}} (Өзіме сұрау), 1954
* {{lang|pl|Wołanie do Yeti}} (Дәуге сыр), 1957
* {{lang|pl|Sól}} (Тұз), 1962
* {{lang|pl|101 wierszy}} (101 жыр), 1966
* {{lang|pl|Sto pociech}} (Мәңгілік қуаныш), 1967
* {{lang|pl|Poezje wybrane}} (Таңдамалы жырлар), 1967
* {{lang|pl|Wszelki wypadek}} (Мүмкіндік), 1972
* {{lang|pl|Wielka liczba}} (Үлкен сан), 1976
* {{lang|pl|Ludzie na moście}} (Көпір үстіндегі жандар), 1986
* {{lang|pl|Poezje: Poems}} (Өлеңдер), 1989
* {{lang|pl|Lektury nadobowiązkowe}} (Таңдамалылар), 1992
* {{lang|pl|Koniec i początek}} (Айақталу мен басталу), 1993
* {{lang|pl|Widok z ziarnkiem piasku}} (Қиыршықтан күллі әлемге), 1996
* {{lang|pl|Sto wierszy - sto pociech}} (Жүз күлкі), 1997
* {{lang|pl|Chwila}} (Қас қағым), 2002
* {{lang|pl|Rymowanki dla dużych dzieci}} (Кәрі балаға), 2003
* {{lang|pl|Dwukropek}} (Қос нүкте), 2005

== Өлеңдері ==

<poem>
'''Бройгелдің екі маймылы'''

Түсімде мен маусымдық сынауда екем,
Ал еденде байлаулы екі маймыл,
Арттарында жайнаған ашық аспан,
Толқындайды көп-көңбек теңіз жәй бір.

Адамзат тарихынан сынау беріп,
Мен отырмын, мәңгіріп, басым зеңіп.

Біреуі отыр, көзде мысқыл, міз бақпай,
Ал біреуі салды ұйқыны, шырқатты-ай!
Жауап таппай мен қаңғырған сол сәтте —
Ана шіркін баяу қозғап шынжырын
Жігер беріп, естіртеді сылдырын.


'''Құлыптасыма'''

Мұнда жатыр көнешіл ақын айел,
Қойылған үтір секілді.
Жерден мәңгі тыныштық алған ол енді,
Болмасада әдеби топтың төрінде,
Жазбаса да көп өлеңді не түрлі.
Деме оның моласы тым жұпыны,
Алды өзіндік шапағатын&nbsp;— ұқығын:
Мұң сарынмен, кекіргүлем көмкеріп
шақырады қоналқаға үкіні.

Беу, жүргінші, есептеуішіңді қойыныңнан алғайсың,
Шымборсканың тағдыры үшін бір минөт үнсіз қалғайсың.
</poem>

{{commons|Category:Wisława Szymborska}}

[[Санат:2 шілдеде туғандар]]
[[Санат:1923 жылы туғандар]]
[[Санат:Курникте туғандар]]
[[Санат:1 ақпанда қайтыс болғандар]]
[[Санат:2012 жылы қайтыс болғандар]]
[[Санат:Краковта қайтыс болғандар]]
[[Санат:Нобель сыйлығының иегерлері (Польша)]]
[[Санат:Польша ақындары]]
[[Санат:Ақын әйелдер]]
[[Санат:XX ғасыр ақындары]]
[[Санат:Ақ қыран орденінің (Польша) иегерлері]]
[[Санат:Польша Өркендеуі орденінің рыцарлық крестінің иегерлері]]
[[Санат:Еңбегі үшін алтын крестінің иегерлері]]
[[Санат:Мәдениеттегі еңбегі үшін Gloria Artis алтын медалінің иегерлері]]
[[Санат:Польша жазушылары]]
[[Санат:Польша аудармашылары]]
[[Санат:Поэзияны поляк тіліне аударушылар]]
[[Санат:Поляк біріккен жұмысшы партиясы мүшелері]]
[[Санат:Поляк жазушылары одағы мүшелері]]
[[Санат:Әдебиеттен Нобель сыйлығының иегерлері]]
[[Санат:Нобель иегерлері - әйелдер]]
[[Санат:Гердер сыйлығының иегерлері]]
[[Санат:Гете сыйлығының иегерлері]]
[[Санат:Обырдан қайтыс болғандар]]

Бұл бетте қолданылған үлгілер:

Үлгі:Awd (өңдеу)
Үлгі:Br separated entries (өңдеу)
Үлгі:Commons (кодын көру) (қорғалған)
Үлгі:Image class names (өңдеу)
Үлгі:Infobox (өңдеу)
Үлгі:Infobox/row (өңдеу)
Үлгі:Infobox writer (өңдеу)
Үлгі:Lang (кодын көру) (қорғалған)
Үлгі:Lang-pl (кодын көру) (қорғалған)
Үлгі:LangWithName (кодын көру) (қорғалған)
Үлгі:Sec link/normal link (өңдеу)
Үлгі:Sec link/text (өңдеу)
Үлгі:Sec link auto (өңдеу)
Үлгі:Side box (өңдеу)
Үлгі:Sister (өңдеу)
Module:Arguments (кодын көру) (қорғалған)
Module:Separated entries (өңдеу)
Module:TableTools (кодын көру) (қорғалған)

Вислава Шымборска бетіне қайту.

«https://kk.wikipedia.org/wiki/Вислава_Шымборска» бетінен алынған