იხილეთ წყარო გვერდისთვის ანტონინუს პიუსი

თქვენ არ გაქვთ ამ მოქმედების - „ამ გვერდის რედაქტირება“ განხორციელების ნებართვა შემდეგი მიზეზის გამო:

Your IP address is in a range that has been blocked on all Wikimedia Foundation wikis.

The block was made by ‪EPIC‬. The reason given is Open proxy/Webhost: See the help page if you are affected.

Start of block: 08:48, 2 ივლისი 2024
Expiry of block: 08:48, 2 ივლისი 2025

Your current IP address is 206.189.44.186. The blocked range is 206.189.32.0/20.

გთხოვთ, შეიყვანოთ ყველა ზემოთ ჩამოთვლილი დეტალი თქვენს მიერ დასმულ ნებისმიერ შეკითხვაში. თუ თვლით, რომ შეცდომით დაიბლოკეთ, ამის შესახებ დამატებითი ინფორმაცია და ინსტუქცია შეგიძლიათ იხილოთ ღია პროქსი-სერვერების გამოყენების დაუშვებლობის გლობალური წესების გვერდზე.

წინააღმდეგ შემთხვევაში, ბლოკირების გასაჩივრებისათვის, გთხოვთ მიმართოთ მეტაზე. You could also send an email to the stewards VRT queue at stewards@wikimedia.org including all above details.

თქვენ შეგიძლიათ ნახოთ ამ გვერდის საწყისი ფაილი და მისი ასლი შექმნათ.

{{ინფოდაფა მმართველი 
|სახელი                   = ანტონინუს ტიტუს ავრელიუს ფულვუს პიუსი
|ორიგინალური სახელი      = Antoninus Titus Aurelius Fulvus Pius
|სურათი                  = Antoninus Pius Glyptothek Munich 337 cropped.jpg
|წარწერა                  = ანტონინუს პიუსის ბიუსტი, [[მიუნხენის გლიპოტოთეკა]]
<!-- პირველი ტიტული -->
|ქვეყანა                   = [[რომის იმპერია|რომის]]
|თანამდებობა              = [[რომის იმპერატორი|იმპერატორი]]
|მმართველობის დასაწყი��ი   = ახ. წ. 138
|მმართველობის დასასრული  = ახ. წ. 161
|წინამორბედი              = [[ადრიანე]]
|მემკვიდრე                = [[მარკუს ავრელიუსი]]
<!-- მეორე ტიტული -->
|ქვეყანა2                  = 
|თანამდებობა2             = [[კონსული]]
|მმართველობის დასაწყისი2  = [[120]]
|მმართველობის დასასრული2 = [[120]]
|წინამორბედი2             =
|მემკვიდრე2               = 
<!-- მესამე ტიტული -->
|ქვეყანა3               =
|თანამდებობა3             = აზიის პროკონსული  
|მმართველობის დასაწყისი3  = [[135]]
|მმართველობის დასასრული3 = [[136]]
|წინამორბედი3             = 
|მემკვიდრე3               = 
<!-- მეოთხე ტიტული -->
|ქვეყანა4                  = 
|თანამდებობა4             = 
|მმართველობის დასაწყისი4  = 
|მმართველობის დასასრული4 = 
|წინამორბედი4             = 
|მემკვიდრე4               = 
<!-- სხვადასხვა -->
|სხვა წოდებები             = 
|დაბადების თარიღი         = [[19 სექტემბერი]], [[86]] წ
|დაბადების ადგილი         =  
|გარდაცვალების თარიღი     = [[7 მარტი]], [[161]] წ
|გარდაცვალების ადგილი     = 
|ქორწინება                 = 
|შვილები                  = 
|სრული სახელი            = 
|დინასტია                = [[ანტონინუსების დინასტია]]
|მამა                     = 
|დედა                    = 
|რელიგია                 = [[რომაული რელიგია]]
}}
'''ანტონინუს პიუსი''', ''ანტონინუს ტიტუს ავრელიუს ფულვუს პიუსი'' (''Antoninus Titus Aurelius Fulvus Pius'') (დ.  [[19 სექტემბერი]], [[86]], [[ლანუვიუმი]] — გ. [[7 მარტი]], [[161]]) — [[რომის იმპერია|რომი]]ს [[იმპერატორი]] ახ. წ. [[138]] წლიდან. იგი დაიბადა [[სენატორი|სენატორის]] ოჯახში, [[120]] წელს [[რომის იმპერია|რომი]]ს [[კონსული]] იყო, [[135]]-[[136]] წლებში რომის პროკონსული. შემდგომში  [[იმპერატორი|იმპერატორმა]] [[ადრიანე|ადრიანემ]] იშვილა და თავის მემკვიდრედ გამოაცხადა. [[138]] წელს მიიღო - „პიუსისა“ (ღვთისმოსავი) და „სამშობლოს მამის“ წოდება. ატარებდა მშვიდობიან საგარეო პოლიტიკას.

ანტონინუს პიუსის დროს სახელმწიფო გაძლიერდა პოლიტიკურად და ეკონომიურად. მოწესრიგდა [[პროვინცია|პროვინციების]] მმართველობა. ანტონინუს პიუსის ღონისძიებებიდან განსაკუთრებით საყურადღებოა კანონი, რომლითაც ისჯებოდა მონის მკვლელი მონათმფლობელი და იძულების წესით იყიდებოდნენ ულმობელ მეპატრონეთა მონები.

ანტონიუს პიუსმა გაამაგრა სახელმწიფო საზღვრები („ანტონინუსის კედელი“ ბრიტანეთში). იცავდა სენატორული [[არისტოკრატია]]ს და წარჩინებული კლასების ინტერესებს, რამაც გამოიწვია აჯანყება რომის პროვინციებში ([[ეგვიპტე|ეგვიპტეში]], [[დაკია|დაკიაში]], [[აქაია|აქაიაში]], [[იუდეა|იუდეაში]]).

ანტონინუს პიუსი 52 წლის იყო, როდესაც [[იმპერატორი]] გახდა. გავლილი ჰქონდა სახელმწიფოებრივი მოღვაწეობის გრძელი გზა. თავიდანვე [[ადრიანე]]ს მხარდამჭერი იყო. აქტიურად მონაწილეობდა იმ რეფორმების გატარებაში, რომელთაც [[იმპერია|იმპერიის]] ეკონომიკური ცხოვრების აღორძინება ემსახურებოდა. ანტონინუსი იყო [[ადრიანე]]ს საგადასახადო-საფინანსო კანონმდებლობის მთავარი სპეციალისტი. თავი გამოიჩინა ადმინისტრაციულ სფეროში, როგორც [[სირია|სირიის]] გამგებელმა. მის კარიერულ წინსვლაში გადამწყვეტი როლი შეასრულა ადრიანეს მიწვევამ სახელმწიფო
საქმეების საბჭოს ხელმძღვანელად. ანტონინუს პიუსი აგრძელებდა ადრიანეს საშინაო და საგარეო პოლიტიკას. საოცარი თავშეკავებით უდგებოდა იმპერიის ცალკეულ [[პროვინცია|პროვინციებში]] წარმოქმნილ კონფლიქტებს.

[[ანტიკური ხანა|ანტიკური ხანის]] ავტორების მოწმობით, ანტონინუს პიუსი ადამიანური სითბოთი შემკული პიროვნება იყო, რომის იმპერატორთა შორის გამოირჩეოდა ჰუმანური თვისებებით. მან შეცვალა წინამორბედთა მკაცრი ადმინისტრაციული წესები. ანტონინუს პიუსის ბრძანებით, შეწყდა ქრისტიანების დევნა. იმპერატორმა კანონმდებლობით აუკრძალა მონათმფლობელებს მონების სიკვდილით დასჯა და მოითხოვა ამ უკანასკნელებთან მოპყრობის შემსუბუქება. იმპერატორი იყო პირველი, რომელმაც დღის წესრიგში დააყენა სისხლის სამართლის მკაცრი ნორმების შემსუბუქება.

[[ანტიკური ხანა|ანტიკური ხანის]] ავტორებს ანტონინუს პიუსი სამართლიანობის
იდეალურ დამცველად ჰყავთ დახატული, მას რომის ლეგენდარულ მეფეს, [[ნუმა პომპილიუსი|ნუმა პომპილიუსს]], ადარებდნენ. პიუსის განსაკუთრებული ღირსება
იყო შემწყნარებლობა. იმპერატორის ბიოგრაფი [[იულიუს კაპიტოლინი]] წერს: [[პროვინცია|პროვინციებში]] გამომძალველობისათვის გასამართლებულ მოხელეთა შვილებს უბრუნებდა მამის ქონებას, ოღონდ იმ პირობით, რომ ნაძარცვი დაებრუნებინათ იმ პირთათვის, ვისაც წაართვეს.

ანტონინუს პიუსმა საგრძნობლად შეამცირა [[ადრიანე]]ს გრანდიოზულ მშენებლობათა გეგმა, რამაც ხარჯებს შეამცირა და საიმპერატორო ხაზინა გაზარდა. ამავე დროს, იჩენდა საოცარ ხელგაშლილობას, რომელიც ფართოდ არის ასახული [[მონეტა|მონეტებზე]]. პიუსის ინიციატივით შეიქმნა საქველმოქმედო ორგანიზაციები ქალებისათვის „ფაუსტინას ქალიშვილების“ სახელწოდებით ([[ფაუსტინა]] იყო ანტონინუსის მაუღლე, რომელიც გარდაიცვალა [[141]] წელს. საქველმოქმედო საზოგადოება იმპერატორმა მის ხსოვნას მიუძღვნა).

ანტონინუს პიუსი აქტიურად იყო ჩართული საერთაშორისო პროცესებში, ურთიერთობა ჰქონდა მანამდე [[რომის იმპერია|რომი]]სათვის უცნობ ქვეყნებთან. ცნობილია, რომ მის დროს ეწვივნენ [[ჩინეთი|ჩინეთს]] ბერძენი ვაჭრები, რომლებიც თავს ანტონინუს პიუსის [[ელჩი|ელჩებს]] უწოდებდნენ. იმპერატორის მშვიდობიანი პოლიტიკა ყოველთვის არ ამართლებდა. მის დროსაც იმპერიის ცალკეულ პროვინციებში ხდებოდა შეიარაღებული გამოსვლები [[ბრიტანეთი|ბრიტანეთში]], [[იუდეა]]ში, [[ეგვიპტე]]ში, [[მავრიტანია]]ში, რის წინააღმდეგაც აქტიურად იბრძოდა იმპერიის ხელისუფლება. 

ანტონინუსმა აქტიურად ჩართო რომის შეიარაღებული ძალები [[შავი ზღვა|შავი ზღვის]] ჩრდილოეთ სანაპიროებზე შემოჭრილი [[ბარბაროსი|ბარბაროსული ტომები]]ს წინააღმდეგ. ანტონინუს პიუსის საგარეო ურთიერთობაში ანტიკური ხანის ავტორები განსაკუთრებული ხაზგასმით გამოყოფენ [[იბერია|იბერიის]] მეფის [[ფარსმან II ქველი|ფარსმანი]]ს ვიზიტს [[რომი|რომში]]. რომაელი  ავტორები გვაუწყებენ, რომ [[კაპადოკია]]ში გამართულ [[ადრიანე]]ს თათბირის მუშაობაში [[ფარსმან II ქველი|ფარსმანმა]] მონაწილეობა არ მიიღო, მაგრამ რამდენიმე წლის შემდეგ ურთიერთობამ [[რომის იმპერია|რომსა]] და [[იბერია]]ს შორის არსებითი ცვლილებები განიცადა. ბერძენ-რომაელი ავტორების გადმოცემით, ფარსმანი მეუღლით, შვილითა და დიდი ამალით ეწვია მსოფლიოს დედაქალაქს. ადრიანეს დროს წარმოქმნილი პრობლემები, როგორც ჩანს, ანტონინუს პიუსთან მშვიდობიანი მოლაპარაკებით დამთავრდა. საეჭვო არ არის, რომ ვიდრე [[ფარსმან II ქველი|ფარსმანი]] [[რომი|რომში]] გამოცხადდებოდა, მთელი რიგი საკითხებისა წინასწარ იქნებოდა შეთანხმებული და მხოლოდ ამის შემდეგ გახდებოდა შესაძლებელი სამეფო ოჯახის სტუმრობა. წყაროების გადმოცემით, ფარსმანი პატივისცემით მიუღიათ.  მათივე მტკიცებით , [[იბერები (საქართველო)|იბერებმა]] სამხედრო ასპარეზობაც გამართეს იმპერატორისა და რომაელ დიდებულთა წინაშე. დიპლომატიური მისიის კულმინაციად იქცა ცხენზე ამხედრებული ფარსმანის ძეგლის აღმართვა [[მარსი (ღმერთი)|მარსი]]ს მოედანზე. რომს უამრავი მეფე სტუმრობდა, მაგრამ მსგავსი პატივით არავინ მიუღიათ. ეს ფაქტი ნათლად მეტყველებს იმ დიდ მნიშვნელობაზე, რომელსაც რომაული აღმოსავლური დიპლომატია [[იბერია]]სა და მის მეფე ფარსმანს ანიჭებდა. 

ანტონინუს პიუსი გარდაიცვალა [[161]] წელს 75 წლის ასაკში. მის შემდეგ  იმპერატორი გახდა [[მარკუს ავრელიუსი]].

==ლიტერატურა==
* ქავთარია გ., რომის ისტორია, ტ. II, ივანე ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის გამომცემლობა, თბილისი, 2020, გვ. 167-169.
{{ქსე|1|498|გოგოლაშვილი რ.}}

{{დაიწყე ბოქსი}}
{{მომდევნო ბოქსი | წინამორბედი = [[ადრიანე]] | ტიტული=[[რომის იმპერატორი]]<br />| წლები=138–161<br />| შემდეგი=[[მარკუს ავრელიუსი]]<br />[[ლუციუს ვერუსი]]}}
{{დაასრულე ბოქსი}}

{{რომის იმპერატორები}}

[[კატეგორია:რომის იმპერატორები]]
[[კატეგორია:დაბადებული  19 სექტემბერი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 86]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 7 მარტი]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 161]]
[[კატეგორია:რომის გაღმერთებული იმპერატორები]]
[[კატეგორია:II საუკუნის რომის იმპერატორები]]
[[კატეგორია:რომის იმპერიის კონსულები]]

ამ გვერდზე გამოყენებული თარგები:

თარგი:Comment (იხილე წყარო) (ნახევრად დაცული)
თარგი:Comment/styles.css (რედაქტირება)
თარგი:Nowrap begin (რედაქტირება)
თარგი:Nowrap end (იხილე წყარო) (ნახევრად დაცული)
თარგი:Nowrap დაწყება (რედაქტირება)
თარგი:PAGENAMEBASE (რედაქტირება)
თარგი:Replace (რედაქტირება)
თარგი:S-aft (იხილე წყარო) (ნახევრად დაცული)
თარგი:S-bef (იხილე წყარო) (ნახევრად დაცული)
თარგი:S-ttl (იხილე წყარო) (ნახევრად დაცული)
თარგი:Tnavbar (იხილე წყარო) (ნახევრად დაცული)
თარგი:Wikidata (იხილე წყარო) (ნახევრად დაცული)
თარგი:·w (იხილე წყარო) (ნახევრად დაცული)
თარგი:ადგილის მითითება ბიბლიობმულებში (რედაქტირება)
თარგი:დაასრულე ბოქსი (რედაქტირება)
თარგი:დაასრულე დაფა (იხილე წყარო) (ნახევრად დაცული)
თარგი:დაიწყე ბოქსი (რედაქტირება)
თარგი:დაიწყე დაფა (იხილე წყარო) (ნახევრად დაცული)
თარგი:ვიკიმონაცემები (იხილე წყარო) (ნახევრად დაცული)
თარგი:ინფოდაფა (იხილე წყარო) (ნახევრად დაცული)
თარგი:ინფოდაფა/რიგი (იხილე წყარო) (ნახევრად დაცული)
თარგი:ინფოდაფა მმართველი (იხილე წყარო) (დაცულია)
თარგი:მემკვიდრეობის დაფა (იხილე წყარო) (ნახევრად დაცული)
თარგი:მომდევნო ბოქსი (რედაქტირება)
თარგი:ნავდაფა (იხილე წყარო) (ნახევრად დაცული)
თარგი:რომის იმპერატორები (იხილე წყარო) (ნახევრად დაცული)
თარგი:ქსე (იხილე წყარო) (ნახევრად დაცული)
თარ��ი:წიგნი (რედაქტირება)
მოდული:Sources (რედაქტირება)
მოდული:Sources-utils (რედაქტირება)
მოდული:String (რედაქტირება)
მოდული:Wikidata (იხილე წყარო) (ნახევრად დაცული)
მოდული:WikidataCache/Q1429 (რედაქტირება)
მოდული:WikidataSelectors (რედაქტირება)

ანტონინუს პიუსი-ზე დაბრუნება.

მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/wiki/ანტონინუს_პიუსი“-დან