ლეონარდ ესაკია

1916 წელს გაიწვიეს ჯარში. ომის დამთავრების შემდეგ თანამშრომლობდა ქართულ ჟურნალ-გაზეთებში, აქვეყნებდა ლექსებს, კრიტიკულ წერილებს, რეცენზიებს. 1927 წლიდან მუშაობა დაიწყო ქართულ კინოში სცენარისტად, ამავე წლიდან მოღვაწეობდა კინოსტუდია „სახკინმრეწვში“. 1929 წლიდან რეჟისორია. ნოვატორული ფილმებით — „ჰოლტზე“ (1928) და „ამერიკანკა“ (1930) ერთგვარი პროტესტი გამოხატა ეთნოგრაფიულ-ორიენტალისტური კინემატოგრაფიის მიმართ, იღვწოდა რეალისტური მხატვრული მეთოდის გასამტკიცებლად. 1932 წელს დადგა პირველი ქართული მხატვრული ხმოვანი ფილმი „შაქირი“. პარალელურად ეწეოდა მთარგმნელობით საქმიანობასაც, წერდა წიგნებს, მასვე ეკუთვნის ალექსანდრე ბუკიას ოპერის „დაუპატიჟებელი სტუმრების" ლიბრეტო.

1941–1955 წლებში იყო საქართველოს სსრ-ის კინემატოგრაფიის მინისტრის მოადგილე და თბილისის კინოსტუდიის გენერალური დირექტორი. დაჯილდოებულია შრომის წითელი დროშის ორდენით და მედლებით. დაკრძალულია მწერალთა და საზოგადო მოღვაწე��ა დიდუბის პანთეონში.

• 1928: „ჰოლტზე“
• 1930: „ამერიკანკა“
• 1932: „შაქირი (როტე ფანე)“
• 1937: „ფრთოსანი მღებავი“
• 1941: „ქალიშვილი გაღმიდან“
• 1956: „ბაში-აჩუკი“
• 1959: „ნინო“
• 1961: „გლახის ნაამბობი“
• 1967: „აბესალომ და ეთერი“

• 1928: „ჰოლტზე“
• 1937: „ფრთოსანი მღებავი“
• 1941: „ქალიშვილი გაღმიდან“
• 1956: „ბაში-აჩუკი“
• 1961: „გლახის ნაამბობი“
• 1967: „აბესალომ და ეთერი“

• 1946 — შრომის წითელი დროშის ორდენი
• 1966 — საქართველოს სსრ სახალხო არტისტი^[1]

• ზ. ბაბუნაშვილი, თ. ნოზაძე, „მამულიშვილთა სავანე“, გვ. 138, თბ., 1994

• გვენცაძე ა., ენციკლოპედია „საქართველო“, ტ. 3, თბ., 2014. — გვ. 96.

• ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 4, თბ., 1979. — გვ. 211-212.

• ლეონარდ ესაკია — საქართველოს ბიოგრაფიული ლექსიკონი
• ლეო ესაკია — ეროვნული ფილმოგრაფია
• ლეო ესაკია კინოფილმების ინტერნეტ-მონაცემთა ბაზაში
• (რუსული) ლეო ესაკიას პროფილი საიტზე kino-teatr.ru