ანდები
ანდები (ესპ. Andes; Cordillera de los Andes) — ყველაზე გრძელი (9000 კმ) და მსოფლიოში სიმაღლით მეორე (აკონკაგუა 6962 მ) მთათა სისტემა დედამიწაზე (ჰიმალაის მთათა სისტემის შემდეგ). მდებარეობს სამხრეთ ამერიკაში და კონტინენტის მთელ დასავლურ ტერიტორიას იკავებს. ანდებს მსოფლიოში მთავარ და ყველაზე დიდ წყალგამყოფ სისტემად მიიჩნევენ. ანდებში სათავეს იღებს სამხრეთ ამერიკის ყველაზე დიდი მდინარეები: ამაზონი, ორინოკო, პარაგვაი, რიო-ნეგრო და ა.შ.
ანდები | |
---|---|
კოორდინატები: 32° ს. გ. 70° დ. გ. / 32° ს. გ. 70° დ. გ. | |
ქვეყანა | ვენესუელა კოლუმბია ეკვადორი პერუ ბოლივია ჩილე არგენტინა |
უმაღლესი წერტილი | აკონკაგუა |
სიმაღლე | 6962 მ |
სიგრძე | 9000 კმ |
სიგანე | 500 კმ |
ანდებში მდებარეობს რამდენიმე უდიდესი სამხრეთამერიკული ქალაქი: კიტო, ბოგოტა, ლა-პასი, სუკრე, არეკიპა, მედელინი.
აქ მდებარე ალტიპლანოს ზეგანი, მსოფლიოში სიმაღლით მეორეა ტიბეტის ზეგანის შემდეგ. ანდები კონტინენტის შვიდ სახელმწიფოს მოიცავს, ესენია: არგენტინა, ბოლივია, ჩილე, კოლუმბია, ეკვადორი, პერუ და ვენესუელა. ზოგიერთ მათგანს ანდურ ქვეყანას უწოდებენ.
ანდებში მდებარეობს მსოფლიოს ყველაზე მაღალი ვულკანი ოხოს-დელ-სალადო (6 893 მ) არგენტინა-ჩილეს საზღვარზე, ასევე 50 სხვა ვულკანი, რომელთა მწვერვალებიც ზღვის დონიდან 6 000 მეტრზე მაღლა მდებარეობენ.
რესურსები ინტერნეტში
რედაქტირება- ანდების გეოლოგია (University of Arizona) დაარქივებული 2005-09-22 საიტზე Wayback Machine.
- ანდების კლიმატი და ცხოველთა სამყარო დაარქივებული 2007-12-14 საიტზე Wayback Machine.
- ანდების რეგიონები და მიკრორეგიონები დაარქივებული 2018-11-06 საიტზე Wayback Machine.
- სამხრეთ ამერიკის მთების სრული სია