Evrópukeppni bikarhafa

Evrópukeppni bikarhafa (e. UEFA Cup Winners' Cup) var keppni í knattspyrnu. Fyrsta keppnin var haldin 1960-61 sú síðasta 1998-99. Eins og nafnið gefur til kynna var keppnin ætluð sigurvegurum í bikarkeppnum landa Evrópu. Í dag öðlast bikarmeistarar hins vegar þátttökurétt í Evrópudeild UEFA. Spænska stórliðið FC Barcelona var sigursælasta liðið í sögu keppninnar með fjóra meistaratitla.

Í nærri fjörutíu ára sögu keppninnar var alla tíð notast við sama keppnisfyrirkomulag: útsláttarkeppni þar sem félög mættust bæði heima og heiman. Undantekning frá þessu var úrslitaleikurinn sem haldinn var á hlutlausum velli, nema fyrsta árið þar sem leikinn var tvöfaldur úrslitaleikur. Keppnin hófst yfirleitt í september ár hvert og lauk í maímánuði.

Þátttökuliðin voru bikarmeistararnir frá hverju landi, en að auki gafst ríkjandi meisturum færi á að verja titil sinn, svo fremi að viðkomandi lið hefði ekki tryggt sér sæti í Evrópukeppni meistaraliða. Engu liði í sögu keppninnar tókst þó að verja titilinn.

Vinsældir Evrópukeppni meistaraliða sem og Borgakeppni Evrópu, forvera Evrópukeppni félagsliða sýndu fram á að eftirspurn væri eftir keppnum milli félagsliða víðsvegar að úr Evrópu. Út frá því spratt sú hugmynd að stofna sérstaka keppni fyrir sigurlið í bikarkeppnum álfunnar. Ekki voru þó allir sannfærðir um ágæti hugmyndinnar, meðal annars þar sem að bikarkeppnir voru í mörgum löndum í frekar litlum metum, öfugt við t.d. það sem tíðkaðist í Englandi og Skotlandi, þar sem úrslitaleikur bikarsins var talinn einn af hápunktum hvers knattspyrnuárs. Tilkoma mótsins varð því til þess að lyfta bikarkeppnum víða um lönd, enda þátttaka í Evrópukeppni talin eftirsóknarverð.

Fyrsta keppnin var haldin veturinn 1960-1 með þátttöku tíu liða. Mótið hafði ekki fulla formlega stöðu sem Evrópukeppni á vegum UEFA, en hefð er þó fyrir því að telja sigurvegara hennar, ítalska liðið Fiorentina fyrstu sigurvegarana í sögu keppninnar. Þetta fyrsta ár var leikið heima og heiman í úrslitunum og voru mótherjarnir Rangers. Þegar á öðru ári keppninnar áttu velflest aðildarlönd UEFA sinn fulltrúa.

Eftir að Evrópukeppni félagsliða kom til, var goggunarröð Evrópumótanna skilgreind á þá leið að Evrópukeppni meistaraliða væri æðst, þá kæmi Evrópukeppni bikarhafa og því næst Evrópukeppni félagsliða. Var þessi röðun látin ráða því í hvaða röð félagslið veldust í keppnirnar, t.d. kepptu lið sem urðu bæði bikarmeistarar og höfnuðu í öðru sæti í landsdeild sinni í Evrópukeppni bikarhafa. Engu að síður var Evrópukeppni félagsliða í hugum margra knattspyrnuáhugamanna talin sterkari og þar með merkari keppni, einkum eftir að þátttökuliðum frá sterkari þjóðunum var fjölgað í þeirri keppni. Þrátt fyrir það hróflaði UEFA ekki við goggunarröð sinni og voru sigurliðin í Evrópukeppni meistaraliða og Evrópukeppni bikarhafa látin mætast á hverju hausti til að berjast um titilinn Evrópumeistari meistaranna.

Ár	Sigurvegari	Úrslit	2. sæti	Keppnisstaður
1960-61	Fiorentina	2:0	Rangers	Ibrox Stadium, Glasgow
	Fiorentina	2:1	Rangers	Communale Stadium, Flórens
1961-62	Atlético Madrid	3:0 (e.aukaleik)	Fiorentina	Neckarstadion, Stuttgart
1962-63	Tottenham	5:1	Atlético Madrid	De Kuip, Rotterdam
1963-64	Sporting Lissabon	1:0 (e. aukaleik)	MTK Budapest	Bosuil Stadium, Antwerpen
1964-65	West Ham	2:0	1860 München	Wembley, Lundúnum
1965-66	Borussia Dortmund	2:1 (e.framl.)	Liverpool	Hampden Park, Glasgow
1966-67	Bayern München	1:0 (e.framl.)	Rangers	Städtisches Stadion, Nürnberg
1967-68	AC Milan	2:0	Hamburger SV	De Kuip, Rotterdam
1968-69	Slovan Bratislava	3:2	Barcelona	St. Jakob Stadium, Basel
1969-70	Manchester City	2:1	Górnik Zabrze	Prater Stadium, Vínarborg
1970-71	Chelsea	2:1 (e.aukaleik)	Real Madrid	Karaiskakis Stadium, Píreus
1971-72	Rangers	3:2	Dynamo Moskva	Camp Nou, Barcelona
1972-73	AC Milan (2)	1:0	Leeds United	Kaftanzoglio Stadium, Þessalóníku
1973-74	1. FC Magdeburg	2:0	AC Milan	De Kuip, Rotterdam
1974-75	Dynamo Kíev	3:0	Ferencváros	St. Jakob Stadium, Basel
1975-76	RSC Anderlecht	4:2	West Ham	Heysel Stadium, Brussel
1976-77	Hamburger SV	2:0	RSC Anderlecht	Ólympíuleikvangurinn, Amsterdam
1977-78	RSC Anderlecht (2)	4:0	Austria Wien	Parc des Princes, París
1978-79	Barcelona	4:3 (e.framl.)	Fortuna Düsseldorf	St. Jakob Stadium, Basel
1979-80	Valencia CF	0:0 (5:4 e.vítak.)	Arsenal	Heysel Stadium, Brussel
1980-81	Dinamo Tbilisi	2:1	Carl Zeiss Jena	Rheinstadion, Düsseldorf
1981-82	Barcelona (2)	2:1	Standard Liège	Camp Nou, Barcelona
1982-83	Aberdeen	2:1 (e.framl.)	Real Madrid	Nya Ullevi, Gautaborg
1983-84	Juventus	2:1	Porto	St. Jakob Stadium, Basel
1984-85	Everton	3:1	Rapid Vín	De Kuip, Rotterdam
1985-86	Dynamo Kíev (2)	3:0	Atlético Madrid	Stade de Gerland, Lyon
1986-87	Ajax	1:0	Lokomotive Leipzig	Spiros Louis Stadium, Aþenu
1987-88	KV Mechelen	1:0	Ajax	Stade de la Meinau, Strasbourg
1988-89	Barcelona (3)	2:0	U.C. Sampdoria	Wankdorf Stadium, Bern
1989-90	U.C. Sampdoria	2:0 (e.framl.)	RSC Anderlecht	Nya Ullevi, Gautaborg
1990-91	Manchester United	2:1	Barcelona	De Kuip, Rotterdam
1991-92	Werder Bremen	2:0	AS Monaco	Ljósvangur, Lissabon
1992-93	¼ Parma	3:1	Royal Antwerp	Wembley, Lundúnum
1993-94	Arsenal	1:0	Parma	Parken, Kaupmannahöfn
1994-95	Real Zaragoza	2:1 (e.framl.)	Arsenal	Parc des Princes, París
1995-96	Paris Saint-Germain	1:0	Rapid Wien	Stade Roi Baudouin, Brussel
1996-97	Barcelona (4)	1:0	Paris Saint-Germain	De Kuip, Rotterdam
1997-98	Chelsea (2)	1:0	VfB Stuttgart	Råsunda Stadium, Stokkhólmi
1998-99	S.S. Lazio	2:1	RCD Mallorca	Villa Park, Birmingham