Միացյալ Նահանգների միջատլանտյան հատված

Բնակավայր
Միացյալ Նահանգների միջատլանտյան հատված
Երկիր	ԱՄՆ
Համայնք	ԱՄՆ
Մակերես	191 308,5 քառակուսի մղոն

Միացյալ Նահանգների միջատլանտյան հատված, որը հայտնի է ՄիջԱտլանտյան նահանգներ անվամբ, տարածաշրջան, որն ընդհանուր առմամբ տեղակայված է Հյուսիսարևելյան և Հարավարևելյան նահանգների միջև։ Դրա ճշգրիտ սահմանումը տարբերվում է սկզբնական սահմանումից, բայց տարածաշրջանը ընդհանուր առմամբ ներառում է յոթ նահանգներ՝ Դելավեր, Մերիլենդ, Նյու Ջերսի, Նյու Յորք, Փենսիլվանիա, Վիրջինիա, Արևմտյան Վիրջինիա և մայրաքաղաք Վաշինգտոնը։

ԱՄՆ-ի Միջատլանտյան շրջանը կարևոր և պատմական դեր է խաղացել ազգի հիմնադրման գործում,ինչպես նաև մշակույթի, առևտրի, և արդյունաբերության ոլորտների զարգացման գործում։ 19-րդ դարի վերջին, Ֆրեդերիկ Ջեքսոն Թըրները^[1] անվանեց Միջատլանտյան շրջանը «Ընդհանուր Ամերիկյան» տարածաշրջան։

Միջատլանտյան տարածաշրջանում բնակչություն հաստատվել է գաղութային դարաշրջանում՝ 17-րդ դարի սկզբի և 1783-ին ամերիկյան հեղափոխական պատերազմի ավարտի ընթացքում, եվրոպացի ամերիկացիներից, հիմնականում հոլանդացիներից, գերմանացիներից, շվեդներից, անգլիացիներից և արևմտաեվրոպական այլ էթնիկներից։ Տարբեր կրոններ գոյություն ունեին հիմնական տասներեք գաղութներում և հատկապես մեծ տարածում կար Փենսիլվանիայում և աշխարհագրական այն տարածաշրջանում, որն ի վերջո առանձնացավ Փենսիլվանիայից, ձևավորելով Դելավեր նահանգը։ Մերիլենդը տասներեք գաղութներից միակն էր, որն ուներ հիմնականում կաթոլիկ բնակչություն։

Ամերիկյան հեղափոխությունից հետո Միջատլանտյան շրջանը հյուրընկալեց Միացյալ Նահանգների պատմական մայրաքաղաքներից յուրաքանչյուրին։ Մայրաքաղաքը Ֆիլադելֆիայից տեղափոխվել է Վաշինգտոն 1800 թվականին։ 19-րդ դարի սկզբին Նյու Յորքը և Փենսիլվանիան տիրեցին Վիրջինյա և Նոր Անգլիա գաղութներին, որպես ամենամեծ բնակչություն ունեցող և առևտրային ու արդյունաբերական կենտրոններ։ Մեծ թվով գերմանացիներ, իռլանդացիներ, իտալացիներ, հրեաներ, լեհեր և այլ ներգաղթյալներ տեղափողվեցին տարածաշրջան, հատկապես ափամերջ քաղաքներ, ինչպիսիք են Նյու Յորք քաղաքը, Նյուքարկը, Ֆիլադելֆիան և Բալթիմորը, ինչպես նաև ոչ ափամերձ ներքին քաղաքներ, ինչպիսիք են Պիտսբուրգը, Ռոչերը, Ալբանը և Բուֆալոն։ Նյու Յորքը, իր մի շարք երկնաքերերով, մետրոններով և ՄԱԿ-ի գլխամասային գրասենյակով, 20-րդ դարում հայտնի էր, որպես արդիականության, ամերիկյան տնտեսական և մշակութային կենտրոն։ Մինչև 21-րդ դարը Միջատլանտյան ափամերձ տարածքները ամբողջությամբ բնակեցված էին։

Հյուսիսարևելյան միջանցքը և Միջպետական 95-ը կապում են արվարձանները և հարակից մեծ ու փոքր քաղաքները, ձևավորելով Հյուսիսարևելյան մեգապոպոլիսի կեսը, ֆինանսների, լրատվամիջոցների, կապի, կրթության, բժշկության, տեխնոլոգիայի ամենակարևոր կոնցենտրացիաներից մեկը։ Միջատլանտիկը համեմատաբար հարուստ շրջան է,իր կազմում ունենալով 100 ամենաբարձր եկամուտ ունեցող երկրներից 43-ը, հիմնված միջին տնային տնտեսությունների եկամուտների վրա, իսկ յուրաքանչյուր 100-ի 33-ը `մեկ շնչի հաշվով։ Միջատլանտյան պետությունների մեծ մասը դասվում են երկրի 15 ամենաբարձր եկամուտ ունեցող պետությունների շարքին, միջին տնային տնտեսությունների և մեկ շնչի հաշվով եկամուտներով։ Տարածաշրջանում տեղակայված են երկրի և աշխարհի ամենահեղինակավոր համալսարաններ, այդ թվում `Կոլումբիայի համալսարանը, Քորնելի համալսարանը, Ջոն Հափքինսի համալսարանը, Փրինսթոն համալսարանը և Փենսիլվանիայի համալսարան, որոնցից յուրաքանչյուրը դասվում է ԱՄՆ-ի լավագույն 20 համալսարանների և աշխարհի լավագույն 25 համալսարանների շարքին^[2][3]։

Կան տարբեր մեկնաբանություններ, կապված ՄիջԱտլանտիկի կազմի հետ, ըստ աղբյուրների տարածաշրջանն իր մեջ ներառում է նահանգներ Նյու Յորքից մինչև Հարավային Կարոլինա^[4]։ Միացյալ Նահանգների երկրաբանական հետազոտությունների հրապարակումը նկարագրում է Միջատլանտյան տարածաշրջանը ամբողջությամբ ներառելով Մերիլենդը, Դելավերը, Կոլումբիայի շրջանը, Փենսիլվանիան և Վիրջինիան, Նյու Յորքի, Նյու Ջերսիի և Հյուսիսային Կարոլինայի մասերի հետ, որոնք Դելավեր և Չիսփիկ ծովածոցերի ցամաքներ են, և Ալբեմարլ ու Փամլիքո նեղուցները^[5]։ Երբեմն տարածաշրջանի միջուկը համարվում է Վաշինգտոնի Մետրոպոլիայի տարածքը՝ ներառյալ Մերիլենդը, Դելավերը, Վիրջինիան և Արևմտյան Վիրջինիան։ Ի տարբերություն այլ սահմանումների (որտեղ Միջատլանտյանը ընդգրկում է Հյուսիսարևելքը և Հարավարևելք), Միացյալ Նահանգների մարդահամարի բյուրոն սահմանում է ՄիջԱտլանտիկը, որպես Հյուսիսարևելյան ենթաշրջան, որը բաղկացած է բացառապես Նյու Յորքից, Նյու Ջերսիից և Փենսիլվանիայից^[6]։

Արևմտյան Վիրջինիան և Վիրջինիան ատիպիկ են այս տարածաշրջանում մի քանի եղանակներով։ Նրանք միակ նահանգներն են, որոնք հիմնականում ընկնում են Հարավային Ամերիկայի բարբառների շրջանում, և երկու նահանգներում էլ գլխավոր կրոնական ավանդույթը ավետարանական քրիստոնյան է, Վիրջինիայում 30% -ը և Արևմտյան Վիրջինիայում՝ 39% -ը^[7]։, Չնայած Արեւմտյան Վիրջինիայի մի քանի արեւմտյան շրջաններ համարվում են Վաշինգտոնի մետրոպոլիայի տարածքի մի մասը, նահանգի հիմնական մասը գյուղական է եւ չկան գլխավոր կամ նույնիսկ մեծ քաղաքներ^[8]։

• 
  Միջին Ատլանտյան տարածաշրջանի USGS-ի փաստաթերթի մեկնաբանությունը ստորերկրյա ջրերի առումով^[9]"Ground-Water Vulnerability to Nitrate Contamination in the Mid-Atlantic Region"]
• 
  1897 թվականի քարտեզը ցույց է տալիս միջատլանտյան տարածաշրջանի ընդգրկուն սահմանումը։
• 
  1886 թվականի «Հարփերի դպրոցի աշխարհագրություն» քարտեզը, որը ցույց է տալիս տարածաշրջանը, բացառությամբ Վիրջինիայի և Արևմտյան Վիրջինիայի։</ref>
• 
  An 1897 map displays an inclusive definition of the Mid-Atlantic region.
• 
  ԱՄՆ-ի մարդահամարի բյուրոյի շրջաններն ու բաժինները՝ ցուցադրելով Միջին Ատլանտյան օվկիանոսի բացառիկ երեք պետությունների սահմանումը։

Գաղութատիրության դարաշրջանի սկզբից ի վեր բեռնափոխադրումը և առևտուրը կարևոր նշանակություն են ունեցել ՄիջԱտլանտիկի տնտեսության համար։ Հետախույզ Ջովանի դա Վերաձանոն առաջին եվրոպացին էր, ով նկատեց տարածաշրջանը 1524 թվականին։ Հետագայում Հենրի Հադսոնը լայնորեն ուսումնասիրեց այդ շրջանը 1611 թվականին և պահանջեց այն հոլանդացիների համար, ովքեր այնուհետև ստեղծեցին մորթի առևտրի կետ Ալբանիում 1614 թվականին։ Ջեյմսթաունը, Վիրջինիա, առաջին մշտական անգլիական գաղութն էր Հյուսիսային Ամերիկայում, որը հիմնվել էր յոթ տարի ավելի շուտ՝ 1607 թվականին։

Վաղ գաղութատիրության ժամանակներից Միջատլանտյան տարածաշրջանը բնակեցված էր եվրոպացիների ավելի լայն շրջանակներով, քան Նոր Անգլիայում կամ հարավում։ Հոլանդական Նոր Նիդերլանդ բնակավայրը, Հադսոն գետի երկայնքով Նյու Յորքում և Նյու Ջերսիում, և որոշ ժամանակ Նոր Շվեդիան Դելավեր գետի երկայնքով, բաժանեցին անգլիական երկու մեծ բնակավայրերը միմյանցից։ Տարածաշրջանի անգլիական բնակավայրերը հատկապես ապաստան էին տալիս կրոնական փոքրամասնություններին, Մերիլենդը՝ հռոմեական կաթոլիկներին, Փենսիլվանիան՝ քվաքերներին և անաբապտիստական Փենսիլվանիա հոլանդացիներին։ Ժամանակի ընթացքում այս բոլոր բնակավայրերն ընկան անգլիական գաղութատիրության վերահսկողության տակ, սակայն տարածաշրջանը շարունակում էր մագնիսի նման ձգել տարբեր ազգությունների մարդկանց։

Տարածքը, որը հայտնի դարձավ որպես Միջին Գաղութներ, ծառայել է որպես ռազմավարական կամուրջ Հյուսիսի և Հարավի միջև։ Ամերիկյան հեղափոխական պատերազմի ժամանակ Նյու Յորքը և Նյու Ջերսին մարտերի թատերաբեմ էին համեմատած այլ շրջանների հետ։ Ֆիլադելֆիան, Հյուսիսային և Հարավային գաղութների միջև ընկած ճանապարհին, եղել է տուն Մայրցամաքային Կոնգրեսի համար՝ պատվիրակների համագումար, որոնք կազմակերպել են Ամերիկյան հեղափոխությունը։ Նույն քաղաքը ծննդավայրն էր 1776-ին Անկախության հռչակագրի և 1787-ին Միացյալ Նահանգների Սահմանադրության, մինչդեռ Միացյալ Նահանգների իրավունքների օրինագիծը մշակվեց և վավերացվեց, և Միացյալ Նահանգների առաջին Գերագույն դատարանը առաջին անգամ հաստատվեց, ըստ Սահմանադրության առաջին մայրաքաղաք Նյու Յորքում։

Մինչ առաջին բնակիչները հիմնականում ֆերմերներ, առևտրականներ և ձկնորսներ էին, ՄիջԱտլանտյան նահանգները երիտասարդ Միացյալ Նահանգներին ապահովում էին ծանր արդյունաբերությամբ և ծառայում որպես Եվրոպայից նոր ներգաղթյալների «հալման կաթսա»։ Քաղաքները աճում էին խոշոր նավահանգիստների, նավային ուղիների և ջրային ուղիների ներառյալ Նյու Յորքը և Նյուարկը՝ Հադսոն գետի հակառակ կողմերում, Ֆիլադելֆիան՝ Դելավեր գետի վրա, Ալենթաունը՝ Լեհայ գետի վրա և Բալթիմորը՝ Չեզապիքի ծովածոցի վրա։

^[11]}}

Նշում. Միջին Ատլանտյան տարածաշրջանում է գտնվում նաև երկրի մայրաքաղաք Վաշինգտոնը։

• Թավատառով նշված են ընտրությունների հաղթողները։

ՄիջԱտլանտիկում հինգ գլխավոր լիգաներում գործում են պրոֆեսիոնալ սպորտային ակումբներ և երկու ամենահայտնի կանանց պրոֆեսիոնալ լիգաները։

Հատկանշական գոլֆի մրցաշարերը Միջին Ատլանտիկայում ներառում են BarՔլեյs, Quicken Loans National և Atlantic City LPGA Classic:

Տարածաշրջանում անցկացվում է թենիսի բարձր մակարդակի երկու մրցաշար։ ԱՄՆ բաց առաջնությունը, որն անցկացվում է Նյու Յորքում, թենիսի «Մեծ սաղավարտի» չորս մրցաշարերից մեկն է, մինչդեռ Վաշինգտոնի բաց առաջնությունը մաս է կազմում ATP Tour 500 շարքի և WTA 250 շարքի։

Ավտոսպորտի նշանավոր ուղիներն են՝ Watkins Glen International-ը, Dover Motor Speedway-ը և Pocono Raceway-ը, որոնք հյուրընկալել են Formula One, IndyCar, NASCAR, World Sportscar Championship և IMSA մրցարշավները։ Նաև Անգլիական և Ռիդինգ քարշ տողերը հյուրընկալել են NHRA ազգային միջոցառումները։ Պիմլիկոյի մրցարշավը Բալթիմորում և Բելմոնտ Պարկում Նյու Յորքում հյուրընկալում են Preakness Stakes և Belmont Stakes ձիարշավները, որոնք հանդիսանում են Triple Crown of Thoroughbred Racing-ի մի մասը։

Ավելի քան 5,2 տրիլիոն դոլար անվանական ՀՆԱ-ով միջինատլանտյան տնտեսությունը կլինի աշխարհում երրորդ խոշորագույն տնտեսությունը, եթե հաշվարկվի առանձին՝ զիջելով միայն մնացած Միացյալ Նահանգներին և Չինաստանին և գրեթե 1 տրիլիոն դոլարով ավելի, քան հաջորդ տեղը զբաղեցնող Ճապոնիան։ Տնտեսական այս բարգավաճմանը նպաստում են զգալի ֆինանսական ծառայությունները և բանկային հատվածը, առողջապահության և քիմիական արդյունաբերությունը, հեռահաղորդակցության և զվարճանքի կոնգլոմերատները։

Համաձայն Համաշխարհային ֆինանսական կենտրոնների ինդեքսի՝ Միջին Ատլանտյան տարածաշրջանում է գտնվում աշխարհի առաջատար ֆինանսական կենտրոնը (Նյու Յորք)՝ #1-ում, իսկ Վաշինգտոնը նույնպես ներկա է #15-ում^[12]։

Նշանավոր ընկերությունները (ավելի քան 100 միլիարդ դոլար շուկայական կապիտալ), որոնք տեղակայված են տարածաշրջանում, ներառում են.

• Bodle, Wayne, "The Mid-Atlantic and the American Revolution", Փենսիլվանիա History 82 (Summer 2015), 282–99.
• Heineman, Kenneth J., "The Only Things You Will Find in the Middle of the Road are Double Yellow Lines, Dead Frogs, and Electoral Leverage: Mid-Atlantic Political Culture and Influence across the Centuries", Փենսիլվանիա History, 82 (Summer 2015), 300–13.
• Landsman, Ned C. Crossroads of Empire: The Middle Colonies in British North America (2010)
• Longhurst, James. '"Typically American': Trends in the History of Environmental Politics and Policy in the Mid-Atlantic Region". Փենսիլվանիա History: A Journal of Mid-Atlantic Studies 79.4 (2012): 409–427.
• Magoc, Chris J., "In Search of a Useable—and Hopeful—Environmental Narrative in the Mid-Atlantic", Փենսիլվանիա History, 82 (Summer 2015), 314–28.
• Mancall, Peter C., Joshua L. Rosenbloom, and Thomas Weiss. "Exports from the Colonies and States of the Middle Atlantic Region 1720–1800". Research in Economic History 29 (2013): 257–305.
• Marzec, Robert. The Mid-Atlantic Region: The Greenwood Encyclopedia of American Regional Cultures (2004)
• Richter, Daniel K, "Mid-Atlantic Colonies, R.I.P.", Փենսիլվանիա History, 82 (Summer 2015), 257–81.
• Rosenbloom, Joshua L., and Thomas Weiss. "Economic growth in the Mid-Atlantic region: Conjectural estimates for 1720 to 1800". Explorations in Economic History 51 (2014): 41–59

Թեմատիկ կայքեր Open Directory Project Բառարաններ և հանրագիտարաններ Բրիտանիկա · MESH ID Չափորոշչային վերահսկողություն LCCN: sh85085007 · Microsoft: 2910164828 · VIAF: 315526280 · WorldCat VIAF: 315526280