Jump to content

Դեսոցիալիզացիա

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
21:14, 2 Մարտի 2024 տարբերակ, ԱշբոտՏՆՂ (Քննարկում | ներդրում)
(տարբ) ←Նախորդ տարբերակ | Ընթացիկ տարբերակ (տարբ) | Հաջորդ տարբերակ→ (տարբ)

Դեսոցիալիզացիա (լատին․՝ de (բացակայություն, ոչնչացում) + ֆր.՝ socialisation (սոցիալիզացիա)), անհատի կորուստ սոցիալական փորձի ցանկացած պատճառով, որն արտացոլվում է նրա կյանքում և սոցիալական միջավայրում ինքնադրսևորման հնարավորության վրա[1]։

Ապասոցիալականացման աստիճաններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ապասոցիալականացումը, նույնն է, որ դեսոցիալիզացիան կարող է հասնել տարբեր մակարդակների։ Սոցիալական իրավիճակներում մեղմ ապակողմնորոշումից մինչև սոցիալական միջավայրի հետ կապի ամբողջական կորուստ։ Հզոր ապասոցիալականացման դեպքում մարդը հաճախ այլևս չի կարող ամբողջությամբ վերականգնել կ��րցրած արժեքները, նորմերն ու դերերը։ Ուժեղ ապասոցիալականացումը տեղի է ունենում այն ժամանակ, երբ անհատը հայտնվում է ծայրահեղ պայմաններում։ Սրանք են այն պայմանները, որոնց բախվում է նրանց, ովքեր հայտնվում են համակենտրոնացման ճամբարներում, բանտերում և գաղութներում, հոգեբուժարաններում, հոգենյարդաբանական գիշերօթիկ դպրոցներում, իսկ որոշ դեպքերում, ծառայում են զինված ուժերում[2]։

Պատճառները կարող են տարբեր լինել` երկարատև հիվանդություն, արձակուրդ, հոգեկան խանգարում, մեկուսացում և այլն։ Հոգեբանական գիտությունների դոկտոր Ա. Շ. Թհոստովի և հոգեբանական գիտությունների թեկնածու Կ. Գ. Սուրնովի հետազոտությունների համաձայն` դեսոցիալիզացիայի կարող են հանգեցնել ժամանակակից տեխնոլոգիաների չափազանց օգտագործումը, ժամանակակից մշակույթը (ժամանցային հեռահաղորդակցային տեխնոլոգիաներ, օրինակ` ռեալիթի-շոուներ, վեբ-ֆորումներ, համակարգչային խաղեր, «փայլուն» ամսագրեր)[3]։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. «Десоциализация» (ռուսերեն). Образовательный портал obrazon.ru. Արխիվացված է օրիգինալից (html) 2011 թ․ մայիսի 9-ին. Վերցված է 2010 թ․ մայիսի 27-ին.
  2. «Десоциализация и ресоциализация» (html) (ռուսերեն). Библиотека по культурологии. Վերցված է 2010 թ․ մայիսի 27-ին.
  3. Тхостов, Александр Шамилиевич, Сурнов К. Б. Влияние современных технологий на развитие личности и формирование патологических форм адаптации: обратная сторона социализации(ռուս.) // Психологический журнал. — М.: Издательство Института психологии, 2005. — Т. 26. — № 6 (ноябрь—декабрь).

Գրականություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Ковалева А. И. Десоциализация // Знание. Понимание. Умение. — 2006. — № 1. — С. 184 (архивировано в WebCite).
  • Кравченко А. И. Культурология: Учебное пособие для вузов. - 3-е изд. — М.: Академический проект, 2001.