Դիտել Մասնակից:GrigorGB/Ավազարկղ էջի աղբյուրը

Ձեզ չի թույլատրվում խմբագրել այս էջը հետևյալ պատճառով.

Your IP address is in a range that has been blocked on all Wikimedia Foundation wikis.

The block was made by ‪EPIC‬. The reason given is Open proxy/Webhost: See the help page if you are affected.

Start of block: 08:48, 2 Հուլիսի 2024
Expiry of block: 08:48, 2 Հուլիսի 2025

Your current IP address is 206.189.44.186. The blocked range is 206.189.32.0/20.

Please include all above details in any queries you make. If you believe you were blocked by mistake, you can find additional information and instructions in the No open proxies global policy.

Otherwise, to discuss the block please post a request for review on Meta-Wiki. You could also send an email to the stewards VRT queue at stewards@wikimedia.org including all above details.

Դուք կարող եք դիտել և պատճենել այս էջի ելատեքստը.

{{Մասնակցի ավազարկղ}}

{{OSI model}}

'''Բաց համակարգերի փոխկապակցման մոդել''' (Open Systems Interconnection model (OSI Model), կոնցեպտուալ մոդել, որը  բնորոշում և ստանդարտացնում է հեռահաղորդակցության կամ համակարգչային համակարգի հաղորդակցման գործառույթները՝ առանց դրանց ներքին կառուցվածքը և տեխնոլոգիաները հաշվի առնելու։ Դրա նպատակը հաղորդակցման բազմազան համակարգերի փոխգործունակությունն է ստանդարտ պրոտոկոլներով։ Այս մոդելը հաղորդակցման համակարգերը բաժանում է վերացական շերտերի։ Այս մոդելի օրիգինալ տարբերակը սահմանում էր յոթ շերտ։

Յուրաքանչյուր շերտ ծառայում է իրենից վեր գտնվող շերտին, իսկ այդ շերտին է ծառայում իրենից ներքև գտնվող շերտը։ Օրինակ այն շերտը, որը տրամադրում է ցանցի մեջ առանց սխալների հաղորդակցում, տրամադրում է այն ուղղությունը, որը անհրաժեշտ է իրենից վերև գտնվող ծրագրին, մինչ այն դիմում է ներքևում գտնվող հաջորդ շերտին՝ ուղարկելու և ստանալու այն փաթեթները, որոնք կազմում են այդ ճանապարհի բովանդակությունը։ Նույն շերտի երկու օղակներ պատկերվում են որպես այդ շերտում ''հորիզոնական'' կապով կապված։

Այս մոդելը [[Open Systems Interconnection]] (բաց համակարգերի փոխկապակցում) պրոյեկտի արդյունք է, որը իրագործվել է ստանդարտացման միջազգային կազմակերպության ([[International Organization for Standardization]] (ISO)) կողմից։ maintained by the identification ISO/IEC 7498-1.

[[File:OSI_model_armenian.png|thumb|400px|OSI մոդելի հաղորդակցումը (3 և 5 շերտերի օրինակով)]]

== Պատմություն ==
1970-ական թվականների վերջերին երկու անկախ պրոյեկտներ են ստեղծվում, որոնց նպատակը մեկն էր՝ սահմանելու ցանցային համակարգերի ենթակառուցվածքի միավորող ստանդարտ։ Այս պրոյեկտներից մեկը ղեկավարվում էր ստանդարտացման միջազգային կազմակերպության (International Organization for Standardization (ISO)) կողմից, իսկ մյուսը ղեկավարվում էր հեռագրական և հեռախոսային տեխնիկական խորհրդատվության միջազգային կոմիտեի կողմից (International Telegraph and Telephone Consultative Committee (CCITT)։ Այս միջազգային ստանդարտների երկու կազմակերպություններից յուրաքանչյուրը մշակեց փաստաթուղթ, որը սահմանում էր ցանցային միանման մոդել։

1983 թվականին այս երկու փաստաթղթերը միաձուլվեցին՝ կազմելու մի ստանդարտ, որը կոչվեց «բաց համակարգերի փոխկապակցման հիմնական տեղեկագրություն» (The Basic Reference Model for Open Systems Interconnection)։

Այս ստանդարտը հաճախ հիշատակվում է որպես '''բաց համակարգերի փոխկապակցման տեղեկագրական մոդել''', կամ՝ պարզապես '''բաց համակարգերի փոխկապակցման մոդել:''' Այն ներկայացվել է 1984 թվականին՝ և՛ ISO-ի կողմից, որպես ISO 7498 ստանդարտ, և՛ CCITT-ի կողմից, որպես X.200 ստանդարտ։

Բաց համակարգերի փոխկապակցման մոդելը (OSI) ուներ երկու հիմնական կոմպոնենտ՝ ցանցի աբստրակտ մոդել, որը կոչվում էր նաև հիմնական տեղեկագրության մոդել կամ յոթ շերտանի մոդել, և հատուկ պրոտոկոլների շարք։

7 շերտանի մոդելի կոնցեպտը տրամադրվել է Honeywell ինֆորմացիոն ծառայությունների ներկայացուցիչ Չարլս Բաչմանի կողմից։ 

==OSI շերտերի նկարագիր==
X.200 տարբերակը ներկայացնում է 7 շերտ՝ համարակալված 1-7 թվերով։ 1-ին շերտը այս մոդելում ամենացածր շերտն է։

{| class="wikitable" style="margin: 1em auto 1em auto;"
|-
! colspan="5" | OSI մոդել
|-
! colspan="2" | Շերտ
! Տվյալների միավոր
! style="width:30em;" | Ֆունկցիա<ref>{{Cite web | title = The OSI Model's Seven Layers Defined and Functions Explained | work = Microsoft Support | accessdate = 2014-12-28 | url = https://support.microsoft.com/kb/103884}}</ref>
! Օրինակներ
|-
! rowspan="4" | Ընդունող շերտեր

'''Host<br />layers'''
| style="background:#d8ec9b;" | 7. Ծրագրային/գործադիր ([[Application layer|Application]])
| rowspan="3" style="background:#d8ec9c;" | տվյալներ
| style="background:#d8ec9c;" | Բարձր դասի <small>[[API|API-ներ,]] որոնց շարքին են դասվում ռեսուրսների կիսումը, ֆայլերի հեռակա մատչումը, դիրեկտորիաների ծառայություններ և վիրտուալ տերմինալ</small>
| [[HTTP]], [[FTP]], [[SMTP]], [[Secure Shell]]
|-
| style="background:#d8ec9b;" | 6. Ներկայացում ([[Presentation layer|Presentation]])
| style="background:#d8ec9b;" | Ցանցային ծառայությունների և ծրագրերի միջև տվյալների թարգմանություն, որը ներառում է նիշերի այլագրում, տվյալների սեղմում և կոդավորում/ապակոդավորում
| [[ASCII]], [[EBCDIC]], [[JPEG]]
|-
| style="background:#d8ec9b;" | 5. Սեսիա ([[Session layer|Session]])
| style="background:#d8ec9b;" | Հաղորդակցման սեսիաների կառավորում, օրինակ՝ ինֆորմացիայի շարունակական փոխանակում երկու հանգույցների միջև՝ բազմակի փոխանցումների տեսքով
| [[Remote Procedure Call|RPC]], [[Password_authentication_protocol|PAP]]
|-
| style="background:#e7ed9c;" | 4. Տրանսպորտային ([[Transport layer|Transport]])
| style="background:#e7ed9c;" | հատվածներ
| style="background:#e7ed9c;" | Ցանցի տարբեր կետերի միջև տվյալների սեգմենտի վստահելի փոխանակում, որը ընդգրկում է սեգմենտավորում, <small>ճանաչում և մուլտիպլեքսավորում</small>
| [[Transmission Control Protocol|TCP]], [[User Datagram Protocol|UDP]]
|-
! rowspan="3" | Մեդիա շերտեր

Media<br />layers
| style="background:#eddc9c;" | 3. Ցանց ([[Network layer|Network]])
| style="background:#eddc9c;" | փաթեթ/դատագրամ
| style="background:#eddc9c;" | Բազմհանգույց ցանցի կառավարում և համակարգում, որը ընդգրկում է նաաև հասցեավորում, ուղղորդում և տրաֆիկի կառավարում
| [[IPv4]], [[IPv6]], [[IPsec]], [[AppleTalk]]
|-
| style="background:#e9c189;" | 2. Տվյալների օղակ ([[Data link layer|Data link]])
| style="background:#e9c189;" |բիթ/ֆրեյմ
| style="background:#e9c189;" | Տվյալների շրջանակների վստահելի փոխանակում երկու հանգույցների միջև, որը կապված է ֆիզիկական շերտի միջոցով
| [[Point-to-Point Protocol|PPP]], [[IEEE 802.2]], [[L2TP]]
|-
| style="background:#e9988a;" | 1. Ֆիզիկական ([[Physical layer|Physical]])
| style="background:#e9988a;" | բիթ
| style="background:#e9988a;" | <small>Transmission and reception of raw bit streams over a physical medium</small>
| [[DSL]], [[USB]]
|}
<!----- {{Clear}} ------->

At each level ''N'' two entities at the communicating devices (layer N ''peers'') exchange [[protocol data unit]]s (PDUs) by means of a layer N ''protocol''. Each PDU contains a payload, called the [[service data unit]] (SDU), along with protocol-related headers and/or footers.

Data processing by two communicating OSI-compatible devices is done as such:
# The data to be transmitted is composed at the topmost layer of the transmitting device (layer ''N'') into a ''[[protocol data unit]]'' (''PDU'').
# The ''PDU'' is passed to layer ''N-1'', where it is known as the ''[[service data unit]]'' (''SDU'').
# At layer ''N-1'' the ''SDU'' is [[Concatenation|concatenated]] with a header, a footer, or both, producing a ''layer N-1 PDU''. It is then passed to layer ''N-2''.
# The process continues until reaching the lowermost level, from which the data is transmitted to the receiving device.
# At the receiving device the data is passed from the lowest to the highest layer as a series of ''SDU''s while being successively stripped from each layer's header and/or footer, until reaching the topmost layer, where the last of the data is consumed.

Some orthogonal aspects, such as management and [[Security service (telecommunication)|security]], involve all of the layers (See [[ITU-T]] X.800 Recommendation<ref name="x800"/>). These services are aimed at improving the [[Information Security|CIA triad]] - [[confidentiality]], [[integrity]], and [[availability]] - of the transmitted data. In practice, the availability of a communication service is determined by the interaction between [[network design]] and [[network management]] protocols. Appropriate choices for both of these are needed to protect against [[denial of service]].{{citation needed|date=April 2013}}

===1-ին շերտ. ֆիզիկական շերտ===
The [[physical layer]] has the following major functions:
* It defines the [[electrical]] and physical specifications of the data connection. It defines the relationship between a device and a physical [[transmission medium]] (e.g., a copper or [[optical fiber cable|fiber optical cable]]). This includes the layout of [[Lead (electronics)|pins]], [[voltage]]s, line [[Characteristic impedance|impedance]], [[cable]] [[specification]]s, signal timing, [[network hub|hub]]s, [[repeater]]s, [[network card|network adapter]]s, [[host adapter|host bus adapter]]s (HBA used in [[storage area network]]s) and more.
* It defines the protocol to establish and terminate a connection between two directly connected nodes over a [[communication]]s [[transmission medium|medium]].
* It may define the protocol for [[flow control (data)|flow control]].
* It defines transmission mode i.e. simplex, half duplex, full duplex.
* It defines topology.

The physical layer of [[Parallel SCSI]] operates in this layer, as do the physical layers of [[Ethernet]] and other local-area networks, such as [[Token Ring]], [[Fiber Distributed Data Interface|FDDI]], [[G.hn|ITU-T G.hn]], and [[IEEE 802.11]] (Wi-Fi), And Wifi Hotspot as well as personal area networks such as [[Bluetooth]] and [[IEEE 802.15.4]].

===2-րդ շերտ. Տվյալների շերտ===
The [[data link layer]] provides [[node-to-node data transfer]] -- a [[reliability (computer networking)|reliable]] link between two directly connected nodes, by detecting and possibly correcting errors that may occur in the physical layer.
The data link layer is divided into two sublayers:
* [[Media Access Control]] (MAC) layer - responsible for controlling how devices in a network gain access to data and permission to transmit it.
* [[Logical Link Control]] (LLC) layer - controls error checking and packet synchronization. 
The [[Point-to-Point Protocol]] (PPP) is an example of a data link layer in the [[TCP/IP]] protocol stack.

The [[ITU-T]] [[G.hn]] standard, which provides high-speed local area networking over existing wires (power lines, phone lines and coaxial cables), includes a complete [[data link layer]] that provides both [[error correction]] and [[flow control (data)|flow control]] by means of a [[selective repeat|selective-repeat]] [[sliding window protocol|sliding-window protocol]].

===3-րդ շերտ. Network Layer===
The [[network layer]] provides the functional and procedural means of transferring variable length [[data]] sequences (called [[datagrams]]) from one node to another connected to the same ''network.'' It translates logical network address into physical machine address. A network is a medium to which many nodes can be connected, on which every node has an ''address'' and which permits nodes connected to it to transfer messages to other nodes connected to it by merely providing the content of a message and the address of the destination node and letting the network find the way to deliver ("route") the message to the destination node. In addition to message [[routing]], the network may (or may not) implement message delivery by splitting the message into several fragments, delivering each fragment by a separate route and reassembling the fragments, report delivery errors, etc.

Datagram delivery at the network layer is ''not'' guaranteed to be ''reliable''.

A number of layer-management protocols, a function defined in the ''management annex'', ISO 7498/4, belong to the network layer. These include routing protocols, multicast group management, network-layer information and error, and network-layer address assignment. It is the function of the payload that makes these belong to the network layer, not the protocol that carries them.

===4-րդ շերտ. Transport Layer===
The [[transport layer]] provides the functional and procedural means of transferring variable-length data sequences from a source to a destination host via one or more networks, while maintaining the quality of service functions.

An example of a transport-layer protocol in the standard Internet stack is [[Transmission Control Protocol]] (TCP), usually built on top of the [[Internet Protocol]] (IP).

The transport layer controls the reliability of a given link through flow control, [[Packet segmentation|segmentation/desegmentation]], and error control. Some protocols are state- and connection-oriented. This means that the transport layer can keep track of the segments and retransmit those that fail. The transport layer also provides the acknowledgement of the successful data transmission and sends the next data if no errors occurred. The transport layer creates packets out of the message received from the application layer. Packetizing is a process of dividing the long message into smaller messages.

OSI defines five classes of connection-mode transport protocols ranging from class 0 (which is also known as TP0 and provides the fewest features) to class 4 (TP4, designed for less reliable networks, similar to the Internet). Class 0 contains no error recovery, and was designed for use on network layers that provide error-free connections. Class 4 is closest to TCP, although TCP contains functions, such as the graceful close, which OSI assigns to the session layer. Also, all OSI TP connection-mode [[Communications protocol|protocol]] classes provide expedited data and preservation of record boundaries. Detailed characteristics of TP0-4 classes are shown in the following table:<ref>{{cite web |title=ITU-T Recommendation X.224 (11/1995) ISO/IEC 8073 |url=http://www.itu.int/rec/T-REC-X.224-199511-I/en/}}</ref>

{| class="wikitable" style="margin:0 auto;"
! Առանձնահատկության անվանումը
!   TP0   !!   TP1   !!   TP2   !!   TP3   !!   TP4
|-
| Միացման ուղղվածությամվ ցանց
| {{Yes}} || {{Yes}} || {{Yes}} || {{Yes}} || {{Yes}}
|-
| Առանց կապի ցանց
| {{No}}  || {{No}}  || {{No}}  || {{No}}  || {{Yes}}
|-
| Միացում և բաժանում
| {{No}}  || {{Yes}} || {{Yes}} || {{Yes}} || {{Yes}}
|-
| Սեգմենտավորում և հավաքում
| {{Yes}} || {{Yes}} || {{Yes}} || {{Yes}} || {{Yes}}
|-
|Սխալների վերականգնում
| {{No}}  || {{Yes}} || {{Yes}} || {{Yes}} || {{Yes}}
|-
| Կապի վերսկսում{{smallsup|1}}
| {{No}}  || {{Yes}} || {{No}}  || {{Yes}} || {{No}}
|-
| style="padding-right:1.0em;" | Մուլտիպլեքս{{\}}դեմուլտիպլեքս՝ մեկ վիրտուալ շրջանով
| {{No}}  || {{No}}  || {{Yes}} || {{Yes}} || {{Yes}} 
|-
| Բացահայտ հոսքերի վերահսկողություն
| {{No}}  || {{No}}  || {{Yes}} || {{Yes}} || {{Yes}}
|-
| Ժամանակի սպառումից հետո վերաթողարկում
| {{No}}  || {{No}}  || {{No}}  || {{No}}  || {{Yes}}
|-
| Վստահելի տրանսպորտային ծառայություն
| {{No}}  || {{Yes}} || {{No}}  || {{Yes}} || {{Yes}}
|-
|colspan="6" style="font-size:90%;"| {{sup|1}} Եթե չափից ավելի շատ [[Protocol data unit|PDU-ներ]] են մնացել անպատասխան.
|}

An easy way to visualize the transport layer is to compare it with a post office, which deals with the dispatch and classification of mail and parcels sent. Do remember, however, that a post office manages the outer envelope of mail. Higher layers may have the equivalent of double envelopes, such as cryptographic presentation services that can be read by the addressee only. Roughly speaking, [[tunneling protocol]]s operate at the transport layer, such as carrying non-IP protocols such as [[IBM]]'s [[IBM Systems Network Architecture|SNA]] or [[Novell]]'s [[Internetwork Packet Exchange|IPX]] over an IP network, or end-to-end encryption with [[IPsec]]. While [[Generic Routing Encapsulation]] (GRE) might seem to be a network-layer protocol, if the encapsulation of the payload takes place only at endpoint, GRE becomes closer to a transport protocol that uses IP headers but contains complete frames or packets to deliver to an endpoint. [[layer 2 Tunneling Protocol|L2TP]] carries [[Point-to-Point Protocol|PPP]] frames inside transport packet.

Although not developed under the OSI Reference Model and not strictly conforming to the OSI definition of the transport layer, the [[Transmission Control Protocol]] (TCP) and the [[User Datagram Protocol]] (UDP) of the Internet Protocol Suite are commonly categorized as layer-4 protocols within OSI.

===5-րդ շերտ: Սեսիայի շերտ===
Սեսիայի շերտը կառավարում է համակարգիչների միջև երկխոսությունը։ Այն հաստատում, կառավարում և դադարեցնում է հաղորդակցումը լոկալ և հեռակա ծրագրերի միջև։ Այն տրամադրում է [[Duplex (telecommunications)|full-duplex]], [[half-duplex]] կամ [[Simplex communication|simplex]] գործողություն և հաստատում է անցակետեր սահմանելու, հետաձգման, դադարեցման եւ վերսկսման ընթացակարգերը։ OSI մոդելը այս շերտը դարձրել է սեսիաները հաջողությամբ փակելու համար պատասխանատու, ինչը փանակաման կառավարման պրոտոկոլի սեփականությունն է, ինչպես նաև սեսիաների վերականգնման և անցակետեր սահմանելու համար, ինչը սովորաբար չի օգտագործվում ինտերնետային պրոտոկոլների փաթեթի կողմից։ Սեսիայի շերտը իրականացվում է բացահայտ կերպով՝ ծրագրային միջավայրերում, որոնք օգտագործում են դիմումների հեռակա ընթացակարգ։

===6-րդ շերտ: Presentation Layer===
The [[presentation layer]] establishes context between application-layer entities, in which the application-layer entities may use different syntax and semantics if the presentation service provides a big mapping between them. If a mapping is available, presentation service data units are encapsulated into session protocol data units, and passed down the protocol stack.

This layer provides independence from data representation (e.g., [[encryption]]) by translating between application and network formats. The presentation layer transforms data into the form that the application accepts. This layer formats and encrypts data to be sent across a network. It is sometimes called the syntax layer.<ref>{{cite book | last = Grigonis | first = Richard | title = Computer telephony- encyclopaedia | publisher = CMP | year = 2000 | location = | pages = 331 | url = http://books.google.com/?id=cUYk0ZhOxpEC&printsec=frontcover&dq=computer+telephony+encyclopedia#v=onepage&q&f=false | isbn = 9781578200450}}</ref>

The original presentation structure used the [[Basic Encoding Rules]] of [[Abstract Syntax Notation One]] (ASN.1), with capabilities such as converting an [[EBCDIC]]-coded text [[computer file|file]] to an [[ASCII]]-coded file, or [[serialization]] of [[object (computer science)|object]]s and other [[data structure]]s from and to [[XML]].

===7-րդ շերտ: Application Layer===
The [[application layer]] is the OSI layer closest to the end user, which means both the OSI application layer and the user interact directly with the software application. This layer interacts with software applications that implement a communicating component. Such application programs fall outside the scope of the OSI model. Application-layer functions typically include identifying communication partners, determining resource availability, and synchronizing communication. When identifying communication partners, the application layer determines the identity and availability of communication partners for an application with data to transmit. When determining resource availability, the application layer must decide whether sufficient network or the requested communication exists. In synchronizing communication, all communication between applications requires cooperation that is managed by the application layer. Some examples of application-layer implementations include:
* On OSI stack:
** [[FTAM]] File Transfer and Access Management Protocol
** [[X.400]] Mail
** [[Common Management Information Protocol]] (CMIP)
** [[Unified Diagnostic Services]] (UDS) <ref>http://www.ebn.din.de/sixcms_upload/media/1995/9601556.pdf</ref>
* On TCP/IP stack:
** [[Hypertext Transfer Protocol]] (HTTP),
** [[File Transfer Protocol]] (FTP),
** [[Simple Mail Transfer Protocol]] (SMTP),
** [[Simple Network Management Protocol]] (SNMP), etc.

==Միջշերտային ֆունկցիաներ==
Գոյություն ունեն որոշ ֆունկցիաներ կամ ծառայություններ, որոնք կցված չեն տվյալ շերտին, բայց նրանք կարող են ազդեցություն ունենալ ավելի քան մեկ շերտի վրա։ Օրինակներ.

here are some functions or services that are not tied to a given layer, but they can affect more than one layer. Examples include the following:
* [[Security service (telecommunication)]]<ref name=x800>[http://www.itu.int/rec/T-REC-X.800-199103-I/e X.800 : Security architecture for Open Systems Interconnection for CCITT applications]</ref> as defined by [[ITU-T]] X.800 recommendation.
* Management functions, i.e. functions that permit to configure, instantiate, monitor, terminate the communications of two or more entities: there is a specific application-layer protocol, [[common management information protocol]] (CMIP) and its corresponding service, [[common management information service]] (CMIS), they need to interact with every layer in order to deal with their instances.
* [[Multiprotocol Label Switching]] (MPLS) operates at an OSI-model layer that is generally considered to lie between traditional definitions of layer 2 (data link layer) and layer 3 (network layer), and thus is often referred to as a "layer-2.5" protocol. It was designed to provide a unified data-carrying service for both circuit-based clients and packet-switching clients which provide a [[datagram]]-based service model. It can be used to carry many different kinds of traffic, including IP packets, as well as native ATM, SONET, and Ethernet frames.
* [[Address Resolution Protocol|ARP]] is used to translate IPv4 addresses (OSI layer 3) into Ethernet MAC addresses (OSI layer 2).

==Միջերեսներ==
Neither the OSI Reference Model nor OSI protocols specify any programming interfaces, other than as deliberately abstract service specifications. Protocol specifications precisely define the interfaces between different computers, but the software interfaces inside computers, known as [[network socket]]s are implementation-specific.

For example [[Microsoft Windows]]' [[Winsock]], and [[Unix]]'s [[Berkeley sockets]] and [[UNIX System V|System V]] [[Transport Layer Interface]], are interfaces between applications (layer 5 and above) and the transport (layer 4). [[Network Driver Interface Specification|NDIS]] and [[Open Data-Link Interface|ODI]] are interfaces between the media (layer 2) and the network protocol (layer 3).

Interface standards, except for the physical layer to media, are approximate implementations of OSI service specifications.

==Examples==
{| class="wikitable" style="font-size:90%;line-height:1.3em;"
!colspan="2"| Շերտ
!rowspan="2" style="width:16.0em;"| [[Open Systems Interconnection|OSI]] պրոտոկոլներ
!rowspan="2"| [[TCP/IP]] պրոտոկոլներ
!rowspan="2" style="width:9.0em;"| Ազդանշանային համակարգ 7<ref>[http://www.itu.int/rec/T-REC-Q.1400/en/ ITU-T Recommendation Q.1400 (03/1993)], ''Architecture framework for the development of signaling and OA&M protocols using OSI concepts'', pp 4, 7.</ref>
!rowspan="2"| [[AppleTalk]]
!rowspan="2"| [[Internetwork Packet Exchange|IPX]]
!rowspan="2"| [[Systems Network Architecture|SNA]]
!rowspan="2"| [[Universal Mobile Telecommunications System|UMTS]]
!rowspan="2"| Տարբեր օրինակներ
|-
! հ. !! Անվանում
|-

|style="text-align:center;"| 7
| '''Գործադիր'''(Application)
| {{hlist |[[FTAM]] |[[X.400]] |[[X.500]] |[[Directory Access Protocol|DAP]] |[[Remote Operations Service Element protocol|ROSE]] |RTSE |[[Association Control Service Element|ACSE]]<ref>ITU Rec. X.227 (ISO 8650), X.217 (ISO 8649).</ref> |[[Common management information protocol|CMIP]]<ref>X.700 series of recommendations from the ITU-T (in particular X.711) and ISO 9596.</ref>}}
| {{hlist |[[Network News Transfer Protocol|NNTP]] |[[Session Initiation Protocol|SIP]] |[[Simple Sensor Interface protocol|SSI]] |[[Domain Name System|DNS]] |[[File transfer protocol|FTP]] |[[Gopher (protocol)|Gopher]] |[[HTTP]] |[[Network File System (protocol)|NFS]] |[[Network Time Protocol|NTP]] |[[Dynamic Host Configuration Protocol|DHCP]] |[[Short Message Peer-to-Peer Protocol|SMPP]] |[[Simple Mail Transfer Protocol|SMTP]] |[[Simple network management protocol|SNMP]] |[[Telnet]] |[[Border Gateway Protocol|BGP]] |[[Fibre Channel over IP|FCIP]]}}
| {{hlist |[[INAP]] |[[Mobile Application Part|MAP]] |[[Transaction Capabilities Application Part|TCAP]] |[[ISDN User Part|ISUP]] |[[Telephone User Part|TUP]]}}
| {{hlist |[[Apple Filing Protocol|AFP]] |[[Zone Information Protocol|ZIP]] |[[Routing Table Maintenance Protocol|RTMP]] |[[AppleTalk#Name Binding Protocol|NBP]]}}
| {{hlist |[[Service Advertising Protocol|SAP]]}}
| {{hlist |[[IBM Advanced Program-to-Program Communication|APPC]]}}
| 
| {{hlist |[[HL7]] |[[Modbus]]}}
|-

|style="text-align:center;"| 6
| '''Ներկայացում'''(Presentation)
| {{hlist |ISO/IEC&nbsp;8823 |X.226 |<br/>ISO/IEC&nbsp;9576-1 |X.236}}
| {{hlist |[[MIME]] |[[Secure Sockets Layer|SSL]] |[[Transport Layer Security|TLS]] |[[External Data Representation|XDR]]}}
| 
| {{hlist |[[Apple Filing Protocol|AFP]]}}
| 
| 
| 
| {{hlist |[[Tabbed Document Interface|TDI]] |[[ASCII]] |[[EBCDIC]] |[[Musical Instrument Digital Interface|MIDI]] |[[MPEG]]}}
|-

|style="text-align:center;"| 5
| '''Սեսիա'''(Session)
| {{hlist |ISO/IEC&nbsp;8327 |X.225 |<br/>ISO/IEC&nbsp;9548-1 |X.235}}
| {{nowrap|Sockets {{small|(session establishment in [[Transmission Control Protocol|TCP]]{{\}}[[Real-time Transport Protocol|RTP]]{{\}}[[PPTP]])}}}}
| 
| {{hlist |[[AppleTalk#AppleTalk Session Protocol|ASP]] |[[AppleTalk#AppleTalk Data Stream Protocol|ADSP]] |[[AppleTalk#Printer Access Protocol|PAP]]}}
| {{hlist |[[NWLink]]}}
| {{hlist |[[Data Link Control|DLC]]?}}
| 
| {{hlist |[[Named pipes]] |[[NetBIOS]] |[[Session Announcement Protocol|SAP]] |[[half duplex]] |[[full duplex]] |[[Simplex communication|simplex]] |[[Remote Procedure Call|RPC]] |[[SOCKS]]}}
|-

|style="text-align:center;"| 4
| '''Տրանսպորտային'''(Transport)
| {{hlist |ISO/IEC&nbsp;8073 |TP0 |TP1 |TP2 |TP3 |TP4&nbsp;(X.224) |ISO/IEC&nbsp;8602 |X.234}}
| {{hlist |[[Transmission Control Protocol|TCP]] |[[User Datagram Protocol|UDP]] |[[Stream Control Transmission Protocol|SCTP]] |[[Datagram Congestion Control Protocol|DCCP]]}}
| 
| 
| {{hlist |[[Datagram Delivery Protocol|DDP]] |[[Sequenced packet exchange|SPX]]}}
| 
| 
| {{hlist |[[NetBIOS Frames protocol|NBF]]}}
|-

|style="text-align:center;"| 3
| '''Ցանց'''(Network)
| {{hlist |ISO/IEC&nbsp;8208 |[[X.25]]&nbsp;([[Packet-Layer Protocol|PLP]]) |<br/> ISO/IEC&nbsp;8878 |[[CONS|X.223]] |ISO/IEC&nbsp;8473-1 |[[CLNS|CLNP]]&nbsp;X.233}}
| {{hlist |[[Internet Protocol|IP]] |[[Internet Protocol Security|IPsec]] |[[Internet Control Message Protocol|ICMP]] |[[Internet Group Management Protocol|IGMP]] |[[Open Shortest Path First|OSPF]] |[[Routing Information Protocol|RIP]]}}
| {{hlist |[[Signalling Connection Control Part|SCCP]] |[[Message Transfer Part|MTP]]}}
| {{nowrap|[[AppleTalk#AppleTalk Transaction Protocol|ATP]] {{small|([[TokenTalk]]{{\}}[[EtherTalk]])}}}}
| {{hlist |[[IPX]]}}
| 
| {{hlist |[[Radio Resource Control|RRC]]{{\}}[[Broadcast/Multicast Control|BMC]]}}
| {{hlist |[[NetBIOS Frames protocol|NBF]] |[[Q.931]] |[[Nortel Discovery Protocol|NDP]] |[[Address resolution protocol|ARP]]&nbsp;{{small|(layer 3 to 2)}} |[[IS-IS]]}}
|-

|style="text-align:center;"| 2
| '''Տվյալների օղակ''' (Data&nbsp;link)
| {{hlist |ISO/IEC&nbsp;7666 |[[X.25]]&nbsp;([[LAPB]]) |<br/>[[Token Bus]] |X.222 |ISO/IEC&nbsp;8802-2 |[[IEEE 802.2|LLC]]&nbsp;(type 1{{\}}2)<ref name=Cisco>[http://www.cisco.com/en/US/docs/internetworking/technology/handbook/Intro-to-Internet.html#wp1020669 CISCO Cisco Systems, Inc. Internetworking Technology Handbook OSI Model Physical layer]</ref>}}
| {{hlist |[[Point-to-Point Protocol|PPP]] |[[SBTV]] |[[SLIP]]}}
| {{hlist |[[Message Transfer Part|MTP]] |[[Message Transfer Part|Q.710]]}}
| {{hlist |[[LocalTalk]] |[[AppleTalk Remote Access|ARA]] |[[Point-to-Point Protocol|PPP]]}}
| {{nowrap|[[IEEE 802.3|IEEE 802.3 framing]]<br/>[[Ethernet II framing]]}}
| {{hlist |[[Synchronous Data Link Control|SDLC]]}}
| {{hlist |[[PDCP]]<ref name="TS36300">[http://www.3gpp.org/ftp/Specs/html-info/36300.htm 3GPP TS 36.300 : E-UTRA and E-UTRAN Overall Description, Stage 2, Release 11]</ref> |[[Logical Link Control|LLC]] |[[Media Access Control|MAC]]}}
| {{hlist |[[Automatic repeat-request|ARQ]] | [[Asynchronous Transfer Mode|ATM]] | [[Bit stuffing]] | [[Cisco Discovery Protocol|CDP]] | [[Cyclic redundancy check|CRC]]| [[DOCSIS]] | [[FDDI]]| [[Foundry Discovery Protocol|FDP]] | [[Fibre Channel]] | [[Frame Relay]] | [[Hopling Discovery Protocol|HDP]] | [[HDLC]] | [[Ethernet|IEEE 802.3 (Ethernet)]] | [[IEEE 802.11|IEEE 802.11a/b/g/n (Ethernet MAC and LLC)]] |[[IEEE 802.1Q|IEEE 802.1Q (VLAN)]] | [[Cisco Inter-Switch Link|ISL]] | [[G.hn|ITU-T G.hn DLL]] | [[Link aggregation#Linux bonding driver|Linux interface bonding]] | [[Point-to-Point Protocol|PPP]] |[[Q.921]] |[[Token Ring]]}}
|-

|style="text-align:center;"| 1
| '''Ֆիզիկական'''(Physical)
| {{hlist |[[X.25]] ([[X.21bis]]|[[EIA/TIA-232]]|[[EIA/TIA-449]]|[[EIA-530]]|[[G.703]])<ref name="Cisco"/>}}
| 
| {{hlist |[[Message Transfer Part|MTP]] |[[Message Transfer Part|Q.710]]}}
| {{hlist |[[RS-232]] |[[RS-422]] |[[Shielded twisted pair|STP]] |[[PhoneNet]]}}
| 
| {{hlist |[[Twinaxial cabling|Twinax]]}}
| {{nowrap|[[Universal Mobile Telecommunications System|L1 (physical)]]}}
| {{hlist |[[RS-232]] |[[Full duplex]] |[[8P8C|RJ45 (8P8C)]] |[[V.35 (recommendation)|V.35]] |[[V.34 (recommendation)|V.34]] |[[I.430]] |[[I.431]] |[[T-carrier|T1]] |[[E-carrier|E1]] |[[10BASE-T]] |[[100BASE-TX]] |[[1000BASE-T]] |[[Plain old telephone service|POTS]] |[[Synchronous optical networking|SONET]] |[[Synchronous digital hierarchy|SDH]] |[[Digital Subscriber Line|DSL]] |[[IEEE 802.11|802.11a/b/g/n PHY]] |[[G.hn|ITU-T G.hn PHY]] |[[CAN bus]] |[[DOCSIS]] |[[DWDM]]}}
|}

==TCP/IP մոդելի հետ համեմատություն==
Ինտերնետի TCP/IP մոդելում պրոտոկոլների դիզայնը իրեն չի զբաղեցնում խիստ կառուցվածքային (հիերարխիկ) շերտավորմամբ կամ ինկապսուլացիայով։<ref>RFC 3439</ref> RFC 3439 ստանդարտը պարունակում է բաժին, որը անվանված է «Շերտավորումը համարվում է վնասակար»։<ref>http://tools.ietf.org/html/rfc3439#section-3</ref> TCP/IP պրոտոկոլը ճանաչում է ֆունկցիոնալության 4 լայն շերտեր, որոնք ստացվել են իրենց պարունակող պրոտոկոլների գործառույթների շրջանակներից։


does recognize four broad layers of functionality which are derived from the operating scope of their contained protocols: the scope of the software application; the end-to-end transport connection; the internetworking range; and the scope of the direct links to other nodes on the local network.<ref>
[http://www.exa.unicen.edu.ar/catedras/comdat1/material/TP1-Ejercicio5-ingles.pdf]</ref>

Despite using a different concept for layering than the OSI model, these layers are nevertheless often compared with the OSI layering scheme in the following way:
* The Internet [[application layer]] includes the OSI application layer, presentation layer, and most of the session layer.
* Its end-to-end [[transport layer]] includes the graceful close function of the OSI session layer as well as the OSI transport layer.
* The internetworking layer ([[Internet layer]]) is a subset of the OSI network layer.
* The [[link layer]] includes the OSI data link layer and sometimes the physical layers, as well as some protocols of the OSI's network layer.
These comparisons are based on the original seven-layer protocol model as defined in ISO 7498, rather than refinements in such things as the internal organization of the network layer document.{{citation needed|date=November 2013}}

The presumably strict layering of the OSI model as it is usually described does not present contradictions in TCP/IP, as it is permissible that protocol usage does not follow the hierarchy implied in a layered model. Such examples exist in some routing protocols (e.g., OSPF), or in the description of [[tunneling protocol]]s, which provide a link layer for an application, although the tunnel host protocol might well be a transport or even an application-layer protocol in its own right.{{citation needed|date=November 2013}}

==Տես նաև==
* [[Hierarchical internetworking model]]
* [[Layer 8]]
* [[Protocol stack]]
* [[Service layer]]
* [[WAP protocol suite]]
* [[List of information technology acronyms]]
* [[IBM Systems Network Architecture]]

==Հղումներ==
{{reflist|33em}}

==Արտաքին հղումներ==
{{Commons category}}
* [http://standards.iso.org/ittf/PubliclyAvailableStandards/s020269_ISO_IEC_7498-1_1994(E).zip ISO/IEC standard 7498-1:1994] ([[Portable Document Format|PDF document]] inside [[ZIP (file format)|ZIP archive]]) (requires [[HTTP cookies]] in order to accept licence agreement)
* [http://www.itu.int/rec/dologin_pub.asp?lang=e&id=T-REC-X.200-199407-I!!PDF-E&type=items ITU-T X.200 (the same contents as from ISO)]
* [http://infchg.appspot.com/usr?at=1263939371 The ISO OSI Reference Model , Beluga graph of data units and groups of layers]
* {{cite journal |id={{citeseerx|10.1.1.136.9497}} |title=OSI Reference Model — The ISO Model of Architecture for Open Systems Interconnection |first=Hubert |last=Zimmermann |journal=IEEE Transactions on Communications |volume=28 |issue=4 | date=April  1980 |pages=425–432 |doi=10.1109/TCOM.1980.1094702}}
* [http://docwiki.cisco.com/wiki/Internetworking_Technology_Handbook Cisco Systems Internetworking Technology Handbook]

{{ISO ստանդարտներ}}

{{DEFAULTSORT:Osi Model}}
[[:Category:ISO standards]]
[[:Category:ITU-T recommendations]]
[[:Category:Network architecture]]
[[:Category:OSI protocols]]
[[:Category:Reference models]]
[[:Category:Computer networking]]

Այս էջում օգտագործված կաղապարները.

Կաղապար:* (դիտել ելատեքստը) (կիսա-պաշտպանված է)
Կաղապար:Category handler (խմբագրել)
Կաղապար:Citation needed (խմբագրել)
Կաղապար:Cite book (խմբագրել)
Կաղապար:Cite journal (խմբագրել)
Կաղապար:Cite web (խմբագրել)
Կաղապար:Citeseerx (խմբագրել)
Կաղապար:Commons category (խմբագրել)
Կաղապար:Fix (խմբագրել)
Կաղապար:Fix/category (խմբագրել)
Կաղապար:Hlist (խմբագրել)
Կաղապար:Hlist/styles.css (խմբագրել)
Կաղապար:ISO ստանդարտներ (խմբագրել)
Կաղապար:InterProject (խմբագրել)
Կաղապար:Main other (խմբագրել)
Կաղապար:Navbox (խմբագրել)
Կաղապար:No (խմբագրել)
Կաղապար:Nowrap (խմբագրել)
Կաղապար:OSI model (խմբագրել)
Կաղապար:Ombox (խմբագրել)
Կաղապար:Ombox/core (խմբագրել)
Կաղապար:Reflist (խմբագրել)
Կաղապար:Small (խմբագրել)
Կաղապար:Smallsup (խմբագրել)
Կաղապար:Sup (խմբագրել)
Կաղապար:User other (խմբագրել)
Կաղապար:Wikidata (դիտել ելատեքստը) (պաշտպանված է)
Կաղապար:Yes (խմբագրել)
Կաղապար:\ (խմբագրել)
Կաղապար:Ծանցանկ (դիտել ելատեքստը) (կիսա-պաշտպանված է)
Կաղապար:Ծանցանկ/styles.css (խմբագրել)
Կաղապար:Մասնակցի ավազարկղ (խմբագրել)
Կաղապար:Նավարկման աղյուսակ (խմբագրել)
Կաղապար:Վիքիպահեստ երկար (խմբագրել)
Կաղապար:Փաստ (խմբագրել)
Կաղապար:Փոքր (խմբագրել)
Կաղապար:• (դիտել ելատեքստը) (պաշտպանված է)
Մոդուլ:Arguments (դիտել ելատեքստը) (կիսա-պաշտպանված է)
Մոդուլ:Category handler (խմբագրել)
Մոդուլ:Check for unknown parameters (խմբագրել)
Մոդուլ:Citation/CS1 (դիտել ելատեքստը) (կիսա-պաշտպանված է)
Մոդուլ:Citation/CS1/COinS (խմբագրել)
Մոդուլ:Citation/CS1/Configuration (խմբագրել)
Մոդուլ:Citation/CS1/Date validation (խմբագրել)
Մոդուլ:Citation/CS1/Identifiers (խմբագրել)
Մոդուլ:Citation/CS1/Utilities (խմբագրել)
Մոդուլ:Citation/CS1/Whitelist (խմբագրել)
Մոդուլ:Citation/CS1/styles.css (խմբագրել)
Մոդուլ:Languages (խմբագրել)
Մոդուլ:Languages/data (խմբագրել)
Մոդուլ:List (խմբագրել)
Մոդուլ:Namespace detect (խմբագրել)
Մոդուլ:Namespace detect/config (խմբագրել)
Մոդուլ:Namespace detect/data (խմբագրել)
Մոդուլ:Navbar (դիտել ելատեքստը) (կիսա-պաշտպանված է)
Մոդուլ:Navbox (խմբագրել)
Մոդուլ:Sources (դիտել ելատեքստը) (կիսա-պաշտպանված է)
Մոդուլ:Sources-utils (դիտել ելատեքստը) (կիսա-պաշտպանված է)
Մոդուլ:TableTools (խմբագրել)
Մոդուլ:Unsubst (խմբագրել)
Մոդուլ:Wikidata (դիտել ելատեքստը) (կիսա-պաշտպանված է)
Մոդուլ:Wikidata/config (դիտել ելատեքստը) (կիսա-պաշտպանված է)
Մոդուլ:WikidataSelectors (դիտել ելատեքստը) (կիսա-պաշտպանված է)
Մոդուլ:Yesno (խմբագրել)

Վերադարձ դեպի Մասնակից:GrigorGB/Ավազարկղ։

Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Մասնակից:GrigorGB/Ավազարկղ» էջից