Ֆիլիպպիդիս Խրիսանթոս
Ֆիլիպպիդիս Խրիսթանոս (մարտ 1881, Կոմոտինի - սեպտեմբերի 28, 1949, Աթենք, Հունաստան), հույն եկեղեցական և հասարակական-քաղաքական գործիչ։ Եղել է Պոնտոսի հույների կրոնական ու քաղաքական առաջնորդներից մեկը 20-րդ դարի սկզբին[1]։
| Ֆիլիպպիդիս Խրիսանթոս | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | մարտ 1881 |
| Ծննդավայր | Կոմոտինի |
| Մահացել է | սեպտեմբերի 28, 1949 (68 տարեկան) |
| Մահվան վայր | Աթենք, Հունաստան |
| Քաղաքացիություն | .svg){kind=small} Հունաստան |
| Կրոն | ուղղափառություն |
| Կրթություն | Halki seminary? |
| Մասնագիտություն | քահանա և աստվածաբան |
| Զբաղեցրած պաշտոններ | Աթենքի ակադեմիայի անդամ, Մետրոպոլիտ և Archbishop of Athens and All Greece? |
 Chrysanthos of Athens Վիքիպահեստում | |
Կենսագրություն
խմբագրելՍովորել է Շվեյցարիայում և Գերմանիայում։ Աշխատել է Կ. Պոլսի հունական պատրիարքարանի դիվանում։ 1913 թվականին ընտրվել է Տրապիզոնի մետրոպոլիտ։ 1915 թվականին՝ Թուրքիայում հայերի կոտորածների ժամանակ, համարձակորեն հանդես է եկել հայերի պաշտպանությամբ։ Հայ-հունական դաշինք ստեղծելու ջանքեր է գործադրել։ Առաջին աշխարհամարտից հետո եղել է հունական պատվիրակությունների անդամ միջազգային կոնֆերանսներում, մասնավորապես՝ 1919-1920 թվականների Փարիզի հաշտության, 1920 թվականի Սան Ռեմոյի կոնֆերանսներում։ 1919 թվականին հունական պատվիրակության կազմում Երևանում մասնակցել է Հայաստանի Հանրապետության հետ բանակցություններին՝ պատմական Պոնտոսի տարածքում հայ-հունական ֆեդերատիվ պետությ��ւն ստեղծելու հարցի շուրջ։ Այդ քաղաքականության համար Անկարայի կառավարությունը Խրիսթանոսին դատապարտել է մահվան, սակայն խուսափել է պատժից՝ անցնելով Կ. Պոլիս, ապա՝ Հունաստան։ Այնուհետև եղել է Աթենքի արքեպիսկոպոս, ընտրվել Աթենքի ակադեմիայի անդամ։
Խրիսթանոսը Պոնտոսի և պոնտական հույների պատմությանը նվիրված աշխատությունների հեղինակ է։ «Տրապիզոնի եկեղեցու պատմությունը» (1933) ուսումնասիրության մեջ տալիս է Պոնտոսի և Փոքր Հայքի հայերի վերաբերյալ վիճակագրական արժեքավոր տվյալներ, որոնք վերաբերում են հայերի թվին, զբաղմունքին, դպրոցների և եկեղեցիների քանակին։ Լինելով Տրապիզոնի հայերի կոտորածների ականատեսը՝ Խրիսթանոսը մանրամասն նկարագրել է Բեհաէդդին Շաքիրի չարագործությունները, տվել Տրապիզոնի հայերին տեղահանելու մասին 1915 թվականի հունիսի 13-ի հրամանի հունարեն թարգմանության լուսապատճենը։
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ [Στ. Κανονίδης, Χρύσανθος Φιλιππίδης, Νεώτερον Εγκυκλοπαιδικόν Λεξικόν «Ηλίου», τόμ. 18, σ. 759—760]
| Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբանական տարբերակը վերցված է «Հայկական հարց» հանրագիտարանից, որի նյութերը թողարկված են Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թույլատրագրի ներքո։ |
| Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ֆիլիպպիդիս Խրիսանթոս» հոդվածին։ |