Սուրբ Կարապետ եկեղեցի (Աբադան)
Սուրբ Կարապետ, հայ առաքելական եկեղեցի Իրանի Աբադան քաղաքում։ Պատկանում է Մեծի Տանն Կիլիկիո կաթողիկոսության Սպահանի թեմին։ Գտնվում է իմամ Մուսա բին Ջաաֆար մզկիթի անմիջական հարևանությամբ[2][3]։
| Սուրբ Կարապետ եկեղեցի | |
|---|---|
 Եկեղեցու գմբեթներ | |
| Հիմնական տվյալներ | |
| Տեսակ | եկեղեցի և մշակութային արժեք |
| Երկիր |  Իրան |
| Տեղագրություն | Խուզեսթան |
| Դավանանք | Հայ Առաքելական Եկեղեցի |
| Թեմ | Սպահանի թեմ (Կիլիկիո Կաթողիկոսություն) |
| Ներկա վիճակ | գործող |
| Ժառանգության կարգավիճակ | Իրանի ազգային ժառանգություն[1] |
| Անվանված | Հովհաննես Մկրտիչ |
| Ճարտարապետական տիպ | բազիլիկա |
| Ճարտարապետական ոճ | Պահլավական ճարտարապետություն |
| Կառուցման ավարտ | 1958 |
| Գմբեթ | 2 հատ |
 | |
 | |
 Saint Karapet Church (Abadan) Վիքիպահեստում | |
Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Սուրբ Կարապետ եկեղեցի (այլ կիրառումներ)
Պատմություն
խմբագրելՊարսից ծոցի ափին գտնվող Աբադան նավահանգիստում հայերի հաստատման պատմությունը մեկ դարից ավելի չէ. 1909 թվականից անգլո-իրանական նավթային ընկերությունում ծառայության անցան Թեհրանի և Թավրիզի մի քանի հայեր։ Առաջին համաշխարհային պատերազմի տարիներին՝ հայոց ցեղասպանությունից հետո, այստեղ բնակություն հաստատեցին ևս մի քանի վանեցի ընտանիքներ։ 1928 թվականի սկզբին հայերի թիվն անցավ 600-ը, իսկ քառասուն տարի անց՝ 5 հազարը։ Համայնքում եղել է վարժարան, մարզական ակումբ, երգչախումբ։ 1958 թվականին այստեղ բացվել է սուրբ Կարապետ եկեղեցին, որը դառնում է Աբադանի հայ բնակչության գլխավոր հավաքատեղին։ 1960-ական թվականներին Աբադան են տեղափոխվել Չհարմահալի գավառի երեք հայաբնակ գյուղերի մի քանի տասնյակ ընտանիքներ, ինչպես նաև՝ հայեր Սպահանից, Շիրազից ու Նոր Ջուղայից[4]։ Իրան-իրաքյան պատերազմից հետո հայերն արտագաղթել են Աբադանից։
Քաղաքում մնացել է միայն մեկ հայկական ընտանիք[5]։ Եկեղեցու կառուցումից 50 տարի անց՝ 2018 թվականի դեկտեմբերի 24-ին, այն վերաբացվել է[6]։
Ճարտարապետություն
խմբագրելՍուրբ Կարապետը կառուցված է հայկական դասական ճարտարապետության ոճով՝ բարձր կենտրոնական գմբեթով և երեք մուտքերով։ Արևելյան կողմում գտնվում է խորանը, իսկ արևմուտքում վեր է խոյանում զանգակատունը։ Շինանյութը մարմար է։
1966 թվականին բակում տեղադրվել է հուշակոթող՝ հայոց ցեղասպանության զոհերի հիշատակին[7]։
Տես նաև
խմբագրել- Սուրբ Կարապետ (Հովհաննես Մկրտիչ)
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ Wiki Loves Monuments monuments database — 2017.
- ↑ Mosque and church share wall(չաշխատող հղում)
- ↑ «Աբադանի Սուրբ Կարապետ եկեղեցին կը վերաբացւի». Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ հուլիսի 16-ին. Վերցված է 2019 թ․ մայիսի 6-ին.
- ↑ «Իրանի հայ համայնքը. արդի հիմնախնդիրներ» (PDF). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2019 թ․ ապրիլի 15-ին. Վերցված է 2019 թ․ մայիսի 6-ին.
- ↑ Իրանում Աբադանի բնակիչները հավաքվել են հայկական եկեղեցում`շնորհավորելու միակ հայ ընտանիքին
- ↑ «Աբադանի Սուրբ Կարապետ եկեղեցին կը վերաբացւի». Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ սեպտեմբերի 4-ին. Վերցված է 2020 թ․ հունվարի 5-ին.
- ↑ Memorial in Abadan, Iran