Ռաֆայելի դիմանկարներ

Ռաֆայել Սանտիի դիմանկարչական արվեստից պահպանվել են մոտավորապես 20 ստեղծագործություններ, որոնք հաստատապես պատկանում են նկարչի վրձնին։ Այս գործերի մեծ մասը գտնվում է Իտալիայում՝ Պիտտի և Ուֆֆիցի թանգարաններում։ Ռաֆայելի դիմանկարների մեծ մասը, որոնք ստեղծվել են մինչև 1505 թվականը, դարձել են սուր քննարկումների առարկա՝ բացառությամբ Պիետրո Բեմբոյի դիմանկարի։ Այդ շրջանում ստեղծված գործերի մեծ մասը վերագրվել են Պերուջինոյին, Ֆրանչեսկո Ֆրանչին, Լորենցո Դի Կրեդիին, Ռիդոլֆո Գիռլանդայոյին։

1504 թվականին Ֆլորենցիա տեղափոխվելուց հետո նկարիչը կրում է Լեոնարդո դա Վինչիի ազդեցությունը։ 1510-ական թվականներին ստեղծված դիմանկարները նորույթ էին դիմանկարչական արվեստում և իրենց ազդեցությունն ունեցան նկարիչների մի քանի սերունդների վրա, այդ թվում՝ Ժակ Լուի Դավիդի և Էնգրի։ Հռոմեական շրջանի դիմանկարները հագեցած են բացառիկ հոգեբանությամբ։ Նկարիչը փնտրում և գտնում է նոր ուղիներ՝ բնորդի ներաշխարհին հասնելու համար։ Նա հրաժարվում է բնանկարային ֆոնի պատկերումից և ամբողջովին կենտրոնանում է կերպարի վրա։ Յուրաքանչյուր բնորդի առանձնահատուկ անհատականությունը ներդաշնակ է անձի վեհ, իդեալական գաղափարի հետ, ինչը բնորոշ է Բարձր Վերածննդին։

Ռաֆայելի դիմանկարների գլուխգործոց է համարվում ընկերոջ՝ Բաղդասար Կաստիլյոնեի դիմանկարը, որը գտնվում է Լուվրում (1515 թ.)^[1]: Նկարն արժանացել է Ռուբենսի և Ռեմբրանդի բարձր գնահատականին^[2]։ Կարդինալներ Ջուլիո Մեդիչիի և Լուիջի Ռոսսիի հետ Լև 10-րդի դիմանկարի (1518 թ.) ուսումնասիրությունից պարզվել է, որ Ռաֆայելի արվեստում զգալի են աշակերտների, հատկապես Ջուլիո Ռոմանոյի ներդրումները։ Ռաֆայելին վերագրվող ուշ շրջանի գործերն աչքի են ընկնում անսովոր սառնությամբ, գեղարվեստական բարդացված լուծումներով և գունային շինծու համադրություններով, որոնք ազդարարում էին մանիերիզմի սկիզբը։

Առանձին ընդգծվել են.

Ստեղծված Պերուջայում

Անվանում	Տարեթիվ	Տեխնիկա	Հիմք	Չափսեր, սմ	Երկիր	Քաղաք	Պահման վայր
Անծանոթի դիմանկարը (հաճախ վերագրվում է Պերուջինոյ ին)	մոտ. 1503-04	յուղաներկ	տախտակ	45×31	Իտալիա	Ֆլորենցիա	Ուֆֆիցի
Պերուջինոյի դիմանկարը (հաճախ վերագրվում է Լորենցո դի Կրեդի ին)	մոտ. 1504	յուղաներկ	տա��տակ	57×42	Իտալիա	Ֆլորենցիա	Ուֆֆիցի
Անծանոթի դիմանկարը (Ռաֆայել, Վիեննա)	մոտ. 1503-1504	յուղաներկ	տախտակ	47×37	Ավստրիա	Վիեննա	Լիխտենշտեյնների հավաքածու
Պատանու դիմանկար (Պիետրո Բեմբո)	մոտ. 1504	յուղաներկ	տախտակ	54x39	Հունգարիա	Բուդապեշտ	Կերպարվեստի թանգարան

Ստեղծված Ֆլորենցիայում

Անվանում	Տարեթիվ	Տեխնիկա	Հիմք	Չափսեր, սմ	Երկիր	Քաղաք	Պահման վայր
Էմիլյա Պիա դե Մոնտեֆելտրո	մոտ. 1504-05	յուղաներկ	տախտակ	58×36	ԱՄՆ	Բալթիմոր	Բաթիմորի գեղարվեստի թանգարան
Ելիզավետա Գոնզագայի դիմանկարը	մոտ. 1504-05	յուղաներկ	տախտակ	53×37	Իտալիա	Ֆլորենցիա	Ուֆֆիցի
Գվիդոբալդո Մոնտեֆելտրո	մոտ. 1506	յուղաներկ	տախտակ	69×52	Իտալիա	Ֆլորենցիա	Ուֆֆիցի
Խնձորներով պատանին (Ֆրանչեսկո Մարիա դելլա Ռովերե)	մոտ. 1505	յուղաներկ	տախտակ	47x35	Իտալիա	Ֆլորենցիա	Ուֆֆիցի
Միաեղջյուրով կինը	մոտ. 1505-06	յուղաներկ	տախտակ	65×51	Իտալիա	Հռոմ	Բորգեզե պատկերասրահ
Հղին	մոտ. 1505-06	յուղաներկ	տախտակ	66×52	Իտալիա	Ֆլորենցիա	Պալացցո Պիտտի
Համրը	մոտ. 1507	յուղաներկ	տախտակ	64x48	Իտալիա	Ուրբինո	Մարկե ազգային պատկերասրահ
Անյոլո Դոնի	մոտ. 1506	յուղաներկ	տախտակ	65x45	Իտալիա	Ֆլորենցիա	Պալացցո Պիտտի
Մադդալենա Ստրոցցի	մոտ. 1506	յուղաներկ	տախտակ	63×45	Իտալիա	Ֆլորենցիա	Պալացցո Պիտտի
Անծանոթի դիմանկար	մոտ. 1506	темпера	տախտակ	42×33	ԱՄՆ	Գլեն-Ֆոլս	Հայդերի հավաքածու
Ինքնանկար	մոտ. 1506	յուղաներկ	տախտակ	47,5×33	Իտալիա	Ֆլորենցիա	Ուֆֆիցի

Ստեղծված Հռոմում

Անվանում	Տարեթիվ	Տեխնիկա	Հիմք	Չափսեր, սմ	Երկիր	Քաղաք	Պահման վայր
Ալեսանդրո Ֆարնեզե	մոտ. 1509-11	յուղաներկ	տախտակ	132×86	Իտալիա	Նեապոլ	Կապոդիմենտեի թանգարան
Ֆրանչեսկո Ալիդոզի	մոտ. 1510-11	յուղաներկ	տախտակ	79×61	Իսպանիա	Մադրիդ	Պրադո
Հուլիոս II	1511	յուղաներկ	տախտակ	108×81	Մեծ Բրիտանիա	Լոնդոն (կրկնօրինակը Ուֆֆիցի ում)	Լոնդոնի ազգային պատկերասրահ
Տոմազո Ինգիրամիի դիմանկարը	մոտ. 1514-16	յուղաներկ	տախտակ	90x62	Իտալիա	Ֆլորենցիա (կրկնօրինակը Բոստոնում)	Պալացցո Պիտտի
Կարդինալ Բիբիենա	մոտ. 1516	յուղաներկ	տախտակ	76×107	Իտալիա	Ֆլորենցիա	Պալացցո Պիտտի
Ջուլիանո Մեդիչի	մոտ. 1514-15	յուղաներկ	տախտակ	83×66	ԱՄՆ	Նյու Յորք (կրկնօրինակ)	Մետրոպոլիտեն թանգարան
Երիտասարդի դիմանկարը	մոտ. 1513-14	յուղաներկ	տախտակ	72×56	Լեհաստան	Կրակով (անհետացել է 1945 թ.)	Չարտորցիների հավաքածու
Բինդո Ալտովիտի	մոտ. 1515	յուղաներկ	տախտակ	59,7×43,8	ԱՄՆ	Վաշինգտոն	Արվեստի ազգային պատկերասրահ^[3]
Բաղդասար Կաստիլյոնե	մոտ. 1514-15	յուղաներկ	տախտակ	82×67	Ֆրանսիա	Փարիզ	Լուվր
Գլխաշորով տիկինը	մոտ. 1516	յուղաներկ	տախտակ	85x64	Իտալիա	Ֆլորենցիա	Պալացցո Պիտտի
Անդրեա Նավաջերոն և Ագոստինո Բեացցանոն	մոտ. 1516	յուղաներկ	կտավ	74×107	Իտալիա	Հռոմ	Դորիա Պամֆիլի պատկերասրահ
Ինքնանկար ընկերոջ հետ	1500-1525	յուղաներկ	կտավ	99×83	Ֆրանսիա	Փարիզ	Լուվր
Լև 10-րդի դիմանկարը կարդինալներ Ջուլիո Մեդիչիի և Լուիջի Ռոսսիի հետ	1518	յուղաներկ	տախտակ	155,2×118,9	Իտալիա	Ֆլորենցիա	Ուֆֆիցի

Ջուլիո Ռոմանոյի մասնակցությամբ

Անվանում	Տարեթիվ	Տեխնիկա	Հիմք	Չափսեր, սմ	Երկիր	Քաղաք	Պահման վայր
Իզաբելլա Ռեկեսենս (Յոհաննա Արագոնացի?)	մոտ. 1518	յուղաներկ	տախտակից փոխադրվել է կտավի վրա	120x95	Ֆրանսիա	Փարիզ	Լուվր
Պատանու դիմանկար	մոտ. 1518-19	յուղաներկ	տախտակ	44×99	Իսպանիա	Մադրիդ	Տիսսեն-Բորնեմիսի թանգարան
Աղջկա դիմանկար	մոտ. 1518-19	յուղաներկ	տախտակ	60×40	Ֆրանսիա	Ստրասբուրգ	Կերպարվեստի թանգարան
Ֆորնարինա	մոտ. 1518-19	յուղաներկ	տախտակ	85×60	Իտալիա	Հռոմ	Հին արվեստի ազգային պատկերասրահ
Կնոջ գլուխ	մոտ. 1520	յուղաներկ	տախտակ	35×30	Իտալիա	Մոդենա	Էստենսե պատկերասրահ

Ծանոթագրություններ

↑ «Raphael (Italian painter and architect) : Introduction» (անգլերեն).
↑ РАФАЭЛЬ | Энциклопедия Кругосвет
↑ До Второй мировой войны портрет принадлежал Старой пинакотеке в Мюнхене.

Գրականություն

Pierluigi De Vecchi, Raffaello, Rizzoli, Milano 1975.
Paolo Franzese, Raffaello, Mondadori Arte, Milano 2008.

Արտաքին հղումներ

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ռաֆայելի դիմանկարներ» հոդվածին։

[1] «Raphael (Italian painter and architect) : Introduction» (անգլերեն).

[2] РАФАЭЛЬ | Энциклопедия Кругосвет

[3] До Второй мировой войны портрет принадлежал Старой пинакотеке в Мюнхене.

[1]