Վիքիպեդիա

Մկրտիչ Սարգսյան

հայ արձակագիր
Վիքիպեդիայում կան հոդվածներ Սարգսյան ազգանունով այլ մարդկանց մասին։

Մկրտիչ Դիվինի Սարգսյան (մայիսի 2, 1924(1924-05-02)[1], Ախալքալաք, Վրացական ԽՍՀ, ԱԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ[1] - հունիսի 23, 2002(2002-06-23), Երևան, Հայաստան), հայ բանաստեղծ, արձակագիր։ ՀԽՍՀ մշակույթի վաստակավոր գործիչ, ՀԽՍՀ պետական մրցանակի դափնեկիր, ԼՂՀ պետական մրցանակի դափնեկիր։ ԽՍՀՄ գրողների միության անդամ 1958 թվականից։

Մկրտիչ Սարգսյան
Ծնվել էմայիսի 2, 1924(1924-05-02)[1]
ԾննդավայրԱխալքալաք, Վրացական ԽՍՀ, ԱԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ[1]
Վախճանվել էհունիսի 23, 2002(2002-06-23) (78 տարեկան)
Վախճանի վայրԵրևան, Հայաստան
Մասնագիտությունարձակագիր և բանաստեղծ
Ազգությունհայ
Քաղաքացիություն ԽՍՀՄ և  Հայաստան
ԿրթությունՀայկական պետական մանկավարժական համալսարան (1951)[1]
ԱնդամակցությունՀԳՄ և ԽՍՀՄ ժուռնալիստների միություն
ԿուսակցությունԽՄԿԿ[1]
ԱշխատավայրՀԿԿ[1], Գրական թերթ[1], «Հայաստան» հրատարակչություն[1] և ՀԳՄ[1]
Պարգևներ
ԶավակներԴավիթ Սարգսյան
Մկրտիչ Սարգսյան Վիքիքաղվածքում
Մկրտիչ Սարգսյան Վիքիդարանում

Կենսագրություն

խմբագրել
 
Մկրտիչ Սարգսյանի հուշատատակը Երևանի Բաղրամյան պողոտայում

Մկրտիչ Սարգսյանը ծնվել է 1924 թվականի մայիսի 2-ին, Ջավախքի Ախալքալաք քաղաքում։

  • 1931-1941 թթ. սովորել է Ախալքալաքի միջնակարգ հայկական դպրոցում։
  • 1942-1945 թթ. մասնակցել է Հայրենական մեծ պատերազմին, վարել հրաձգային վաշտի հրամանատարի, գումարտակի հրամանատարի տեղակալի պաշտոնները։ Պարգևատրվել է «Հայրենական պատերազմի» I և II աստիճանների շքանշաններով և բազմաթիվ մեդալներով։
  • 1945-1947 թթ. աշխատել է Ախալքալաքի միջնակարգ դպրոցում հայոց լեզվի և գրականության ուսուցիչ և զինղեկ։
  • 1947-1951 թթ. ուսանել է Երևանի Խաչատուր Աբովյանի անվան մանկավարժական ինստիտուտի լեզվագրական ֆակուլտետում։
  • 1952-1959 թթ. աշխատել է ՀԿԿ կենտկոմում պրոպագանդայի և ագիտացիայի, այնուհետև՝ կուլտուրայի բաժնի հրահանգիչ։
  • 1958 թ. ընդունվել է ՀԳՄ շարքերը։
  • 1959-1962 թթ.` ՀԳՄ պաշտոնաթերթ «Գրական թերթի» գլխավոր խմբագիր։
  • 1960 թ. ընդունվել է Հայաստանի ժուռնալիստների միության շարքերը։
  • 1961 թ. ՀԿԿ կենտկոմի բյուրոյի կողմից ստացել է նկատողություն՝ «Գրական թերթում» Հրանտ Մաթևոսյանի «Ահնիձոր» ակնարկի մասին փառաբանող հոդված տպագրելու համար։
  • 1962-1970 թթ՝ Հայպետհրատի գլխավոր խմբագիր։
  • 1965 թ. ՀԿԿ կենտկոմի բյուրոյի կողմից ստացել է խիստ նկատողություն՝ Քրիստափոր Թափալցյանի «Պատերազմ» վեպի IV հատորի տպագրության համար։
  • 1966 թ.` ուղևորություն Սիրիա և Լիբանան, ընդունելություն Սիմոն Վրացյանի կողմից Փալանջյան ճեմարանում։
  • 1969 թ. խմբագրել է Պարույր Սևակի «Եղիցի լույս» ժողովածուն, որը լույս է տեսել նույն տարում և կալանվել պետական, կուսակցական վերադաս մարմինների կողմից։
  • 1975 թ. ՀԽՍՀ Գերագույն խորհրդի նախագահության հրամանագրով շնորհվել է հանրապետության կուլտուրայի վաստակավոր գործիչի կոչում։
  • 1975 թ. ընտրվել է ՀԳՄ քարտուղար և համատեղությամբ՝ կուս. բյուրոյի քարտուղար։ Աշխատել է մինչև 1986 թ.։
  • 1976, 1981 թթ. ՀԿԿ XXVI և XXVII համագումարներում ընտրվել է ՀԿԿ վերստուգիչ հանձնաժողովի անդամ։
  • 1968, 1980, 1982 թթ. ընտրվել է ժողովրդական դեպուտատների Երևանի քաղաքային խորհրդի երեք գումարումների դեպուտատ։
  • 1981 թ. ԽՍՀՄ գրողների միության VII համագումարում ընտրվել է ԽՍՀՄ ԳՄ վարչության անդամ։
  • 1983 թ. «Խաղաղություն պատերազմից առաջ» ժողովածուի համար շնորհվել է Հայաստանի պետական մրցանակի դափնեկրի կոչում։
  • 1984 թ. ԽՍՀՄ գրողների միության կազմավորման 50-ամյակի կապակցությամբ և ծննդյան 60-ամյա առիթով պարգևատրվել է «Ժողովուրդների բարեկամություն» շքանշանով։
  • 1984 թ. «Ձոն Երևանին» բանաստեղծությունը ՀԳՄ վարչության որոշմամբ արժանացել է «Երևանը և երևանցիները» մրցանակաբաշխության առաջին մրցանակին։
  • 1986-1991 թթ. աշխատել է ՀԳՄ-ում գրական խորհրդատու[2]։

ԽՄԿԿ անդամ 1947 թվականից։

Երկերի մատենագիտություն

խմբագրել
  • Երգեր, Երևան, 1957, 127 էջ։
  • Գետակ, Երևան, 1959, 172 էջ։
  • Կյանքը կրակի տակ, Երևան, 1963, 412 էջ։
  • Շատ եք փոխվել, աղջիկներ, Երևան, 1964, 80 էջ[3]։
  • Տիրամոր պատկերի առջև, Երևան, 1965, 40 էջ։
  • Կարոտի երգ, Երևան, 1966, 76 էջ[4]։
  • Ճակատագրով դատապարտվածներ, Երևան, 1967, 532 էջ։
  • Զինվորներ և սիրահարներ։ Որոշել եմ սպանել պատերազմը։ Կյանքը կրակի տակ։ Ճակատագրով դատապարտվածներ։ Երևան, 1969, 600 էջ։
  • Սերժանտ Կարոն։ Ճանապարհ։ Կանգառ նահանջի ճանապարհին, Երևան, 1970, 232 էջ։
  • Բարև, բարի արև, Երևան, 1973, 536 էջ։
  • Քեռի Սիմոնը, Երևան, 1974, 72 էջ։
  • Երկեր, 2 գրքով, գիրք 1, Երևան, 1976, 832 էջ։
  • Երկեր, 2 գրքով, գիրք 2, Երևան, 1977, 704 էջ։
  • Քաջ Նազար, Երևան, 1980, 384 էջ։
  • Շահմարի առեղծվածը, Երևան, 1981[5]։
  • Խաղաղություն պատերազմից առաջ, Երևան, 1981, 520 էջ։
  • Աստղաբույլ, Երևան, 1983, 240 էջ։
  • Գարուն էր, ձյուն էր արել, Երևան, 1984, 520 էջ[6]։
  • Չմակարդվող արյուն, Երևան, 1985, 472 էջ։
  • Ընտիր երկեր, 2 հատորով, հատոր 1, Երևան, 1988։
  • Ընտիր երկեր, 2 հատորով, հատոր 2, Երևան, 1988[7]։
  • Խաղաղություն պատերազմից առաջ։ Չմակարդվող արյուն (վեպեր), Երևան, 1989, 752 էջ[8]։
  • Գրիգոր Նարեկացի, Երևան, 1989, 384 էջ[9]։
  • Լույս լեռան պես, Երևան, 1990, 488 էջ[10]։
  • Շահմարի առեղծվածը, Երևան, 1992, 152 էջ։
  • Ակամա երգիծաբաններ (մանրապատումներ), Երևան, 1994, 156 էջ[11]։
  • Խաչված քաղաքը, Երևան, 1996, 188 էջ։
  • Նոր էջ Ակամա երգիծաբաններ-ից, Երևան, 1998, 128 էջ։
  • Դարավերջի հայը, Երևան, 1999, 416 էջ[12]։
  • Դարձ։ Դրամատիկական վիպակ երկու գործողությամբ։ Հայաստան, 2001, 46 էջ[13]։
  • Երկերի ժողովածու, հատ. Ա. Բանաստեղծություններ, Երևան, 2004, 236 էջ։
  • Քայլի'ր, ինչպես, որ մեծին է վայել… (անտիպ երկերի ժողովածու), Երևան, 2004, 336 էջ։
  • Երկերի ժողովածու, հատ. Դ. Ինքնատիպ խոսք (արձակ ստեղծագործություններ), Երևան, 2005, 456 էջ։
  • Սեր իմ, հավետ դու եղիցի (բանաստեղծություններ), Երևան, 2008, 140 էջ։
  • Երկերի ժողովածու, հատ. Բ. Նժույգ իմ ազնիվ (բանաստեղծություններ), Երևան, 2009, 600 էջ։
  • Երկերի ժողովածու, հատ. Գ. Վիպական ճանապարհ, Երևան, 2010, 504 էջ։
  • Դեպի լեռն Աբուլ (Ջավախքյան թեմաներով ստեղծագործությունների ժողովածու), Երևան, 2013, 664 էջ։
  • Սերժանտ Կարոն (պատմվածքներ, վիպակ, վեպ), Երևան, 2015, 528 էջ։
  • Նամականի, Երևան, 2016, 284 էջ։
  • Շահմարի առեղծվածը, Ե., Դարակ, 2020, 180 էջ։

Մամուլ

խմբագրել
  • Ազապ Վաղոն; Փչան Եղիշը (պատմվածքներ)։ «Գարուն», 1967, № 1, էջ 86-88։

Գրականություն

խմբագրել

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. ↑ 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 Հայկական սովետական հանրագիտարան, հատոր 10 (հայ.) — հատոր 10. — էջ 223.
  2. ↑ Ով ով է. Հայեր. Կենսագրական հանրագիտարան, հատոր երկրորդ, Երևան, 2007.
  3. ↑ Սարգսյան, Մկրտիչ Դիվինի (1964). Շատ եք փոխվել, աղջիկներ. Հայպետհրատ.
  4. ↑ Սարգսյան, Մկրտիչ Դիվինի (1966). Կարոտի երգ. Հայաստան.
  5. ↑ Սարգսյան, Մկրտիչ Դիվինի (1992). Շահմարի առեղծվածը։ Վիպակ. Գիր գրոց. ISBN 9785807904898.
  6. ↑ Սարգսյան, Մկրտիչ Դիվինի; Զեյթունցյան, Պերճ Արմենակի (1984). Գարուն էր, ձյուն էր արել։ Պատմվածքներ. Սովետ. գրող.
  7. ↑ Սարգսյան, Մկրտիչ Դիվինի (1988). Ընտիր երկեր։ Վեպ, վիպակ ; 2 հ. Սովետ. գրող. ISBN 9785550000199.
  8. ↑ Սարգսյան, Մկրտիչ Դիվինի (1989). Խաղաղություն պատերազմից առաջ։ Չմակարդվող արյուն ։ Վեպեր. Սովետ. գրող. ISBN 9785550002186.
  9. ↑ Սարգսյան, Մկրտիչ Դիվինի (1989). Գրիգոր Նարեկացի։ Պատմավեպ. Արեւիկ. ISBN 9785807701770.
  10. ↑ Սարգսյան, Մկրտիչ Դիվինի (1990). Լույս լեռան պես։ Ժողովածու. Հայաստան. ISBN 9785540006187.
  11. ↑ Սարգսյան, Մկրտիչ Դիվինի (1993). Ակամա երգիծաբաններ. Գիր գրոց. ISBN 9785807908681.
  12. ↑ Սարգսյան, Մկրտիչ Դիվինի (1999). Դարավերջի հայը։ Վեպ. Հայաստան.
  13. ↑ Սարգսյան, Մկրտիչ Դիվինի (2001). Դարձ։ Դրամատիկական վիպակ երկու գործողությամբ. Հայաստան. ISBN 9785540018234.

Արտաքին հղումներ

խմբագրել
 Վ��քիքաղվածքն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Մկրտիչ Սարգսյան» հոդվածին։
 Վիքիդարանն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Մկրտիչ Սարգսյան» հոդվածին։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 10, էջ 223)։  
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Մկրտիչ_Սարգսյան&oldid=10046440» էջից