Մարիանա ֆոն Նոյման Ուիթմեն (անգլ.՝ Marina von Neumann Whitmanմարտի 6, 1935(1935-03-06), Նյու Յորք, Նյու Յորք, ԱՄՆ), ամերիկացի տնտեսագետ, գրող, ավտոմեքենաշինության բնագավառի նախկին ղեկավար աշխատող։ Բիզնեսի կառավարման և հանրային քաղաքականության պրոֆեսոր է Միչիգանի բիզնեսի համալսարանի Ռոսի անվան դպրոցում և Ջերալդ Ֆորդի անվան հանրային քաղաքականության դպրոցում[3]։ Մասնագիտական նվաճումներով աչքի ընկած ֆինանսիստներին ու տնտեսագետներին միավորող միջազգային հեղինակավոր ընտրանու՝ «30-ի խմբի» (անգլ.՝ The Group of Thirty; G30) անդամ է։

Մարիանա Ուիթմեն
Ծնվել էմարտի 6, 1935(1935-03-06) (89 տարեկան)
Նյու Յորք, Նյու Յորք, ԱՄՆ
Բնակության վայր(եր)Միչիգան
Քաղաքացիություն ԱՄՆ
Մասնագիտությունտնտեսագետ
Հաստատություն(ներ)Միչիգանի համալսարան և Փիթսբուրգի համալսարան
ԱնդամակցությունPhi Beta Kappa, Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա և Երեսունի խումբ
Ալմա մատերՌեդկլիֆ քոլեջ, Կոլումբիայի համալսարան, Հարվարդի համալսարան և Shady Hill School?
Պարգևներ
Երեխա(ներ)Laura M. Whitman?[2]
ՀայրՋոն ֆոն Նեյման
ՄայրMariette Kövesi?
 Marina von Neumann Whitman Վիքիպահեստում

1979-1992 թվականներին պաշտոնավարել է General Motors ընկերությունում, սկզբում՝ որպես փոխնախագահ ու գլխավոր տնտեսագետ, այնուհետև՝ որպես փոխնախագահ ու հանրային գործերի խմբի ղեկավար, որը պատասխանատու էր տնտեսական, բնապահպանական գործունեության, արդյունաբերություն-կառավարություն կապերի համար։ Պաշտոնավարել է նաև որպես մի շարք առաջատար միջազգային ընկերությունների, հետազոտական հիմնարկությունների տնօրեն, որոնց թվում են Հեռանկարային հետազոտությունների ինստիտուտը և միջազգային տնտեսության պետերսոնյան ինստիտուտը։

Նախքան Ջեներալ Մոթորսում աշխատանքի նշանակվելը Ուիթմենը եղել է Փիթսբուրգի համալսարանի տնտեսագիտական ֆակուլտետի ղեկավար մարմնի անդամ։ 1972-1973 թվականներին ընդգրկված էր ԱՄՆ-ի նախագահի տնտեսական խորհրդատուների հանձնաժողովում[4]։ 1977-1987 թվականներին պաշտոնավարել է որպես արտաքին հարաբերությունների հանձնաժողովի տնօրեն[3]։ Բացի այս ամենից, եղել է Bilderberg Group-ի ղեկավար կոմիտեի անդամ[5]։

Կրթություն

խմբագրել
  • Գիտությունների դոկտորի աստիճան - Կոլումբիա համալսարան, 1962 – տնտեսագիտություն
  • Մագիստրական աստիճան - Կոլումբիա համալսարան, 1959 – տնտեսագիտություն
  • Բակալավրի աստիճան - Ռեդքլիֆ քոլեջ, 1956 (summa cum laude) – կառավարում

Պատվավոր աստիճաններ

խմբագրել
  • Հումանիտար գիտությունների դոկտոր, Արևելյան Միչիգանի համալսարան, 1992
  • Իրավագիտության դոկտոր, Նոտր Դամ համալսարան, 1984
  • Իրավագիտության դոկտոր, Կլերմոնի համալսարանական կենտրոն, 1984
  • Իրավագիտության դոկտոր, Դենիսոն համալսարան, 1983
  • Իրավագիտության դոկտոր, Լիհայ համալսարան, 1981
  • Իրավագիտության դոկտոր, Մաունթ Հոլյոքի քոլեջ, 1980
  • Հումանիտար գիտությունների դոկտոր, Ուիլյամ քոլեջ, 1980
  • Հումանիտար գիտությունների դոկտոր, Բարուչի քոլեջ, 1980
  • Իրավագիտության դոկտոր, Ռիփոնի քոլեջ, 1980
  • Իրավագիտության դոկտոր, Ամհերսթի անվան քոլեջ, 1978
  • Իրավագիտության դոկտոր, Ռոքֆորդի քոլեջ, 1978
  • Իրավագիտության դոկտոր, Օլեգենիի քոլեջ, 1977
  • Իրավագիտության դոկտոր, Ուիլսոն քոլեջ, 1977
  • Իրավագիտության դոկտոր, Ռոլինզ քոլեջ, 1976
  • Իրավագիտության դոկտոր, Մարիետա քոլեջ, 1976
  • Իրավագիտության դոկտոր, Նյու Յորքի պոլիտեխնիկական ինստիտուտ, 1975
  • Իրավագիտության դոկտոր, Քոու քոլեջ, 1975
  • Հումանիտար գիտությունների դոկտոր, Մասաչուսեթսի համալսարան, 1975
  • Իրավագիտության դոկտոր, Հոբարթ և Ուիլյամ Սմիթ քոլեջներ, 1973
  • Իրավագիտության դոկտոր, Սեդար Քրեսթ քոլեջ, 1973
  • Հումանիտար գիտությունների դոկտոր, Ռասել Սեյջ քոլեջ, 1972

Մասնագիտական պաշտոններ

խմբագրել
  • Բիզնեսի կառավարման և հանրային քաղաքականության պրոֆեսոր, Միչիգանի համալսարան, 1994–
  • Բիզնեսի կառավարման և հանրային քաղաքականության վաստակավոր այցելու պրոֆեսոր, Միչիգանի համալսարան, 1992–1994
  • Փոխնախագահ ու խմբի ղեկավար, հանրային գործերի ու մարքեթինգի վարչակազմ, General Motors ընկերություն, 1990 թ․ օգոստոս – 1992
  • Փոխնախագահ ու խմբի ղեկավար, հանրային գործերի վարչակազմ, General Motors ընկերություն, 1985 թ․ ապրիլ – 1990 թ․ օգոստոս
  • Փոխնախագահ ու գլխավոր տնտեսագետ, General Motors ընկերություն, 1979 թ․ օգոստոս – 1985 թ․ ապրիլ
  • Աշխատակից, վարքագծային գիտությունների ասպարեզում հեռանկարային հետազոտությունների կենտրոն, Սթենֆորդ, Կալիֆոռնիա, 1978–1979
  • Տնտեսագիտության ասպարեզի հանրային ծառայության վաստակավոր պրոֆեսոր, Փիթսբուրգի համալսարան, 1973 թ․ սեպտեմբեր – 1979
  • Անդամ, տնտեսական խորհրդատուների հանձնաժողով, ԱՄՆ-ի նախագահի գրասենյակ, 1972 թ․ մարտ – 1973 թ․ օգոստոս
  • Անդամ, գների ազգային հանձնաժողով, 1971 թ․ հոկտեմբեր – 1972 թ․ փետրվար
  • Տնտեսագիտության պրոֆեսոր, Փիթսբուրգի համալսարան, 1971–1973
  • Աշխատակազմի ավագ տնտեսագետ, տնտեսագետ խորհրդատուների հանձնաժողով, 1970–1971
  • Տնտեսագիտության ընկերակցող պրոֆեսոր (Associate Professor of Economics), Փիթսբուրգի համալսարան, 1966–1971
  • Տնտեսագիտության ընկերակցող պրոֆեսոր, Փիթսբուրգի համալսարան, 1964 – spring 1966
  • Տնտեսագիտության դասախոս, Փիթսբուրգի համալսարան, 1962–1964
  • Աշխատակազմի տնտեսագետ, Փիթսբուրգի պլանավորման տարածաշրջանային ընկերակցություն և տարածաշրջանային տնտեսագիտական հետազոտությունների կենտրոն, 1962

Ընկերության տնօրինություն

խմբագրել
  • Unocal ընկերություն, 1993–2005
  • Procter & Gamble ընկերություն, 1976–2003
  • J.P. Morgan Chase ընկերություն 2001–2002
  • Alcoa, 1994–2002
  • Chase Manhattan ընկերություն 1996–2000
  • Browning-Ferris Industries, 1992–1999
  • Chemical Banking ընկերություն, 1992–1996
  • Manufacturers Hanover Trust ընկերություն և Manufacturers Hanover Trust ընկերություն, 1973–1991
  • Westinghouse Electric ընկերություն, 1973–1979
  • Marcor ընկերություն, 1974–1976

Աշխատությունների ընտրանի

խմբագրել
  • The Martian's Daughter. A Memoir, The University of Michigan Press, 2012.
  • New World, New Rules: The Changing Role of the American Corporation, Harvard Business School Press, 1999
  • Reflections of Interdependence: Issues for Economic Theory and U.S. Policy, University of Pittsburgh Press, 1979.
  • Government Risk-Sharing in Foreign Investment, Princeton University Press, 1965

Մենագրություններ

խմբագրել
  • The Responsibility Paradox: Multinational Firms and Global Corporate Social Responsibility, with Gerald David and Mayer Zaid, Ross School of Business Working Paper Series, Working Paper 1031, April 2006 [1]
  • Do Exchange Rates Matter: A Global Survey (Project Chair; major authors: Gail Fosler and Eliza Winger), The Conference Board, New York, 2004
  • American Capitalism and Global Convergence, Group of Thirty, Washington, D.C., 2003
  • The Evolving Corporation: Global Imperatives and National Responses (editor), Group of Thirty, Washington., D.C., 2000
  • International Trade and Investment: Two Perspectives: Essays in International Finance #143, Princeton University Press, July 1981
  • Economic Goals and Policy Instruments: Policies for Internal and External Balance, Princeton, Special Papers in International Economics #9, 1970

Հոդվածներ

խմբագրել
  • Gerald F. Davis, Marina von Neumann Whitman and Mayer N. Zald, "Political Agency and the Responsibility Paradox: Multinationals and Corporate Social Responsibility" In Contemporary Political Agency, Bice Maiguashca and Raffaele Marchetti, eds., London: Routledge, 2013.
  • Gerald F. Davis, Marina V.N. Whitman, and Mayer N. Zald, 2008. "The responsibility paradox." Stanford Social Innovation Review 6(1): 30-37 (2008).[2](չաշխատող հղում)
  • "The Open Economy Macromodel: Interactions Between Theoretical Developments and Real-World Behavior," in Arie Arnon and Warren Young (eds.), The Open Economy Macromodel: Past, Present and Future, Boston, Dordrecht and London, Kluwer Academic Publishers, 2002.
  • "Global Competition and the Changing Role of the American Corporation," The Washington Quarterly, March 1999.
  • "Domestic Policy Requirements for a Liberal Trade Regime," in Géza Feketekuty (ed.), Trade Strategies for a New Era: Ensuring U.S. Leadership in a Global Economy, New York: Council on Foreign Relations Press, 1998
  • "Trade and Growth: Restoring the Virtuous Circle" in Jerry Jasinowski (ed.), The Rising Tide: A Path Towards Higher Growth and Economic Prosperity, Wiley & Sons, Inc., 1998
  • "Labor Market Adjustment and Trade: Their Interaction in the Triad," in Benjamin Cohen (ed.), International Trade and Finance: New Frontiers for Research, Cambridge University Press, 1997.
  • "The Socially Responsible Corporation: Responsible to Whom and for What?" in John W. Houck and Oliver F. Williams (eds.), Is the Good Corporation Dead? Social Responsibility in a Global Economy, Lanham, MD: Rowman & Littlefield, 1996
  • "Using Board Guidelines as a Strategic Tool," The Corporate Board, September/October 1995 *"Flexible Markets, Flexible Firms," The American Enterprise, Vol. 5, No. 3, May–June 1994, pp. 26–37
  • "The State of Business: Global Competitiveness and Economic Nationalism," Harvard International Review, Vol.XV, No. 4, Summer 1993
  • "Assessing Greater Variability of Exchange Rates: A Private Sector Perspective," in American Economic Review, Vol. 74, No. 2, May 1984
  • "Persistent Unemployment: Economic Policy Perspectives," in Unemployment & Growth in the Western Economies, Vol. 2, Project on European Relations, Council on Foreign Relations, 1984
  • "Global Monetarism and the Monetary Approach to the Balance of Payments," Brookings Papers on Economic Activity, 3:1975
  • "The Payments Adjustment Process and the Exchange-Rate Regime: What Have We Learned?" in American Economic Review, Papers and Proceedings, May 1975
  • "The Current and Future Role of the Dollar: How Much Symmetry?" Brookings Papers on Economic Activity, 3:1974
  • (with N.C. Miller) "Alternative Theories and Tests of U.S. Short-Term Foreign Investment," Journal of Finance, December 1973
  • (with N.C. Miller) "A Mean-Variance Analysis of the United States Long-Term Portfolio Foreign Investment," Quarterly Journal of Economics, Vol. 84 (May 1970)

Պարգևներ և մեծարանք

խմբագրել
  • Գործարարության տնտեսագետների նյույորքյան ընկերակցության Ուիլյամ Բաթլերի հուշամեդալ, 1988
  • Կոլումբիա համալսարանի մրցանակ՝ Գերազանցության համար, 1984
  • Կանանց հավասարության գործողությունների լիգայի Նվաճումների մրցանակ, 1979
  • Ջեյն Ադամսի մեդալ Ռոքֆորդ քոլեջից, 1976
  • Catalyst մրցանակ՝ ի մեծարումն գործարար աշխարհում աչքի ընկած կանանց, 1976
  • Ամերիկայի հունգարական հիմնադրամի Ջորջ Վաշինգտոնի անվան մրցանակ, 1975
  • Կոլումբիա համալսարանի մեդալ Գերազանցության համար, 1973
  • Ջոնաթան Ֆեյի անվան մրցանակ
  • Ֆի Բետա Կապպա մրցանակ բարձրագույն վարկանիշի համար

Անդամակցություն

խմբագրել
  • Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա
  • Տնտեսագետների ամերիկյան ընկերակցություն
  • Արտաքին հարաբերությունների հանձնաժողով
  • Գործարարության տնտեսագիտության ազգային ընկերակցություն
  • Ֆի Բետա Կապպա ընկերություն

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. http://www.michiganwomen.org/Images/Whitman,%20Marina%20von%20Neumann.pdf
  2. https://medicine.yale.edu/news-article/in-memoriam-laura-m-whitman-md/
  3. 3,0 3,1 Contemporary Authors Online, Gale, 2008. Reproduced in Biography Resource Center. Farmington Hills, Mich.: Gale, 2008. http://galenet.galegroup.com/servlet/BioRC Document Number: H1000105765. Fee. Retrieved 2008-12-17. Entry Updated 2004-11-09.
  4. Marina von Neumann Whitman: The Martian's Daughter. A Memoir, The University of Michigan Press, 2012. Footnotes 3 (on page 162) and 4 (on page 163).
  5. «Former Steering Committee Members». bilderbergmeetings.org. Bilderberg Group. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ փետրվարի 2-ին. Վերցված է 2014 թ․ փետրվարի 8-ին.

Գրականություն

խմբագրել

Արտաքին հղումներ

խմբագրել
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Մարիանա Ուիթմեն» հոդվածին։