Վիքիպեդիա

Մասնակից:Սիլվիի/Ավազարկղ

Հետկոիտալ արյունահոսություն (արյունահոսություն սեռական ակտից հետո) ոչ դաշտանային հեշտոցային արյունահոսություն է, որը տեղի է ունենում սեռական հարաբերության ընթացքում կամ դրանից հետո[1]: Թեև որոշ պատճառներ կապված են ցավի հետ, այն սովորաբար այն անցավ է և հաճախ կապված է դաշտանային արյունահոսության հետ[2][3] :

Արյունահոսությունը կարող է լինել արգանդից, արգանդի վզիկից, հեշտոցից և հեշտոցի մոտ գտնվող այլ հյուսվածքներից կամ օրգաններից[4]: Հետկոիտալ արյունահոսությունը կարող է լինել արգանդի վզիկի քաղցկեղի առաջին նշաններից մեկը[5][6]: Կան նաև այլ պատճառներ, թե ինչու սեռական հարաբերությունից հետո հեշտոցային արյունահոսություն կարող է առաջանալ: Որոշ մարդիկ առաջին անգամ սեռական հարաբերությունից հետո արյունահոսություն կունենան, իսկ մյուսները՝ ոչ: Կուսաթաղանթը կարող է պատռվել և արյունահոսել, եթե այն ձգվի, քանի որ այն բարակ հյուսվածք է: Այլ գործողություններ կարող են ազդել հեշտոցի վրա, ինչպիսիք են սպորտը և տամպոնի օգտագործումը[7]: Հետկոիտալ արյունահոսությունը կարող է դադարել առանց բուժման[8]: Որոշ դեպքերում հետկոիտալ արյունահոսությունը կարող է նմանվել դաշտանային անկանոնությունների[9]: Հետկոիտալ արյունահոսություն կարող է առաջանալ հղիության ողջ ընթացքում: Արգանդի վզիկի պոլիպների առկայությունը հղիության ընթացքում կարող է հանգեցնել հետկոիտալ արյունահոսության, քանի որ պոլիպի հյուսվածքն ավելի հեշտ է վնասվում[10]: Հետկոիտալ արյունահոսությունը կարող է պայմանավորված լինել կոնսենսուսային և ոչ կոնսենսուսային սեռական հարաբերությունից հետո տրավմայի հետևանքով[11] [4]:

Պատճառը պարզելու համար ախտորոշումը կներառի բժշկական անամնեզի հավաքում և ախտանիշների գնահատում: Բուժում միշտ չէ, որ անհրաժեշտ է[12]:

Պատճառներ

խմբագրել

Սեռական ակտից հետո հեշտոցային արյունահոսությունը ախտանիշ է, որը կարող է առաջանալ.

Թութքից և վուլվայի վնասվածքներից արյունահոսությունը կարող է շփոթվել հետկոիտալ արյունահոսության հետ[18]: Հետկոիտալ արյունահոսություն կարող է արտահայտվել արտադրությամբ, քորով կամ գրգռվածությամբ: Սա կարող է պայմանավորված լինել Trichomonas կամ Candida- ով[19]: Էստրոգենի պակասը կարող է հեշտոցային հյուսվածքը դարձնել ավելի բարակ և ավելի ենթակա արյունահոսության: Ոմանք առաջարկել են այն վարկածը, որ հակաբեղմնավորիչ հաբերը կարող են առաջացնել հետկոիտալ արյունահոսություն[20]:

Հետկոիտալ արյունահոսության զարգացման ռիսկի գործոններն են՝ էստրոգենի ցածր մակարդակը, բռնաբարությունը և «կոպիտ սեռական ակտը»[21]:

Ախտորոշում և բուժում

խմբագրել

Արյունահոսության պատճառը որոշելու համար օգտագործվում են թեստեր և մանրամասն հետազոտություն.

A referral may be made to a specialist.[25][26] Imaging may not be necessary. Cryotherapy has been used but is not recommended.[27]

Կարող է ուղղորդվել մասնագետի[28][29]: Սկանավորումը կարող է անհրաժեշտ չլինել: Կրիոթերապիան օգտագործվել է, բայց խորհուրդ չի տրվում[30]:

Համաճարակաբանություն

խմբագրել

Հետկոիտալ արյունահոսությունը հազվադեպ է կապված երիտասարդ կանանց մոտ գինեկոլոգիական քաղցկեղի հետ, և կանխատեսվում է, որ դրա հաճախականությունը կնվազի HPV-ի դեմ համատարած պատվաստումների պատճառով: Հետկոիտալ արյունահոսությունն ամենաշատն ուսումնասիրվել է ԱՄՆ-ում կանանց մոտ: Թայվանական մեծ ուսումնասիրության ժամանակ հետկոիտալ արյունահոսության ընդհանուր հաճախականությունը 100000 կնոջը կազմում է 39-59: Հետկոիտալ արյունահոսություն ունեցողներն ունեին արգանդի վզիկի դիսպլազիայի և արգանդի վզիկի քաղցկեղի ավելի բարձր ռիսկ: Հետկոիտալ արյունահոսության բարենպաստ պատճառները կապված էին արգանդի վզիկի էրոզիայի, էկտրոպիոնի, վագինիտի և վուլվովագինիտի հետ: Նշվել են այլ ասոցիացիաներ, ինչպիսիք են արգանդի վզիկի լեյկոպլակիայի առկայությունը, ներարգանդային հակաբեղմնավորիչ սարքը, արգանդի վզիկի պոլիպները, արգանդի վզիկի բորբոքումը, դաշտանադադարը, դիսպարեունիան և վուլվոդինիան[31]: Շոտլանդիայում 20-24 տարեկան 600 կանանցից 1-ն ունենում է անբացատրելի արյունահոսություն[32]: Աֆրիկացի կանանց ուսումնասիրությունը ցույց է տվել, որ համաձայնացված սեռական ակտի արդյունքում ստացված վնասվածքը երիտասարդ կանանց մոտ հետկոիտալ արյունահոսության պատճառ է հանդիսանում[33]:

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. ↑ Ardestani, Shakiba; Dason, Ebernella Shirin; Sobel, Mara (11 September 2023). «Postcoital bleeding». Canadian Medical Association Journal. 195 (35): E1180. doi:10.1503/cmaj.230143. ISSN 1488-2329. PMC 10495171. PMID 37696551.
  2. ↑ Smith, Roger P. (2023). «60. Postcoital bleeding». Netter's Obstetrics and Gynecology: Netter's Obstetrics and Gynecology (անգլերեն) (4th ed.). Philadelphia: Elsevier. էջեր 139–140. ISBN 978-0-443-10739-9.
  3. ↑ Boukhanni, Lahssen; Dhibou, Hanane; Zilfi, Wafaa; Housseini, Kawtar Iraki; Benkeddour, Yasser Ait; Aboulfalah, Abderrahim; Asmouki, Hamid; Soummani, Abderraouf (2016-03-25). «Les hémorragies post coïtales: à propos de 68 cas et revue de literature». The Pan African Medical Journal. 23: 131. doi:10.11604/pamj.2016.23.131.9073. PMC 4885701. PMID 27279958.
  4. ↑ 4,0 4,1 Smith, Roger P. (2017-02-16). Netter's Obstetrics and Gynecology E-Book (անգլերեն). Elsevier Health Sciences. ISBN 9780323523509.
  5. ↑ Shapley, Mark; Jordan, Joanne; Croft, Peter R (2006-06-01). «A systematic review of postcoital bleeding and risk of cervical cancer». The British Journal of General Practice. 56 (527): 453–460. PMC 1839021. PMID 16762128.
  6. ↑ Health, Department of (2010-03-03). «Clinical practice guidelines for the assessment of young women aged 20-24 with abnormal vaginal bleeding». Արխիվացված օրիգինալից 2010-11-10. Վերցված է 2018-02-04-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ bot: original URL status unknown (link)
  7. ↑ Choices, N. H. S. (2016-07-12). «Does a woman always bleed when she has sex for the first time? - Health questions - NHS Choices». Վերցված է 2018-02-04-ին.
  8. ↑ Shapley, M; Blagojevic-Bucknall, M; Jordan, Kp; Croft, Pr (2013-10-01). «The epidemiology of self-reported intermenstrual and postcoital bleeding in the perimenopausal years». BJOG: An International Journal of Obstetrics & Gynaecology (անգլերեն). 120 (11): 1348–1355. doi:10.1111/1471-0528.12218. ISSN 1471-0528. PMID 23530690. S2CID 25418515.
  9. ↑ Halpern, Vera; Raymond, Elizabeth G; Lopez, Laureen M (2014). «Repeated use of pre- and postcoital hormonal contraception for prevention of pregnancy». Cochrane Database of Systematic Reviews (անգլերեն). 2014 (9): CD007595. doi:10.1002/14651858.cd007595.pub3. PMC 7196890. PMID 25259677.
  10. ↑ J., Cibulka, Nancy (2013). Guidelines for nurse practitioners in ambulatory obstetric settings. Barron, Mary Lee. New York: Springer Publishing Company. էջ 240. ISBN 9780826195579. OCLC 841914663.{{cite book}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link)
  11. ↑ Boukhanni, Lahssen; Dhibou, Hanane; Zilfi, Wafaa; Housseini, Kawtar Iraki; Benkeddour, Yasser Ait; Aboulfalah, Abderrahim; Asmouki, Hamid; Soummani, Abderraouf (2016). «Les hémorragies post coïtales: à propos de 68 cas et revue de littérature». Pan African Medical Journal (ֆրանսերեն). 23: 131. doi:10.11604/pamj.2016.23.131.9073. PMC 4885701. PMID 27279958.
  12. ↑ Choices, N. H. S. (2018). «What causes a woman to bleed after sex? - Health questions - NHS Choices». Վերցված է 2018-02-04-ին.
  13. ↑ 13,0 13,1 13,2 13,3 13,4 Choices, N. H. S. (2018). «What causes a woman to bleed after sex? - Health questions - NHS Choices». Վերցված է 2018-02-04-ին.
  14. ↑ 14,0 14,1 «Postcoital Bleeding in a Premenopausal Patient». www.medscape.com. Արխիվացված է օրիգինալից 2002-04-15-ին. Վերցված է 2018-02-04-ին.
  15. ↑ Walker, Brian R.; Colledge, Nicki R. (2013-12-06). Davidson's Principles and Practice of Medicine E-Book (անգլերեն). Elsevier Health Sciences. ISBN 9780702051036.
  16. ↑ Drake, William M.; Hutchison, Robert (2012-01-01). Hutchison's Clinical Methods, An Integrated Approach to Clinical Practice With STUDENT CONSULT Online Access,23: Hutchison's Clinical Methods (անգլերեն). Elsevier Health Sciences. ISBN 978-0702040917.
  17. ↑ 17,0 17,1 17,2 Smith, Roger P. (2017-02-16). Netter's Obstetrics and Gynecology E-Book (անգլերեն). Elsevier Health Sciences. ISBN 9780323523509.
  18. ↑ Smith, Roger P. (2017-02-16). Netter's Obstetrics and Gynecology E-Book (անգլերեն). Elsevier Health Sciences. ISBN 9780323523509.
  19. ↑ «Postcoital Bleeding in a Premenopausal Patient». www.medscape.com. Արխիվացված է օրիգինալից 2002-04-15-ին. Վերցված է 2018-02-04-ին.
  20. ↑ Health, Department of (2010-03-03). «Clinical practice guidelines for the assessment of young women aged 20-24 with abnormal vaginal bleeding». Արխիվացված օրիգինալից 2010-11-10. Վերցված է 2018-02-04-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ bot: original URL status unknown (link)
  21. ↑ Smith, Roger P. (2017-02-16). Netter's Obstetrics and Gynecology E-Book (անգլերեն). Elsevier Health Sciences. ISBN 9780323523509.
  22. ↑ Choices, N. H. S. (2018). «What causes a woman to bleed after sex? - Health questions - NHS Choices». Վերցված է 2018-02-04-ին.
  23. ↑ «Postcoital Bleeding in a Premenopausal Patient». www.medscape.com. Արխիվացված է օրիգինալից 2002-04-15-ին. Վերցված է 2018-02-04-ին.
  24. ↑ Smith, Roger P. (2017-02-16). Netter's Obstetrics and Gynecology E-Book (անգլերեն). Elsevier Health Sciences. ISBN 9780323523509.
  25. ↑ Choices, N. H. S. (2018). «What causes a woman to bleed after sex? - Health questions - NHS Choices». Վերցված է 2018-02-04-ին.
  26. ↑ «Postcoital bleeding». Royal College of Obstetricians & Gynaecologists (ամերիկյան անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2020-01-28-ին. Վերցված է 2018-02-05-ին.
  27. ↑ Smith, Roger P. (2017-02-16). Netter's Obstetrics and Gynecology E-Book (անգլերեն). Elsevier Health Sciences. ISBN 9780323523509.
  28. ↑ Choices, N. H. S. (2018). «What causes a woman to bleed after sex? - Health questions - NHS Choices». Վերցված է 2018-02-04-ին.
  29. ↑ «Postcoital bleeding». Royal College of Obstetricians & Gynaecologists (ամերիկյան անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2020-01-28-ին. Վերցված է 2018-02-05-ին.
  30. ↑ Smith, Roger P. (2017-02-16). Netter's Obstetrics and Gynecology E-Book (անգլերեն). Elsevier Health Sciences. ISBN 9780323523509.
  31. ↑ Liu, Hsin-Li; Chen, Chuan-Mei; Pai, Lee-Wen; Hwu, Yueh-Juen; Lee, Horng-Mo; Chung, Yueh-Chin (2017-04-01). «Comorbidity profiles among women with postcoital bleeding: a nationwide health insurance database». Archives of Gynecology and Obstetrics (անգլերեն). 295 (4): 935–941. doi:10.1007/s00404-017-4327-7. ISSN 0932-0067. PMID 28246983. S2CID 8994475.
  32. ↑ Health, Department of (2010-03-03). «Clinical practice guidelines for the assessment of young women aged 20-24 with abnormal vaginal bleeding». Արխիվացված օրիգինալից 2010-11-10. Վերցված է 2018-02-04-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ bot: original URL status unknown (link)
  33. ↑ Boukhanni, Lahssen; Dhibou, Hanane; Zilfi, Wafaa; Housseini, Kawtar Iraki; Benkeddour, Yasser Ait; Aboulfalah, Abderrahim; Asmouki, Hamid; Soummani, Abderraouf (2016-03-25). «Les hémorragies post coïtales: à propos de 68 cas et revue de literature». The Pan African Medical Journal. 23: 131. doi:10.11604/pamj.2016.23.131.9073. PMC 4885701. PMID 27279958.
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Մասնակից:Սիլվիի/Ավազարկղ&oldid=9989413» էջից