Կանաչ ծովոզնի

Կանաչ ծովոզնիները ծովոզնիների դասի ամենատարածված փշամորթներից են։

Կանաչ ծովային ոզնիները տարածված են Խաղաղ և Ատլանտյան օվկիանոսների մաս կազմող հյուսիսային ծովերի ջրերում։ Հանդիպում են Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների, Կանադայի, Մեծ Բրիտանիայի, Իսլանդիայի, Դանիայի (և դրա մաս կազմող Գրենլանդիայի), Նիդերլանդների, Լեհաստանի, Բալթյան ավազանի երկրների, Սկանդինավիայի, Ռուսաստանի Դաշնության և Ճապոնիայի ափերի մոտ։

Առավել շատ քանակությամբ ապրում են հյուսիսային Ռուսաստանի ափամերձ շրջաններում։

Կանաչ ծովոզնիներն ունեն մարմնի կանաչավուն երանգ, սակայն այն հեշտությանմբ կարող է զանազանակերպել և ստանալ մուգ մանուշակագույն՝ գրեթե սև գունավորում։

Չափահաս ծովոզնու մարմնի միջին երկարությունը կազմում է 50 մմ։ Կան խոշոր առանձնյակներ, որոնց չափերը հասնում է մինչև 90 մմ։ Կանաչ ծովոզնիներն ամենակեր կենդանիներ են։

Կանաչ ծովային ոզնին ունի գնդաձև մարմին, որը դիմացի կողմում ունի ստորին բացվածք, որտեղ գտնվում է բերանը։ Բերանում է գտնվում բարդ կառուցվածք ունեցող սնունդ արտադրող համակարգը՝ «արիստոտելյան լապտերը»։ Հակառակ կողմում ունի սրբանային բացվածով հետին աղիք։ Մաշկում գտնվող կմախքային թիթեղիկ սերտաճելով կազմել է ամբողջական զրահը։ Զրահի վերին մասը ծածկված է բազմաթիվ շարժական ասեղներով և պեդիկելարիաներով։

Կանաչ ծովային ոզնիները սակավաշարժ են։ Նրանք դանդաղորեն շարժվում են օրվա ընթացքում կեր փնտրելու նպատակով։ Շարժումը իրականացնում են տեղաշարժվող ասեղների օգնությամբ՝ նմանվելով փայտե ոտքերի, ամբուլակրալ դ��նակների, որոնք կարող են երկարել։ Դրանք ծայրերին ունենում են ծծորդներ, որոնց շնորհիվ էլ ոզնիները կարողանում են շարժվել նույնիսկ ուղղաձիգ։

Կանաչ ծովային ոզնիները բաժանասեռ են, արտահայտված է սեռական դեմորֆիզմը։ Սեռական բջիջները զարգանում են պարկանման գոնադալներում, հասունանում են ամռան կեսերին, ապա լցվում են ջրի մեջ, որտեղ էլ իրականացվում է արտաքին բեղմնավորումը։ Զիգոտից առաջանում է պլանկտոն թրթուր՝ էխինոպլիտեուս։ Հատուկ կազմավորումը (երկար ընձյուղ, ձեռքեր, կմախք աչքի ընկնող ասեղներով, թարթիչավոր քուռ) հնարավորություն է տալիս լողալու և շարժվելու խորը ջրում։ Պլուտեուսը սնվում է միկրոպլանկտոններով, աճում է և իր ձախ կողմում առաջանում է ապագա ծովային ոզնու սաղմը, որը անվանվում է սաղմնային սկավառակ։

Մետամորֆոզի ժամանակ սաղմնային սկավառակից ձևավորվում է ծովային ոզնու մարմինը, իսկ թրթուրային հատկանիշները հետաճ են գրանցում։ Երիտասարդ ստրոնգիլոցենտրոտուսը անցնում է ջրի հատակ և անցնում ինքնուրույն կյանքի։

• Ծովային ոզնիներ

• Յավնով Ս. Վ./ատլաս/ Ռուսաստանի հեռավոր արևելյան փշամորթների և ասկիդների մասին/ Վ. Ա. Ռակովա՝ Վլադիվոստոկ. ռուսական կղզիներ, 2010 - Ս. 15 - 176 ս. - ISBN 978-5-93577-051-8
• Կենդանիների կյանքը. Թոմ 2, Մոլլյուսկի, փափկամորթներ։ Պոգոնոֆորներ, Շետինկոչելյուստներ, կիսավարտներ, քորդավորներ, Արտոֆոդներ, խեցգետնակերպեր/Ռ. Կ. Պաստեռնակ, գլխ. խմբ. Վ. Ե. Սոկոլով։ 2-րդ հրատարակություն՝ Մ.: Հրատարակում՝ 1988 թվ. - Ս. 196, 208: 447 Ս. - ISBN 5-09-000445-5
• Արիստոտելյան լապտեր // Հանրագիտարանային բառարան՝ Բրոկգազուա և Եֆրոնա. 1890-1907 // Ստատյա Շիմկեվիչ Վ. Մ.

• Նկարազարդված ատլաս՝ Սպիտակ ծովի անողնաշարավորներ, Մ.: Գիտական հրատարակությունների միացում ՝ КМК, 2006թվ.: