Լուր (ժանր)

Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Լուրեր (այլ կիրառումներ)

Լուր, օպերատիվ տեղեկատվություն, որն իր թարմ տեսքով մատուցվում է հասարակությանը՝ ելնելով քաղաքական, հասարակական կամ տնտեսական կարևորությունից։ Իրազեկելով մարդկանց, նրանց տալով կշռադատելու և որոշումներ կայացնելու հնարավորություն՝ թղթակիցները նպաստում են հասարակական բարեկեցությանը։ Լուրը ժուռնալիստիկայի հիմքն է։ Միայն դրա հիման վրա հետագայում կարող է թղթակցություն կառուցվել, ռեպորտաժ, հոդված կամ ակնարկ։ Ցանկացած ժանրի կամ բնագրի հիմքը լուրն է։ Լուրը իր առաջին արտահայտությունները գտել է այրապատկերներում և ժայռապատկերներում, որոնցից յուրաքանչյուրը եթե, իհարկե, ռեպորտաժ կամ թղթակցություն չէ՝ լուր է^[1]։

Լուրի տեսակներ

Լուրը լինում է երկու տեսակի՝ փափուկ և չոր^[2]։

Փափուկ լուր

Փափուկ լուր է կոչվում այն լուրը, որն ընդգրկում է կատարված իրադարձության մանրամասներն ու դետալները։

Չոր լուր

Չոր կամ կոշտ լուր է կոչվում այն լուրը, որի խոսքը միայն կատարված փաստի կամ նորության մասին է։

Հիմնական լուր

Բոլոր լուրերը բաժանվում են երկու մեծ խմբի «ծանր» լուր (hard news) և «թեթև» լուր (soft news)^[3]^[4]:

Ծանր լուր

Այն տեղեկատվությունն է, որտեղ կարևորը հրատապության և օպերատիվության տարրն է։ Ծանր լուրերը կոչվում են նաև հիմնական լուրեր։ Հիմնական լուրը (basic news) կարճ, հետաքրքիր և պարզ հաշվետվությունն է կատարվածի մասին։ Այն պարունակում է այն բոլոր հարցերի պատասխանները, որոնք տալիս է հոդվածի համար փաստեր հավաքող թղթակիցը՝ ո՞վ, ե՞րբ, որտե՞ղ, ինչո՞ւ, ինչպե՞ս։

Թեթև լուր

Այստեղ կարևոր է նորույթի մարդկային հետաքրքրության, գրավչության տարրերը։ Դրանք ավելի շատ նկարագրում են ոչ թե իրադարձությունը, այլ իրավիճակը կամ գործընթացը։ Օպերատիվության գործոնը «թեթև» լուրերում այնքան կարևոր չէ, որքան «ծանր» լուրերում։

Շրջված բուրգ

Առավել արժեք և կարևորություն ներկայացնող լուրը մատուցելու նպատակով հիմնականում դիմում են «շրջված բուրգի» սկզբունքին,երբ սկսում են առավել նշանակալից փաստից (բուրգի հիմքից), իսկ մնացած փաստերը շարադրում են ըստ կարևորության և հետաքրքրության նվազման։ Նյութի սկիզբը, որով հաղորդում են դրա էությունը կոչվում է լիդ, այսինքն, նախնական, կամ, եթե բառացի թարգմանենք անգլերեն «lead» բառը, առաջատար պարբերություն։

Ծանոթագրություններ

↑ «bruit» Դորլանդի բժշկական բառարանում
↑ «vascular murmur» Դորլանդի բժշկական բառարանում
↑ "News", Oxford English Dictionary, accessed online, 5 March 2015. "Etymology: Spec. use of plural of new n., after Middle French nouvelles (see novel n.), or classical Latin nova new things, in post-classical Latin also news (from late 13th cent. in British sources), use as noun of neuter plural of novus new (compare classical Latin rēs nova (feminine singular) a new development, a fresh turn of events). Compare later novel n."
↑ «Online Etymology Dictionary». Online Etymology Dictionary. Վերցված է 2012 թ․ հուլիսի 7-ին.

[1] «bruit» Դորլանդի բժշկական բառարանում

[2] «vascular murmur» Դորլանդի բժշկական բառարանում

[OED-3] "News", Oxford English Dictionary, accessed online, 5 March 2015. "Etymology: Spec. use of plural of new n., after Middle French nouvelles (see novel n.), or classical Latin nova new things, in post-classical Latin also news (from late 13th cent. in British sources), use as noun of neuter plural of novus new (compare classical Latin rēs nova (feminine singular) a new development, a fresh turn of events). Compare later novel n."

[4] «Online Etymology Dictionary». Online Etymology Dictionary. Վերցված է 2012 թ․ հուլիսի 7-ին.

[1]