Թիմոլ

Թիմոլ
Քիմիական բանաձև	C₁₀H₁₄O
Մոլային զանգված	2,5E−25 կիլոգրամ գ/մոլ
Խտություն	0,97 գ/սմ³ գ/սմ³
Հալման ջերմաստիճան	49,6 ± 0,3 °C, 51 °C և 51,5 °C °C
Եռման ջերմաստիճան	233 ± 3 °C և 232,55 °C °C
Գոլորշու ճնշում	1 Pa, 10 Pa, 100 Pa, 1 kPa, 10 kPa և 100 kPa
Քիմիական հատկություններ
Բեկման ցուցիչ	1,5227
Դասակարգում
CAS համար	89-83-8
PubChem	6989
EINECS համար	201-944-8
SMILES	CC1=CC(=C(C=C1)C(C)C)O
ЕС	201-944-8
ChEBI	21105998
	Եթե հատուկ նշված չէ, ապա բոլոր արժեքները բերված են ստանդարտ պայմանների համար (25 °C, 100 կՊա)

Թիմոլ ( լատին․՝ Thymus ուրց) 2-իզոպրոպիլ-5-մեթիլֆենոլ, մոնոտերպենային ֆենոլ, ցիմոլի ածանցյալ, կարվակրոլի իզոմերն է։

Հատկություններ

Անգույն բյուրեղներ են, յուրահատուկ հոտով և այրող համով, լուծելի է օրգանական լուծիչներում, գործնականորեն անլուծելի է ջրում։ Թիմոլին բնորոշ են ֆենոլային խմբի բոլոր ռեակցիաները, էլեկտորֆիլ տեղակալումը սովորաբար ընթանում է հիդրօքսիլի նկատմամբ պարա դիրքում, հիդրվում է պլատինով մինչև մենթոլ։

Բնության մեջ տարածվածություն

Թիմոլը հայտնաբերել են մի քանի եթերային յուղերի կազմության մեջ, օրինակ՝ թիմոլային յուղի (որը էքստրակցվում է ուրց սովորականի տերևներից և սերմերից, այստեղից էլ «թիմոլ» անունը) 20—50 % քանակությամբ, որը ստացվում է ռեկտիֆիկացման ճանապարհով։

Սինթեզ

Արդյունաբերության մեջ թիմոլը ստացվում է մ-կրեզոլի CH₃C₆H₄OH ալկիլացմամբ պրոպիլենով CH₃−CH=CH₂ 360—365 °С ջերմաստիճանում, 4,8—5 ՄՊա ճնշման տակ, կատալիզատորը՝ ակտիվացած Аl(ОН)₃.

Կիրառում

Թիմոլն օգտագործվում է որպես հումք մենթոլի և որոշ ինդիկատորների արտադրության մեջ, օրինակ՝ թիմոֆտալեինի և թիմոլային կապույտի, բժշկության մեջ՝ որպես հակահելմինթիկ միջոց անկիլոստոմիդոզների, տրիխոցեֆալյոզների և այլ հելմինթոզների բուժման համար, որպես հակասեպտիկ՝ բերանի խոռոչի, ըմպանի, քթըմպանի ախտահարման համար, ստոմատոլոգիական պրակտիկայում՝ դենտինի ցավազրկման համար, դեղագործական արդյունաբերության մեջ՝ որպես կոնսերվանտ։ Որպես հակահելմինթային միջոց հակացուցված է հղիության, սրտային անբավարարության, լյարդային, երիկամային հիվանդությունների և ստամոքսի խոցի ժամանակ։ Մեղվաբուծության մեջ կիրառվում է որպես մեղուների վարոատոզի և ակարապիդոզի դեմ միջոց։

Ծանոթագրություններ

↑ ^1,0 ^1,1 THYMOL
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 ^2,5 ^2,6 CRC Handbook of Chemistry and Physics / W. M. Haynes — 95 — Boca Raton: CRC Press, 2014. — P. 3—514. — ISBN 978-1-4822-0868-9
↑ ^3,0 ^3,1 Bradley J., Williams A. J., Andrew S.I.D. Lang Jean-Claude Bradley Open Melting Point Dataset // Figshare — 2014. — doi:10.6084/M9.FIGSHARE.1031637.V2
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 David R. Lide, Jr. Basic laboratory and industrial chemicals: A CRC quick reference handbook — CRC Press, 1993. — ISBN 978-0-8493-4498-5
↑ ^5,0 ^5,1 ^5,2 ^5,3 ^5,4 ^5,5 CRC Handbook of Chemistry and Physics / W. M. Haynes — 95 — Boca Raton: CRC Press, 2014. — P. 6—113. — ISBN 978-1-4822-0868-9

Գրականություն

Химическая энциклопедия в пяти томах. Пол - Три. — М.: «Большая Российская Энциклопедия», 1995. — Т. 4. — ISBN 5-85270-092-4
Корсакова С. П. и др. Интродукция и селекция видов рода Thymus L. — Херсон, 2012. — 180 с. — ISBN 978-966-630-069-4

[_10e28b49723f6592-1] 1,0 ^1,1 THYMOL

[_fcf263003b56ac46-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 ^2,5 ^2,6 CRC Handbook of Chemistry and Physics / W. M. Haynes — 95 — Boca Raton: CRC Press, 2014. — P. 3—514. — ISBN 978-1-4822-0868-9

[_83d30bbb990aa5cf-3] 3,0 ^3,1 Bradley J., Williams A. J., Andrew S.I.D. Lang Jean-Claude Bradley Open Melting Point Dataset // Figshare — 2014. — doi:10.6084/M9.FIGSHARE.1031637.V2

[_6c7a0c00002e3c70-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 David R. Lide, Jr. Basic laboratory and industrial chemicals: A CRC quick reference handbook — CRC Press, 1993. — ISBN 978-0-8493-4498-5

[_38753931a3a0b568-5] 5,0 ^5,1 ^5,2 ^5,3 ^5,4 ^5,5 CRC Handbook of Chemistry and Physics / W. M. Haynes — 95 — Boca Raton: CRC Press, 2014. — P. 6—113. — ISBN 978-1-4822-0868-9

[1]