Թագ
Թագ (լատին․՝ corona - պսակ, թագ), գլխի զարդարանք, որը համարվում է միապետական իշխանության խորհրդանիշ։ թափանցիկ թագ սունկ թագ սև թագ փշերով թագ ուսկուց թագ կլուն թագ
Պատմություն
խմբագրելԹագերի հայտնվելը վերագրվում է հին աշխարհի պետություններին[1] (Հին Եգիպտոս, Հին Հռոմ, Շումեր), ավելին՝ մ․թ․ա 1-ին դարում Հռոմում իշխանության այս պարագան վերափոխվել էր մականվան[2][3][4]։
Զարգացած ֆեոդալիզմի ժամանակաշրջանում (11-րդ դարից) թագերը շատ տարածված էին եվրոպական երկրներում։ Ռուսիայում որպես Մեծ իշխանի, հետագայում՝ թագավորի թագ, օգտագործվել է Մոնոմախի գդակը, իսկ կայսրերի դեպքում՝ Մեծ կայսերական թագը։ Այժմ, որպես կանոն, միապետները թագ կրում են միայն խիստ հանդիսավոր դեպքերում։
Նկարագրություն
խմբագրելԹագերը պատրաստվել են տարբեր թանկարժեք մետաղներից (սովորաբար՝ ոսկուց կամ արծաթից) և զարդարվել թանկարժեք ու կիսաթանկարժեք քարերով։
Կարող են ունենալ տարբեր ձևեր՝ գլխարկի, պսակի, օղակապի տեսքով, տերևներով, ատամիկներով կամ թիթեղյա։
Տեսակներ
խմբագրել
Կախված կրողի կոչումից՝ թագերը կարող են լինել․
- կայսերական
- թագավորական
- իշխանական
- դքսական
- կոմսական
Կա նաև պապական թագ՝ տիարա։
Ռուսաստանի պատմական թագեր
խմբագրել| Անվանում | Գտնվելու վայր | Թվագրում | Ծանոթագրություն | Պատկեր | Հերալդիկա |
|---|---|---|---|---|---|
| Մոնոմախի գդակ | Զինագործական պալատ | 13-14-րդ դարեր | 18-րդ դարից՝ Մեծ, Փոքր և Սպիտակ Ռուսիայի թագավորությունների հերալդիկ թագը։ | ||
| Կազանի թագ | Զինագործական պալատ | 16-րդ դարի կեսեր | 18-րդ դարից՝ Կազանի խանության հերալդիկ թագը։ | ||
| Մոսկովյան թագ | Չի պահպանվել | 1610 թվական | Թագը պատրաստվել է Վլադիսլավ 4-րդի թագադրման համար։ | ||
| Միխայիլ Ռոմանովի թագ | Զինագործական պալատ | 1627 թվական | 18-րդ դարից՝ Աստրախանի խանության հերալդիկ թագը։ | ||
| Երկրորդ հանդերձանքի Մոնոմախի գլխարկ | Զինագործական պալատ | 1682 թվական | 18-րդ դարից՝ Ղրիմի խանության հերալդիկ թագը։ | ||
| Երրորդ հաներձանքի թագավորական գլխարկ | Զինագործական պալատ | մոտ 1682 թվական | 18-րդ դարից՝ Սիբիրյան թագավորության հերալդիկ թագը։ | ||
| Իվան V-ի ադամանդյա գլխարկ | Զինագործական պալատ | 1682 թվական | |||
| Պետրոս I-ի ադամանդյա թագ | Զինագործական պալատ | 1682 թվական | |||
| Եկատերինա I-ի և Պետրոս II-ի թագ | Զինագործական պալատ | 1724 -1727 թվականներ | Պահպանվել է միայն կմախքը։ | ||
| Աննա Յոհանովնայի և Ելիզավետա Պետրովնայի թագ | Զինագործական պալատ | 1730, 1742 | 19-րդ դարից՝ Լեհական թագավորության հերալդիկ թագը։ | ||
| Մեծ կայսերական թագ | Ադամանդի ֆոնդ | 1762, 1797 | Ի սկզբանե պատրաստվել է Պետրոս III-ի համար (չի ապրել մինչև թագադրումը)։ | ||
| Մալթայական թագ | Զինագործական պալատ | մոտ 1798 թվական | Հերալդիկ թագ մինչև 1803 թվականը։ | ||
| Վրացական թագ | Անհայտ | մոտ 1798 թվական | Պատրաստվել է Քարթլի-Կախեթական թագավոր Գեորգի XII-ի համար։ 1801 թվականից Վրաստանի թագավորության հերալդիկ թագն էր։ | ||
| Փոքր կայսերական թագ | Ադամանդի ֆոնդ | 1856 (Զեֆտիգեն) | Ի սկզբանե կայսրուհի Մարիա Ալեքսանդրովնայի անձնական թագն էր։ | ||
.jpg){kind=link}
.JPG){kind=link}
_by_shakko_04blackened.jpg){kind=link}
.jpg){kind=link}
Տես նաև
խմբագրելԾանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ Самая древняя в мире корона найдена в 1961 году в израильской пещере, наряду с другими ценными артефактами
- ↑ Плутарх. Сравнительные жизнеописания. Марк Юний Брут, Гл. XXVII;
- ↑ Аппиан Александрийский. Римская история. Гражданские войны, Кн. III, Гл. XCV;
- ↑ Луций Кассий Дион. Римская история, Кн. XLVI, Гл. XLIX, § 5.
Գրականություն
խմբագրել- «Корона, головной убор». Բրոքհաուզի և Եֆրոնի հանրագիտական բառարան: 86 հատոր (82 հատոր և 4 լրացուցիչ հատորներ). Սանկտ Պետերբուրգ. 1890–1907.
{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link) - О. В. Мареева. Генезис венца как регалии власти Արխիվացված 2009-03-19 Wayback Machine // Священное тело короля: Ритуалы и мифология власти / Ин-т всеобщ. истории РАН; МГУ. — М.:Наука, 2006, с. 419—429
| Ընթերցե՛ք «թագ» բառի բացատրությունը Հայերեն Վիքիբառարանում։ |
| Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Թագ» հոդվածին։ |
| Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 4, էջ 113)։ |
