Վիքիպեդիա

Զանգվածային սպանություն Սենդի Հուքի տարրական դպրոցում

Զանգվածային սպանություն Սենդի Հուքի տարրական դպրոցում, զանգվածային սպանություն Սենդի Հուքի տարրական դպրոցում (Նյութաուն, Կոնեկտիկուտ, ԱՄՆ[5])։ 2012 թվականի դեկտեմբերի 14-ի առավոտյան 20-ամյա Ադամ Փիթեր Լենզան տանը գնդակահարել է մորը, այնուհետև գնացել դպրոց, որտեղ սպանել է վեցից յոթ տարեկան քսան երեխաների, վեց մեծահասակների և վիրավորել ևս երկու մարդու, որից հետո ինքնասպան է եղել։ Ընդհանուր առմամբ, նրա ձեռքից զոհվել է 27 մարդ։ Այս զանգվածային սպանությունը դարձել է ԱՄՆ պատմության մեջ տարրական դպրոցում սպանվածների թվով երկրորդը՝ 1927 թվականի մայիսին «Բաթ» դպրոցում տեղի ունեցած զանգվածային սպանությունից հետո[6] և երրորդը՝ ԱՄՆ ուսումնական հաստատությունում սպանվածների թվով՝ զիջելով 2007 թվականի ապրիլին Վիրջինիայի պոլիտեխնիկական ինստիտուտում տեղի ունեցած զանգվածային սպանությանը։

Զանգվածային սպանություն Սենդի Հուքի տարրական դպրոցում
ՏեսակՀրաձգություն կրթական հաստատությունում, զանգվածային կրակոցներ, matricide?, սպանություն-ինքնասպանություն և pedicide?
Երկիր ԱՄՆ[1]
Գրոհի վայրՖեյրֆիլդ շրջան
ՏեղադրանքSandy Hook Elementary School?[1]
Գրոհի նպատակSandy Hook Elementary School?[1]
Տարեթիվդեկտեմբերի 14, 2012[1]
ԶենքBushmaster XM-15?[2][3][1] և Glock 20?
Զոհվածներ28 մարդ[4][1]
Վիրավորներ2[1]
Ահաբեկիչների քանակ1[1]
 Sandy Hook Elementary School shooting Վիքիպահեստում

2013 թվականի նոյեմբերին Կոնեկտիկուտի դատախազի գրասենյակը հրապարակել է հետաքննության համապարփակ զեկույց։ Պարզվել է, որ Լենզան նախապես և միայնակ է պ��անավորել իր գործողությունները, սակայն բավարար ապացույցներ չեն հայտնաբերվել, որոնք բացատրում են, թե ինչու է նա կատարել հանցագործությունը և ինչու է նա ընտրել «Սենդի Հուք» դպրոցը[7]։

Նախապատմություն

խմբագրել
 
Սենդի Հուքը 2007 թվականին

2012 թվականի նոյեմբերի դրությամբ Սենդի Հուք տարրական դպրոցում սովորել է 456 աշակերտ՝ մանկապարտեզից մինչև չորրորդ դասարան[8]։ Դպրոցի ներկայացուցիչների խոսքերով՝ դպրոցում վերջերս տեղադրվել է տեսախցիկով տնախոս։ Աշակերտների ժամանումից հետո դպրոցի դռները փակվել են առավոտյան ժամը 9:30-ին[9]։

Նյութաունը հայտնի է որպես հանգիստ նահանգային քաղաք, որտեղ ապրում է 28 հազարից պակաս բնակիչ։ Ոստիկանության մամուլի ծառայությունից հայտնում են, որ նա մարմնական վնասվածքներով տեղափոխվել է հիվանդանոց[10]։

Դպրոցի միջադեպ

խմբագրել

2012 թվականի դեկտեմբերի 14-ին՝ ուրբաթ առավոտյան ժամը 9:30-ից առաջ, Նյութաունի իր տանը Ադամ Փիթեր Լենզան .22LR տրամաչափի Savage Mark II հրացանով կրակել և սպանել է իր մորը՝ հիսուներկուամյա Նենսի Լենզային[11]։ Հետո Նենսին հայտնաբերվել է մահացած իր անկողնում՝ գլխի չորս հրազենային վնասվածքներով[12]։ Այնուհետև Ադամ Լենզան նստել է մոր մեքենան և գնացել Սենդի Հուքի տարրական դպրոց[11][13]։

 
● Սենդի Հուքի տարրական դպրոց
● Նենսի և Ադամ Լենզաների տունը

Առավոտյան 9:35-ի սահմանում՝ օգտագործելով մոր Bushmaster կիսաավտոմատ հրաձիգը, Լենզան կրակել է դպրոցիկ կենտրոնական մուտքի կողպված ապակե պատուհաններին[14][15]։ Նա կրել է ռազմական ոճի սև համազգեստ և զրահաբաճկոն։ Ականատեսներն ավելի ուշ նշել են, որ նախնական կրակոցները լսվել են դպրոցական ռադիոկապի համակարգի միջոցով[9]։

Տնօրեն Դաուն Հոուքսպրանգը և հոգեբան Մերի Շերլաքը հանդիպել են դպրոցի անձնակազմի հետ, երբ դրսում սկսել են հնչել կրակոցներ։ Հոուքսպրանգը և Շերլաքը դուրս են վազել սենյակից դեպի ձայները և տեսել Լենզային։ Երկու կանայք էլ մահացել են՝ փորձելով կանգնեցնել հանցագործին։ Հնարավոր է, որ Հոուքսփրանգը կարողացել է միացնել դպրոցի ռադիոկապի համակարգը, քանի որ իննամյա աշակերտը, որը մարզադահլիճում էր, ավելի ուշ հայտնել է, որ լսել է, որ կրակողը բարձրախոսով բղավում է․ «Ձեռքերդ վե՛ր բարձրացրու» և ինչ-որ մեկն ասել է․ «Մի՛ կրակիր»։ Այնուհետև լսվել են ճիչեր և բազմաթիվ կրակոցներ, իսկ մարզասրահում գտնվող երեխաներն ու ուսուցիչը թաքնվել են օժանդակ սենյակում[16][17]։

Առաջին դասարանցիների դասասենյակում Լորեն Ռուսոն, որը հոկտեմբերից փոխարինել է դեկրետային արձակուրդ գնացած ուսուցչուհուն, սպանվել է դեմքին արձակված կրակոցից։ Նրա դասարանի բոլոր աշակերտները նույնպես գնդակահարվել են, բայց վեցամյա մի աղջիկ հրաշքով կարողացել է ողջ մնալ։ Նա պատմել է, որ ձևացել է մեռած է և չի շարժվել, քանի դեռ դպրոցում աղմուկները չեն հանդարտվել։ Դրանից հետո նա արյունոտված վազել է փողոց և դարձել է առաջին երեխաներից մեկը, որը լքել է դպրոցը։ Նրա մոր խոսքերով, նա իրեն ասել է․ «Մայրի՛կ, ինձ հետ ամեն ինչ կարգին է, բայց իմ բոլոր ընկերները մահացել են»։ Նա մարդասպանին նկարագրել է որպես «շատ չար մարդ»[18]։

Մյուս դասարանի իրադարձությունները մնում են անորոշ։ Ողջ մնացած առաջին դասարանցիները պատմել են, որ իրենց ուսուցչուհին՝ 27-ամյա Վիկտորյա Սոտոն փորձել է աշակերտներին թաքցնել պահարաններում[19][20]։ Երբ Լենզան ներխուժել է սենյակ, Սոտոն ասել է, որ աշակերտները դահլիճում են։ Որոշ երեխաներ փորձել են դուրս գալ թաքստոցներից և դուրս վազել դասարանից, սակայն սպանվել են հանցագործի կողմից։ Սոտոն շտապել է պաշտպանել աշակերտներին և արդյունքում գնդակահարվել է[20]։ Ողջ մնացած 6 աշակերտները հետո դուրս են եկել պահարաններից, վազել դպրոցից դուրս և թաքնվել մոտակա տանը[21]։ Վեցամյա մի տղայի ծնողների խոսքով՝ իրենց հաջողվել է դուրս փախչել դասարանից այն բանից հետո, երբ հանցագործը գնդակահարել է իրենց ուսուցչուհուն[22]։

Էն Մերի Մերֆին, որը հատուկ ուշադրության կարիք ունեցող աշակերտների հետ աշխատանքի գծով ուսուցչի օգնականն է, իր մարմնով փակել է 6-ամյա Դիլան Հոքլիին կրակոցներից, սակայն նրանք միասին զոհվել են[23][24]։ Ռեյչել Դևինոն, որը աշխատանքի էր անցել ավելի քան մեկ շաբաթ առաջ և աշխատում էր նույն երեխաների հետ, նույնպես մահացել է՝ փորձելով պաշտպանել իր աշակերտներին[25]։

Դպրոցական բուժքույրը՝ վաթսունամյա Սառա Օքսը, որը թաքնվել էր աշխատանքային սեղանի տակ, ասել է, որ Լենզան, մտնելով իր աշխատասենյակ՝ իրենից 6 մետր հեռավորության վրա է գտնվել, հետո շրջվել է ու դուրս եկել։ Նա և քարտուղարուհի Բարբարա Հալստեդը ահազանգել են «911» փրկարարական ծառայություն և հետագայում մեկ ժամ թաքնվել են դեղորայքի պահարանում[26]։

Երաժշտության ուսուցչուհի հիսունամյա Մերիռոուզ Քրիստոփիքը բարիկադավորվել է չորրորդ դասարանցիների հետ մի փոքրիկ սենյակում։ Նրանք պատմում են, թե ինչպես է Լենզան խփել իրենց դուռը՝ գոռալով «Ներս թողեք ինձ»[27][28]։ Գրադարանավարներ Իվան Սեկը և Մերիեն Ջեյքոբը տասնութ երեխաների թաքցրել են օժանդակ սենյակում և դուռը բարիկադավորել պահարանով[29][30][31].

Ուսուցչուհի Էբի Քլեմենթսը փրկել է երրորդ դասարանցիների կյանքը՝ քարշ տալով և թաքցնելով նրանց իր դասարանում։ Հարձակման պահին նրանք քայլել են միջանցքով՝ աշակերտների ցուցակը տանելով դպրոցական գրասենյակ[32]։

Ընթերցանության ուսուցիչ Լորա Ֆայնշտեյնը փրկել է երկու աշակերտի՝ նրանց հետ թաքնվելով գրասեղանի տակ քառասուն րոպե՝ մինչև օգնության հասնելը[33][34]։

Լենզան դադարել է կրակել առավոտյան 9:46-ից 9:53-ը՝ կրակելով 50-ից 100 փամփուշտ[35]։ Իր զոհերից յուրաքանչյուրին նա գնդակահարել է մի քանի կրակոցով։ Աշակերտներից մեկը՝ 6-ամյա Նոա Պոզներին կրակել է 11 փամփուշտով[36][37]։ Հանցագործը կրակոցների մեծ մասն արձակել է առաջին դասարանցիների երկու դասասենյակներում՝ կենտրոնական մուտքից ոչ հեռու՝ կրակելով մի դասարանում տասնչորս երեխայի, իսկ մյուսում՝ վեց երեխայի։ Զոհերը եղել են վեցից յոթ տարեկան՝ ութ տղա և տասներկու աղջիկ, ինչպես նաև դպրոցի աշխատակիցներից 6 կին[38]։ Լենզան ինքնասպան է եղել՝ կրակելով իր գլխին՝ լսելով մոտեցող ոստիկանության ձայները[39][40][41][42]։

Հրաձգության զոհեր

խմբագրել
 
Զոհվածների հիշատակին նվիրված ծաղիկներ

Դպրոցում սպանվել է 20 երեխա, որոնցից 18-ը տեղում մահացել են, իսկ երկուսը մահացել են ավելի ուշ՝ հիվանդանոցում, նաև 6 մեծահասակ, այդ թվում՝ դպրոցի տնօրեն, լրիվ դրույքով հոգեբան, երկու գործող ուսուցիչ և երկու ուսուցչի օգնական։ Բոլոր զոհերը (բացառությամբ ինքնասպանության) ստացել են մեկից ավելի հրազենային վնասվածքներ, մեկ զոհ ստացել է 11 հրազենային վնասվածք։ Զոհերի մեծ մասը սպանվել է մոտ տարածությունից՝ դեմքին երկուսից երեք կրակոցով[43]։ Նախնական տվյալներով՝ բոլոր զոհերը սպանվել կամ վիրավորվել են կիսաավտոմատ հրացանից, իսկ ինքը՝ Լենզան, ատրճանակով կրակել է իր գլխին։

Հանցագործի առաջին զոհը եղել է նրա 52-ամյա մայրը՝ Նենսի Լենզան[44][45], սպանվել է իր անկողնում, հրացանից արձակված 4 փամփուշտից։

Դպրոցում սպանվել են

6 մեծահասակ[46][47][48][49] բոլորը կանայք՝

  1. Դոն Հոքսպրանգ, 47 տարեկան՝ դպրոցի տնօրեն[46]։ Հոքսպրանգը դպրոցի տնօրենն է եղել 2010 թվականից, մինչ այդ 12 տարի աշխատել է դպրոցի ադմինիստրացիայում։ Տեղական լրատվամիջոցները հայտնում են, որ նա ամուսնացած է եղել և ունեցել է երկու դուստր և երեք խորթ աղջիկ։ Մահացել է մարդասպանի վրա հարձակվելուց հետո՝ փորձելով խլել նրա զենքը[50][51]։
  2. Մերի Շերլաք, 56 տարեկան՝ դպրոցական հոգեբան։ Մահացել է՝ փորձելով կանգնեցնել մարդասպանին՝ վազելով կրակոցների ձայների ուղղությամբ[50][52].
  3. Լորեն Ռուսո[53][54], 30 տարեկան՝ ուսուցչուհի։ Մահացել է դասարանում իր 14 աշակերտների հետ[55]։
  4. Վիկտորիա Սոտո[56], 27 տարեկան՝ ուսուցիչ։ Մահացել է՝ փորձելով իր աշակերտներին մարդասպանից թաքցնել դասասենյակի պահարանում[57]։
  5. Ռեյչել Դևինո[58], 29 տարեկան՝ ուսուցչի օգնական։ Մահացել է պաշտպանելով աշակերտներին կրակոցներից[59]։
  6. Էնն Մերի Մյորֆի), 52 տարեկան՝ ուսուցչի օգնական[60]։ Մահացել է 6-ամյա Դիլան Հոքլիի հետ, ում փորձում էր պաշտպանել իր մարմնով[61]։

Քսան երեխա[48][62] 8 տղա և 12 աղջիկ՝

  1. Դենիել Բարդեն, 7 տարեկան
  2. Շառլոտա Բեյքոն, 6 տարեկան
  3. Ժոզեֆին Գեյ, 7 տարեկան
  4. Չեյս Կովալսկի, 7 տարեկան
  5. Ջեսսի Լյուիս, 6 տարեկան
  6. Գրեյս Մաքդոնել, 6 տարեկան
  7. Անա-Մարկես Գրին, 6 տարեկան
  8. Ջեյմս Մաթիոլի, 6 տարեկան
  9. Էմիլի Փարքեր, 6 տարեկան
  10. Ջեք Փինթո, 6 տարեկան
  11. Նոա Փոզներ, 6 տարեկան
  12. Քերոլայն Փրևիդի, 6 տարեկան
  13. Ջեսիկա Ռիկոս, 6 տարեկան
  14. Ավիել Ռիչման, 6 տարեկան
  15. Մեդելին Սյույ, 6 տարեկան
  16. Էլիսոն Ուայաթ), 6 տարեկան
  17. Բենջամին Ուիլեր, 6 տարեկան
  18. Քեթրին Հաբարդ, 6 տարեկան
  19. Դիլան Հոքլի, 6 տարեկան
  20. Օլիվիա Էնգել, 6 տարեկան

Հանցագործ

  1. Ադամ Լենզա, 20 տարեկան, ոստիկանների ժամանումից հետո դասարաններից մեկում կրակել է իր վրա։

Վիրավորներ

  1. Նատալի Հեմոնդ, 40 տարեկան՝ փոխտնօրեն, ուսուցչուհի, վիրավորվել է ձեռքից և ոտքից, երբ փորձել է փակ պահել սենյակի դուռը
  2. Դպրոցի անանուն աշխատակցուհի

Արտակարգ ծառայությունների անհապաղ արձագանք

խմբագրել

Առավոտյան ժամը 9:35-ին Նյութաունի ոստիկանությունը ստացել է առաջին ահազանգը դպրոցում կրակոցների մասին և սկսել է ոստիկաններ ուղարկել դեպքի վայր[35]:։ Ժամը 9:41-ի դրությամբ[27] Կոնեկտիկուտ նահանգի ոստիկանությունը ստացել է ծանուցում և մոբիլիզացրել է գրոհային խումբ SWAT, սակրավորներ, կինոլոգներ և ոստիկանական ուղղաթիռ[63]։

Ոստիկանությունը շրջափակել է դպրոցի շենքը և սկսել ազատել շենքերն ու տարհանել աշակերտներին։ Օրենքի ներկայացուցիչների կողմից կրակոցներ չեն արձակվել։

Ժամը 10:00-ին մոտակա Դենբերիի հիվանդանոցը լրացուցիչ բժշկական անձնակազմ է հավաքել՝ սպասելով բազմաթիվ տուժածների ժամանմանը։ Հետագայում միայն երեք վիրավոր է տեղափոխվել հոսպիտալ, որոնցից երկու երեխաները հետագայում մահացել են[64]։

Հետաքննություն

խմբագրել

Մահացածների մարմինները դուրս են բերվել դպրոցից և պաշտոնապես ճանաչվել դեպքի հաջորդ գիշերը[65][66]։ Նյու Յորքի դատաբժշկական փորձաքննության բյուրոն օգնության է ուղարկել շարժական դիահերձարան[9]։ Զոհերի քսանվեց ընտանիքներից յուրաքանչյուրին նահանգային ոստիկանության ներկայացուցիչ է նշանակվել՝ պաշտպանելու նրանց անձնական կյանքի ներխուժումից և նախքան մամուլի հաղորդագրությունների հրապարակումը նրանց առաջին ձեռքից տեղեկատվություն տրամադրելու համար[67]։

Դպրոցից հայտնաբերվել է մեծ քանակությամբ չօգտագործված զինամթերք և հարձակվողի կողմից բերված Bushmaster ֆիրմայի .223 տրամաչափի XM15-E2S տիպի երեք կիսաավտոմատ հրազեն[68], 10 միլիմետրանոց փողով Glock 20 SF ատրճանակ[69][70] և 9 միլիմետրանոց փողով SIG Sauer P226 ատրճանակ[71]։ Լանզայի մեքենայում հայտնաբերվել է նաև Իժմաշ Սայգա-12 հրացան[69]։ Տանը Լենզան ուներ ևս երեք զենքից օգտվելու հնարավորություն՝ 45 միլիմետրանոց փողով Henry ինքնաձիգ, 30 միլիմետրանոց փողով և 22 միլիմետրանոց փողով Marlin[72][73][74]։ Լենզան մորը սպանելու համար օգտագործել է «Marlin» ֆիրմայի հրացան, բայց իր հետ չի վերցրել այն[75]։ Բոլոր զենքերը օրինականորեն պատկանել են Լենզայի մորը, որը զենքի սիրահար է եղել[76][77]։

Նահանգային բժիշկ Ուեյն Քարվերի նախնական տվյալներով՝ յուրաքանչյուր սպանված մարդ ստացել է մեկից ավելի հրազենային վնասվածք «երկարափող զենքերից» արձակված կրակոցներից, մահացածներից առնվազն մեկը՝ 11 հրազենային վնասվածք։ Ոստիկանությունը հայտնել է, որ Լենզան օգտագործել է AR-15 տեսակի Bushmaster հրացան[68][78][79]։ Համաձայն Կոնեկտիկուտի օրենքի[80], քսան-ամյա Լենզային թույլատրվում էր երկար ատրճանակ կրել[81], սակայն նա դեռ իրավունք չուներ ատրճանակներ ունենալ կամ կրել, որովհետև այն թույլատրվում է կրել 21 տարեկանից հետո[82]։

Քննիչները չեն գտել ինքնասպանության գրություն կամ տեղեկություն, որը բացատրում է հարձակման պատճառը[83]։ Նյութաունի դպրոցի կառավարման ղեկավար Ջենեթ Ռոբինսոնը հայտարարել է, որ ինքը կապ չի հաստատել Լենզայի մոր և «Սենդի Հուք» դպրոցի միջև, ի տարբերություն մամուլի սկզբնական հրապարակումների, ըստ որոնց նա այնտեղ է աշխատել[79][84]։ Լենզան հարձակվելուց առաջ փչացրել է իր համակարգչի կոշտ սկավառակը՝ թույլ չտալով քննիչներին հետագայում տեղեկատվություն ստանալ դրանից[85]։

Ոստիկանությունը նաև հետաքննել է այն վարկածը, որ դեպքից մեկ օր առաջ Լենզան տարաձայնության մեջ է եղել դպրոցի չորս աշխատակիցների հետ և չորսից երեքը (տնօրեն, հոգեբան, ուսուցչուհի) հետագայում դարձել են նրա հարձակման զոհ[86]։ Նահանգի ոստիկանությունը հայտարարել է, որ նրանք նման անհամաձայնության հաստատում չեն ստացել[87]։

Ոստիկանության պաշտոնյաները սկզբում հայտարարել են, որ Ռայան Լենզան՝ Ադամի եղբայրն է եղել հանցագործը[88]։ Այս սխալը տեղի է ունեցել այն պատճառով, որ Ռայան Լենզայի անունով փաստաթղթեր են հայտնաբերվել Ադամի մոտ։ Ռայանը ինքնակամ հանձնվել է իշխանություններին և հարցաքննության է ենթարկվել Նյու Ջերսիում (որտեղ նա բնակվում է) և Կոնեկտիկուտի ոստիկանությունում, ինչպես նաև Հետաքննությունների դաշնային բյուրոյում։ Ըստ ոստիկանության՝ նա կասկածյալ չի համարվել և բերման չի ենթարկվել[13][89]։ Ռայանը բացատրել է, որ 2010 թվականից ի վեր չի շփվել եղբոր հետ։ Կոնեկտիկուտ նահանգի ոստիկանությունն իր մտահոգությունն է հայտնել սոցիալական ցանցերում ապատեղեկատվության տարածման վերաբերյալ և զգուշացրել է մեղավորներին հնարավոր քրեական հետապնդման մասին[90]։

Ըստ անանուն աղբյուրների՝ Լենզան դեպքից երկու օր առաջ փորձել է հրազեն գնել սպորտային ապրանքների խանութից, սակայն մերժում է ստացել այն բանից հետո, երբ նա հրաժարվել է անցնել սպասման շրջան և ինքնության պատմության ստուգում[91]։ Ավելի ուշ այդ խանութների ցանցի ներկայացուցիչը հերքել է այդ պատմությունը՝ ասելով, որ «Այժմյան այն պնդումները, որ կասկածյալը անցյալ շաբաթ այցելել է մեր խանութներից մեկը, չեն հաստատվել օրենքի ներկայացուցիչների կողմից»[92]։ ԶԼՄ-ների տեղեկություններով՝ խանութի աշխատակիցը, որն արել է սկզբնական հայտարարությունը, հեռուստացույցով տեսել է Լենզայի լուսանկարը և սխալմամբ ճանաչել նրան, իսկ իրականում խանութ գնացել է մեկ այլ մարդ։

Կոնեկտիկուտ նահանգի ոստիկանության 2013 թվականի հունվարի 4-ի հայտարարության համաձայն՝ միջադեպի հետաքննությունը շարունակվում է, նոր տեղեկատվությունը հրապարակվել է Կոնեկտիկուտ նահանգի Արտակարգ իրավիճակների ծառայությունների և Ժողովրդի պաշտպանության դեպարտամենտի կայքում (Department of Emergency Services & Public Protection)[93]։

2013 թվականի նոյեմբերի վերջին պաշտոնական հետաքննության նյութերը հրապարակվել են cspsandyhookreport կայքում[94]։

Հանցագործ

խմբագրել

20-ամյա Ադամ Փիթեր Լենզան, մոր՝ Նենսիի հետ ապրել է Սենդի Հուքի իր տանը, տարրական դպրոցից ութ կիլոմետր հեռավորության վրա[95]։ Ադամը չի դատվել և չի ունեցել խնդիրներ իրավապահ մարմինների հետ[96][97]։

Լենզայի ծնողներն ամուսնացել են 1981 թվականին, սակայն ամուսնալուծվել են 2009 թվականի սեպտեմբերին[98]։ Նենսին ապրում էր ամուսնու՝ բարձր վարձատրվող կորպորատիվ աշխատողի ալիմենտներով, ինչը նրան թույլ էր տալիս չաշխատել և զբաղվել Ադամի հետ[99][100][101]։

Ըստ քենու՝ Նենսիի, Ադամի մայրը տանը պահել է առնվազն մեկ տասնյակ հրազեն և հաճախ իր որդիներին տարել է հրաձգարաններ[99][102][103][104][105]։

Ադամ Լենզան ծնվել է 1992 թվականի ապրիլի 22-ին Էքսետեր քաղաքում, Նյու Հեմփշիր, ԱՄՆ[106]։ Նա ընտանիքի երկրորդ երեխան էր և ուներ մեծ եղբայր՝ Ռայանը (ծնվել է 1988 թվականին)։ Նա կարճ ժամանակով հաճախել է Սենդի Հուք տարրական դպրոց[107]։ Ավելի ուշ այցելել է Նյութաունի Սուրբ Ռոուզ Լիմայի կաթոլիկ դպրոցը[108] և Նյութաունի ավագ դպրոցը, որտեղ նա սովորել է գերազանցությամբ[109]։ Ըստ հորաքրոջ՝ Մարշա Լենզայի, Ադամի մայրը տասներորդ դասարանում նրան հանել դպրոցից և նա ավարտել է դպրոցական ծրագիրը տանը[110]։ Արդյունքում 2008-2009 թվականներին ժամանակավորապես սովորել է Արևմտյան Կոնեկտիկուտի համալսարանում[111]։

Դասընկերներն ու ուսուցիչները Լենզային նկարագրել են որպես «խելացի, բայց նյարդային և անհանգիստ»։ Նա խուսափում էր շփվելուց, ուրիշների շրջապատում իրեն անապահով էր զգում և չուներ մտերիմ ընկերներ[95]։

Ադամի եղբոր խոսքերով, ենթադրվել է, որ Ադամը տառապել է թեթև աուտիզմով և անհատականության որոշակի խանգարումով[112]։ Ըստ ոստիկանության խոսնակի[113] և Նենսիի ընկերների[114]՝ Ադամի մոտ ախտորոշվել է Ասպերգերի համախտանիշ[115]։ Այս համախտանիշով տառապող մարդիկ հաճախ ունեն բարձր ինտելեկտ, բայց ունեն թերզարգացած սոցիալական ունակություններ։

Ռաս Հանոմանի կայության համաձայն, որը Լենզա ընտանիքի մտերիմ ընկերն էր, Ադամը եղել է վեգան[116][117].

Սուգ

խմբագրել
Բարաք Օբամայի ուղերձը

ԱՄՆ նախագահ Բարաք Օբաման հանդես է եկել ուղերձով և հայտարարել քառօրյա ազգային սուգ։ Ամերիկյան վարչակազմի ղեկավարը կարգադրել է «մինչև դեկտեմբերի 18-ի մայրամուտը» բոլոր կառավարական շենքերում, ռազմակայաններում և ԱՄՆ-ի արտասահմանյան ներկայացուցչություններում իջեցնել դրոշները։ Ներկայացուցիչների պալատի խոսնակ Ջոն Բեյների որոշմամբ իջեցվել են Կոնգրեսի շենքի վրայի դրոշները[118].

Նախագահ Օբաման, Սպիտակ տանը հայտարարելով այդ ողբերգության մասին, դադար է տվել և մի քանի անգամ սրբել արցունքները[119][120]։

Արձագանք

խմբագրել
 
Դեկտեմբերի 21-ին՝ ժամը 9:30-ին Սպիտակ տանը լռության պահ՝ ի հիշատակ Սենդի Հուքի սպանության զոհերի։

Առաջին երկու օրերին հետևյալ երկրների ներկայացուցիչները (կամ պետության ղեկավարները) ցավակցություն են հայտնել՝ Ավստրալիա[121], Ադրբեջան[122], Վատիկան[123], Մեծ Բրիտանիա[124], Իրանа[125], Իսրայել[126], Իսպանիա[127], Կանադա[128], Չինաստան[129], Լեհաստան[130], Ֆրանսիա[131], Լիտվա[132], Մալազիա[133], Մեքսիկա[134], Մոլդովա[135], Ռուսաստան[136], Ղազախստան[137], Թուրքմենստան[138], Թուրքիա[139], Ֆիլիպիններ[140], Շվեյցարիա, Ճապոնիա[140]։

Հետևանքներ

խմբագրել

2012 թվականի դեկտեմբերի 18-ին «Cerberus Capital Management» ընկերությունը հայտարարել է իր վերահսկողության տակ գտնվող «Freedom Group» կոնցեռնը վաճառելու մտադրության մասին, որն արտադրում է հրաձգային զենք, այդ թվում՝ Bushmaster AR-15 հրացաններ, որոնք օգտագործվել են դպրոցում[141]։ ԱՄՆ-ի զենքի խանութները նշել են, որ հրաձգությունից հետո այս տեսակի ինքնաձիգների պահանջարկը զգալիորեն աճել է՝ կապված զենքի վաճառքի սահմանափակումների մտավախության հետ[142]։

ԱՄՆ-ի հրաձգային ազգային ասոցիացիան, որը ներկայացնում է հրաձգային զենքի ազատ շրջանառության կողմնակիցների շահերը, հանդես է եկել ամերիկյան դպրոցներում զինված պահակների ինստիտուտ ներդնելու առաջարկով, սակայն նախագահ Օբաման թերահավատորեն է մոտեցել այդ առաջարկին[143]։

Դատավարություն

խմբագրել
Ջեյմս Ֆետցեր

2019 թվականի հոկտեմբերի 16-ին Վիսկոնսինի դատարանը պարտավորեցրել է կոնսպիրոլոգ Ջեյմս Ֆեթցերին վճարել 450 հազար դոլար զոհված դպրոցականների ծնողներից մեկին՝ Լեոնարդ Փոզներին՝ այն կարծիքի տարածման համար, թե կրակոցները հորինվածք են եղել, այդ թվում նաև այն, որ զոհված երեխաների անունները նույնպես հորինված են եղել, իսկ ծննդյան վկայականները՝ կեղծ[144]։

Ալեքս Ջոնս

2022 թվականի օգոստոսի 5-ին դատարանը կոնսպիրոլոգ Ալեքս Ջոնսին պարտավորեցրել է 49,3 մլն դոլար տուգանք վճարել Սենդի Հուքի ողբերգության մասին կեղծ ինֆորմացիայի տարածման համար։ Մեկ օր առաջ դատարանը նշանակել էր 4,1 միլիոն դոլարի չափով վնասի փոխհատուցում[145]։

2021 թվականի հոկտեմբերի 12-ին դատարանը Ջոնսին պարտավորեցրել է 965 մլն դոլար փոխհատուցում վճարել տուժածներին՝ 9 այլ ընտանիքների վնասի համար։ Բացի այդ՝ ՀԴԲ գործակալը, որը հետաքննել է Սենդի Հուքի սպանությունը, պահանջում է 550 մլն դոլարի վնասի փոխհատուցում[146]։

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 1,8 Gun Violence Archive — 2013.
  2. ↑ Sandy Hook Elementary School shooting | Facts & Timeline | Britannica
  3. ↑ https://eu.usatoday.com/story/news/factcheck/2021/04/22/fact-check-post-missing-context-ar-15-rifles-and-mass-shootings/7039204002/
  4. ↑ https://www.cbc.ca/news/world/20-children-among-dead-in-connecticut-school-massacre-1.1134782
  5. ↑ Полиция рассказала подробности о массовом убийстве в Ньютауне Արխիվացված 2012-12-18 Wayback Machine // Lenta.ru, 15.12.2012
  6. ↑ Connecticut school shooting is second worst in US history Արխիվացված 2012-12-16 Wayback Machine (անգլ.)
  7. ↑ «Sandy Hook report – shooter Adam Lanza was obsessed with mass murder». The Guardian. 2013 թ․ նոյեմբերի 25. Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ նոյեմբերի 26-ին. Վերցված է 2017 թ․ սեպտեմբերի 30-ին.
  8. ↑ «Enrollment Report as of November 30, 2012». Newtown Public School District. 2012 թ․ դեկտեմբերի 4. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ հունվարի 18-ին. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 18-ին.
  9. ↑ 9,0 9,1 9,2 Barron, James (2012 թ․ դեկտեմբերի 14). «Nation Reels After Gunman Massacres 20 Children at School in Connecticut». The New York Times. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ դեկտեմբերի 20-ին. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 19-ին.
  10. ↑ Candiotti, Susan; Carter, Chelsea J (2012 թ․ դեկտեմբերի 15). «'Why? Why?': 26 dead in elementary school massacre». CNN. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ դեկտեմբերի 15-ին. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 15-ին.
  11. ↑ 11,0 11,1 Esposito, Richard; Smith, Candice; Ng, Christina (2012 թ․ դեկտեմբերի 14). «20 Children Died in Newtown, Conn., School Massacre». ABC News. Associated Press. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ դեկտեմբերի 15-ին. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 14-ին.
  12. ↑ «Evidence hints at deadlier plan in Conn. massacre». NPR. Associated Press. 2012 թ․ դեկտեմբերի 16. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ դեկտեմբերի 16-ին. {{cite news}}: Invalid |url-status=404 (օգնություն)
  13. ↑ 13,0 13,1 «Gunman dead after killing 20 children, 6 adults at Connecticut elementary school». Fox News Channel. 2012 թ․ դեկտեմբերի 14. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ դեկտեմբերի 16-ին. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 14-ին.
  14. ↑ Bryan, Alix (2012 թ․ դեկտեմբերի 16). «TIMELINE: Connecticut elementary school shooting updates». WTVR. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ դեկտեմբերի 18-ին. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 19-ին.
  15. ↑ Gray, Sadie. «Sandy Hook gunman Adam Lanza shot his way through school door». The Times. UK. Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ հունվարի 18-ին. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 18-ին.
  16. ↑ Levitz, Jennifer (2012 թ․ դեկտեմբերի 16). «Sandy Hook Locals Face New Reality». The Wall Street Journal. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ դեկտեմբերի 19-ին. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 19-ին.
  17. ↑ «Conn. school shooting: What we know». CBS News. 2012 թ․ դեկտեմբերի 16. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ դեկտեմբերի 16-ին. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 22-ին.
  18. ↑ Sanchez, Raf (2012 թ․ դեկտեմբերի 17). «Connecticut school shooting: six-year-old stayed alive by playing dead». The Daily Telegraph. Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ հունվարի 18-ին. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 18-ին.
  19. ↑ Williams, Matt (2012 թ․ դեկտեմբերի 15). «Victoria Soto: Sandy Hook teacher who wanted to mould young minds». The Guardian. United Kingdom. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ դեկտեմբերի 15-ին. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 16-ին.
  20. ↑ 20,0 20,1 Rayment, Sean (2012 թ․ դեկտեմբերի 15). «Teachers sacrificed themselves to save their pupils». The Daily Telegraph. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ դեկտեմբերի 15-ին. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 15-ին.
  21. ↑ «Newtown Resident Gene Rosen Speaks About Sheltering Six Students Who Escaped the Shooting». Fox News Channel. 2012 թ․ դեկտեմբերի 18. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ հունվարի 18-ին. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 19-ին.
  22. ↑ «Lives saved by teachers, custodian and even children in Connecticut school shooting». NBC News. 2012 թ․ դեկտեմբերի 15. Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ հունվարի 18-ին. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 18-ին.
  23. ↑ «TSandy Hook educators died trying to save the children». Newsday. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ դեկտեմբերի 31-ին. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 19-ին.
  24. ↑ Cleary, Tom (2012 թ․ դեկտեմբերի 17). «Dylan Hockley died in Anne Marie Murphy's arms». Connecticut Post. Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ հունվարի 18-ին. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 18-ին.
  25. ↑ Oritz, Erik (2012 թ․ դեկտեմբերի 17). «Newtown school shooting snuffs out promising lives of teachers, students». Daily News. New York. Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ հունվարի 18-ին. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 18-ին.
  26. ↑ Klein, Melissa (2012 թ․ դեկտեմբերի 14). «Sandy Hook Elementary School nurse Sarah Cox relives terror of Newtown, Connecticut shooting». New York Post. Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ հունվարի 18-ին. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 18-ին.
  27. ↑ 27,0 27,1 Emmert, Don. «Conn. Elementary School Shooting: 20 Children, Seven Adults Killed». Mason County Daily News. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ հունվարի 18-ին. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 18-ին.
  28. ↑ Cleary, Tom (2012 թ․ դեկտեմբերի 14). «'Hero teacher' rushed students to bathroom to keep students safe». Connecticut News. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ դեկտեմբերի 16-ին. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 15-ին.
  29. ↑ «Who Would Do This to Our Poor Little Babies». The New York Times. 2012 թ․ դեկտեմբերի 14. Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ մարտի 11-ին. Վերցված է 2017 թ․ սեպտեմբերի 30-ին.
  30. ↑ Barron, James (2012 թ․ դեկտեմբերի 15). «Children Were All Shot Multiple Times With a Semiautomatic, Officials Say». The New York Times. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ դեկտեմբերի 16-ին. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 17-ին.
  31. ↑ «Newtown school massacre victims identified». BBC News. 2012 թ․ դեկտեմբերի 16. Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ հունվարի 18-ին. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 16-ին.
  32. ↑ Nikitchyuk, Andre (2012 թ․ դեկտեմբերի 17). «BREAKING THE SILENCE! Father of surviving Sandy Hook student admits turning a blind eye to gun violence can no longer be an option». Daily News. New York. Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ հունվարի 18-ին. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 18-ին.
  33. ↑ «Tales of Sandy Hook heroism, young and old». USA Today. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ դեկտեմբերի 24-ին. Վերցված է 2017 թ․ սեպտեմբերի 30-ին.
  34. ↑ «'Absolutely heartbreaking': Sandy Hook teacher's terrifying experience». WTOP. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ դեկտեմբերի 19-ին. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 22-ին.
  35. ↑ 35,0 35,1 «Newtown school shooting: Transcript of police, fire radio dispatch». New Haven Register. New Haven, Connecticut. 2012 թ․ դեկտեմբերի 14. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 17-ին.(չաշխատող հղում)
  36. ↑ «Conn. school massacre victims all shot multiple times, chief medical officer says». NBC News. 2012 թ․ դեկտեմբերի 15. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ դեկտեմբերի 17-ին. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 17-ին.
  37. ↑ «Jewish Child Shot 11 Times in Newtown Rampage». The Jewish Daily Forward. 2012 թ․ դեկտեմբերի 15. Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ հունվարի 18-ին. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 18-ին.
  38. ↑ «Children in Connecticut rampage were six, seven; shot multiple times». Reuters. 2012 թ․ դեկտեմբերի 15. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ դեկտեմբերի 15-ին. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 15-ին.
  39. ↑ «Coroner: Conn. gunman shot mom repeatedly in head». Huffington Post. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ դեկտեմբերի 17-ին. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 16-ին.
  40. ↑ Goldstein, Joseph; Rashbaum, William (2012 թ․ դեկտեմբերի 14). «27 Killed in Connecticut Shooting, Including 20 Children». The New York Times. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ դեկտեմբերի 20-ին. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 14-ին.
  41. ↑ «Police Respond to Shooting at Connecticut Elementary School». Fox News Channel. 2012 թ․ դեկտեմբերի 14. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ դեկտեմբերի 16-ին. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 14-ին.
  42. ↑ Corbin, Cristina; Winter, Jana; Chiaramonte, Perry; Levine, Mike (2012 թ․ դեկտեմբերի 16). «As nation mourns, investigators try to figure out what led to tragedy in Newtown, Conn». Fox News Channel. Associated Press. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 17-ին.
  43. ↑ «Lauren Rousseau, Teacher Killed In Newtown Shooting, Mourned By Canadian Family». 2012 թ․ դեկտեմբերի 18. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ դեկտեմբերի 20-ին. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 19-ին. «Because most people he shot, it was two or three shots in the face, point-blank.» (անգլ.)
  44. ↑ Matt Flegenheimer, Ravi Somaiya, Profile of Nancy Lanza, mother of Conn. school gunman Արխիվացված 2012-12-18 Wayback Machine // The New York Times, 12/15/2012 03:06 PM MST: «Nancy Lanza was the first victim in a massacre… Nancy Lanza, 52…»
  45. ↑ A Connecticut official said the mother, a gun enthusiast who practiced at shooting ranges, was found dead in her pajamas in bed, shot four times in the head with a .22-caliber rifle. Sandy Hook shooting: 2 more kids buried as Newtown schools reopen(անգլ.)
  46. ↑ 46,0 46,1 «Connecticut Elementary School Shooting Victims: 'Hero' Teacher, Principal, 20 Kids». Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ մարտի 7-ին. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 15-ին.
  47. ↑ Connecticut School Shooting: Complete List of Victims’ Names Արխիվացված 2012-12-16 Wayback Machine // ABC News, Dec 15, 2012 4:06pm
  48. ↑ 48,0 48,1 Connecticut school shooting victims named Արխիվացված 2012-12-15 Wayback Machine // CBC News, Dec 15, 2012 4:37 PM
  49. ↑ Sandy Hook victims' names, ages released(անգլ.)
  50. ↑ 50,0 50,1 «Sandy Hook educators died trying to save the children». newsday.com. 2012 թ․ դեկտեմբերի 15. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ դեկտեմբերի 31-ին. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 19-ին. (անգլ.)
  51. ↑ «Newtown's Dawn Hochsprung and Victoria Soto to Be Buried Wednesday». people.com. 2012 թ․ դեկտեմբերի 19. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ դեկտեմբերի 19-ին. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 19-ին. (անգլ.)
  52. ↑ «Husband: School psychologist slain was a giving person». usatoday.com. 2012 թ․ դեկտեմբերի 19. Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ հունվարի 2-ին. Վերցված է 2017 թ․ սեպտեմբերի 30-ին. (անգլ.)
  53. ↑ «Lauren Rousseau: «The best year of her life»». newstimes.com. 2012 թ․ դեկտեմբերի 19. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ դեկտեմբերի 20-ին. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 19-ին. (անգլ.)
  54. ↑ «Mother of substitute teacher, Lauren Rousseau, killed in Newtown massacre stunned: «We survive war, she dies teaching!»». NYdailynews.com. 2012 թ․ դեկտեմբերի 19. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ դեկտեմբերի 21-ին. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 19-ին. (անգլ.)
  55. ↑ «Sandy Hook shooting: What happened?». cnn.com. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ դեկտեմբերի 19-ին. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 19-ին. (անգլ.) In one classroom was Lauren Rousseau, a substitute teacher who was filling in for a teacher out on maternity leave. The gunman shot all 14 students in the classroom, law enforcement officers said.
  56. ↑ «Фотография Виктории Сото». Yahoo.com. 2012 թ․ դեկտեմբերի 19. Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ ապրիլի 15-ին. Վերցված է 2017 թ․ սեպտեմբերի 30-ին. (անգլ.)
  57. ↑ «Teacher Victoria Soto, who died trying to protect 'her kids' from gunfire, to be buried». NBCnews.com. 2012 թ․ դեկտեմբերի 19. Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ փետրվարի 15-ին. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 19-ին. (անգլ.)
  58. ↑ «Sandy Hook shooting victim Rachel D'Avino just started as a teacher's aide». denverpost.com. 2012 թ․ դեկտեմբերի 16. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ օգոստոսի 2-ին. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 19-ին. (անգլ.)
  59. ↑ «Rachel D'Avino, 29». wtnh.com. 2012 թ․ դեկտեմբերի 17. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ դեկտեմբերի 19-ին. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 19-ին. (անգլ.) «…shielded one of the students during the rampage…»
  60. ↑ Sandy Hook shooting investigators talk to child survivors
  61. ↑ «Dylan Hockley died in Anne Marie Murphy's arms». ctpost.com. 2012 թ․ դեկտեմբերի 17. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ հունվարի 20-ին. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 19-ին.(անգլ.)
  62. ↑ CT State Police Release Names Of Victims In School Shooting Massacre Արխիվացված 2012-12-18 Wayback Machine // CBS Boston, December 15, 2012 4:08 PM
  63. ↑ «28 Dead, Including 20 Children, After Sandy Hook School Shooting In Newtown». Hartford Courant. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ դեկտեմբերի 15-ին. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 15-ին.
  64. ↑ «Danbury Hospital Prepared For School Shooting Massive Casualties, Got Few». Huffington Post. 2012 թ․ դեկտեմբերի 14. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ դեկտեմբերի 18-ին. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 16-ին.
  65. ↑ Quillen, Matt (2012 թ․ դեկտեմբերի 15). «20 children, suspect's mother dead in CT elementary school shooting». Richmond, VA: NBC12. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ մարտի 14-ին. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 22-ին.
  66. ↑ «Sandy Hook victims identified, bodies removed from school overnight». CBS News. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ դեկտեմբերի 15-ին. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 15-ին.
  67. ↑ Paul Vince; редактор: Jenny Jiang — Частичная расшифровка выступления представителя полиции Коннектикута Пола Винса на пресс-конференции 16 декабря 2012, посвященной убийствам в Ньютауне, произошедшим 14 декабря 2012 (2012 թ․ դեկտեմբերի 24). «Transcript: Connecticut State Police briefing on the Sandy Hook shooting on Dec. 16, 2012». WhatTheFolly.com™. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ հունվարի 25-ին. Վերցված է 2013 թ․ հունվարի 17-ին. «We are continuing to staff a trooper as a conduit or a line of communication to assist the families – all 26 families in this incident – and we'll do so per the Colonel of the State Police indefinitely.»
  68. ↑ 69,0 69,1 Christoffersen, John; Apuzz, Matt (2012 թ․ դեկտեմբերի 16). «Evidence hints at deadlier plan in Conn. massacre». San Francisco Chronicle. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ դեկտեմբերի 16-ին. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 26-ին.
  69. ↑ «Adam Lanza's weapons, strategy». Yahoo! News. 2012 թ․ դեկտեմբերի 17. Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ հունվարի 18-ին. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 18-ին.
  70. ↑ «Evidence Hints at Deadlier Plan in Conn. Massacre». The Washington Times. Associated Press. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ դեկտեմբերի 16-ին. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 16-ին.
  71. ↑ «Connecticut school victims were shot multiple times». CNN. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ դեկտեմբերի 16-ին. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 16-ին.
  72. ↑ «Connecticut school shooting: Latest developments». CNN. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ դեկտեմբերի 16-ին. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 16-ին.
  73. ↑ Candiotti, Susan; Yan, Holly (2012 թ․ դեկտեմբերի 16). «Connecticut school shooting: Latest developments». CNN. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ դեկտեմբերի 16-ին. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 16-ին. «Carver, who performed autopsies on seven of the victims, said the wounds he knew about were caused by a "long weapon" and that the rifle was the primary weapon used.»
  74. ↑ Lender, Jon; Owens, David (2012 թ․ դեկտեմբերի 18). «As Sandy Hook Funerals Continue, Investigation Yields New Details». The Hartford Courant. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ դեկտեմբերի 18-ին. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 18-ին.
  75. ↑ Williams, Pete; Llanos, Miguel; Connor, Tracy (2012 թ․ դեկտեմբերի 14). «Elementary school massacre: 27 dead, including 20 kids, in Connecticut». NBC News. Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ հունվարի 18-ին. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 14-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link)
  76. ↑ Lysiak, Matthew; Slattery, Denis; Schapiro, Rich (2012 թ․ դեկտեմբերի 14). «Sandy Hook mass murderer Adam Lanza, 20, 'deeply disturbed kid'». Daily News. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ դեկտեմբերի 16-ին. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 14-ին.
  77. ↑ «Live blog: Kids slain at Connecticut school were 6, 7». CNN. 2012 թ․ դեկտեմբերի 15. Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ փետրվարի 18-ին. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 26-ին.
  78. ↑ 79,0 79,1 Barron, James (2012 թ․ դեկտեմբերի 16). «Gunman Kills 20 Children at School in Connecticut». The New York Times. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ դեկտեմբերի 15-ին. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 15-ին.
  79. ↑ Conn. Gen. Stat. § 53a-3(18) (2011) Արխիվացված 2012-07-31 Wayback Machine (defining "'pistol' or 'revolver'" as "any firearm having a barrel less than twelve inches"); Conn. Gen. Stat. § 29–34(b) Արխիվացված 2013-09-07 Wayback Machine (banning any transfer of a pistol or revolver to a person under 21, except for temporary and supervised use at a target range)
  80. ↑ Fessenden, Ford; Parlapiano, Alicia; McClean, Alan (2012 թ․ դեկտեմբերի 17). «Connecticut's Rules for Purchasing This Gun». The New York Times. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 18-ին.
  81. ↑ Williams, Pete; Huus, Kari (2012 թ․ դեկտեմբերի 14). «Gunman's mother owned weapons used in Connecticut school massacre». NBC News. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ դեկտեմբերի 16-ին. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 15-ին.
  82. ↑ Sherwell, Philip (2012 թ․ դեկտեմբերի 16). «Connecticut school shooting: Adam Lanza rigged rifle for maximum damage». The Daily Telegraph. Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ հունվարի 18-ին. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 17-ին.
  83. ↑ Farhi, Paul (2012 թ․ դեկտեմբերի 19). «Media too quick to fill in the gaps in story of school shooting in Newtown, Conn». The Washington Post. Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ նոյեմբերի 8-ին. Վերցված է 2017 թ․ սեպտեմբերի 30-ին.
  84. ↑ «Reports: Lanza smashed computer hard drive». USA Today. 2012 թ․ դեկտեմբերի 17. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ դեկտեմբերի 18-ին. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 18-ին.
  85. ↑ «Newtown gunman had 'altercation' with school staff day before massacre». NBC News. Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ հունվարի 18-ին. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 15-ին.
  86. ↑ «Live blog: Kids slain at Connecticut school were 6, 7 (06:22 PM ET)». CNN. Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ հունվարի 18-ին. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 16-ին.
  87. ↑ Grant, Jason; Frassinelli, Mike (2012 թ․ դեկտեմբերի 15). «Rumors fly in Hoboken about brother of suspected Connecticut school shooter». The Star Ledger. Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ հունվարի 18-ին. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 22-ին.
  88. ↑ Yost, Pete (2012 թ․ դեկտեմբերի 14). «Conn. school shooting: Adam Lanza ID's as shooter». KSDK. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ հունվարի 3-ին. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 14-ին.
  89. ↑ «Lt. Paul Vance: Misinformation Is Being Posted on Social Media Sites». Fox News Insider. 2012 թ․ դեկտեմբերի 16. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ հունվարի 23-ին. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 16-ին.
  90. ↑ «Lanza said no to background check, denied gun». The Washington Times. 2012 թ․ դեկտեմբերի 15. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ դեկտեմբերի 17-ին. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 26-ին.
  91. ↑ Candiotti, Susan (2012 թ․ դեկտեմբերի 18). «Sporting goods chain suspends sale of certain semi-automatic after shooting». CNN.
  92. ↑ «State Police Detectives Continuing Investigation Into Newtown School Shooting» (անգլերեն). CT.gov. 2013 թ․ հունվարի 4. Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ հունվարի 25-ին. Վերցված է 2013 թ․ հունվարի 15-ին.
  93. ↑ «Полиция опубликовала материалы расследования стрельбы в «Сэнди-Хук»». Лента.ру. 2013 թ․ դեկտեմբերի 28. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ դեկտեմբերի 28-ին. Վերցված է 2013 թ․ դեկտեմբերի 28-ին.
  94. ↑ 95,0 95,1 Halbfinger, David M (2012 թ․ դեկտեմբերի 14). «A Gunman, Recalled as Intelligent and Shy, Who Left Few Footprints in Life». The New York Times. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ հոկտեմբերի 15-ին. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 14-ին.
  95. ↑ Misur, Susan; Carter, Angi; Smith, Jenn (2012 թ․ դեկտեմբերի 14). «Adam Lanza's family seemed like normal family, neighbors say». The Evening Sun. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ դեկտեմբերի 18-ին. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 15-ին.
  96. ↑ Ross, Brian; Hill, Angela M. (2012 թ․ դեկտեմբերի 15). «Connecticut shooter Adam Lanza: quiet, bright, troubled». ABC News. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ դեկտեմբերի 21-ին. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 21-ին.
  97. ↑ 99,0 99,1 «Connecticut school shooting: Troubled life of Adam Lanza, a fiercely intelligent killer». The Daily Telegraph. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ դեկտեմբերի 16-ին. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 21-ին.
  98. ↑ «Father of Newtown shooter lives in Stamford». Stamford Advocate. 2012 թ․ դեկտեմբերի 14. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ դեկտեմբերի 15-ին. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 14-ին.
  99. ↑ «Peter Lanza Statement: Father Of Adam Lanza Says, 'We Too Are Asking Why'». Huffington Post. 2012 թ․ դեկտեմբերի 15. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ դեկտեմբերի 16-ին. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 16-ին.
  100. ↑ «Friends: Newtown gunman's mother home-schooled son, kept arsenal of guns». CBS News New York. 2012 թ․ դեկտեմբերի 16. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ դեկտեմբերի 19-ին. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 21-ին.
  101. ↑ Bankoff, Caroline (2012-12). «Newtown Shooter Adam Lanza's Mother Was an Avid Gun Collector». New York Magazine. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ դեկտեմբերի 16-ին. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 16-ին.
  102. ↑ «Investigators look for insight into Newtown gunman's mind». CBS News Boston. Associated Press. 2012 թ․ դեկտեմբերի 14. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ դեկտեմբերի 19-ին. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 21-ին.
  103. ↑ Goodwin, Liz (2012 թ․ դեկտեմբերի 19). «Survivalists worry 'preppers' will be scapegoated for Newtown shooting». Yahoo! News. Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ հունվարի 18-ին. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 19-ին.
  104. ↑ Fortier, Marc (2012 թ․ դեկտեմբերի 17). «Conn. Shooter was Born in Exeter». Exeter.patch.com. Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ հունվարի 18-ին. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 27-ին.
  105. ↑ «Sandy Hook killer was a former student at school». USA Today. 2012 թ․ դեկտեմբերի 18. Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ հունվարի 18-ին. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 18-ին.
  106. ↑ Miller, John (2012 թ․ դեկտեմբերի 16). «The Brief, Enigmatic Life of Mass-Murderer Adam Lanza». Anchorage, Alaska: KTVA. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ հունվարի 18-ին. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 19-ին.
  107. ↑ Yost, Pete; Keyser, Jason (2012 թ․ դեկտեմբերի 15). «Correction: Conn school shooting-suspect story». NPR. Associated Press. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ դեկտեմբերի 15-ին. {{cite news}}: Invalid |url-status=404 (օգնություն)
  108. ↑ Kreider, Randy. «Adam Lanza's Mom Pulled Him Out of School: Relative». ABC News. Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ հունվարի 18-ին. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 15-ին.
  109. ↑ «Adam Lanza Took Western Connecticut State University Courses When He Was 16». The Huffington Post. 2012 թ․ դեկտեմբերի 17. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ հունվարի 18-ին. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 19-ին.
  110. ↑ «AP Source: Conn. shooter is Ryan Lanza's younger brother Adam Lanza». phillyBurbs.com. Associated Press. 2012 թ․ դեկտեմբերի 14. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ դեկտեմբերի 17-ին. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 14-ին.
  111. ↑ «Experts: no link between Asperger's, violence». USA Today. Associated Press. 2012 թ․ դեկտեմբերի 16. Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ նոյեմբերի 11-ին. Վերցված է 2017 թ․ սեպտեմբերի 30-ին.
  112. ↑ Pelley (correspondent), Scott; Young (producer), Nicole; Anderson (producer), Bob; Radutzky (producer), Michael (2012 թ․ դեկտեմբերի 16). «60 Minutes Reports: Tragedy in Newtown (transcript)». 60 Minutes. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ դեկտեմբերի 20-ին. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 21-ին.
  113. ↑ Falco, Miriam (2012 թ․ դեկտեմբերի 17). «Groups: Autism not to blame for violence». CNN. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ փետրվարի 5-ին. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 17-ին.
  114. ↑ New details emerge on private lives of school gunman Adam Lanza and his mother Արխիվացված 2013-03-10 Wayback Machine // NBC News, 17 Dec 2012 (անգլ.)
  115. ↑ Adam Lanza was a Vegan Արխիվացված 2012-12-22 Wayback Machine (անգլ.) («Адам Лэнза был веганом»)
  116. ↑ «Бойня в Коннектикуте: Америка погрузилась в траур». Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ դեկտեմբերի 18-ին. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 15-ին.
  117. ↑ Валентин Маков, Кошмар перед Рождеством. В американской начальной школе убиты 20 детей Արխիվացված 2012-12-18 Wayback Machine // Lenta.ru, 15.12.2012 : «Барак Обама, который, хотя и говорил спокойно, делал долгие паузы и то и дело вытирал слезы.»
  118. ↑ An emotional Obama: 'They had their entire lives ahead of them' Արխիվացված 2012-12-15 Wayback Machine // NBC News
  119. ↑ «Live updates: US school shooting massacre». Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ հուլիսի 2-ին. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 15-ին.
  120. ↑ «Azerbaijani President Ilham Aliyev offers condolences to Barack Obama». Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 5-ին. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 15-ին.
  121. ↑ «Hundreds Pack Connecticut Churches For Prayer Vigils After Newtown Rampage». Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ դեկտեմբերի 12-ին. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 15-ին.
  122. ↑ «Connecticut school shooting: Madman kills at least 26, including 20 children, in horrific gun rampage». Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ ապրիլի 14-ին. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 15-ին.
  123. ↑ «Condoléances de l'Iran après la fusillade mortelle dans une école américaine». Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ փետրվարի 6-ին. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 15-ին.
  124. ↑ Iran, other countries horrified by Connecticut massacre Արխիվացված 2015-11-24 Wayback Machine | Reuters
  125. ↑ Ministerio de Asuntos Exteriores y de Cooperación | Gobierno de España
  126. ↑ «Politicians recoil from politics of shootings while online debate rages». Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ դեկտեմբերի 17-ին. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 14-ին.
  127. ↑ «Chinese president sends condolences to Obama over school shooting». Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ հոկտեմբերի 11-ին. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 15-ին.
  128. ↑ «Stany Zjednoczone: Strzelanina w szkole, są ofiary śmiertelne | rp.pl | strona 3». Արխիվացված օրիգինալից 2015 թ․ մարտի 22-ին. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 16-ին.
  129. ↑ «20 children among 27 dead in Conn. school shooting, police say». Արխիվացված է օրիգինալից 2012-12-16-ին. Վերցված է 2023-08-21-ին.
  130. ↑ «Prezidentė pareiškė užuojautą JAV vadovui dėl tragedijos Konektikuto mokykloje». Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ դեկտեմբերի 19-ին. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 15-ին.
  131. ↑ «BERNAMA — Najib Conveys Condolence To Families Of Connecticut Shooting Victims». Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 4-ին. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 15-ին.
  132. ↑ «WebCite query result». Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ դեկտեմբերի 15-ին. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 15-ին. {{cite web}}: Cite uses generic title (օգնություն)
  133. ↑ «Nicolae Timofti transmite condoleanţe preşedintelui american, Barack Obama». Արխիվացված օրիգինալից 2015 թ․ նոյեմբերի 24-ին. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 18-ին.
  134. ↑ [1] Արխիվացված 2012-12-19 Wayback Machine // Радио Голос России
  135. ↑ «Назарбаев выразил соболезнования США в связи со стрельбой в школе» (ռուսերեն). ИА Новости-Казахстан. 2012 թ․ դեկտեմբերի 15. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ դեկտեմբերի 17-ին. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 16-ին.
  136. ↑ «Президент Туркменистана выразил соболезнования Президенту США». Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ փետրվարի 6-ին. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 16-ին.
  137. ↑ «Erdoğan ve Kılıçdaroğlu'ndan Obama'ya taziye mesajı — Hürriyet PLANET». Արխիվացված օրիգինալից 2015 թ․ սեպտեմբերի 24-ին. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 15-ին.
  138. ↑ 140,0 140,1 Sympathy over US school shooting stretches globe(չաշխատող հղում)
  139. ↑ «Cerberus to sell Freedom Group, maker of gun used in Newtown massacre». Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ դեկտեմբերի 18-ին. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 18-ին.
  140. ↑ «Popular AR-15 rifle at center of gun control debate». Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ դեկտեմբերի 18-ին. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 18-ին.
  141. ↑ Табак М. (2012 թ․ դեկտեմբերի 30). «Обама скептически относится к идее вооруженной охраны в школах США». ՌԻԱ Նովոստի. Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ հունվարի 18-ին. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 30-ին.
  142. ↑ Sandy Hook shooting: Parent awarded $450,000 for defamation Արխիվացված 2019-10-17 Wayback Machine, BBC, 17.10.2019
  143. ↑ Alex Jones must pay $50m for Sandy Hook hoax claim Արխիվացված 2022-10-13 Wayback Machine, BBC, 6.08.2022
  144. ↑ Alex Jones told to pay $965m damages to Sandy Hook victims' families Արխիվացված 2022-10-13 Wayback Machine, BBC, 13.10.2022

Արտաքին հղումներ

խմբագրել
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Զանգվածային_սպանություն_Սենդի_Հուքի_տարրական_դպրոցում&oldid=10148978» էջից