Ուիլյամ Անդերս
Ուիլյամ Անդերս (անգլ.՝ William Anders, հոկտեմբերի 17, 1933[1][2][3][…], Բրիտանական Հոնկոնգ, Միացյալ Թագավորություն[4] - հունիսի 7, 2024[5][6], Սան Խուան, Վաշինգտոն, ԱՄՆ[6][7]), ԱՄՆ-ի ռագմաօդային ուժերի պաշտոնաթող գեներալ-մայոր, ՆԱՍԱ-ի աստղագնաց, ինժեներ-էլեկտրիկ, միջուկային ինժեներ։
Ուիլյամ Անդերս | |||
Բնօրինակ անուն ազգանուն | անգլ.՝ William Anders | ||
Մասնագիտություն | ԱՄՆ | ||
Ծնվել է | հոկտեմբերի 17, 1933[1][2][3][…] | ||
Ծննդավայր | Բրիտանական Հոնկոնգ, Միացյալ Թագավորություն[4] | ||
Մահացել է | հունիսի 7, 2024[5][6] (90 տարեկան) | ||
Մահվան վայրը | Սան Խուան, Վաշինգտոն, ԱՄՆ[6][7] | ||
Պարգևներ |
Կենսագրություն
խմբագրել1955 թվականին ավարտել է ԱՄՆ-ի ռազմածովային ակադեմիան, 1962 թվականին՝ ռազմաօդային ուժերի տեխնոլոգիական ինստիտուտը և ստացել գիտությունների մագիստրոսի կոչում։ ԱՄՆ-ի աստղագնացների խմբում ընդգրկվել է 1963 թվականից։ 1968 թվականի դեկտեմբերի 21-ից մինչե դեկտեմբերի 27-ը Ֆրենկ Բորմանի և Ջեյմս Լովելի հետ, որպես երրորդ օդաչու, թռիչք է կատարել «Ապոլոն-8» տիեզերանավով, որը պատմության մեջ առաջին անգամ մտել է Լուսնի ուղեծիր և Երկրի այդ բնական արբանյակի շուրջը գործել է 10 պտույտ։ Այդ ընթացքում Անդերսը լուսանկարներ է կատարել ու հեռահաղորդել Երկիր։ Դրանց թվում էր Երկրի ծագելը (Earthrise) պատկերող նշանավոր լուսանկարը[10]։
Իր մասնագիտական ու զինվորական գործունեությունն առաջ տանելուց բացի՝ Անդերսը եղել է Միացյալ Նահանգների դեսպանը Նորվեգիայում (1976-1977 թվականներին)։
1984 թվականին նրան ընտրել են ԱՄՆ ճարտարագիտության ազգային ակադեմիայի անդամ՝ հաշվի առնելով միջուկային ճարտարագիտության, տիեզերքի հետազոտման և ուսումնասիրման ասպարեզներում, ինչպես նաև միջուկային, օդագնացային, տիեզերագիտական ազգային քաղաքականության բնագավառում ներդրած նշանակալի ավանդը։
Մահ
խմբագրել2024 թվականի հունիսի 7-ին Beechcraft T-34 Mentor ինքնաթիռը, որը Անդերսը վարել է միայնակ, Վաշինգտոն նահանգի Սան Խուան կղզու մոտ ընկել է ջուրը։ Նույն օրը նրա որդին՝ Գրեգ Անդերսը, հաստատել է հոր զոհվելու փաստը[11]։
Պարգևներ
խմբագրել- Ռազմաօդային ուժերում լավագույն ծառայության համար մեդալ
- ՆԱՍԱ-ի՝ լավագույն ծառայության համար մեդալ
- Միջուկային կարգավորման հանձնաժողովի՝ լավագույն ծառայության համար մեդալ
- National Geographic ընկերության Hubbard մեդալ հետազոտական աշխատանքի համար
- Collier Trophy[12] Harmon Trophy[13], Dr. Robert H. Goddard Memorial Trophy[14], General Thomas D. White USAF Trophies[15]
- Նվաճումների ամերիկյան ակադեմիայի Golden Plate մրցանակ (1969)[16]
- Օդագնացության ամերիկյան ընկերության՝ թռիչքային նվաճումների համար մրցանակ
- Պաշտպանության նախապատրաստության ամերիկյան ընկերության մրցանակ (1993)
- 2018 թվականի հոկտեմբերին աստղագիտության միջազգային միությունը Լուսնի երևացող մասի խառնարաններից մեկը, որը պատկերվել է Անդերսի լուսանկարներից մեկում, անվանել է "Anders' Earthrise"[17]:
Ապոլլոն-8 տիեզերանավի անձնակազմի մյուս անդամների պես Անդերսը ստացել է AIAA-ի Haley Astronautics Award[18]:
Անդերսին նվիրված անկյուններ են հանդիսավորությամբ բացվել Նյու Մեքսիկոյի տիեզերագնացության պատմության միջազգային փառքի սրահում (1983)[19],, Air & Space միջազգային փառքի սրահ (1990)[20], ԱՄՆ-ի աստղագնացության փառքի սրահում (1997)[21][22], ավիացիայի ազգային փառքի սրահում (2004)[23]։
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ 1,0 1,1 1,2 Андерс Уильям // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 RKDartists (նիդերլ.)
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Internet Speculative Fiction Database — 1995.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 Cooney P., Gorman S. Apollo 8 astronaut William Anders, who took 'Earthrise' photo, dead in plane crash — Reuters, 2024.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 Apollo 8 astronaut William Anders, who took iconic Earthrise photo, dies in plane crash — 2024.
- ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 6,5 6,6 6,7 Former astronaut William Anders, who took iconic Earthrise photo, killed in Washington plane crash — 2024.
- ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 Astronaut behind iconic ‘Earthrise’ photo killed in WA plane crash — 2024.
- ↑ 8,0 8,1 Agency Awards Historical Recipient List — www.nasa.gov.
- ↑ 9,0 9,1 Sheppard D. Space Hall Inducts 14 Apollo Program Astronauts // El Paso Times — El Paso, El Paso: 1983. — P. 18.
- ↑ «Chasing the Moon: Transcript, Part Two». American Experience. PBS. 2019 թ․ հուլիսի 10. Վերցված է 2019 թ․ հուլիսի 24-ին.
- ↑ «Former astronaut William Anders, who took iconic Earthrise photo, has died in Washington plane crash».
- ↑ «Apollo 8 Wins Collier Trophy». Alabama Journal. Montgomery, Alabama. Associated Press. 1969 թ․ մայիսի 9. էջ 18 – via Newspapers.com.
- ↑ «AF Major, 3 Astronauts Get Harmon». Fort Lauderdale News. Fort Lauderdale, Florida. UPI. 1969 թ․ սեպտեմբերի 7. էջ 67 – via Newspapers.com.
- ↑ «Paine Selected as NASA Chief». The San Francisco Examiner. San Francisco, California. Associated Press. 1969 թ․ մարտի 5. էջ 6 – via Newspapers.com.
- ↑ «The Gen. Thomas D. White USAF Space Trophy» (PDF). USAF. 1997 թ․ մայիս. էջ 156.
{{cite magazine}}
: Cite magazine requires|magazine=
(օգնություն) - ↑ «Golden Plate Awardees of the American Academy of Achievement». www.achievement.org. American Academy of Achievement.
- ↑ Schulz, Rita. «Lunar craters named in honor of Apollo 8». EurekAlert! (անգլերեն). International Astronomical Union. Վերցված է 2018 թ․ հոկտեմբերի 7-ին.
- ↑ «Apollo 8 Crew Honored». Florida Today. Cocoa, Florida. 1970 թ․ մարտի 25. էջ 12C – via Newspapers.com.
- ↑ Sheppard, David (1983 թ․ հոկտեմբերի 2). «Space Hall Inducts 14 Apollo Program Astronauts». El Paso Times. El Paso, Texas. էջ 18 – via Newspapers.com.
- ↑ Sprekelmeyer, Linda, editor. These We Honor: The International Aerospace Hall of Fame. Donning Co. Publishers, 2006. 978-1-57864-397-4.
- ↑ «U.S. Astronaut Hall of Fame». Astronaut Scholarship Foundation. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ հոկտեմբերի 15-ին. Վերցված է 2016 թ․ հոկտեմբերի 13-ին.
- ↑ Meyer, Marilyn (1997 թ․ հոկտեմբերի 2). «Ceremony to Honor Astronauts». Florida Today. Cocoa, Florida. էջ 2B – via Newspapers.com.
- ↑ «Come With Us to Washington DC for the induction of the Class of 2018! - National Aviation Hall of Fame». National Aviation Hall of Fame (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2018 թ․ հունիսի 18-ին.
Արտաքին հղումներ
խմբագրել- Astronautix biography of William Anders
- Appearances on C-SPAN
- Ուիլյամ Անդերս Internet Movie Database կայքում
- US Air Force biography of William Anders
- American Experience, Race to the Moon Արխիվացված 2016-08-03 Wayback Machine
Նախորդող: Թոմաս Ռայան Բիռն |
Նորվեգիայում ԱՄՆ-ի դեսպան 1976–1977 |
Հաջորդող: Լուիս Լեռներ |
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ուիլյամ Անդերս» հոդվածին։ |
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 1, էջ 389)։ |