Հռոմ (գավառ)
| Այս հոդվածն աղբյուրների կարիք ունի։ Դուք կարող եք բարելավել հոդվածը՝ գտնելով բերված տեղեկությունների հաստատումը վստահելի աղբյուրներում և ավելացնելով դրանց հղումները հոդվածին։ Անհիմն հղումները ենթակա են հեռացման։ |
Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Հռոմ (այլ կիրառումներ)
Հռոմ (նահանգ) (իտալ.՝ Provincia di Roma), պրովինցիա Իտալիայի Լացիո շրջանում։ Հռոմեական ագլոմերացիայի մեծ մասը գտնվում է նահանգում, թեև հատկապես հարավային մասերում գյուղատնտեսական նշանակության հողեր են։
Ըստ 2009 թվականի մայիսին տեղի ունեցած մարդահամարի տվյալների՝ նահանգի բնակչությունը կազմում է 4 148 913 մարդ։ Նահանգն ունի 121 համայնք։ Ըստ 1929 թվականի Լատերանի պայմանագրով նահանգի տարածքում ստեղծվել է Վատիկան Հանրապետությունը։
Աշխարհագրություն
խմբագրելՊրովինցիան հյուսիսից սահմանակից է Վիտերբոյին և Ռիետիյին, արևելքից Աբրուցցոյին և Ֆրոզինոնեյին, հարավում Լատինային, արևմուտքից Տիրենյան ծով։ Պրովինցիան ընդգրկում է Լացիոյի տարածքի մեկ երրորդ մասը։ Հռոմ նահանգ մակերեսը կազմում է ավելի քանի 5000 կմ2
Ջրային ռեսուրսներ
խմբագրելՄարզի հիմնական գետը Հռոմ-Տիբրն է, որի գետաբերանը Պոնցանո-Ռոմանո քաղաքում է։ Երկրորդ գետը Անիենեն է։ Այս գետի օգտագործումը նախատեսված է ամբողջ մարզի համար։ Կան նաև փոքր գետերի ավազաններ, որոնք ամբողջությամբ կամ մասամբ գտնվում են մարզում։
- Մինոնե, սահմանակից է նաև Վիտերբո նահանգին
- Arrochar, Բրաչչանո լճի գետակ, ամբողջությամբ հոսում է մարզում
- Ֆարֆա, Տիբեր գետի վտակ
- Ինկաստրո, Նեմի լճի վտակ, թափվում է Տիրենյան ծով
- Սակկո, Լիրի վտակ
- Loricina, թափվում է Տիրենյան ծով
- Astura, Լատինա Նահանգի սահման
Մարզի չորս ամենամեծ լճերից մեկը Լացիոն է՝
- Բրաչանո լիճ գտնվում է Սաբատինիյի հյուսիսում, լճի ամենամեծ հատվածը գտնվում է մարզում (57.5 կմ²), իսկ երկրորդը դաշտում, որը ունի հրաբխային ծագում։ Պատկանում է Բրաչչանո լճի տարածքային այգուն, որը գտնվում է Մարտինյանոյում, որն առողջարանային քաղաք է Թրեվոր Ռոմանոյի կենտրոնական, Բրաչչանոյի արևմտյան,իտալ.՝ Anguillara-յի հարավային մասում։
- Ալբանո, գտնվում է իտալ.՝ Vulcano Laziale հարավ արևելքում, ունի հրաբխային ծագում։ Սա Իտալիայում ամենամեծ խառնարանային լիճն է 170մ։ Այն առաջացել է երկու խառնարանների հակադրությունից։
- Նեմի լիճ, մարզի երկրորդ խոշոր լիճն է, առանձնացնում է Ալբանոն Մոնտե Կալվոյից, լիճը ընդգրկում է 1.67 կմ²։
Փոքր լճեր՝
- Լիճ Giulianello կամ Lago La Torre, երրորդ խոշորագույն լիճն է Ալբանական լեռներում (0.12կմ²)։ Պատկանում է Արտենա համայնքին։
- Լագուստելլի, երկրորդ կարստային լիճն է
- Մարտինյանո լիճն ունի հրաբխային ծագում, որը գտնվում է Բրաչչանո լճի մոտ, պատկանում է նշված լճի տարածաշրջանային բարդ բնույթին, գտնվում է Հռոմում։
Ծով
խմբագրելՆահանգին արևմտյան մասից սահմանակից է Տիրենեյան ծովը։ Այդ ջրափնյա գիծը 133 կմ է, որի վրա տարածվում են 11-ից 121 համայնքեր։ Ափը ցածր է և ավազոտ, բացառությամբ Լինարոյի Սանտա Մարինելլայում։ Ավազի գույնը սև է հարավային Սանտա Սեվերայից, և մուգ գույները տարածված են մինչև Պալիդորո Մարինա դի Սերվետերի։
Կլիմա
խմբագրելԿլիման տարածվում է տարածաշրջանից տարածաշրջան կախված ռելիեֆից։ Հետևաբար Միջերկրական ծովի արևմտյան ափին կլիման չափավոր ցամաքային է։
Արևմուտքից արևելք ջերմաստիճանը նվազում է, տեղումները ավելանում՝ հասնելով մինչև 700 մմ, իսկ ափամերձ տարածքներում՝ մինչև 1500 մմ։
Կոմունաներ
խմբագրելՄարզն ունի 121 կոմունա՝
- Աֆֆիլե
- Ագոստա
- Ալբանո-Լացիլե
- Ալումիերե
- Անգվիլարա-Սաբացիա
- Անտիկոլի-Կորադո
- Անցիո
- Արչինացո-Ռոմանո
- Արդեա
- Արիչչա
- Արսոլի
- Արտենա
- Բելլեգրա
- Բրաչիանո
- Կամերատա-Նուովա
- Կամպանյանո-դի-Ռոմա
- Կանալե-Մոնտերանո
- Կանտերանո
- Կապենա
- Կապրանիկա-Պրենեստինա
- Կարպինետո-Ռոմանո
- Կազապե
- Կաստել-Գանդոլֆո
- Կաստել-Մադամա
- Կաստել-Սան-Պետրո-Ռոմանո
- Կաստելնուեվո-դի-Պորտա
- Կավե
- Չերետո-Լացիալա
- Չերվարա-դի-Ռոմա
- Չերվետերե
- Չամպինո
- Չիչիլիանո
- Չինետո Ռոմանո
- Չիվիտավեկյա
- Չիվիտելլա-Սան-Պաոլո
- Կոլեֆերո
- Կոլոննա
- Ֆիանո-Ռոմանո
- Ֆիլաչանո
- Ֆյումիչինո
- Ֆոնտո-Նուովա
- Ֆորմելո
- Ֆրասկատի
- Գալիկանո-նել-Լացիո
- Գավինյանո
- Ջենացանո
- Ջենացանո-դի-Ռոմա
- Ջերանո
- Գորգա
- Գրոտաֆերատա
- Գուիդոնիա-Մոնտեչելո
- Էննե
- Լաբիկո
- Լադիսպոլի
- Լանուվիո
- Լարիանո
- Լիչենցա
- Մալյանո-Ռոմանո
- Մանդելա
- Մանցիանա
- Մարանո-Էկուո
- Մարչելինա
- Մարինո (Լացիո)
- Մացանո-Ռոմանո
- Մենտանա
- Մոնտե-Կոմպատրի
- Մոնտե-Պորցիո-Կատոն
- Մոնտեֆլավիո
- Մոնտելանիկո
- Մոնտելիբրետի
- Մոնտերոտոնդո
- Մոնտորիո-Ռոմանո
- Մորիկոնե
- Մորլուպո
- Նացանո
- Նեմի
- Ներոլա
- Նետունո
- Օլեվանո-Ռոմանո
- Պալեստրինա
- Պալոմբարա-Սաբինա
- Պերչիլե
- Պիզանիանո
- Պոլի
- Պոմեցիա
- Պոնցանո-Ռոմանո
- Ռիանո
- Ռինյանո-Ֆլամանիո
- Ռիոֆրեդո
- Ռոկա-Կանտերանո
- Ռոկա-Պրիորա
- Ռոկա-Սանտո-Ստեֆանո
- Ռոկա-դի-Կավե
- Ռոկա-դի-Պապա
- Ռոկաջովինե
- Ռոյատե
- Հռոմ
- Ռովյանո
- Սակրոֆանո
- Սամբուչի
- Սան-Չեզարեո
- Սան-Գրեգորիո-դա-Սասոլա
- Սան-Պոլո-դել-Կավալերի
- Սան-Վիտո-Ռոմանո
- Սանտ-Անջելո-Ռոմանո
- Սանտ-Օրեստե
- Սանտա-Մարինելլա
- Սարաչինեսկո
- Սենյի (Լացիո)
- Սուբյակո
- Տիվոլի
- Տոլֆա
- Տորիտա-Տիբերինա
- Տրեվինյանո-Ռոմանո
- Վալեպյերտա
- Վալինֆրեդա
- Վալմոնտոնե
- Վելետրի
- Վիկովարո
- Վիվարո-Ռոմանո
- Ձագարոլո
Բնակչություն
խմբագրելԱմենամեծ համայնքներ՝
| Կոմունա | Բնակչություն(28 փետրվար 2010) | Տարածք(կմ²) | Բնակչության խտություն(մարդ/կմ²) |
|---|---|---|---|
| Հռոմ | 2.754.440 | 1.285,3057 | 2.138,65 |
| Գուիդոնիա-Մոնտեչելո | 85.570 | 79,06 | 1.082 |
| Ֆյումիչինո | 70.245 | 213,44 | 329,1 |
| Պոմեցիա | 60.810 | 110,92 | 548,2 |
| Տիվոլի | 56.541 | 68,50 | 825,4 |
| Անցիո | 54.875 | 43,46 | 1.262,65 |
| Վելետրի | 53.318 | 113,21 | 470,96 |
| Չիվիտավեկյա | 52.210 | 71,95 | 725,45 |
| Նետունո | 47.143 | 71,46 | 655 |
| Արդեա | 42.845 | 50,90 | 824,2 |
| Լադիսպոլի | 40.338 | 26,00 | 1.551,46 |
| Ալբանո-Լացիլե | 40.285 | 23,93 | 1.683,45 |
| Մարինո | 39.595 | 26,10 | 1.507,51 |
| Մոնտերոտոնդո | 39.518 | 40,50 | 964 |
| Չամպինո | 38.561 | 11,00 | 3.498,73 |
| Չերվետերե | 35.959 | 134,43 | 259,7 |
| Ֆոնտո-Նուովա | 24,950 | ? | ? |
| Ջենացանո-դի-Ռոմա | 22,607 | ? | ? |
| Կոլեֆերո | 21,614 | ? | ? |
| Ֆրասկատի | 20,311 | ? | ? |
| Գրոտաֆերատա | 19,849 | ? | ? |
| Մենտանա | 18,623 | ? | ? |
| Պալեստրինա | 18,175 | ? | ? |
| Արիչչա | 18,062 | ? | ? |
| Անգվիլարա-Սաբացիա | 18.256 | 74,91 | ? |
| Սանտա-Մարինելլա | 16,531 | ? | ? |
| Բրաչիանո | 15,785 | ? | ? |
Կյանքի որակ
խմբագրել| Տարի | Կյանքի որակ (իտալ.՝ Sole 24 Ore) | Качество жизни (իտալ.՝ Italia Oggi) | Քաղաքյին էկոհամակարգի զեկույց (իտալ.՝ Legambiente) |
|---|---|---|---|
| 2008 | 28º (- 20) | 29º (+ 29) | 55º (+ 5) |
| 2009 | 24º (+ 4) | 82º (- 53) | 70º (- 15) |
Օտարերկրյա բնակչներ
խմբագրելԸստ 2008 թվականի դեկտեմբերի 31-ի մարզում օտարերկրյա քաղաքացիների թիվը կազմում է 366 360։
- Ռումինիա 122.310
- Ֆիլիպիններ 26.866
- Լեհաստան 19.350
- Ալբանիա 12.571
- Պերու 11.766
Քաղաքականություն
խմբագրելՄարզը ղեկավարում է Հռոմի նահանգային խորհուրդը, որը բաղկացած է 45 անդամներից։ Պրովինցիայի նախագահ ընտրվում է Հռոմի նահանգային ժողովում, սկսած 1993 թվականից 5 ��արին մեկ, և օգնում է գործադիր իշխանություններին, մարզային գործադիրներին։
Պատկերասրահ
խմբագրել
.JPG){kind=link}
Արտաքին հղումներ
խմբագրել| Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Հռոմ (գավառ)» հոդվածին։ |