Կերչ-Էլտիգենի դեսանտային գործողություն (1943)

Գլխավորում էր Հյուսիս-Կովկասյան ռազմաճակատի հրամանատար, գեներալ-գնդապետ Ի. Պետրովը։ 1943 թվականի նոյեմբերի սկզբին Սևծովյան նավատորմի (հրամանատար՝ դերծովակալ Լ. Վլադիմիրսկի) նավերը Կերչից հարավում ՝ Էլտիգենի շրջանում ցամաք հանեցին 18-րդ բանակի, իսկ Ազովյան նավատորմիկի (հրամանատար ՝ դերծովակալ Ս. Գորշկով) նավերը, Կերչից ^[1] հյուսիս-արևելքում ՝ 56-րդ բանակի զորքերը։ 18-րդ բանակի զորքերը, առափնյա հրետանու և նավատորմի ավիացիայի աջակցությամբ, ճեղքեցին հակառակորդի մարտակարգերը և միացան 56-րդ բանակի զորքերին, որոնք մոտեցան Կերչի հյուսիսարևելյան մատույցներին և անցան պաշտպանության։ Կերչի հենակետի զորքերը շուտով վերածվեցին Մերձծովյան առանձին բանակի, որը սկսեց ուժեր կուտակել հարձակման համար։ Կերչի և Էլտիգենի շրջանում գործող զորամասերի թվում էր հայկական 89-րդ հրաձգային դիվիզիան։ Էլտիգենում իջած առաջին դեսանտայինների մեջ էր փոխգնդապետ Գ. Բուլբուլյանի հրամանատարությամբ գործող հրաձգային գունդը։

• Кононенко В. М., Керченско-Эльтигенская операция (31 октября — 10 декабря 1943 г.), М., 1954;
• Гладков В. Ф., Десант на Эльтиген, 3 изд., М., 1981;
• Кузнецов Н., Керченско-Эльтигенская десантная операция, «ВИЖ», 1974, № 8;
• Кузнецов А. Я., Большой десант. Керченско-Эльтигенская операция, М.: Вече, 2011.
• Авторский коллектив: М. И. Повалий (руководитель), Ю. В. Плотников (заместитель руководителя), И. М. Ананьев, А. В. Басов, В. А. Голиков, Е. П. Елисеев, А. Н. Копенкин, В. А. Марамзин, А. П. Марфин, С. С. Пахомов, В. Б. Сеоев, П. Ф. Шкорубский, Н. И. Яковлев. В подготовке книги принимал участие М. Х. Калашник. Восемнадцатая в сражениях за Родину: Боевой путь 18-й армии. — М.: Воениздат, 1982. — 528 с., ил.