Հանգիստ մարտից հետո

Նեպրինցևին կտավի մտահղացումը հուշել են ռազմական տարիների անձնական դիտարկումներն ու ապրումները, ինչպես նաև Ալեքսանդր Տվարդովսկու «Վասիլի Տյորկին» հայտնի պոեմը։ Պատերազմի սկսվելուց հետո նկարիչը կամավոր մեկնել է ռազմաճակատ, ծառայել է Կարմիրդրոշակակիր Բալթյան նավատորմի կործանիչ գումարտակում և գործող զորամասերում, մասնակցել Լենինգրադի պաշտպանությանը։

Նկարի վրա լարված աշխատանքը շարունակվել է 1949-1951 թվականներին և պսակվել հեղինակի մեծ հաջողությամբ։ Մոսկվայի Համամիութենական գեղարվեստական ցուցահանդեսում ցուցադրված նկարն արժանացել է հանդիսատեսի և մասնագետների բարձր գնահատականին։ 1952 թվականին «Հանգիստ մարտից հետո» նկարի համար Յուրի Նեպրինցևը արժանացել է Ստալինյան առաջին աստիճանի մրցանակի։ Կտավի միլիոնավոր վերարտադրություններ տարածվել են ամբողջ երկրում, ինչն արժանիորեն այն դարձրել է խորհրդային կերպարվեստի ամենահայտնի և ամենասիրելի ստեղծագործություններից մեկը^[1]։

«Հանգիստ մարտից հետո» նկարի բնօրինակը նվիրել է ՉԺՀ ղեկավար Մաո Ցզեդունին։ 1953 թվականին Յուրի Նեպրինցևը նկարել է երկրորդ հեղինակային տարբերակը Մեծ Կրեմլի պալատի Գեորգիևյան դահլիճի համար, իսկ 1955 թվականին՝ երրորդ տարբերակը Տրետյակովյան պատկերասրահի համար։ Նկարն ընդգրկվել է Հայրենական գեղանկարչության «Ոսկե ֆոնդում»՝ որպես խորհրդային մարդու կերպարի լավագույն մարմնավորումներից մեկը^[2]։ Նեպրինցևի համար նկարը դարձել է ստեղծագործության գագաթնակետը, թեև հետագա տարիներին նրա կողմից ստեղծվել են բազմաթիվ գեղանկարչական և գրաֆիկական աշխատանքներ, այդ թվում՝ Հայրենական մեծ պատերազմի թեմաներով։ Պետական Տրետյակովյան պատկերասրահի հավաքածուի կտավի տարբերակը բազմիցս ցուցադրվել է խոշոր գեղարվեստական ցուցահանդեսներում^[3]։

• Юрий Михайлович Непринцев. Автор вступ. статьи Г. Леонтьева. М., Советский художник, 1954.
• Востоков Е. Подвиг народа // Искусство. 1970, № 5. С. 2—9.
• Изобразительное искусство Ленинграда. Каталог выставки. Л., Художник РСФСР, 1976. С. 24.
• Юрий Михайлович Непринцев. Каталог выставки. Л., Художник РСФСР, 1989.