Bergantiños Fútbol Club

Bergantiños
Nome	Bergantiños Fútbol Club
Alcume(s)	Bergan
Fundación	1923
Estadio	As Eiroas, Carballo, Galicia
Capacidade	3.500[1]
Presidente	Luciano Calvo
Adestrador	Jorge Cuesta
Liga	3ª RFEF – Grupo 1
2023/24	1º
Na rede
http://www.escolaslcalvo.com
Titular Alternativo Terceiro

O Bergantiños Fútbol Club é un equipo de fútbol masculino galego fundado en 1923 en Carballo (A Coruña). Compite na Segunda Federación e disputa os seus partidos como local no campo das Eiroas da capital bergantiñá, un recinto con capacidade para 3 500 espectadores.

Os principais logros do club foron dous campionatos da Copa Galicia (1968-69 e 1984-85) e o título da Copa Deputación da Coruña en 2002, ademais de dous campionatos da Terceira División RFEF. O Bergantiños xogou dúas tempadas na terceira categoría do fútbol español, a segunda división "B", e clasificouse en sete ocasións para disputar a Copa do Rei.

Contra o ano 1920 existían en Carballo seis equipos das barriadas que disputaban os seus encontros no campo situado no terreo que actualmente ocupa a casa do concello carballés: Amistad Obrera, Galicia, Fortuna, Huracán, Español e Bergantiños.^[2] En 1923 un grupo de entusiastas carballeses, incondicionais das tertulias vespertinas do café La Terraza -actual casino- decidiron crear o primeiro club de fútbol federado da comarca a partir da unión de varios destes equipos presentes na vila e entre os que salientaban o Fortuna e o Hércules. Déuselle o nome de Bergantiños F.C. e foi o seu primeiro presidente Luciano Regueiro Pumpido, rexistrador da propiedade en Carballo e director do casino Sociedad Cultural Recreativa Bergantiños.^[2][3][4]

O debut do novo equipo tivo lugar o 24 de xuño dese mesmo ano durante as festas do San Xoán, cando con motivo da inauguración do campo Pedras Brancas, lle disputou un trofeo ao Corcubión, conseguindo a primeira vitoria da súa historia por un claro 6-0 ante centos de persoas, de acordo coas crónicas da época. Neste primeiro partido xogaron para o equipo carballés Cándido, Germán, Eduardo, Penedo, Risco, Durán, Valentín, Rafael Caamaño Yurrita, Monteagudo, Fraga e Miguel.^[4][5]

Os primeiros partidos do equipo foron fronte a outros equipos carballeses, como o Huracán ou o Amistade Obrera, así como outros da zona sur da Costa da Morte como o Cee ou o Corcubión, e mesmo contra equipos da área de Santiago de Compostela ou Vigo, como o Turista.^[5] O fútbol, acadaba entre os veciños de Carballo e a súa comarca unha gran popularidade. Mais o comezo da guerra civil española deu ao traste co ascenso do fútbol carballés. Durante os tres anos de guerra quedou paralizada toda a actividade deportiva por prohibición das autoridades.^[2]

Unha vez finalizada a guerra, Constantino Velo García, "Tino", coa axuda de Siro Piñón e Ruperto Navaza, devolven ao Bergantiños a súa actividade, incorporando ás súas filas xogadores dos equipos de barrio, como o Rayo e o Imperial. Sucederon a Luciano Regueiro na presidencia do Bergantiños, Ricardo Quiroga e Manuel Mariño, entre outros.^[2] O equipo volveu con forza na década de 1940 competindo con éxito na Serie A, principalmente contra equipos galegos.^[5]

Na tempada 1947-48, loitou por primeira vez polo ascenso a terceira división. No partido de ida vencía en Carballo ao Turista de Vigo por 7-1, mais no choque de volta perdíase por 7-0. Houbo daquela moitas suspicacias sobre a venda dalgún xogador. A segunda tempada que se xogou o ascenso foi na 1952-53 e novamente o verdugo foi o Turista. O resultado en Carballo foi 2-2, e en Vigo 7-2.^[2]

Contra finais dos anos 40 e principios dos 50 o club contaba con 450 socios e tiña un orzamento dunhas 800 000 pesetas.^[5]

O primeiro equipo filial do Bergantiños, o Bergantiños Atlético, creouse na tempada 1964-65. Militou na Liga da Costa ata a súa desaparición en 1968.^[2]

Na tempada 1968-69 o Bergantiños conquistou a súa primeira Copa Galicia. O equipo carballés derrotou no primeiro partido da final ao Club Turista por 4-0 no campo de Pedras Brancas o 24 de xuño, coíncidindo coas festas do San Xoán,^[4][6] e impediu a remontada viguesa no encontro de volta celebrado no Campo de Barreiro en Vigo, malia a perder por 6 goles a 3.^[4][7] Os xogadores que conquistaron a primeira Copa Galicia do club carballés foron: Medal (porteiro), Diéguez, Julio Díaz, Tito Valdés, Paz, Casal, Facal, Moro, Fariña, Javier Fraile, Lolo Periscal, José Antonio Periscal e Paco de Luisa, baixo a dirección de Quique Liñares e o seu axudante Miguel Lendoiro.^[4][2][8] O papel do campo de Pedras Brancas foi importante para a consecución da Copa, xa que nas sucesivas eliminatorias derrotou 7-1 o Negreira, 4-0 o Marín e 7-1 o Milagrosa de Lugo.^[4]

Máis recentemente, na tempada 1984-85, o equipo carballés acada novamente a "Copa Galicia" nesta ocasión, os carballeses enfrontáronse ao Meirás CF, ao que venceron en Carballo por 3-0 con goles de Pibe, Toni Pérez e Alfredo, e perdendo por 1-0, no campo "Ismael Prieto" de Meirás.^[2][8]

Foi precisamente na tempada 1984-85 cando ao Bergantiños chegoulle de novo a oportunidade de loitar polo ascenso a 3ª división; 32 anos pasaran dende o segundo e último intento errado.^[2]

Na tempada 1984-85, tras unha loita tenaz e sen cuartel, chegouse ao final da competición cun triplo empate entre o Flavia, Sporting Sada e Bergantiños: 59 puntos e 21 positivos. Mais o mellor goal average do Flavia e do Sporting Sada converteunos respectivamente en acredores do título e do dereito a disputar a promoción. O Bergantiños quedou, de novo, ás portas.^[2]

O ascenso a 3ª División chegou na tempada 1985-86. Houbo que agardar 63 anos dende a fundación do equipo.^[2]

Na seguinte tempada, xa con Xulio Díaz no banco, o Bergantiños conseguiu un cuarto posto na Terceira División que lle deu a oportunidade de xogar a fase de ascenso a Segunda B.^[2] O club carballés militaría terceira categoría do fútbol español dúas tempadas, a 1987-88 e 1988-89.^[9]

O 5 de novembro de 1987, logo de ter superado a Pontevedra, Arousa e Basconia, recibiu ao Rayo Vallecano no partido de volta da cuarta rolda da que era a primeira participación do equipo carballés na Copa do Rei, logo de que o Bergantiños puxera en dificultades ao cadro madrileño no partido de ida, no que caeran por 3 goles a 2. Aínda que o Bergantiños conseguía o 3-1 que o clasificaba para a seguinte rolda no minuto 83, o Rayo empataba a eliminatoria no minuto 89. Finalmente o club de Vallecas impúxose tamén na capital bergantiñá con dous goles na prórroga nun Estadio Municipal ateigado con máis de 3 500 persoas procedentes de toda a Costa da Morte, nunha noite na que o campo carballés estreou unha iluminación que fallaría, motivando unha apagada de máis de media hora antes do partido.^[10]

Na tempada 2013-14, tempada na que o club carballés celebraba o seu 90º aniversario, o Bergantiños regresaba á Terceira División logo dun ano en Preferente. O equipo dirixido por Javier Lavandeira conseguía o ascenso matemático a falta de dúas xornadas no Estadio Municipal Pepe Barrera de Ribadeo fronte ao equipo local grazas a un gol de Dani Becerra.^[11] Na tempada do seu regreso á cuarta categoría, o equipo dirixido por Javier Oreiro finalizou na quinta posición con 59 puntos, tres menos que o cuarto clasificado, o Club Deportivo Choco.^[12][13] Con todo, na súa segunda tempada na Terceira División o Bergantiños finalizou na 16ª posición e tivo que agardar a disputa do play-off de ascenso a Segunda B para saber se disputaría un ano máis a cuarta categoría do fútbol español, xa que o descenso do Compostela esa mesma tempada facía que descenderan cinco equipos a Preferente se ningún equipo galego conseguía o ascenso a Segunda B. Finalmente o Boiro conseguía o ascenso á categoría de bronce e os carballeses mantíñanse un ano máis en Terceira División, logo dunha tempada na que o club cesou polos malos resultados a Javier Oreiro en decembro.^[14][15]

Na tempada 2019-20 quedou emparellado co Sevilla na primeira rolda da Copa do Rei. Despois de que a Federación considerase o campo das Eiroas non apto para o partido,^[16] o club solicitou ao Deportivo da Coruña poder xogar a eliminatoria no Estadio de Riazor. Tras unha negativa inicial, finalmente o equipo herculino aceptou a petición^[17] e o partido xogouse en dito estadio ante máis de 3.600 espectadores, con vitoria para o Sevilla por 0-1.^[18]

Na tempada 2020-21 o equipo carballés disputou a súa sétima tempada consecutiva en Terceira División. Logo de proclamarse campión do subgrupo galego norte a falta de dúas xornadas para o final da primeira fase,^[19] conseguiu o ascenso á que dende a tempada 2021-22 pasou ser o cuarto nivel do fútbol español, a Segunda División RFEF logo de derrotar nas Eiroas ao Arosa SC por 2-1, asegurándose matematicamente a súa participación na nova categoría.^[20]

Na tempada 2022-23 o club carballés celebrou o seu centenario cumprindo a súa segunda tempada consectiva na Segunda División RFEF. O equipo debutou o 4 de setembro de 2022 nas Eiroas fronte ao decano do fútbol cántabro, a Gimnástica de Torrelavega, que viña de ascender dende a Terceira División.^[21] O debut do equipo saldouse con derrota (2-1).^[22] Na tempada do centenario o orzamento do club ascendeu ata os 800 000 euros e o número de socios rondaba o milleiro^[5]

O nome do club fai referencia á comarca de Bergantiños, na que se encontra Carballo, que é a súa capital.^[23] Coa fundación do club en 1923, o seu primeiro presidente, Luciano Regueiro Pumpido, púxolle o nome tomando como referencia a "Sociedad Cultural Recreativa Bergantiños", que el mesmo presidía.^[3]

O escudo do club ten forma de escudo suízo, con tres puntas no xefe, de cor branca co nome BERGANTIÑOS en letras douradas na punta. Dentro no centro encóntrase outro escudo suízo de cor azul na metade inferior e vermella a superior, no centro deste encóntrase un carballo e baixo del, en dourado, as letras FC. Ambos escudos concéntricos, así como a separación de cores están delimitados cunha liña dourada.^[24]

Anteriormente o escudo tivo outros deseños, entre eles un coa mesma forma e que constaba igualmente de ambos escudos concéntricos, mais os bordos de ambos escudos eran azuis, a árbore completamente verde, e non existía separación entre as cores vermella e azul. Sobre o campo azul situábanse as inicias do club BFC en branco.^[25]

Para a tempada 2022-23, a equipación titular do Bergantiños presentou unha camiseta especial con motivo do seu centenario, na que na parte superior do frontal se poderá ler "cen, 1923-2023". As cores do uniforme titular son as características do club, con camisola vermella e pantalón e medias azuis. Pola súa banda, a segunda equipación é completamente azul, mentres que a terceira é branca.^[26]

Titular

Segundo

Terceiro

O Bergantiños xoga os seus partidos como local no Estadio Municipal das Eiroas, inaugurado en 2001 e cunha superficie de céspede artificial de 105 x 65 metros. O estadio está situado no Polígono industrial de Bértoa e ten capacidade para 3 500 persoas. O complexo conta tamén cun campo anexo de dimensións máis reducidas con capacidade para 2 500 persoas.^[27]

Anteriormente o club carballés empregou outros tres terreos de xogo. O primeiro deles foi o Pedras Brancas, un campo entre as actuais rúas Vázquez de Parga e Darwin no disputou os seus encontros como local dende a súa fundación en 1923 ata a década de 1970, aínda que tamén empregou o campo Agra de Caldas, situado detrás do edificio da antiga casa do concello, hoxe desaparecido. En 1971 o equipo trasladouse ao Estado Municipal do Chorís, onde xogou ata o seu traslado ás Eiroas no ano 2000.^[4][28]

• Tempadas en 1ª: 0
• Tempadas en 2ª: 0
• Tempadas en 2ª RFEF: 4
• Tempadas en 3ª RFEF: 24
• Participacións na Copa do Rei: 8 (1987/88, 1988/89, 1990/91, 1991/92, 1992/93, 1994/95, 2019/20, 2021/22)
• Mellor posto na liga: 11º Segunda División B (1987/88)
• Peor posto na liga: 7º Primeira Rexional (1980/81)

Tempada Categoría Posto de 29-30 Rexional — ata 85-86 Rexional — 1986/87 3ª 4º 1987/88 2ª B 11º 1988/89 2ª B 20º 1989/90 3ª 4º 1990/91 3ª 2º 1991/92 3ª 4º 1992/93 3ª 13º 1993/94 3ª 1º 1994/95 3ª 19º de 95-96 Rexional —

Tempada Categoría Posto a 01-02 Rexional — 2002/03 3ª 15º 2003/04 3ª 10º 2004/05 3ª 12º 2005/06 3ª 11º 2006/07 3ª 18º 2007/08 Preferente 6º 2008/09 Preferente 2º 2009/10 3ª 14º 2010/11 3ª 14º 2011/12 3ª 13º 2012/13 3ª 18º

Tempada Categoría Posto 2013/14 Preferente 2º 2014/15 3ª 5º 2015/16 3ª 16º 2016/17 3ª 4º 2017/18 3ª 2º 2018/19 3ª 2º 2019/20 3ª 13º 2020/21 3ª 1º / 2º 2021/22 2ª RFEF 6º 2022/23 2ª RFEF 18º 2023/24 3ª RFEF 1º 2024/25 2ª RFEF

O Bergantiños tivo 23 presidentes ao longo dos seus máis de 100 anos de historia. O primeiro foi Luciano Regueiro Pumpido e a persoa que máis tempo presidiu a entidade. O actual presidente é Luciano Calvo Pumpido.^[3]

Ord.	Presidente	Período
1º	Luciano Regueiro Pumpido	1923-1945
2º	Constantino Velo García	1945-46
3º	Braulio Amigo Lera	1946-1948
4º	Antonio Vázquez Mouzo	1947-1952
5º	Evaristo Fidalgo, "Vitolo"	1954-1962
6º	José Pérez Barreira	1962-63
7º	Juan García González	1963-1968
8º	Eduardo Mariño	1968-1970
9º	Manuel Bello Pallas	1970-1973
10º	Manuel Rega Morales	1973-1975
11º	Pablo Rodríguez Regueira	1975-1977
12º	Antonio Vilas Otero	1977-1979
13º	Juan Cambón Fieira	1979-1981
14º	Antonio Lema Facal	1981-82
15º	Ramón Suárez Mato	1982 a 1983-84
16º	José Luis Calvo Pumpido	1983-84 a 1987
17º	Xusto Pose Blanco	1987-1993
18º	Pedro Tasende Antelo	1993-1995
19º	Jesús Añón Anido	1995-1997
20º	Rogelio Antelo Veiga	1997-2005
21º	José Cotelo Pérez	2005-2009
22º	Javier Souto Gago	2009-2011
23º	Luciano Calvo Pumpido, "Chano"	2011-

• Grupo I da Terceira División RFEF (2): 1993/94, 2023/24.
  • Subcampión da Terceira División RFEF (2): 1990/91, 2020/21.
• Preferente Autonómica (2): 1985/86, 2001/02.
• Primeira Rexional (5): 1947/48, 1948/49, 1951/52, 1982/83, 1998/99.
• Copa Galicia (2): 1968/69, 1984/85.
• Copa Deputación da Coruña (1): 2002/03.
• Subcampión da Copa da Coruña (1): 1981/82.
• Torneo de Nadal A Coruña (1): 1951/52.

En 2019 o Bergantiños Fútbol Club e a Sociedade Deportiva Sofán asinaron un convenio polo cal o Sofán pasaba a converterse no filial do Bergantiños, de xeito que ambos equipos puideran intercambiar xogadores, especialmente do primeiro equipo.^[29] O convenio ademais afectaba ás categorías inferiores, realizando un traballo colaborativo co obxectivo de realizar un seguimento máis efectivo dos xogadores.^[30] Se ben inicialmente o convenio tiña unha duración dun ano, en 2020 ambas entidades renovárono tras valoralo de xeito positivo.^[31][32]

En 2016 o Bergantiños anunciou que crearía, de xeito conxunto coas Escolas Luis Calvo Sanz, un proxecto de fútbol feminino. O obxectivo inicial era poñer algún equipo en competición na seguinte tempada.^[33] O Bergantiños feminino debutou na Segunda División feminina fronte á Silva Sociedad Deportiva, caendo en Meicende por cinco goles a un.^[34]

O 27 de xuño de 2021 o Bergantiños feminino conseguiu o ascenso á Primeira Galega por primeira vez na súa historia logo de impoñerse na quenda de penaltis ao Bueu.^[35] Na tempada do seu debut na Primeira Galega o equipo fixo historia ao proclamarse campión do grupo norte logo de que a Federación Galega lle concedera a vitoria por incomparecencia do Friol B.^[36]

Unha das principais preocupacións do club é o fútbol base, tanto en nenas como en nenos. Salientando entre as xogadoras e xogadores saídos da canteira do club carballés Angeliño ou Elena Vázquez.^[5][37] As Escolas de Fútbol Luís Calvo Sanz encárganse da promoción do fútbol e o fútbol sala, foi fundada en 2001 e dende 2005 organizan o Torneo Internacional de Fútbol-7 Concello de Carballo, que ten reunido aos mellores clubs galegos, españois e internacionais, sendo recoñecido en España como un dos mellores torneos da súa modalidade.^[38]

• Arsenio Iglesias
• Angeliño
• Elena Vázquez
• Dmitri Radchenko

• Sitio web oficial