Templo de Xerusalén

Crese que a construción do Templo de Salomón se realizou no século X a.C. (aproximadamente na década de 960 a.C.), para substituír o Tabernáculo que durante séculos, desde o Éxodo, se viña utilizando como lugar de reunión e de culto a Deus. Contou para esta empresa coa axuda do rei de Tiro, Hiram. O Templo propiamente dito, segundo a descrición da Biblia, era un edificio longo e bastante estreito, orientado sobre un eixo lonxitudinal en dirección leste-oeste. O edificio debeu ter unha lonxitude interior de aproximadamente 30 metros, 10 metros de ancho e unha altura de tamén 10 metros (60x20x20 cóbados). As súas dimensións, xa que logo, eran máis ben as dunha capela palatina, xa que o culto se facía desde o seu exterior. A ambos os dous lados da súa entrada erixíronse dúas columnas, chamadas Yajin e Boaz. Os sacerdotes e o rei entraban no Templo a través dunha gran porta chapada de ouro, de aproximadamente 10 metros de alto e 4 de ancho. Tras desa porta atopábase o vestíbulo de entrada, o Ulam. Logo deste vestíbulo, atopábase a estancia principal, o Heijal ou Santo, iluminado a través dunhas fiestras altas. A anchura e lonxitude gardaban unha proporción de 1:2, o que significa que a planta do Heijal estaba composta por un dobre cadrado. O forxado de pedra cubriuse cun solado de madeira de cedro. As paredes do «Hejal» cubríronse con láminas de cedro, traídas das montañas do Líbano, o mesmo material das vigas do forxado. A terceira cámara, o Devir, Kodesh HaKodashim ou Santo dos Santos (sancta sanctorum), atopábase na parte traseira, a un nivel máis alto que o Heijal, e só podía accederse a el subindo por unha escaleira. O Devir tiña a forma dun cubo de aproximadamente 10x10x10 metros (20x20x20 cóbados), e no seu centro situouse a Arca da Alianza. Esta era unha arca grande, feita de madeira de acacia, cuberta con ferros de ouro e con catro aneis ás esquinas nas que se puñan varas para transportala. Dentro da Arca gardáronse as Táboas da Lei, entregadas polo mesmo Deus a Moisés. Nestas Táboas graváronse os Dez mandamentos, servindo de conexión entre Deus e Israel.

Durante os tempos do Éxodo do pobo xudeu a Arca estaba oculta no Tabernáculo, que foi finalmente traído a Xerusalén polo rei David. Xa se acreditou o poder de Deus a través da Arca cando se derrubaron as murallas de Xericó ao pasar os xudeus ante elas coa Arca.

O edificio situouse no monte Moriá, que en tempos do rei David constaba cunha cima de aproximadamente 40x100 metros. Durante o reinado de Salomón agrandouse. Pero foi nos tempos do rei asmoneo Herodes cando a súa superficie se aumentou ata formar unha explanada de aproximadamente 500 metros de longo por 300 metros de ancho. O patio interior do Templo rodeouse por un muro formado por tres capas de bloques de pedra cubertas por vigas de madeira de cedro. Neste patio interior podían entrar os peregrinos e as masas de fieis, pero o Santuario do Templo só era accesible ao rei e aos sacerdotes.

A construción do Templo de Xerusalén foi o evento máis importante do reinado de Salomón, grazas ao cal o seu nome recordouse ata 30 séculos logo da súa morte. Xa na Biblia o Templo acaparara a maioría dos escritos onde aparecía o rei Salomón. A súa fama transcendeu os tempos, influíndo -como edificio ideal deseñado polo mesmo Deus- na concepción de edificios como Santa Sofía de Constantinopla ou o Mosteiro do Escorial^{[Cómpre referencia]}.

Logo da morte de Salomón, o templo sufriu profanacións non só coas invasións senón coa introdución de deidades siro-fenicias en certos períodos e só se restaurou en varias ocasións como nos reinados de Ezequías e Xosías. Finalmente foi destruído polo rei babilónico Nabucodonosor II en -587, que ademais levou cativa a unha gran parte dos habitantes do Reino de Xudá cara a terras caldeas.

Despois do cativerio en Babilonia, en 517 a.C. os persas autorizaron aos xudeus a reconstruír o templo, non exento de problemas políticos e étnicos os cales pouco despois solucionaron. Aínda que se trouxeron de volta os tesouros do Templo, este xa non volveu gozar da anterior fastuosidade.

Coas influencias helenísticas posteriores a Alexandre Magno, o Templo entrou en risco de ser profanado desas influencias ata que Antíoco IV Epífanes tomou Xerusalén e o seu Templo para pór alí unha estatua do deus grego Zeus. Isto conduciu á revolta dos Macabeos liderada por Xudas Macabeo, ata que se devolveu a liberdade do país e se restaurou o templo a mediados de 150 a.C..

O escritor xudeu-romano Flavio Xosefo dedicou moitas páxinas ao Templo, engadindo algúns detalles que non se mencionaban na Biblia, pero que el transcribiu de manuscritos xa desaparecidos. No Talmud, unha orde enteira da Mishná discute leis relacionadas ao templo, incluíndo o tratado de Midot que describe de xeito detallado as dimensións deste.

Coa ascensión da familia Asmonea e a chegada dos romanos por Pompeio Magno ata a súa destrución, o Templo estivo novamente ameazado de profanación, ata que no 21 a.C. o rei Herodes o Grande decidiu a súa restauración respectando a planta física do edificio, ampliando os patios e engadindo os muros exteriores dándolle a estes, oito entradas. O muro que actualmente queda é o occidental ou tamén o Muro das Lamentacións. Posteriormente engadiuse ao norte a sonada Torre Antonia, fortaleza militar de construción romana e ao sur, un edificio destinado para a purificación dos sacerdotes ou cohanim.

Nos primeiros anos do cristianismo, Xesús de Nazaret e os seus apóstolos estiveron predicando no Atrio dos Xentís, denunciando a corrupción que imperaba no Templo e á clase clerical xudía. Para entón, segundo os evanxeos, Xesús profetizou a destrución do edificio, que ocorrería anos logo da súa morte. No momento de culminar labores de restauración, o templo non sobreviviría por moito tempo por mor da rebelión dos zelotes, que levou á guerra co Imperio Romano e que culminaría coa destrución da cidade e o Templo no ano 70 polas lexións de Tito.

Logo da súa destrución intentouse reconstruír o Templo, pero esta vez para convertelo en templo de Xúpiter, o que ocasionou unha nova rebelión en 132-135 ata que esta foi reprimida con severidade e provocou a prohibición de vivir en Xerusalén aos xudeus, ata o século VII, en tempos do Imperio Bizantino. Todas as ramas do xudaísmo ortodoxo cren na reconstrución do templo na era mesiánica. Hoxe en día existen grupos en Israel como os denominados Neemane Har Habayit ou fieis do monte do templo, que buscan reconstruír o templo.

Xerusalén non é tan só un santuario de cristiáns e xudeus; os musulmáns venérana, logo da Meca e Medina, como Cidade Santa do islam, pois segundo a tradición islámica, Mahoma subiu ao paraíso sobre a egua alífera Burak desde Xerusalén. Isto ocorreu nun venerado lugar, tamén considerado santo polos israelitas, o Haram-ach-Charif, sobre o outeiro de Moriá.

David levantou sobre a gastada rocha unha ara. Salomón construíu no mesmo lugar, a redor do ano -960, o primeiro templo xudeu. Precisamente neste lugar ergueron os árabes un impoñente monumento á ascensión de Mahoma: a Mesquita da Rocha, símbolo de Xerusalén. A Mesquita da Roca nunca serviu como mesquita, como din moitas guías de viaxes. Tamén é falsa a tan usada denominación de "Mesquita de Omar". O edificio da cúpula dourada considerouse sempre un cofre para gardar a Santa Rocha; nunca tiveron lugar nel actos de culto. Para este fin construíron no recuncho suroriental a mesquita Al-Aqsa. Oito bancadas que morren baixo unhas arcadas conducen desde todos os lados ao alto da Mesquita da Roca. Os musulmáns chaman a estas arcadas "mavazin", as balanzas. Segundo unha lenda islámica, o día do Xuízo Final tenderase unha porca de cabalo desde as "balanzas" ao Monte das Oliveiras. Todos os resucitados deberán pasar por sobre ela. Quen cometa inxustizas caerá á perdición eterna.

Un guía mostra, dentro da Mesquita da Rocha, recordos da ascensión de a cabalo de Mahoma: o arcanxo Gabriel gravou na rocha unha pegada dixital; o cabalo alífero, no momento de saltar, deixou a pegada dun dos seus cascos. Un oco baixo a rocha lembra o turbante do profeta, que, ao se erguer despois de pregar bateu contra a pedra se esta non se abrandase nese instante.

• Terceiro Templo de Xerusalén
• Instituto do Templo

• Vídeo de animación, no que se recrea o aspecto orixinal do Segundo Templo (1:35)