Ponte do Bibei

A ponte componse de tres arcos cuxas luces son de 6,09 m (lado oeste), 18,51 m (central) e 8,77 m (lado leste) respectivamente (20, 62, 29 en pés romanos).^[4] A luz do arco central está determinada pola profundidade do río á altura do piar leste, xa que tería sido necesaria a cimentación a maior profundidade no caso dunha menor luz.^[2]

É unha ponte ancha, de 6,5 m,^[3] mentres que a lonxitude total é de 75 m.^[5] A súa altura dende o leito ao lecho ao arco central é de 22,5 m (4) suficiente para evitar as crecidas do río, que hai no lugar.^[2]

Os piares mostran a estrutura de fábrica Opus quadratum^[2] de cantería granítica almofadada.^[4] As canterías están traballadas e apiadas sen xuntas nin cuñas, co que se consegue unha resistencia parecida á da propia pedra. As rochas están grampadas entre si con espigos de maderoa dura ou ferro, para darlles máis resistencia.^[6] As pías teñen tallamares triangulares augas enriba rematados por uns sombreretes que se engadiron en 1861 con motivo dunhas reformas.^[5]

Nos lados do río construíronse senllos muros de contención de 9 metros de lonxitude (beira Oeste) e 17 metros (beira Leste). A cornixa actual, formada polo beiril dunha fiada de perpiaños a soga, é moderna.^[3]

A ponte construíuse para o paso da Vía Nova ou vía XVIII do itinerario de Antonino^[2] cuxo trazado se finalizou a redor do ano 80 d.C.^[3] Probablemente a ponte se levantase durante o mandato de Traxano (114-119 d.C.), dada a súa semellanza coa de Alcántara e diversas inscricións dedicadas ao emperador atopadas na zona.^[5] Ao ser a data de construción posterior ao da Vía Nova, pénsase que a ponte actual se levantou sobre unha anterior da que nada quedou.^[3]

Para a súa construción, elixiuse un lugar onde o río Bibei transcorre encaixado, sendo o leito bastante uniforme cunha profundidade de 3 metros. Neste punto a rocha aflora á superficie, o que permitiu unha boa cimentación.^[3] a situación da ponte permitía á Vía Nova salvar os ríos Xares e San Lázaro, xa que estes afluentes do Bibei se atopan máis arriba.^[3]

Pola ponte pasaron os viaxeiros Licenciado Molina (1550), Ambrosio de Morales (1570) e Ceán Bermúdez que achegaron datos sobre o camiño e sobre a propia ponte.^[3]

Desde a época romana, nunca perdeu a súa función de obra útil, sendo este feito clave na súa conservación^[2] Na segunda metade do século XIX incluíuse a ponte no novo trazado da estrada de Ponferrada a Ourense (Real Orde do 15 de decembro de 1852), ao apoiarse parte do seu trazado nos famosos Codos de Larouco.^[3] No século XX transcorreu a estrada N-120 (Logroño-Vigo), actualmente serve de paso para a estrada autonómica OU-636 que comunica A Pobra de Trives con Larouco.

Declarouse Monumento histórico-artístico nacional por decreto do 3 de xuño de 1931.^[5]

Durante a guerra civil varias persoas foron asasinadas na ponte, entre elas Camilo Palmeiro Fernández e Segundo García Núñez.

• Vista frontal da ponte en 1867