Peixe martelo

O peixe martelo,^[1]^[2] tamén coñecido como martelo,^[1] cornuda,^[1]^[3] e como tiburón martelo,^[3]^[4] debido á súa peculiar característica de ter a cabeza prolongada cara aos lados, é un tiburón da familia dos esfírnidos (Sphyrnidae), da orde dos carcarriniformes (Carcharhiniformes) que vive en augas temperadas e tropicais de todo o mundo.

Peixe martelo
(Spyrna zygaena)

Estado de conservación

Vulnerable

Clasificación científica

Reino:	Animalia
Filo:	Chordata
Subfilo:	Vertebrata
Clase:	Chondrichthyes
Subclase:	Elasmobranchii
Superorde:	Selachimorpha
Orde:	Carcharhiniformes
Familia:	Sphyrnidae
Xénero:	Sphyrna
Especie:	S. zygaena

Nome binomial

Sphyrna zygaena
(Linnaeus, 1758)

Distribución xeográfica do peixe martelo

Sinonimia

Squalis pictus* Blainville, 1816
Squalus carolinensis* Blainville, 1816
Squalus zygaena Linnaeus, 1758
Zygaena malleus Valenciennes, 1822
Zygaena subarcuata Storer, 1848
Zygaena vulgaris Cloquet, 1830

* sinónimo ambiguo

Descrición

As principais características distintivas do peixe martelo son:^[4]

Corpo alongado e fusiforme, que alcanza unha lonxitude máxima de entre 370 e 400 cm.
Cabeza aplanada e alongada en dous lóbulos onde, nos extremos, están situados os ollos (no suscita ningunha dúbida para a súa identificación debido á súa forma de martelo).
Boca ventral moi arqueada armada de dentes triangulares e cos bordos lisos ou finamente serrados.
Cinco pares de fendeduras branquiais, as dúas últimas á altura das aletaspectorais.
Dúas aletas dorsais, a primeira grande, rematada en punta e a segunda moito máis baixa.
coloración do dorso parda agrisada, cos flancos máis claros e o ventre abrancazado.

Hábitat e bioloxía

Vive en augas tropicais e temperadas. É un potente nadador peláxico que se pode encontrar tanto cerca da costa como en mar aberto e preferentemente en zonas de profundidade de 20 a 400 m. Aparentemente é o tiburón máis tolerante coas temperaturas da auga.^[4] Pode realizar migracións e a miúdo forma grupos.

Alimentación

Aliméntase principalmente de pequenos peixes óseos demersais e peláxicos, e tamén come crustáceos e moluscos.^[5]

Reprodución

É ovovivíparo, parindo as femias, en cada camada, de 29 a 37 crías, que miden entre 50 e 61 cm ao nacer. Os machos maduran cando alcanzan entre 210 e 240 cm de lonxitude; as femias, cando miden uns 300 cm aproximadamente.^[4]

Aproveitamento

Debuxo do perfil do peixe martelo, e visión ventral da súa cabeza.

Péscase con palangre, e poden aproveitarse a carne, as aletas, o fígado e as mandíbulas.

Comportamento

É agresivo, rexistrándose casos de ataque ao ser humano, o cal o diferencia doutros tiburóns martelo.^[5]

Estado de conservación

Segundo a IUCN, o seu estado de conservación, no ano 2005, estaba cualificado como VU (especie vulnerábel).^[6]

En Galicia

Esta especie está rexistrada en augas próximas á nosa costa.^[1]^[2]^[4]^[7]

Notas

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 Ríos Panisse (1977), pp. 185-186.
↑ ^2,0 ^2,1 Rodríguez Solórzano et al. (1983), p. 42.
↑ ^3,0 ^3,1 Lahuerta e Vázquez (2000), p. 183.
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 ^4,4 Rodríguez Villanueva et al. (1992), pp. 68-69.
↑ ^5,0 ^5,1 Muus et al. (1998), p. 46.
↑ Casper, B. M.; A. Domingo; N. Gaibor; M. R. Heupel; E. Kotas; A. F. Lamónaca; J. C. Pérez-Jiménez; C. Simpfendorfer; W. D. Smith; J. D. Stevens; A. Soldo e C. M. Vooren (2005): Sphyrna zygaena na Lista Vermella da IUCN. (en inglés) Consultada o 15/12/2012.
↑ Solórzano et al. (1988), p. 13.

Véxase tamén

Bibliografía

Compagno, Leonard; Marc Dando & Sarah Fowler (2005): Sharks of the World. New Jersey: Princeton University Press. ISBN 0-691-12072-2.
Lahuerta Mouriño, F. e Vázquez Álvarez, F. X. (2000): Vocabulario multilingüe de organismos acuáticos. Santiago de Compostela: Xunta de Galicia. ISBN 84-453-2913-8.
Moreno, Juan A. (2004): Guía de los tiburones de aguas ibéricas, Atlántico nororiental y Mediterráneo. Barcelona: Ediciones Omega. ISBN 978-84-282-1367-7.
Muus, Bent J.; Jørgen G. Nielsen; Preben Dahlstrøm e Bente O. Nyström (1998): Peces de mar del Atlántico y del Mediterráneo. Barcelona: Ediciones Omega. ISBN 84-282-1161-2.
Nelson, Joseph S. (2006): Fishes of the World. John Wiley & Sons. ISBN 0-471-25031-7.
Ríos Panisse, M. C. (1977): Nomenclatura de la flora y fauna marítimas de Galicia. I Invertebrados y peces. Verba, Anejo 7. Santiago de Compostela: Universidad de Santiago de Comnpostela. ISBN 84-7191-008-X.
Rodríguez Solórzano, Manuel; Sergio Devesa Regueiro e Lidia Soutullo Garrido (1983): Guía dos peixes de Galicia. Vigo: Editorial Galaxia. ISBN 84-7154-433-4.
Rodríguez Villanueva, X. L. e Xavier Vázquez (1992): Peixes do mar de Galicia. (I) Lampreas raias e tiburóns. Vigo: Edicións Xerais de Galicia. ISBN 84-7507-654-8.
Solórzano, Manuel R[odríguez]; José L. Rodríguez, José Iglesias, Francisco X, Pereira e Federico Álvarez (1988): Inventario dos peixes do litoral galego (Pisces: Cyclostomata, Chondrichthyes, Osteichthyes). O Castro-Sada, A Coruña: Cadernos da Área de Ciencias Biolóxicas (Inventarios). Seminario de Estudos Galegos, vol. IV. ISBN 84-7492-370-0.

Outros artigos

Ligazóns externas

Ampla información sobre o peixe martelo (en inglés) Consultada o 15/12/2012.

[RP-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 Ríos Panisse (1977), pp. 185-186.

[RS-2] 2,0 ^2,1 Rodríguez Solórzano et al. (1983), p. 42.

[LV-3] 3,0 ^3,1 Lahuerta e Vázquez (2000), p. 183.

[RV-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 ^4,4 Rodríguez Villanueva et al. (1992), pp. 68-69.

[M-5] 5,0 ^5,1 Muus et al. (1998), p. 46.

[iucn-6] Casper, B. M.; A. Domingo; N. Gaibor; M. R. Heupel; E. Kotas; A. F. Lamónaca; J. C. Pérez-Jiménez; C. Simpfendorfer; W. D. Smith; J. D. Stevens; A. Soldo e C. M. Vooren (2005): Sphyrna zygaena na Lista Vermella da IUCN. (en inglés) Consultada o 15/12/2012.

[S-7] Solórzano et al. (1988), p. 13.

[1]