Palmira

Os palmireños levaban nomes arameos,^[7][8][9] e adoraron a unha variedade de deidades de Mesopotamia (Marduk e Ruda),^[10] sirias (Hadad, Baal, Astarte),^[10] árabes (Allāt) e gregas (Atenea)^[11] Os Palmireños eran orixinalmente falantes de arameo occidental, unha lingua do mesmo grupo que o nabateo e o arameo falado en Exipto, pero máis tarde cambiaron ao grego. No momento das conquistas islámicas Palmira foi habitada por varias tribos árabes, principalmente a Qada'ah e Kalb.^[12]

A etimoloxía exacta do topónimo Palmira é descoñecida, aínda que algúns estudosos^[quen?] cren que estaba relacionado coas palmeiras da zona. Outros, con todo, cren que pode vir dunha tradución incorrecta do nome Tadmor (cf. Colledge, Seyrig, Starcky e outros). A cidade aparece mencionada por primeira vez nos arquivos de Mari no segundo milenio antes de Cristo. Era unha cidade comercial na extensa rede comercial que unía Mesopotamia e o norte de Siria. Tadmor é mencionada na Biblia Hebrea ( Segundo Libro de Crónicas 8: 4) como unha cidade no deserto construída (ou fortificada) polo rei Salomón de Xudea , tamén é mencionada no Talmud Bavli (Yebamot 17a-b):

Houbo un templo en Palmira 2000 anos antes dos romanos que nunca viron. A súa forma, unha gran cámara de paredes de pedra con columnas externas, moito máis preto do tipo de cousas atribuídas a Salomón que a calquera romano. Menciónase na Biblia como parte do reino de Salomón. De feito, dise que a construíu.

Terry Jones e Alan Ereira, Terry Jones' Barbarians, p. 183

Flavio Xosefo tamén atribúe a fundación de Tadmor a Salomón no seu Antigüidades dos Xudeus (Libro VIII), xunto co nome grego de Palmira, aínda que isto pode ser unha confusión coa bíblica "Tamara". Varias citas no Tractates do Talmud e da Midrash tamén refírense á cidade do deserto de Siria (ás veces intercambiando as letras "d" e "t" - "Tatmor" en lugar de "Tadmor").

Cando os seléucidas tomaron o control de Siria no ano 323 aC, a cidade fíxose independente, florecendo como parada de caravanas no século primeiro. No 41 dC, Marco Antonio enviou un grupo de asalto a Palmira, pero os Palmireños recibiran información dos seus plans e escaparon alén do Éufrates, o que demostra que nese momento Palmira era aínda un asentamento nómade e que os seus obxectos de valor podían ser trasladados nun curto prazo.^[13]

Na primeira metade do século I dC, Palmira era unha rica e elegante cidade situada ao longo das rutas das caravanas que unían Persia cos portos do Mediterráneo da Siria romana e Fenicia, que estaba baixo o control romano. Acadando un período de gran prosperidade.

Jones e Erieira sinalan que os comerciantes de Palmira posuían barcos en augas italianas e controlaban o comercio da seda da India. "Palmira converteuse nunha das cidades máis ricas do Próximo Oriente." "Os Palmireños realmente fixeran unha gran xogada, eran o único pobo que convivía con Roma sen ser romanizados. Simplemente fixéronse pasar por romanos."

Palmira formou parte da provincia romana de Siria durante o reinado de Tiberio (14-37 dC). É creceu constantemente en importancia como ruta comercial que unía Persia, India, China, e o Imperio Romano. No 129, Adriano visitou a cidade e quedou tan cativado por ela que proclamouna cidade libre e cambioulle o nome a Palmira Hadriana.

A partir do 212, o comercio de Palmira diminuíu a medida de que os sasánidas ocuparon a desembocadura do Tigris e do Éufrates. Septimius Odaenathus, un príncipe de Palmira, foi nomeado polo emperador Valeriano gobernador da provincia de Siria. Logo Valeriano foi capturado polos sasánidas e morreu en cativerio en Bishapur, Odenato fixo campaña en Ctesiphon (preto da actual Bagdad) para vingarse, saqueando a cidade dúas veces. Cando Odenato foi asasinado polo seu sobriño Maconius, a súa esposa Septimia Zenobia tomou o poder, gobernando Palmira no nome do seu fillo, Vabalathus.

Zenobia se rebelou contra a autoridade romana, coa axuda de Casio Longino e conquistou Bosra e terras, tan lonxe ao oeste, como Exipto, establecendo o efémero Imperio de Palmira. A continuación, tomou Antioquía e unha gran parte de Asia Menor cara ao norte. No 272, o emperador romano Aureliano finalmente restaurou o control romano e Palmira foi sitiada e saqueada, nunca recuperaría a súa antiga gloria. Aureliano capturou a Zenobia, levándoa de volta a Roma. Paseouna con cadeas de ouro na presenza do senador Marcelo Petrus Nutenus, pero permitiulle retirarse a unha vila en Tibur, onde tomou parte activa na sociedade durante anos. Estableceuse unha base de lexionarios en Palmira, aínda que xa non era un centro de comercio importante, no entanto, seguiu sendo un importante cruzamento de camiños romanos no deserto de Siria.^[14]

Diocleciano ampliou a cidade para albergar aínda máis lexións e amurallouna tratando de salvala da ameaza sasánida. O período bizantino que seguiu ao Imperio Romano só deu lugar á construción dalgunhas igrexas; gran parte da cidade foi á ruína.

A cidade foi capturada polos árabes de Khalid ibn al-Walid no ano 634, pero deixouna intacta. Despois do ano 800 e das guerras civís que seguiron á caída dos califas omeias, a xente empezou a abandonar a cidade. No tempo das Cruzadas, Palmira estivo baixo os emires Burid de Damasco, dos Toghtekin, de Mohammed fillo de Shirkuh, e finalmente baixo os emires de Homs. En 1132 os Burids converteron o templo de Baal nunha fortaleza. No século XIII a cidade foi entregada ao sultán mameluco Baybars. En 1401, foi saqueada por Tamerlán, pero recuperouse rapidamente, polo que no século XV foi descrita por Ibn Fadlallah al-Omari como de "enormes xardíns, comercios florecentes e monumentos estraños".

No século XVI, foi construído o castelo Qala'at ibn Maan na cima dunha montaña que domina o oasis por Fakhr ad-Din al-Maan II, un príncipe libanés que intentou controlar o deserto de Siria. O castelo estaba rodeado por un foso, cun só acceso dispoñible a través dunha ponte levadizo. É posible que existiran fortificacións anteriores no outeiro moito antes.

A cidade declinou baixo o dominio otomán, reducida a non máis dunha vila no oasis cunha pequena gornición. No século XVII a súa localización foi redescuberta polos viaxeiros occidentais, e foi estudada polos arqueólogos europeos e americanos a comezos do século XIX. Os aldeáns que se asentaron no templo de Baal foron desaloxados en 1929 pola autoridade francesa.

O edificio máis destacable de Palmira é o enorme templo de Baal, considerado "o edificio relixioso máis importante do século I dC no Medio Oriente".^[15] Orixinalmente era un templo helenístico, do cal só sobreviven fragmentos de pedras. O santuario central (cella) engadiuse a principios do século primeiro dC, seguido por un gran pórtico con columnas dobres en estilo corintio. O pórtico oeste e a entrada (propylaeum) datan do século segundo. O templo mide 205×210 m.

Partindo do templo, a Gran Columnata de Palmira, que corresponde á antiga decumanus, conduce ao resto da cidade antiga. Ten un arco monumental (que data do reinado de Septimio Severo, a principios do século terceiro dC) con ricas decoracións. Seguindo está o templo de Nabu, do que pouco queda hoxe en día agás a tribuna, e os chamados baños de Diocleciano.

O segundo edificio máis destacable de Palmira é o Teatro romano, hoxe con nove filas de asentos, pero o máis probable e que orixinalmente contara ata con doce coa adición de estruturas de madeira.^[16] Foi datado a principios do século primeiro dC. Detrás do teatro atópase o pequeno edificio do Senado, onde a nobreza local discutía as leis e tomaba decisións políticas, e a chamada "Corte Arancelaria", cunha inscrición que suxire que era un lugar para que fixeran os pagos as caravanas. Moi preto atópase a grande ágora (que mide 48×71 m), con restos dunha sala de banquetes (triclinium); a entrada do ágora estaba decorada con estatuas de Septimio Severo e a súa familia.

A primeira sección das escavacións termina cun tetrapylon ("catro columnas") en gran parte restaurado, unha plataforma con catro grupos de catro columnas (só un dos orixinais en granito exipcio está aínda visible). Unha rúa transversal conduce ao Campamento de Diocleciano, construído polo gobernador de Siria, Sosianus Hierocles,^[17] cos restos do gran principia central (salón que alberga os estandartes das lexións). Moi preto atópase o templo da deusa siria Allāt (segundo século dC), a Porta de Damasco e o templo de Baal-Shamin, erixido no 17 dC e máis tarde ampliado baixo o reinado de Odenato. Os restos inclúen un pórtico notable que conduce á cella.

Fora das murallas, os palmireños construíron unha serie de monumentos funerarios a grande escala que agora forman o chamado Val das Tumbas, unha necrópole de 1 km. de longo, cunha serie de grandes estruturas, ricamente decoradas. Estas tumbas, algunhas das cales estaban baixo terra, tiñan paredes interiores que foron cortadas fora, ou construídas para formar compartimentos de enterramento no que colocábase o falecido, estendido en toda a súa lonxitude.

Lousas de pedra calcaria con bustos humanos en altorrelevo selan as aberturas rectangulares dos compartimentos. Estes relevos representaban a "personalidade" ou "alma" da persoa enterrada e forman parte da decoración da parede interior da cámara da tumba.

Equipos de arqueólogos de varios países traballaron a intervalos en diferentes partes do lugar. En maio de 2005, un equipo polaco escavando no templo de Lat descubriu unha estatua de pedra moi detallada da deusa alada da vitoria.^[18][19]

Recentemente, os arqueólogos que traballan no centro de Siria desenterraron os restos dunha igrexa de 1.200 anos de idade, crese que é a máis grande xamais descuberto en Siria, na escavación na antiga cidade de Palmira. Esta igrexa é a cuarta que se descubriu en Palmira. As autoridades a describiron como a máis grande do seu tipo en ser atopada ata agora, a súa impresionante base ten 47 x 27 metros. As columnas da igrexa estímanse en 6 metros de altura, coa altura do teito de madeira tería máis de 15 metros. Atopouse un pequeno anfiteatro no patio da igrexa na que os expertos cren que se practicaban algúns rituais cristiáns.^[20] En novembro de 2010 o administrador multimedia austríaco Helmut Thoma admitiu saquear unha tumba palmireña, onde roubou pezas arquitectónicas, hoxe presentes no seu salón privado.^[21] Arqueólogos alemáns e austríacos protestaron contra este delito.^[22][23] No verán de 2012 existía unha crecente preocupación polo saqueo do museo e o lugar, cando foi publicado un vídeo, que mostra a soldados sirios levándose pedras funerarias.^[24] Non se sabe nada dos danos sufridos durante a guerra civil de 2014.

Segundo testemuñas oculares, o 23 de maio de 2015 os islamistas destruíron o León de Al-lāt e outras estatuas, poucos días despois de que os islamitas reuniran aos cidadáns e prometeran non destruír os monumentos da cidade. O ISIL destruíu o Templo de Baalshamin o 23 de agosto de 2015 segundo o xefe de antigüidades de Siria, Maamoun Abdulkarim.Modelo:Sfn Qassim O 30 de agosto de 2015, ISIL destruíu a cella do Templo de Bel. O 31 de agosto de 2015, as Nacións Unidas confirmaron que o templo de Bel fora destruído.^[25] Permanecen os muros exteriores e o arco de entrada do templo.^{[26] [27]}

O 4 de setembro de 2015 coñeceuse que ISIL destruíra tres das tumbas torre mellor conservadas incluída a Torre de Elahbel. O 5 de outubro de 2015, os medios de comunicación informaron que ISIL destruía edificios sen significado relixioso, incluíndo o Arco do Triunfo.^[28] O 20 de xaneiro de 2017, xurdiron novas de que os islamistas destruíran o tetrapilon e parte do teatro.^[29] Tras a reconquista de Palmira por parte do exército sirio Maamoun Abdulkarim, director de antigüidades e museos do Ministerio de Cultura, declarou que o dano aos monumentos antigos pode ser menor do que se pensaba e as imaxes preliminares non mostraron máis dano adicional do que o que xa se sabía. O oficial de Antigüidades, Wael Hafyan, afirmou que a Tetrapilon estaba gravemente danado mentres o dano á fachada do teatro romano era menos serio do que se cría.^[30]

En resposta á destrución, o 21 de outubro de 2015, Creative Commons comezou o proxecto Nova Palmira, un repositorio en liña de modelos tridimensionais que representan os monumentos da cidade; os modelos foron xerados a partir de imaxes recollidas e liberadas ao dominio público polo avogado de Internet sirio Bassel Khartabil entre 2005 e 2012.^[31][32] A UNESCO, as axencias especializadas da ONU, as asociacións arqueolóxicas e museos produciron plans para restaurar Palmira, o traballo posporase ata que termine a violencia en Siria xa que moitos socios internacionais temen pola seguridade dos seus equipos e aseguran que os artefactos restaurados non serán danados de novo por outras batallas.^[33] Realizáronse restauracións menores. Dous bustoss funerarios de Palmira, danados e desfigurados polo ISIL, enviáronse a Roma onde foron restaurados e enviados de novo a Siria. A restauración do León de Al-lāt levou dous meses e a estatua exhibíuse o 1 de outubro de 2017, permanecerá no Museo Nacional de Damasco.^[34]

En canto á restauración, o descubridor de Ebla, Paolo Matthiae, afirmou que: "O sitio arqueolóxico de Palmira é un vasto campo de ruínas e só o 20-30% está seriamente danado. Desafortunadamente estes inclúen partes importantes, como o Templo de Bel, mentres que o Arco do Triufo pode ser reconstruído ". Engadiu: "En calquera caso, utilizando métodos tradicionais e tecnoloxías avanzadas, podería ser posible restaurar o 98% do sitio".^[35] Segundo o gobernador da provincia de Homs, Talal Barazi, A restauración das partes danadas da cidade está en marcha, coa cidade antiga lista para recibir turistas no verán de 2019.^[36]

• Christian Sahner, "The Temple of the Bride of the Desert," The Wall Street Journal, 27 de agosto de 2011 [2]
• Metropolitan Museum of Art - Palmyra
• Temple of Baal, Palmyra, SyriaArquivado 26 de agosto de 2014 en Wayback Machine.
• Palmyra. Italian-Syrian Archaeological Mission of the University of Milan Arquivado 19 de xuño de 2020 en Wayback Machine.
• http://i-cias.com/e.o/palmyra.htm Arquivado 20 de abril de 2006 en Wayback Machine.
• Interactive 360º panoramas of Palmyra