Almorzo

En Galicia tradicionalmente^[1] o almorzo consistía nunha cunca de leite ou caldo con pan cando o almorzo se facía na casa e pan con touciño entrefebrado ou chourizo con xamón cando se almorzaba fóra da casa. Moitas veces tomábase antes do almorzo a parva, que consistía polo xeral nunha copa de augardente con pan ^[2].

No almorzo (Frühstück), os alemáns son moi afeccionados aos Brötchen (unha especie de pans pequenos). Adoitan comprar unha variedade de pans recentemente feitos de diferentes tipos (branco, integral, de cebada) e con distintas coberturas de sementes (de xirasol, sésamo, mapoulas etc.), e cómenos abertos pola metade con manteiga e ás veces marmelada.

Non é estraño tomar ovo cocido, queixo e embutidos. Algúns dos máis tradicionais son o Bauernfrühstück.

En España un almorzo tradicional é chocolate con churros (moi atopado nos bares de Madrid) ou bolos. En Andalucía son mesmo máis comúns que o chocolate con churros, as torradas de pan con manteiga, tomate, aceite de oliva ou paté. Durante os días laborables, adóitase tomar café con leite ou, especialmente en nenos, leite con cacao en po. Non é raro que nos días de inverno acompáñese o café con licores (xeralmente anís e mesmo o famoso carajillo) para así entrar en calor. Tamén é frecuente beber zume de laranxa natural e recentemente espremido, xa que en España as laranxas son abundantes e relativamente baratas.

Durante os fins de semana, son típicos os churros e as porras, que normalmente se compran fóra, en churrerías ou nos bares especializados en almorzos. A parte sólida pode estar formada por galletas, madalenas, bolería, ou pan torrado (untado con manteiga ou aceite de oliva), sobre os cales se pode engadir, facultativamente, algunha marmelada ou mel).

En España, durante os días laborables, adóitase facer un segundo almorzo máis contundente, entre as 10 e as 12 da mañá, cando nas empresas adoitan dar media hora para almorzar e nos colexios soa a sirena que dá comezo ao recreo. É común que este almorzo se tome en bares situados cerca do lugar de traballo. Nos colexios o máis típico é tomar un bocadillo e un zume ou batido en tetrabrik.

O almorzo tradicional de Andalucía é o pan con aceite, de orixe campesiña, servido de diferentes formas, e acompañado de sal ou azucre. é tamén típica a manteiga colorá, a base de manteiga de porco, colorantes e carne de porco. Existe unha denominación propia: almorzo andaluz. Aínda que o máis habitual nas cidades son as torradas antes mencionadas. En Cataluña é moi tradicional o "Pa amb tomàquet", acompañado de embutidos. Nas Canarias é frecuente acompañar o leite con gofio, un alimento de orixe prehispánico feito con fariña tostada e logo moída. É tamén habitual nalgunhas illas (principalmente Lanzarote e Fuerteventura) tomar o que se coñece como un "leite - leite" que non é máis que un café con leite tradicional ao que se lle engade ademais leite condensado.

En Francia almórzase por regra xeral croissants, brioches e baguettes recentemente feitos. Habitualmente acompañan estes bolos con café au lait (café con leite).

É un dos máis coñecidos: Full English breakfast. Os ingleses son máis bebedores de té que de café, o almorzo clásico inglés inclúe eggs on toast (ovos fritos ou revoltos, sobre unha torrada) e algo de xamón, bacon (touciño ou touciño entrefebrado) ou salchichas asadas ao forno para acompañar, sen esquecer os seus cereais con leite ou o porridge (especie de papas de avea).

Non esquezamos tampouco os onion rings (aros de cebola rebozados) e os baked beans (feixóns brancos con tomate).

En Irlanda é moi coñecido o almorzo irlandés, similar ao seu parente inglés pero menos forte. En Irlanda do norte tómase frecuentemente o Ulster fry que é considerado un prato nacional.

En Escocia o almorzo tradicional é o porridge ou porage, similar ás papas. Faise con avea cocida en auga ou, ás veces, en leite. Característico é que o porridge leve sal e, moito menos común, que leve azucre, normalmente para o almorzo dos nenos. Adóitase preparar a noite anterior, deixando a avea con sal somerxida nunha pouca de auga. Á mañá seguinte, engádeselle máis auga e quéntase lentamente, remexendo continuamente. Tras a súa preparación, se o porridge é feito con auga, tamén se lle pode engadir un chorriño de nata crúa.

O porridge tamén se usaba acotío como comida para os reclusos das prisións británicas, polo que «facer papas» (doing porridge) se converteu en sinónimo dunha condena na cadea.

Na Arxentina almórzase mate cocido, té ou café con leite, con algo doce:

• medialúas (que, doces ou salgadas, son parecidas aos croissants franceses),
• facturas (masas doces ás veces con recheo de doce de leite),
• pan con manteiga e/ou doce,
• masitas doces ou
• galletiñas salgadas, ou torradas.
• veragamotas: doces ou salgadas

Tamén é común cebarse uns mates (amargos ou doces) acompañados por galletiñas de graxa ou biscoitos (salgados, de follado), especialmente no interior do país.

En Chile almórzase xeralmente café ou té, con ou sen leite. Adóitaselle acompañar:

• Xeralmente de torradas con manteiga, pero pode porse ovo revolto, palta, queixo ou xamón.
• Desde comezos do presente século e debido ao cambio de estilo de vida, cada vez é frecuente que algunhas persoas almorcen fóra de casa. A opción é tomar café e comer algún tipo de sandwich.
• Desde os 90, a influencia norteamericana levou a que algunhas persoas prefiran almorzar cereais con iogur ou leite.

Aínda que non moi estendido, o almorzo americano tamén é comido, como tamén, sándwichs de carne.

En Colombia almórzase café negro ou "tinto" 100% colombiano,polo xeral antes do almorzo, nalgunhas rexións, chámanlle a ese ritual de tomar café en xaxún, "tomarse os grolos".

O almorzo dependendo da rexión do País inclúe: Caldo de costela ou changua, pan, arepa, ou bolos de vento, pandebono, almoxabanas, roscón de arequipe ou bocadillo, tamal (que é un envolto de masa e carnes ) mollo de laranxa natural e unha porción de froita.

Entre as bebidas quentes os colombianos prefiren tomar Café con Leite, tamén chamado "Perico", Chocolate de Pastilla ou Auga de Panela, Ovos fritos, revoltos, ovos pericos, ( cebola e tomate ) ovos con xamón e queixo, *salchichas.

Nalgunhas rexións como Antioquia, Caldas, Risaralda e Quindío afaise a almorzar con "Calentao" que non é máis que a cea da noite anterior, a cal supostamente absorbe mellor os sabores e aromas.

Na República Dominicana, as clases media e baixa teñen por costume comer para o almorzo mangú (plátanos verdes triturados con manteiga) o cal é considerado un prato nacional, con salame ou ovos fritos( e nalgunhas ocasións con queixo frito). A clase alta ou as persoas que non teñen moito tempo para preparar algo, comen unha torrada con manteiga ou queixo, acompañado por leite, mollo, café con leite ou chocolate quente.

Outra forma común de almorzo en República Dominicana é avea (xeralmente con leite) quente e servida nun prato ou tazón e tamén avea con zume de laranxa (acompañado polo xeral de pan ou torrada).

Un prato moi común que se toma no almorzo é o sándwich que vai desde queixo, xamón e queixo, salame, ou ovo (ovos pasados por auga, revolto ou frito). Acompañado de chocolate quente, chocolate de auga (que é unha forma moi orixinal de tomar o chocolate xurdido na clase de pouco recurso pola falta de leite, consiste en chocolate preparado con auga fervida), zume, café con leite ou simplemente café. O pan de uso común para preparar estes *emparedados coñécese na República Dominicana como pan de auga. Aínda que normalmente tamén se usen os outros tipos de pans.

Neste país adoita beberse o café antes de tomar os outros alimentos do almorzo.

No Ecuador é común tomar café, beber leite, iogur e mollo no almorzo acompañado con pan, queixo, manteiga, panquecas ou waffles, cereal, ovos e xamón, o anterior nas clases mais "urbanas" mentres que nos sectores populares é común tomar un almorzo máis "consistente" e característico de cada rexión.

• Nas rexións da costa e insular é común comer un almorzo forte no cal destaca o uso de plátano verde (tanto en patacóons, empanadas ou bolsóns) iuca (en tortillas, pan de fariña de iuca ou Muchines); tamén o peixe en diferentes clases acompaña os almorzos das persoas que residen nestes sectores e é común tamén nas poboacións costeiras nas cales a poboación se compón maioritariamente de pescadores atopar camaróns ou polbo no almorzo. esta practica propia dos poboadores de recintos pecadores esténdese tamén a cidades como Guayaquil. Tamén se afai almorzar pratos típicos que ben poderían constituír un xantar como seco de chiba, guatita ou ceviche.
• Na rexión da serra atopamos como típicos os almorzos occidentais de toda clase nos sectores urbanos mentres que en lugares apartados e en comunidades indíxenas as comidas baséanse maioritariamente en produtos de cereais como trigo, cebada e millo coadas a base de fariña de faba. Os sectores populares que se dedican á agricultura e á gandaría adoitan tomar un almorzo máis forte consistente de Leite muxido, queixo fresco, ovos, carne de porco ou de cordeiro ou "Caldos de Galiña". Pratos típicos tamén son consumidos como almorzo entre eles o yahuarlocro, os llapingachos(tortillas de papa con ovos e chourizo).
• Na rexión amazónica do mesmo xeito que na costa baséase en produtos de iuca e de plátano verde, pan de trigo mollos de froitas e leite. Tamén pescados de río como *tilapias ou troitas do mesmo xeito que algunhas clases de réptiles son consumidos. A Palmeira anana de gran produción na zona tamén se utiliza nos almorzos aldeáns

Normalmente o almorzo en Guatemala está composto por un ou dous ovos preparados ao gusto, que poden ser fritidos, revoltos ou cocidos, acompañados de feixóns cocidos, coados ou fritos e café. Adoita acompañarse con crema, queixo fresco ou seco e plátanos fritidos. Tamén é común que se lle engada ao almorzo salsa picante feita con chiltepín que normalmente se preparan crus ou asados, machúcanse e agrégaselles vinagre, cebola picada e coriandro picado.

Cando o almorzo se prepara con ovos fritos, pódenselle agregar salsas e obtéñense ovos rancheiros e ovos divorciados (con salsa vermella e salsa verde).

No oriente da república, principalmente no departamento de Zacapa pódense degustar os ovos dacabalo, que son dous ovos fritidos sobre unha peza de carne asada.

Outros tipos de almorzo son os cereais con leite ou o mosh.

O café adoita acompañarse con pan doce, chamado tamén "pan de manteiga".

Nos almorzos fortes, que ben poden constituír un xantar, o prato central adoita ser ovos preparados de distintas formas, acompañados de frijoles con chile e tortillas. Tamén se afán, dependendo da rexión, os Chilaquiles (totopos guisados con salsa e queixo) Molletes (pan francés con frijoles e queixo derretido) ou Miúdo.

O zume de laranxa (ou dalgunha outra froita) é tamén un elemento indispensable. En moitas rexións tamén son comúns os almorzos rápidos baseados en tamales ou pan doce acompañados por café con leite.

En Panamá o almorzo típico, orixinario da campiña inclúe café negro ao cal se lle agrega leite ao gusto, tortilla de millo e carne frita ou guisada con cebola.

Na Chorrera, un pintoresco pobo a 30 quilómetros ao oeste da cidade capital non pode faltar o bolo preñado que é feito a base de millo e carne de res, pito ou porco e un pedazo de carne frita.

Na maioría dos fogares venezolanos o almorzo consiste en arepa rechea e café con leite. A arepa está feita de fariña de millo, ten forma redonda esmagada e varía de tamaño segundo os costumes de cada rexión. Case sempre se abre pola metade horizontalmente e se unta margarina ou manteiga en ambas as tapas, énchese con queixo branco relado, ou calquera outro alimento (carne *mechada, sardiña, caraotas, xamón e queixo amarelo etc). Cocíñase en fritidas en aceite. é unha cultura alimenticia que se transmitiu de xeración en xeración, a arepa é de orixe venezolana e conforma o prato por excelencia en cada almorzo (tamén na cea).

En moitos países de Asia como China, Corea ou Vietnam o almorzo é simplemente un prato de comida sen diferenciarse do xantar. Ao non existir o costume ou tradición do consumo do pan e o leite, estes son substituídos por sopas e bolos cocidos ao vapor ou dim sum.

1. ↑ Lorenzo, X. (1983). Os oficios. Ed. Galaxia. p. 311. 
2. ↑ "parva". Diciopedia do século 21 2. Edicións do Cumio, Galaxia e do Castro. 2006. p. 1581. 

• Brunch
• Comidas diarias
• Cereal para o almorzo
• Muesli
• Papa (alimento)