Fine Gael

Fine Gael
	;
Sonraí
Ainm gearr	FG
Cineál	páirtí polaitíochta
Idé-eolaíocht pholaitíochta	daonlathas Críostaí ; Eorpachas ; coimeádachas liobrálach ; liobrálachas eacnamaíoch
Ailíniú polaitíochta	ar dheis ón lár
Stair
Dáta a bunaíodh	8 Meán Fómhair 1933
Bunaitheoir(í)	Liam Tomás Mac Cosgair, Frank MacDermot agus Eoin Ó Dubhthaigh
Gníomhaíocht
Ball de	Páirtí Phobal na hEorpa
Ballraíocht	21,000 (2016)
Rialachas corparáideach
Ceanncheathrú	Baile Átha Cliath, Éire;
Uachtaránacht	Martin Heydon ; Leo Varadkar (2017–)
Eile
Dath
Suíomh gréasáin	http://www.finegael.ie/

Páirtí polaitíochta i bPoblacht na hÉireann is ea Fine Gael. Tá sé ar an dara páirtí is mó i rialtas na hÉireann: tá seisir airí sinsearacha acu as cúigear déag, agus tá ceannaire an pháirtí, Leo Varadkar, ina Thaoiseach i láthair na huaire. Fuair an páirtí 20.9% de na vótaí céad-rogha agus 35 suíochán Dála in Olltoghchán 2020, á chur ar an tríú páirtí is mó sa Dáil.

De réir mar a maíonn an páirtí féin, tá timpeall ar 30,000 duine ina mbaill d'Fhine Gael.^[1] Inniu, dearctar go ginearálta ar Fhine Gael mar cheann de na páirtithe is faide ar an eite dheis de na páirtithe a bhfuil ionadaíocht acu i nDáil Éireann ó thaobh na heacnamaíochta de, agus iad ag tacú go mór le cánacha ísle agus polasaithe a thacaíonn leis na gnólachtaí.^[2] Ar cheisteanna sóisialta, meastar go bhfuil Fine Gael níos liobrálaí ná príomhpháirtí traidisiúnta eile na hÉireann, Fianna Fáil, ach níos coimeádaí ná an chuid is mó de pháirtithe eite chlé na hÉireann.^[2] Tacaíonn an páirtí go láidir le ballraíocht na hÉireann san Aontas Eorpach, agus é ag cur in aghaidh Phoblachtánachas na láimhe láidre go tréan.

Tá siad ina mball de Pháirtí Eorpach an Phobail i bParlaimint na hEorpa, agus is iad na páirtithe Críost-daonlathacha, a bhíonn go ginearálta in san ghrúpa seo chomh maith, na páirtithe is cosúla le Fine Gael i mór-roinn na hEorpa.

Stair

Taoiseach Liam Cosgrave, 1976

Téann stair Fhine Gael siar go dtí laethanta an Chogaidh Chathartha. Ach níor tháinig an páirtí ar an bhfód roimh an mbliain 1933, nuair a tháinig an Lár-Pháirtí Náisiúnta, Cumann na nGaedheal agus an Garda Náisiúnta (nó "Na Léinte Gorma" tráth dá raibh) le chéile.

Polasaí i dtaobh na Gaeilge

Bhí baint áirithe ag Fine Gael leis an Language Freedom Movement nuair a bhí an ghluaiseacht sin ag cur in aghaidh na "Gaeilge éigeantaí" sna 1960idí/1970idí, rud a tharraing míchlú áirithe frith-Ghaeilgeoireachta ar an bpáirtí ag an am.

In Earrach na bliana 2006, d'éiligh Éanna Ó Cionnaith, ceannaire an pháirtí, go maolófaí ar stádas na Gaeilge sna scoileanna. Is í an chiall a bhain gluaiseacht na Gaeilge as an gcineál sin cainte ná gurbh é seandúchas an pháirtí ó laethanta an LFM a tháinig chun solais arís.

Leanadh den pholasaí seo go dtí an bhliain 2011, ainneoin gan tacaíocht aon fhianaise a bheith ag an impleachtaí an pholasaí dar leo. Mar sin féin is beag cainte a rinneadh faoi tar éis allagar an toghcháin agus tuigeadh go raibh Páirtí an Lucht Oibre tar éis cur ina choinne mar pholasaí.

Taoiseach Seán de Briotún, 2011

Leo Varadkar, iar-ceannaire an pháirtí, ag labhairt i 2011

Ceannairí an pháirtí

Ceannaire	Blianta	Toghcheantar
Eoin Ó Dubhthaigh	1933–34	Ceann ar bith.
L. T. Mac Cosgair	1934–44	Ceatharlach-Cill Chainnigh
Risteard Ó Maolchatha	1944–59	Tiobraid Árann
Séamas Diolún	1959–65	Muineachán
Liam Mac Cosgair	1965–77	Dún Laoghaire
Gearóid Mac Gearailt	1977–87	Átha Cliath Theas Thoir
Ailéin de Diúc	1987–90	Cill Dara
Seán de Briotún	1990–2001	An Mhí
Micheál Ó Nuanáin	2001–02	Luimneach Thoir
Éanna Ó Cionnaith	2002–17	Maigh Eo
Leo Varadkar	2017–2024	Bhaile Átha Cliath Thiar
Simon Harris	2024-	Cill Mhantáin

Naisc sheachtracha

Tagairtí

↑ "Join Fine Gael". Fine Gael. Dáta rochtana: 2019-12-25.
↑ ^2.0 ^2.1 "Fine Gael vs Fianna Fáil: what's the difference?" (en). SpunOut.ie - Ireland's Youth Information Website. Cartlannaíodh an bunleathanach ar 2019-12-25. Dáta rochtana: 2019-12-25.

[1] "Join Fine Gael". Fine Gael. Dáta rochtana: 2019-12-25.

[:0-2] 2.0 ^2.1 "Fine Gael vs Fianna Fáil: what's the difference?" (en). SpunOut.ie - Ireland's Youth Information Website. Cartlannaíodh an bunleathanach ar 2019-12-25. Dáta rochtana: 2019-12-25.

[1]