شبه‌جزیره کره

شبه‌جزیره کره
کره‌ای: 한반도; هانجا: 韓半島; لاتین‌نویسی اصلاح‌شده: Han Bando (used in South Korea and Japan), Chosŏn'gŭl: 조선반도; hancha: 朝鮮半島; مک‌کیون–ریشاور: Chosŏn Pando (used in North Korea, Japan and China)
Peninsulas of Asia
شبه جزیره کره با رنگ سبز تیره نشان داده شده‌است
کشور	کره جنوبی کره شمالی
مرزهای	چین، روسیه، دریای ژاپن، دریای چین شرقی، دریای زرد، تنگه کره
بلندترین نقطه	کوه پکتو
- ارتفاع	۲۷۴۴ متر (۹٬۰۰۳ فوت)
Lowest point	Sea level
طول	۱۱۰۰ کیلومتر (۶۸۴ مایل), شمال تا جنوب
مساحت	۲۲۰۷۴۸ کیلومترمربع (۸۵٬۲۳۱ مایل‌مربع)
- خشکی	۲۱۷۸۱۸ کیلومترمربع (۸۴٬۱۰۰ مایل‌مربع)
- آب	۲۹۳۰ کیلومترمربع (۱٬۱۳۱ مایل‌مربع)
جمعیت	۷۴۴۶۱۹۳۳ (2012[۱])
تراکم	۳۳۷ / کیلومترمربع (۸۷۳ / مایل‌مربع)

بخشی از مجموعهٔ
تاریخ کره
پیش از تاریخ جولمون میومان
دوره باستان گوجوسان ۲۳۳۳ – ۱۰۸ پیش از میلاد تانگون گیجا ویمان جین سدهٔ ۴ – ۲ پیش از میلاد یه‌مک
سه پادشاهی نخست کره بویو بویوی شرقی گالسا بویو اوکجو دونگ یه سم‌هان متحدین ماهان متحدین بایون‌هان متحدین جین‌هان فرمانداری‌های ۴ گانه
سه پادشاهی کره گوگوریو ۳۷ ق.م – ۶۶۸ م بکجه ۱۸ ق.م – ۶۶۰ م شیلا ۵۷ ق.م – ۹۳۵ م گایا ۴۲ – ۵۶۲ میلادی
دوره دولت‌های شمالی و جنوبی شیلای متحد ۶۶۸ – ۹۳۵ م بالهایی ۶۹۸ – ۹۲۶ م
سه پادشاهی پایانی کره بکجه نو ۸۹۲ – ۹۳۶ م ته‌بونگ ۹۰۱ – ۹۱۸ م شیلای متحد ۶۶۸ – ۹۳۵ م
دوره دودمانی گوریو ۹۱۸ – ۱۳۹۲ م پادشاهی چوسان ۱۳۹۲–۱۸۹۷ م امپراتوری کره ۱۸۹۷–۱۹۱۰ م
دوره استعماری استعمار ژاپن ۱۹۱۰–۱۹۴۵ میلادی دولت در تبعید ۱۹۱۹–۱۹۴۸ میلادی
دوره امروزی حکومت نظامی ۱۹۴۵–۱۹۴۸ کره شمالی ۱۹۴۸–تاکنون کره جنوبی ۱۹۴۸–تاکنون
بر پایه موضوع هنر کره‌ای تقسیم کره جغرافیای شبه‌جزیره کره تاریخچه زبان کره‌ای فهرست پادشاهان کره (شجره‌نامه پادشاهان کره‌ای) نام‌های کره تاریخچه نیروی دریایی کره سیاست‌ها: ( سیاست در کره شمالی · سیاست در کره جنوبی) ججودو
گاه‌شمار تاریخ کره
ن ب و

شبه‌جزیره یِ کُره شبه جزیره‌ای واقع در شمال شرقی آسیاست. این شبه جزیره به دو قسمت کره شمالی و کره جنوبی تقسیم می‌شود.

سلسله گوجوسون که به عنوان اولین سلسله در کره ظهور کرد که حکومتی بزرگ و باشکوه محسوب می‌شود. گوجوسان بعدها پس از هزاران سال توسط ارتش امپراطوری هان نابود گردید.

پس از سقوط گوجوسان اتحادیه‌های بیون‌هان، ماهان و جین‌هان در کره حکومت می‌کردند.

بعدها در سال‌های ۱۰۰ میلادی کشورهای شیلا، باکجه و گایا کشورهای‌ خود را گسترش دادند. بکجه را ماهان، جین هان را شیلا و بیون هان را گایا از بین بردند و در کره ظاهر شدند، گوگوریو نیز در شمال کره در حال گسترش قلمرو خود بود.

در قرن چهارم میلادی بکجه، در قرن پنجم گوگوریو و در قرن ششم شیلا به شکوفایی رسیدند این سه پادشاهی فراز و نشیب های زیادی در طول تاریخ به خود دیدند. در دوران پادشاه گون چوگو بکجه به اوج قدرت رسید و توانست شیلا را تابع خود ساخته، پایتخت گوگوریو را مورد تاخت و تاز قرار داده و بر اکثر شمال شبه جزیره و تمام جنوب آن و حتی بخشهایی از منچوری که سابقا برای گوگوریو بودند را تسخیر نماید و حتی مستعمرات و مراکزی در جزیر حوالی ژاپن و چین با نیروی دریایی قدرتمند خود برپا سازد که زمینه ساز نزدیکی بسیاری به ژاپنی‌ها شد بطوریکه در تاریخ کره این حجم از تبادلات مختلف و نزدیکی با ژاپن دیگر بوجود نیامد، ژاپنی‌ها بخش اعظم تجارتشان قرنها با بکجه صورت گرفت و خاندانهای دورگه بسیاری حتی زمانی از خاندان سلطنتی پدید آمد؛ گوگوریو در اوایل قرن پنج با به سلطنت رسیدن گوانگتوی بزرگ به اوج قدرت رسید او توانست تمامی همسایگان استپ نشین شرق و شمال و شمالغرب گوگوریو را یا شکست داده یا تحت سلطه درآورد سپس او بکجه را درهم کوبید و تمام دستاوردهای گون چوگو از دست رفت پس از آن شیلا که تحت یورش سنگینی از جانب بکجه و ژاپنی‌ها بود را با گسیل ارتش خود نجات داد و حیات آنرا تضمین نمود و شیلا و بکجه خراجگذار و تابع گوگوریو شدند و بمدت بیش از یک قرن سه پادشاهی متحد گردید. پس از مرگ پسر گوانگتو گوگوریو از مقام امپراطوری افول و دوباره یک پادشاهی شد؛ شیلا در سلطنت جین هونگ در جریان پیمان شکنی خود در نبردهای رود هان توانست بر قلب شبه جزیره تسلط یابد این امر مستوجب رشد و تکامل این شبه کشور به یک پادشاهی پس از پانصدسال برای اولین بار شد، آنان از سیطره گوگوریو درآمدند و با چین ارتباط مستقیم برقرار نمودند. اوج قدرت شیلا پس از تسلط بر اکثر شبه جزیره تا مرز پیونگ یانگ تلقی می‌شود؛ پس از دویست سال از اتحاد شبه جزیره توسط شیلای متحد این پادشاهی به‌علل ظلم و انحطاط گسترده‌ و بی سابقه‌ی اشراف در اواخر حکومت آن دچار جنگهای داخلی و شورشهای تمام نشدنی گردید، پس از دهه‌ها پیکار و جنگ بین گروه‌های مختلف درنهایت ته‌جو وانگ گان به هدف خود یعنی احیای گوگوریو دست یافت و شیلا در ۹۳۵ میلادی محو شد؛ فرمانروایان بعدی گوریو از پیونگ یانگ فراتر رفتند و بخشی از مردم بالهه (پادشاهی دیگری که خود را جانشین گوگوریو می‌دانست و در همان سالها همزمان با شیلا توسط خیتان نابود گردید) به گوریو کوچ کردند و ساکن شدند.^[۲][۳][۴]

گوریو درنهایت به علت ضعف قدرت ناچار به ادامه‌ی سیاست خراجگذاری و تابعیت چین برای سلسله سونگ شد؛ این سیاست در دوران پادشاه موییل از شیلا پایه‌گذاری شده بود و تا قرن نوزدهم توسط چوسان نیز ادامه پیدا کرد و شامل بندهای متعددی بود؛ این دو پادشاهی بمدت هزار سال بر شبه جزیره کره حکمرانی کردند و در این هزار سال باوجود حملات ژاپن در قرن شانزدهم و چین در قرن یازدهم و هفدهم و مغولان در قرن سیزدهم و چهاردهم ، مردم در اکثر مواقع در صلح بودند در برهه‌هایی از صلح زندگی تقریباً پر رونق و کامیاب و مواقعی دیگر بویژه در قرن چهاردهم و نوزدهم توام با ستم شدید و قیامهای فرسایشی بزرگ و کوچک بود. از نظر آئین و سبک زندگی و فناوری و اقتصاد و معماری و تقریباً تمامی عناصر نیز کره کاملاً به سلسله‌های چینی وابسته بود و تقریباً تمامی کالاهای غیرکشاورزی و نظامی خود را از چین می‌گرفت و حتی قصر پادشاهی نیز توسط چینی‌ها ساخته می‌شد.^[۵] کره بمدت سیزده قرن بعنوان پادشاهی زیردست و از دیدگاه سیاسی چین بعنوان یکی از ایالت‌های خود بشمار می‌رفت تا اینکه ژاپنی ها آنرا مستقیماً بمدت قریبا نیم قرن اشغال ساختند و پس از آن ارتش ایالات متحده‌ی آمریکا و ارتش اتحاد جماهیر شوروی از جنوب و شمال ژاپنی‌ها را بیرون کردند و جنگ کره که حداقل یک سوم کل جمعیت کل کره و تقریبا تمامی زیرساختهای هردو را از بین برد نیز نتوانست مانع از تقسیم ملت کره به دو کشور گردد و ستیز و سلطه بر هر دو کشور توسط ابرقدرتها تا امروز نیز همچنان ادامه دارد.

در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ شبه‌جزیره کره موجود است.