ظاهری (مذهب) - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

ظاهری یکی از مذاهب است که داوود بن علی اصفهانی در سده سوم هجری تأسیس کرد. وجه تسمیه این مذهب توجه به «ظاهر» آیات قرآن و روایات پیامبر اسلام است.

اوج شکوفایی مذهب ظاهری در قرن پنجم توسط ابن حزم اندلسی پدید آمد و بیشتر پیروان آن در اندلس و شمال آفریقا بودند. مذهب شافعی در بین مذاهب دیگر اسلامی بیشترین شباهت را با مذهب ظاهری دارد.^{^{[نیازمند منبع]}}

عقاید

ظاهریان بیشتر توجه خود را معطوف به معنای ظاهری آیات و روایات می‌کنند، منابع فقه را در قرآن، احادیث پیامبر و اجماع صحابه خلاصه می‌کنند، با قیاس و اجتهاد به رأی و استحسان و استصلاح سخت مخالفند و از هرگونه تعلیل و تأویل و اخذ مفهوم مخالف و مفهوم موافق یا نقل به مضمون آیات و روایات می‌پرهیزند و داشتن دانش مناسب از زبان عربی را برای دریافت احکام شرعی کافی می‌دانند، بنابراین با تقلید مخالفند و باب اجتهاد را مفتوح می‌دانند.

منابع

فقیهان ظاهریه چه می گویند؟^{^{[پیوند مرده]}} آفتاب‌نیوز

مذهب‌ها و فرقه‌های اسلامی

فهرست فرقه‌های کلامی اسلام • فهرست فرقه‌های فقهی اسلام

وجه تمایز

مذهب	فرقه‌ها

فقهی

سنی	حنفی • مالکی • شافعی • حنبلی
شیعه	اخباریان • اهل حدیث شیعه • اصولیون • شیخیه
تصوف	بکتاشیه • چشتیه • حروفیه • دسوقیه • سهروردیه • شاذلیه • زاهدیه • صفویه • ملامتیه • مولویه • نعمت‌اللهی • نقشبندیه • نقطویه • نوربخشیه • ذهبیه • (ببینید: فهرست کامل طریقت‌های تصوف)
اباضیه	وهبیه • حارثیه • طریفیه • نکّار • نفاثیه • خلیفیه • عمریه • حسنیه • سکاکیه • حفصیه • یزیدیه
زیدیه	جارودیه • سلیمانیه/جریریه • صالحیه/ابتریه • ناصریه • قاسمیه/هادیه
کرامیه	-
جهمیه	بخاریه • حرقیه • غیریه • متراقبه • میلیه •

کلامی

اشعریان	-
خوارج	اباضیه • ازارقه • حروریه • بیهسیه • ثعالبه • شمیطیه • صفریه • عجارده • محکمه • زیادیه • نجدات
سلفی	قدیم: اهل حدیث • جدید: وهابیت
شیعه	دوازده‌امامی • اسماعیلیه (آقاخانیه، دروزیه، قرمطیه، نزاریه) • زیدیه • فاطمیان· قرمطیان· نصیریه/علویه • (ببینید: فهرست کامل فرقه‌های شیعه)
طحاویه	-
عثمانیه	-
غُلات	غالیان/غلو • غرابیه • غمامیه • (ببینید: فهرست کامل فرقه‌های غُلات)
قدریه	-
ماتریدیه	-
مرجئه	یونسیه • عبیدیه • غسانیه • تومنیه • توبانیه • صالحیه (مذهب)
معتزله	واصلیه • هذیلیه • نظامیه • خابطیه/حدثیه • بشریه • معمریه • مرداریه • ثمامیه • هشامیه • جاحظیه • خیاطیه/کعبیه • جبانیه/بهشمیه
احمدیه /قادیانیه	-

گروهی از منابع اسلامی بابیت و بهائیت را آئینی در اصل منشعب از کلام‌شناسی شیعه ([۱]، [۲]) می‌دانند و گروهی دیگر از منابع به مستقل بودن این دو از اسلام اشاره دارند ([۳]، [۴]).