نمایش مبدأ برای خرم‌آباد

→ خرم‌آباد
به دلایل زیر، اجازهٔ ویرایش این صفحه ندارید:
این صفحه اکنون نیمه حفاظت شده و فقط کاربران تأیید شده یا کاربران تأیید خودکار می‌توانند آن را ویرایش کنند.
چرا این صفحه محافظت شده است؟

با اینکه اغلب صفحه‌های ویکی‌پدیا قابل ویرایش توسط همه هستند، اما گاهی برای جلوگیری از اختلافات ویرایشی، برخی از الگوها و صفحه‌های رابط پرکاربرد در مقابل ویرایش عموم محافظت می‌شوند.
دلیل حفاظت معمولاً در سیاههٔ محافظت موجود است. اگر چنین چیزی را نیافتید، احتمالاً این صفحه بعد از محافظت منتقل شده است.
من چه می‌توانم بکنم؟

دربارهٔ این صفحه با دیگران بحث کنید.
درخواست خروج از محافظت صفحه را بدهید.
به صفحه راهنمای ما بروید تا چیزهای بیشتری درباره ویکی یاد بگیرید.
اگر متوجه اشتباهی شده‌اید یا پیشنهادی دارید می‌توانید با کلیک بر پیوند زیر درخواست ویرایش دهید تا یک مدیر از طرف شما این ویرایش را انجام دهد. لطفاً ابتدا بررسی کنید که آیا دربارهٔ موضوع پیشنهادی شما قبلاً بحث شده است یا نه.
درخواست ویرایش بدهید
Your IP address is in a range that has been blocked on all Wikimedia Foundation wikis.
The block was made by ‪EPIC‬. The reason given is Open proxy/Webhost: See the help page if you are affected.
- Start of block: ۲ ژوئیهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۰۸:۴۸
- Expiry of block: ۲ ژوئیهٔ ۲۰۲۵، ساعت ۰۸:۴۸
Your current IP address is 206.189.44.186. The blocked range is 206.189.32.0/20.
در صورت طرح هرگونه پرسش، لطفاً تمامی جزئیات فوق را در پرسش خود ذکر کنید. If you believe you were blocked by mistake, you can find additional information and instructions in the No open proxies global policy.
Otherwise, to discuss the block please post a request for review on Meta-Wiki. You could also send an email to the stewards VRT queue at stewards@wikimedia.org including all above details.
می‌توانید مبدأ این صفحه را ببینید و رونوشت بردارید:
{{pp-semi-indef|small=yes}}
{{مقاله خوب}}
{{کاربردهای دیگر}}
{{Infobox settlement
<!--See the Table at Infobox Settlement for all fields and descriptions of usage-->
<!-- Basic info ---------------->| official_name                   = خرم‌آباد
| native_name                     =خورمووه
| settlement_type                 = شهر
| native_name_lang                = fa
| other_name                      =
| image_skyline                   = {{فتوکلاژ
| photo1a = Lorestaneziba.jpg{{!}}فلک‌الافلاک
| photo2a = (پل شکسته (پل شاپوری.jpg{{!}}[[پل شکسته (خرم‌آباد)]]
| photo3a = AkhoundAbu House KhorramAbad.jpg{{!}}خانه آخوند ابو
| photo3b = Sang nebeshte.jpg{{!}} سنگ‌نبشته خرم‌آباد
| photo4a = حمام گپ.jpg{{!}}حمام گپ
| spacing = 2
| size = 266
| foot_montage = بالا: [[فلک‌الافلاک]]، [[پل شکسته (خرم‌آباد)|پل شکسته]]{{سخ}}وسط: از راست [[خانه آخوند ابو]]، [[سنگ‌نبشته خرم‌آباد|سنگ‌نبشته]]{{سخ}} پایین: [[حمام گپ]]
}}
| image_caption                   = '''نام‌های پیشین'''{{سخ}} [[خایدالو]]، [[شاپورخواست]]<ref>{{پک|قاسمی|۱۳۷۵|ک= تاریخ خرم‌آباد|ص=۲۱۱|توضیح=}}</ref>
| image_seal                      = Khorramabad government logo.svg.png
| nickname={{سخ}}شهر تاریخ و طبیعت<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|نشانی=https://www.irna.ir/news/83780968/خرم-آباد-شهر-تاریخ-و-طبیعت-ایران|عنوان=خرم‌آباد شهر تاریخ و طبیعت ایران|ناشر=[[خبرگزاری ایرنا]]|تاریخ=۲۲ اردیبهشت ۱۳۹۹|تاریخ بازدید=۱۳ مارس ۲۰۲۱|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20200605162359/https://www.irna.ir/news/83780968/%D8%AE%D8%B1%D9%85-%D8%A2%D8%A8%D8%A7%D8%AF-%D8%B4%D9%87%D8%B1-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE-%D9%88-%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%D8%AA-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86|تاریخ بایگانی=۵ ژوئن ۲۰۲۰|url-status=bot: unknown}}</ref>{{سخ}}شهر چشمه‌ها<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|نشانی=https://www.tasnimnews.com/fa/news/1397/01/05/1687300/لرستان-خرم-آباد-سرزمین-تاریخ-و-طبیعت-سفر-به-شهر-چشمه-های-جوشان-تصاویر|عنوان=لرستان|4="خرم آباد" سرزمین تاریخ و طبیعت؛ سفر به شهر چشمه‌های جوشان + تصاویر|ناشر=[[خبرگزاری تسنیم]]|تاریخ=۵ فروردین ۱۳۹۷|تاریخ بازدید=۱۳ مارس ۲۰۲۱|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20220407044133/https://www.tasnimnews.com/fa/news/1397/01/05/1687300/%D9%84%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D8%AE%D8%B1%D9%85-%D8%A2%D8%A8%D8%A7%D8%AF-%D8%B3%D8%B1%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE-%D9%88-%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%D8%AA-%D8%B3%D9%81%D8%B1-%D8%A8%D9%87-%D8%B4%D9%87%D8%B1-%DA%86%D8%B4%D9%85%D9%87-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%AC%D9%88%D8%B4%D8%A7%D9%86-%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D9%88%DB%8C%D8%B1|تاریخ بایگانی=۷ آوریل ۲۰۲۲|url-status=bot: unknown}}</ref>
| motto                           = <!-- maps ----------->
| image_map1 = {{Infobox mapframe |shape-fill-opacity=.1|wikidata=yes |zoom=10 |frame-height=300 | stroke-width=1 |coord={{WikidataCoord|display=i}}}}
| pushpin_map                     = Iran
| pushpin_label_position          = <!-- the position of the pushpin label: left, right, top, bottom, none -->
| pushpin_mapsize                 = <!-- Location ------------------>
| pushpin_map_caption             = موقعیت شهر خرم‌آباد روی نقشه [[ایران]]
| coordinates                     = {{Coord|48|35|N|33|48|E|region:IR|display=inline,title}}
| subdivision_type                = [[کشور]]
| subdivision_name                = {{پرچم|Iran}}
| subdivision_type1               = [[استان‌های ایران|استان]]
| subdivision_type2               = [[شهرستان‌های ایران|شهرستان]]
| subdivision_type3               = [[بخش (تقسیمات کشوری)|بخش]]
| subdivision_name1               = [[استان لرستان|لرستان]]
| subdivision_name2               = [[شهرستان خرم‌آباد|خرم‌آباد]]
| subdivision_name3               = [[بخش مرکزی شهرستان خرم‌آباد|مرکزی]]
<!-- Politics ----------------->| established_title               = <!-- Settled -->
| established_date                = <!-- Area ---240 sq.km----------------->
| government_footnotes            =
| government_type                 = [[شورای اسلامی شهر خرم‌آباد|شورای شهر]]
| leader_title                    = [[فهرست شهرداران خرم‌آباد|شهردار]]
| leader_name                     = داریوش بارانی بیرانوند<ref>{{یادکرد خبر |عنوان=داریوش بارانی بیرانوند" به عنوان شهردار خرم‌آباد منصوب شد |نشانی=https://www.irna.ir/news/85192859|وبگاه=[[ایرنا]] |تاریخ=۱۷ مرداد ۱۴۰۲ |کد زبان=fa}}</ref>
| leader_title1                   =
| leader_name1                    =
| unit_pref                       = <!--Enter: Imperial, if Imperial (metric) is desired-->
| area_footnotes                  =
| area_magnitude                  =
| area_total_km2                  = ۶۲
| area_total_sq_mi                = ۲۳٫۹
| area_land_km2                   = ۶۲
| area_land_sq_mi                 = ۲۳٫۹
<!-- Population ----------------------->
| elevation_footnotes             =
<!--for references: use<ref></ref> tags-->
| elevation_m                   = ۱۱۴۷٬۸
| elevation_ft                    = ۳۷۶۳
<!-- Area/postal codes & others -------->
| population_urban                = ۳۷۳٬۴۱۶ نفر<ref name=amar>[https://www.amar.org.ir/Portals/0/census/1395/results/population-urban-95.xlsx نتایج سرشماری ۱۳۹۵] وبگاه مرکز آمار ایران</ref><ref group="یادداشت">آمار بر اساس سرشماری ۱۳۹۵ است و بر همین اساس، جمعیت شهر خرم‌آباد ۳۷۳٬۴۱۶ تن و [[استان لرستان]] ۱٬۷۶۰٬۶۴۹ تن بوده است.</ref>
| population_metro                =
| population_as_of                = [[سرشماری عمومی نفوس و مسکن (۱۳۹۵)|سرشماری ۱۳۹۵]]
| population_footnotes            =
| population_density_km2          = ۶٬۶۷۰
| population_density_sq_mi        = ۱۸۶۰۰
<!-- General information --------------->| population_blank1_title         = رتبه جمعیت در ایران
| population_blank1               = [[فهرست شهرهای ایران بر پایه جمعیت|بیست و سوم]]
| postal_code_type                = <!-- enter ZIP code, Postcode, Post code, Postal code... -->
| postal_code                     =
| area_code                       = ۰۶۶<ref>{{یادکرد وب| نشانی =http://tcl.co.ir/ictlorestan_content/media/image/2014/08/2686_orig.pdf| عنوان =پیش‌شماره شهرستان‌های استان لرستان| تاریخ بازدید =۱۱ سپتامبر ۲۰۱۴| نویسنده =| تاریخ =| ناشر =وبگاه مخابرات استان لرستان| زبان =فارسی| نشانی بایگانی =https://www.webcitation.org/6SVMvtOPx?url=http://www.tcl.co.ir/ictlorestan_content/media/image/2014/08/2686_orig.pdf| تاریخ بایگانی =11 سپتامبر 2014}}</ref>
| website                         = {{نشانی وب|http://www.khorramabad.ir}}
| footnotes                       =
| image_size                      = 400px
| population_note                 =
| timezone                        = [[ساعت رسمی ایران]]
| utc_offset                      = +۳:۳۰
| timezone_DST                    =
| utc_offset_DST                  =
| blank_name                      = مسیرها
| blank_info                      = {{سخ}}[[پرونده:Freeway in Iran.svg|18px]] [[آزادراه ۵ (ایران)|آزادراه ۵]]{{سخ}}[[پرونده:IRN-37.svg|18px]] [[جاده ۳۷ (ایران)|جاده ۳۷]]{{سخ}}[[پرونده:IRN-62.svg|18px]] [[جاده ۶۲ (ایران)|جاده ۶۲]]
| blank1_name                     = شناسهٔ ملی خودرو
| blank1_info                     = {{IRN}} 31<ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://www.incars.ir/News.aspx?NewsId=48| عنوان = لیست شماره پلاک‌های خودرو در استان‌های مختلف کشور| تاریخ بازدید = ۳۰ اوت ۲۰۱۴| نویسنده = | تاریخ = | ناشر = وبگاه خودروهای داخل| زبان = فارسی| نشانی بایگانی = https://www.webcitation.org/6SDA0Qk64?url=http://www.incars.ir/News.aspx?NewsId=48| تاریخ بایگانی = 30 اوت 2014}}</ref>
| name                            =
}}
'''خُرَّم‌آباد''' ({{تلفظ|Khorramabad.ogg}}) {{به لری|خورمووه}} شهری است در غرب [[ایران]] و مرکز [[استان لرستان]] است. جمعیت خرم‌آباد طبق سرشماری سال ۱۳۹۵ [[مرکز آمار ایران]]، ۳۷۳٬۴۱۶ نفر بوده است.<ref name="نتایج سرشماری سال ۱۳۹۵">[https://www.amar.org.ir/Portals/0/census/1395/results/population-urban-95.xlsx نتایج سرشماری سال ۱۳۹۵] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190921110045/https://www.amar.org.ir/Portals/0/census/1395/results/population-urban-95.xlsx |date=۲۱ سپتامبر ۲۰۱۹}} وبگاه مرکز آمار ایران</ref> شهر در ارتفاع ۱۱۴۷٬۸ متری از سطح دریا و در میان دره‌های [[زاگرس]] قرار دارد. فاصله خرم‌آباد تا [[تهران]] ۴۹۰ کیلومتر است و به دلیل قرار گرفتن در مسیر تهران - جنوب دارای اهمیت ارتباطی و راهبردی است. [[آزادراه ۵ (ایران)|آزادراه شماره پنج]] ایران از این شهر عبور می‌کند.

در محل کنونی خرم‌آباد از دوره [[ایلام (تمدن)|ایلامیان]] شهری با نام [[خایدالو]] وجود داشته و شهر [[شاپورخواست]] به دستور [[شاپور دوم]] بر خرابه‌های آن و در حدود محل کنونی شهر ساخته شده است. آثار تاریخی به جای مانده نشان می‌دهد خرم‌آباد یکی از شهرهای مهم غرب ایران در [[دوره ساسانیان]] بوده و [[فلک‌الافلاک]] یا دژ شاپورخواست از آثار به جای مانده دوره ساسانیان نماد شهر است. خرم‌آباد همچنین یکی از پایتخت‌های [[هزاراسپیان]] و [[آل حسنویه]] بوده است.{{سخ}}[[جاذبه‌های گردشگری]] تاریخی و طبیعی متعددی در سطح شهر خرم‌آباد وجود دارد که از آن جمله می‌توان به فلک‌الافلاک، [[مناره آجری]]، [[پل شکسته (خرم‌آباد)|پل شاپوری]]، [[گرداب سنگی]]، [[سنگ نبشته خرم‌آباد|سنگ نبشته]]، [[آرامگاه باباطاهر (خرم‌آباد)|آرامگاه باباطاهر]] و [[دریاچه کیو]] اشاره کرد به‌طوری‌که این شهر برای نخستین بار در ایران از سوی دفتر منطقه‌ای سازمان ملل به عنوان یک شهر نمونه گردشگری انتخاب شده است. شهر خرم‌آباد دارای [[اقلیم مدیترانه‌ای|آب و هوایی مدیترانه‌ای]] با میزان بارندگی بسیار به ویژه در فصل‌های بهار و زمستان است و از این روی ششمین مرکز استان پربارش در ایران محسوب می‌شود. شهرداری خرم‌آباد در سال ۱۳۰۶ تأسیس و این شهر پس از جدایی استان لرستان از [[استان خوزستان|خوزستان]] در سال ۱۳۴۶ خورشیدی به عنوان مرکز استان تعیین شد. [[مردم لر]] در این شهر ساکن هستند<ref>{{یادکرد وب|عنوان=خرم‌آباد {{!}} دائرةالمعارف بزرگ اسلامی {{!}} مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی|نشانی=https://www.cgie.org.ir/fa/article/240724/خرم-آباد|وبگاه=www.cgie.org.ir|بازبینی=2023-03-06}}</ref> و به‌طور کلی اهالی خرم‌آباد بخشی از [[مردم فیلی]] به‌شمار می‌آیند. زبان اصلی مردم این شهر [[لری خرم‌آبادی]] است.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=https://khoramabad.farhang.gov.ir/fa/moarefikhoramabad|عنوان=معرفی خرم‌آباد وزارت فرهنگ ارشاد اسلامی|بازبینی=۶ مارس ۲۰۲۳|archive-date=۲۰ آوریل ۲۰۲۱|archive-url=https://web.archive.org/web/20210420200717/https://khoramabad.farhang.gov.ir/fa/moarefikhoramabad|url-status=dead}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=دربارهٔ خرم‌آباد|نشانی=https://sahelabi.com/About/IRAN/KHD/CITY?ID=درباره%20خرم%20آباد|وبگاه=|بازبینی=2023-03-06|کد زبان=fa-IR|نام خانوادگی=www.SahelAbi.com}}</ref>{{سخ}}
وضعیت اشتغال در خرم‌آباد از شرایط چندان مطلوبی برخوردار نیست و نرخ بیکاری در بین سنین ۱۹ تا ۲۴ سال ۳۵/۵ درصد است. [[پتروشیمی خرم‌آباد]] و [[شرکت صدر فولاد]] از جمله مهم‌ترین صنایع فعال در خرم‌آباد هستند.{{سخ}}
این شهر دارای ده بیمارستان، پنج کتابخانهٔ عمومی، دو سینما، دوازده هتل، ده پارک درون‌شهری و شش مرکز آموزش عالی است.

== ریشه نام ==
هرچند خرم‌آباد از دو واژه «خرم» و «آباد» تشکیل شده است و ترکیب آن به معنای جایی بسیار سرسبز و دارای بناهای آباد است. اما این معنا با نام لری آن، یعنی «خورموؤه» (Khormo’ah)، همخوانی ندارد. «خور» به معنای اختصاری خورشید و «موؤه» در گویش لری به معنای «شدن» است و همچنین می‌تواند معنای نشستن یا فرورفتن هم داشته باشد. به خاطر شکل قیفی‌مانند شهر خرم‌آباد که دره‌ای و محصور در میان کوه‌های اطراف است. معنای اصطلاح خورموؤه، «محل فرورفتن خورشید» است؛ یعنی جایی که خورشید در آن فرومی‌رود. اگر مسافر این شهر باشید، در هر طرف از خود شهر یا در فاصله ۵ ت�� ۱۰ کیلومتری از آن، در هنگام غروب آفتاب، می‌توانید این فرورفتن خورشید در آغوش دره را خودتان ببینید.<ref>{{یادکرد خبر|کوشش=Ettelaat International Newspaper|تاریخ=2016-07-20|عنوان=خرّم‌آباد، استراحتگاه خورشید در دره سبز|نشانی=http://www.ettelaat.com/etint/?p=64271|زبان=en-US|تاریخ بازبینی=2018-05-08|archive-date=۸ مه ۲۰۱۸|archive-url=https://web.archive.org/web/20180508185831/http://www.ettelaat.com/etint/?p=64271|url-status=dead}}</ref>

== تاریخچه ==
=== پیش از اسلام ===
==== خایدالو ====
{{اصلی|خایدالو}}
[[پرونده:Falakolaflak (2).jpg|بندانگشتی|300px|[[فلک الافلاک|دژ شاپوری]] هسته شهر امروزی]]
خایدالو یکی از شهرهای مهم [[ایلام (تمدن)|تمدن ایلام]] و نام باستانی شهر خرم‌آباد بوده<ref>{{یادکرد وب| نشانی =https://www.loghatnaameh.org/dehkhodaworddetail-9665eb0c2c0b411ca32d3d3fff048c09-fa.html| عنوان =خایدالو| تاریخ بازدید =۳۰ ژوئیهٔ ۲۰۱۲| نویسنده =| تاریخ =| ناشر =وبگاه لغتنامه دهخدا| زبان =فارسی| نشانی بایگانی =https://www.webcitation.org/69XQRpWHa?url=http://www.loghatnaameh.org/dehkhodaworddetail-9665eb0c2c0b411ca32d3d3fff048c09-fa.html| تاریخ بایگانی =30 ژوئیه 2012}}</ref><ref name=noormags>{{یادکرد وب|نویسنده =نشریه فردوسی|نشانی =http://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/935460  |عنوان =تاریخ تمدن ایلام!! حلقهٔ گم شده تمدن خاورمیانه (۱)| ناشر =پایگاه مجلات تخصصی نور |تاریخ = |تاریخ بازدید =۳ اکتبر ۲۰۱۴}}</ref><ref name=loghatnaameh>{{یادکرد وب| نویسنده = | نشانی = https://www.loghatnaameh.com/dehkhodaworddetail-f5e397944b754445a3a16b73ef60eee6-fa.html| عنوان = عیلام| ناشر = لغتنامه دهخدا| تاریخ = | تاریخ بازدید = ۴ اکتبر ۲۰۱۴| زبان = فارسی| نشانی بایگانی = https://web.archive.org/web/20101020052519/http://www.loghatnaameh.com/dehkhodaworddetail-f5e397944b754445a3a16b73ef60eee6-fa.html| تاریخ بایگانی = 20 اکتبر 2010}}</ref> و گفته می‌شود شهر شاپورخواست به دستور شاپور دوم ساسانی بر خرابه‌های آن ساخته شده است. از شهرهای مهم تمدن ایلام می‌توان به خایدالو، [[ماداکتو]]، [[اهواز]] و [[شوش]] اشاره کرد.<ref name=noormags/><ref name=loghatnaameh/> بسیاری از صاحب‌نظران معتقدند، هسته اولیهٔ شهر کنونی خرم‌آباد، خایدالو بوده و در متون مرتبط با [[آشوریان]] توضیحاتی در خصوص این شهر وجود دارد که با مکان فعلی خرم‌آباد مطابقت بسیاری دارد.<ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://chn.ir/NSite/FullStory/Print/?Id=86812| عنوان = خرم‌آباد، یادگاری از شکوه عیلام| تاریخ بازدید = ۴ اکتبر ۲۰۱۴| نویسنده = | تاریخ = ۲۱ اردیبهشت ۱۳۸۳| ناشر = خبرگزاری میراث فرهنگی| زبان = فارسی| نشانی بایگانی = https://web.archive.org/web/20141006074726/http://chn.ir/NSite/FullStory/Print/?Id=86812| تاریخ بایگانی = 6 اکتبر 2014}}</ref> محتمل است که خرم‌آباد در این دوره پایگاه سیاسی [[پادشاهی سیماشکی]] از سلسله‌های تشکیل‌دهنده حکومت ایلام بوده است.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = http://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/27235/36/text |عنوان =بازتاب نقش جغرافیائی، زیست‌محیطی و اقتصادی در تحولات در تحولات جنوب باختری ایران، صفحه ۳۶ | ناشر =مجله اثر |تاریخ = |تاریخ بازدید = ۱۸ نوامبر ۲۰۱۴}}</ref>

در سال ۶۴۶ [[پیش از میلاد]]، [[آشور بانی‌پال]] پادشاه آشور، تمدن ایلام و شهر خایدالو را تصرف و دولت ایلام را نابود کرد. تمدن دیرینه ایلام و شهر خایدالو، پس از هزاران سال مقاومت در برابر اقوام نیرومندی چون [[سومر]]ی‌ها، [[اکد|اَکَدی‌ها]]، [[تمدن بابل|بابلی‌ها]] و آشوری‌ها از دشمن خود آشور شکست خورد.<ref>{{پک|Vallat|1998|ک=The history of Elam|زبان=en}}</ref>

==== شاپورخواست ====
{{اصلی|شاپورخواست}}
[[پرونده:Sangnebeshteh 03 1.jpg|thumb|300px|شاپورخواست، نوشته شده با[[خط کوفی]] بر روی [[سنگ نبشته خرم‌آباد]]]]
شاپورخواست<ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://www.loghatnaameh.org/dehkhodaworddetail-00373b21181944a89652d6ad245eed03-fa.html| عنوان = شاپورخواست| تاریخ بازدید = ۴ اکتبر ۲۰۱۴| نویسنده = | تاریخ = | ناشر = لغتنامه دهخدا| زبان = فارسی| نشانی بایگانی = https://web.archive.org/web/20141006113111/http://www.loghatnaameh.org/dehkhodaworddetail-00373b21181944a89652d6ad245eed03-fa.html| تاریخ بایگانی = 6 اکتبر 2014}}</ref> یکی از شهرهای [[دوره ساسانی]] است.<ref name=chn>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = http://www.chn.ir/NSite/FullStory/News/?Id=57069&Serv=0&SGr=0|عنوان = پرده از راز شهر ساسانی شاپورخواست برداشته می‌شود|ناشر = خبرگزاری میراث فرهنگی|تاریخ = ۲۳ فروردین ۱۳۸۶|تاریخ بازدید = ۳ اکتبر ۲۰۱۴|نشانی بایگانی = https://archive.today/20141003181856/http://www.chn.ir/NSite/FullStory/News/?Id=57069&Serv=0&SGr=0|تاریخ بایگانی = 3 اکتبر 2014}}</ref> این شهر در مکانی که امروزه خرم‌آباد نام دارد<ref name=chn2>{{یادکرد وب|نویسنده=|نشانی=http://www.chn.ir/NSite/FullStory/News/?Id=92506&Serv=0&SGr=0|عنوان=کشف آثار شهر شاپورخواست در مرکز شهر خرم‌آباد|ناشر=خبرگزاری میراث فرهنگی|تاریخ=|تاریخ بازدید=۳ اکتبر ۲۰۱۴|نشانی بایگانی=https://archive.today/20141003181445/http://www.chn.ir/NSite/FullStory/News/?Id=92506&Serv=0&SGr=0|تاریخ بایگانی=3 اکتبر 2014}}</ref><ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی =http://www.hamshahrionline.ir/details/164289 |عنوان =آشنایی با مناره آجری خرم‌آباد - لرستان |ناشر =وبگاه همشهری آنلاین |تاریخ =۱۲ فروردین ۱۳۹۱ |تاریخ بازدید =۳ اکتبر ۲۰۱۴ |نشانی بایگانی =https://web.archive.org/web/20141006130045/http://www.hamshahrionline.ir/details/164289 |تاریخ بایگانی =۶ اکتبر ۲۰۱۴ |url-status =bot: unknown}}</ref> و به دستور [[شاپور دوم]] بنا شده است.<ref name=Shapur_II>{{یادکرد وب| نشانی =https://www.loghatnaameh.org/dehkhodaworddetail-85ba2c6ffa9d47deaf24a852380d21af-fa.html| عنوان =خرم‌آباد| تاریخ بازدید =۸ اوت ۲۰۱۴| نویسنده =| تاریخ =| ناشر =لغتنامه دهخدا| زبان =فارسی| نشانی بایگانی =https://www.webcitation.org/6Rfwrpyxe?url=https://www.loghatnaameh.org/dehkhodaworddetail-85ba2c6ffa9d47deaf24a852380d21af-fa.html| تاریخ بایگانی =8 اوت 2014}}</ref> شاپورخواست پس از [[حمله مغول به ایران]] به‌طور کامل تخریب شد.<ref name=chn2/>{{سخ}}در زمان حفر پناهگاه در طول [[جنگ ایران و عراق]] در اطراف مناره آجری در میدان شقایق آثاری از این شهر به دست آمد. احتمالاً مهم‌ترین قسمت‌های این شهر در مکان محله قاضی‌آباد فعلی بوده که [[آسیاب آردساز|آسیاب]] و کانال‌های فاضلاب و آب‌رسانی نیز در این حفاری‌ها به دست آمده است. حدود شاپورخواست از شمال تا [[سنگ نبشته خرم‌آباد|سنگ نوشته]] و از شرق کوه مدبه و غرب تا پل شاپوری می‌باشد. براساس متون مورخین اسلامی شاپورخواست یکی از شهرهای مهم این منطقه محسوب می‌شده و در طول این دوران از عمران و آبادانی برخوردار بوده است. دژ شاپورخواست نیز در زمان شاپور ساسانی ساخته شده است.<ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://www.jamejamonline.ir/newstext.aspx?newsnum=100902492464| عنوان = فلک الافلاک، شاهکار معماری| تاریخ بازدید = ۲۹ ژوئیهٔ ۲۰۱۲| نویسنده = | تاریخ = ۶ فروردین ۱۳۸۸| ناشر = جام‌جم آنلاین| زبان = فارسی| نشانی بایگانی = https://www.webcitation.org/69WaVDaYm?url=http://www.jamejamonline.ir/newstext.aspx?newsnum=100902492464| تاریخ بایگانی = 29 ژوئیه 2012}}</ref><ref>{{یادکرد وب| نشانی =http://www.mehrnews.com/fa/newsdetail.aspx?NewsID=1053505| عنوان =قلعه فلک‌الافلاک، سپهری بر فراز آسمان خرم‌آباد| تاریخ بازدید =۲۹ ژوئیهٔ ۲۰۱۲| نویسنده =| تاریخ =| ناشر =خبرگزاری مهر| زبان =فارسی| نشانی بایگانی =https://www.webcitation.org/69Waz6HvY?url=http://www.mehrnews.com/fa/newsdetail.aspx?NewsID=1053505| تاریخ بایگانی =29 ژوئیه 2012}}</ref>{{سخ}}[[فردوسی]] در خصوص پایه‌گذاری شاپورخواست به دستور شاپور دوم که گویا آن زمان بخشی از خوزستان بوده<ref name=Shapur_II/> این چنین می‌گوید:<ref>{{یادکرد وب| نشانی =http://www.nosokhan.com/Library/Topic/0981| عنوان =پادشاهی شاپور ذوالاکتاف| تاریخ بازدید =۸ اوت ۲۰۱۴| نویسنده =| تاریخ =| ناشر =نوسخن| زبان =فارسی| نشانی بایگانی =https://www.webcitation.org/6Rfx49gyQ?url=http://www.nosokhan.com/Library/Topic/0981| تاریخ بایگانی =8 اوت 2014}}</ref>
[[پرونده:Ferdowsi khorramabad.png|بی‌قاب|وسط|فردوسی|400px]]

=== پس از اسلام ===
[[پرونده:Persia1808 khorramabad.jpg|بندانگشتی|275px|موقعیت خرم‌آباد بر روی نقشه ایران، سال {{عدد به فارسی|۱۸۰۸}} میلادی]]

نام شاپورخواست در کتاب‌های قدیمی تا سال ۶۲۲ هجری (اوایل قرن هفتم) قابل رویت است اما پس از قرن هشتم تنها می‌توان نام خرم‌آباد را مشاهده کرد. احتمالاً در اواخر قرن هفتم هجری شهر شاپورخواست به کلی ویران و خالی از سکنه شده و مردم آن به قسمت غربی قلعهٔ فلک الافلاک که از لحاظ داشتن آب فراوان و موقعیت مناسب تر و همچنین امنیت، برتری داشت نقل مکان کردند، در حقیقت فلک الافلاک در این زمان هسته اصلی شهر خرم‌آباد فعلی را تشکیل داد و موجب شکل‌گیری آن در این منطقه شده است. البته به نظر می‌رسد که آب شهر شاپورخواست از طریق نهری که از قسمت شرقی شهر می‌آمده تأمین می‌شده است که شاید خشک شدن این نهر عامل ترک این منطقه شده است. عوامل متعددی دیگری چون موقعیت سیاسی، ارتباطی و جغرافیایی در شکل‌گیری شهر خرم‌آباد دخیل بوده است.<ref>{{پک|خودگو|۱۳۸۳|ک= قلعه فلک‌الافلاک|ص=۲۰|توضیح=}}</ref>

از آثار قدیمی این بخش از شهر می‌توان به قبرستان قدیمی آن اشاره کرد که مقبره زید بن علی در آن واقع شده است که بنابر متون تاریخی زید ابن علی درگزینی در سال ۵۲۷ وزیر [[طغرل دوم سلجوقی]] بوده و در شاپورخواست به دار آویخته شده است. همچنین [[آرامگاه باباطاهر (خرم‌آباد)|آرامگاه باباطاهر]] که برخی آن را مقبره [[باباطاهر|باباطاهر عریان]] ذکر می‌کنند. این قبر براساس شواهد باستان‌شناسی متعلق به دوره [[سلجوقی]] می‌باشد که در دوره‌های بعد مورد مرمت و بازسازی قرار گرفته است. در این دوره قلعه هسته توسعه شهر بوده که براساس ساختار طراحی محدوده شهر از طرف قلعه با محله‌های کوچک و خیابان‌های منحنی شکل در حال توسعه در مسیر شمال غربی بوده است.

[[حمدالله مستوفی]] در سال ۷۴۰ هجری قمری دربارهٔ خرم‌آباد می‌نویسد:{{نقل قول|خرم‌آباد شهری نیک بوده، اکنون خراب است.}}

در دوران حکومت [[آل حسنویه]] خرم‌آباد به عنوان پایتخت این سلسله در نظر گرفته شد و در دوران [[ملوک الطوایفی]] نیز این شهر یکی از پایتخت‌های [[هزاراسپیان]] بود.<ref name=shahrdarikhorramabadir>{{یادکرد وب| نشانی =http://www.khoramabad.ir/HomePage.aspx?TabID=4626&Site=DouranPortal&Lang=fa-IR| عنوان =پیشینه تاریخی شهر| تاریخ بازدید =۲۰ سپتامبر ۲۰۱۴| نویسنده =| تاریخ =| ناشر =وبگاه شهرداری خرم‌آباد| زبان =فارسی| نشانی بایگانی =https://web.archive.org/web/20140922135612/http://www.khoramabad.ir/HomePage.aspx?TabID=4626&Site=DouranPortal&Lang=fa-IR| تاریخ بایگانی =22 سپتامبر 2014}}</ref>

==== پایتخت اتابکان لر ====
[[پرونده:Atabakan lor kochak.png|بندانگشتی|چپ|200px|خرم‌آباد پایتخت اتابکان لر کوچک<ref>{{یادکرد وب|نویسنده =روح‌الله بهرامی|نشانی = http://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/951758/دولت-آل-خورشید-و-خلافت-عباسی-بررسی-مناسبات-سیاسی-اتابکان-لر-کوچک-با-دربار-خلافت-عباسی---565---550-ه-?q=اتابکان%20لر%20کوچک|عنوان =دولت آل خورشید و خلافت عباسی بررسی مناسبات سیاسی اتابکان لر کوچک با دربار خلافت عباسی|ناشر =مجله پژوهش‌های تاریخی|تاریخ = پاییز ۱۳۹۰|تاریخ بازدید = ۱۲ نوامبر ۲۰۱۴}}</ref>]]

[[اتابکان لر کوچک]] سلسله کوچکی از [[اتابکان لرستان]] هستند که در فاصلهٔ سال‌های ۵۸۰ تا ۱۰۰۶ قمری در قسمت‌های شمالی و غربی لرستان ناحیه [[لر کوچک]] حکومت می‌کرده‌اند. امرای این سلسله از اعتاب [[شجاع‌الدین‌خورشید]]، مؤسس سلطنت لر کوچک بوده‌اند و آخرین حاکم لر کوچک به دست [[شاه عباس یکم صفوی]] کشته و سلسله اتابکان لر منقرض گردید.<ref>{{پک|مصاحب|۱۳۸۸|ک=دائرةالمعارف فارسی ۲|ص=۲۴۹۲|توضیح=}}</ref><ref>{{یادکرد وب| نشانی =http://www.artlorestan.ir/Default.aspx?page=16232&section=newlistItem&mid=44948&pid=22684| عنوان =لرستان در دوره اتابکان لر کوچک| تاریخ بازدید =۳۰ ژوئیهٔ ۲۰۱۲| نویسنده =| تاریخ =| ناشر =وبگاه حوزه هنری استان لرستان| زبان =فارسی| نشانی بایگانی =https://web.archive.org/web/20121011070204/http://www.artlorestan.ir/Default.aspx?page=16232&section=newlistItem&mid=44948&pid=22684| تاریخ بایگانی =۱۱ اکتبر ۲۰۱۲| url-status =dead}}</ref>

==== دوره صفویان ====
خرم‌آباد در زمان حکومت [[دودمان صفوی]] و پس از انقراض سلسله اتابکان لر اهمیت خود را حفظ کرد، صفویان در دوره حکومت خود به آبادانی خرم‌آباد اهمیت دادند. از جمله اقدامات مهم می‌توان به احداث پلی مهم در خرم‌آباد اشاره کرد که به نام پل صفوی مشهور است، پل صفوی به شماره ۲۳۵۴ در [[فهرست آثار ملی ایران]] به ثبت رسیده است.<ref>{{یادکرد|نویسنده = |عنوان =ساماندهی و احیای پل گپ (صفوی) خرم‌آباد| ناشر =روزنامه جام جم |صفحه  =۱۵ |تاریخ  =۶ شهریور ۱۳۸۹}}</ref><ref>{{یادکرد وب| نشانی =http://jamejamonline.ir/new/newstext.aspx?newsnum=100888103230| عنوان =ساماندهی و احیای پل گپ (صفوی) خرم‌آباد| تاریخ بازدید =۳۰ ژوئیهٔ ۲۰۱۲| نویسنده =| تاریخ =۱۱ اکتبر ۲۰۱۰| ناشر =جام جم آنلاین| زبان =فارسی| نشانی بایگانی =https://www.webcitation.org/69XQv15Ob?url=http://jamejamonline.ir/new/newstext.aspx?newsnum=100888103230| تاریخ بایگانی =30 ژوئیه 2012}}</ref>
در دوره حکومت صفویان مسجد جامع خرم‌آباد نیز ساخته شد، این مسجد در سال [[۹۷۰ (قمری)|۹۷۰ هجری قمری]] و به دستور [[شاه تهماسب یکم]] ساخته شد و در سال ۱۱۱۰ قمری به دستور [[شاه سلطان حسین]] و در دوره [[کریم خان زند]] مرمت شد. این مسجد جامع پس از سال ۱۳۲۲ به [[حوزه علمیه]] تبدیل شد.<ref>{{یادکرد وب| نشانی =http://www.ichto.ir/Default.aspx?tabid=532| عنوان =معرفی جاذبه تاریخی-فرهنگی (بخش مساجد)| تاریخ بازدید =۲۰ سپتامبر ۲۰۱۴| نویسنده =| تاریخ =۶ شهریور ۱۳۸۷| ناشر =وبگاه میراث فرهنگی| زبان =فارسی| نشانی بایگانی =https://web.archive.org/web/20140811191426/http://www.ichto.ir/Default.aspx?tabid=532#LiveTabsContent13248| تاریخ بایگانی =۱۱ اوت ۲۰۱۴| url-status =bot: unknown}}</ref> در دوران [[دودمان صفوی|صفوی]] خرم‌آباد مرکز حکومتی والی لرستان فیلی شد. پس از این دوره و در اثر حمله سپاه [[عثمانی]] به غرب ایران شهر خرم‌آباد تقریباً ویران شد.

==== دوره قاجار ====
[[پرونده:Luristan(Louristan) in 1831.jpg|بندانگشتی|275px|لرستان در سال {{عدد به فارسی|۱۸۳۱}} میلادی]]
شهر خرم‌آباد در دوره [[قاجار]] به محله‌های اطراف قلعه فلک‌الافلاک محدود بوده است. محله‌هایی مانند پشت بازار، درب دلاکان و درب باباطاهر از جمله معروف‌ترین محلات شهر در زمان قاجار محسوب می‌شدند. بازار اصلی شهر در محله پشت بازار واقع بوده و شهر از لحاظ رشد و رونق در کسب و کار وضعیت نسبتاً خوبی داشته است. این دوره را می‌توان آغاز مهاجرت از شهرهای کوچک استان لرستان و روستاهای اطراف شهر به خرم‌آباد دانست. مهاجرت‌ها علاوه بر بالابردن جمعیت شهر باعث به وجود آمدن محله‌های جدید و توسعه محله‌های قدیمی شد.<ref name=seymare>{{یادکرد وب| نشانی =http://old.seymare.com/?p=593| عنوان =خرم‌آباد در عصر قاجار، بخش ۱| تاریخ بازدید =۳۰ ژوئیهٔ ۲۰۱۲| نویسنده =محمدرضا جایدری| تاریخ =۲۲ آبان ۱۳۸۸| ناشر =وبگاه سیمره| زبان =فارسی| نشانی بایگانی =https://www.webcitation.org/69XR8iIaa?url=http://www.seymare.com/?p=593| تاریخ بایگانی =30 ژوئیه 2012}}</ref><ref name=seymar>{{یادکرد وب| نشانی =http://old.seymare.com/?p=613| عنوان =خرم‌آباد در عصر قاجار، بخش ۲| تاریخ بازدید =۳۰ ژوئیهٔ ۲۰۱۲| نویسنده =محمدرضا جایدری| تاریخ =۲۲ آبان ۱۳۸۸| ناشر =وبگاه سیمره| زبان =فارسی| نشانی بایگانی =https://www.webcitation.org/69XREP4r6?url=http://www.seymare.com/?p=613| تاریخ بایگانی =30 ژوئیه 2012}}</ref> بارون دوید یکی از مأموران [[روسیه|روسیه تزاری]] که در سال ۱۸۴۵ میلادی از خرم‌آباد دیدار کرده، شهر را دارای ۴ مسجد، ۸ گرمابه و ۱ محله یهودی‌نشین توصیف کرده است.<ref name=shahrdarikhorramabadir/><ref>{{پک|کاظمی|۱۳۷۶|ک=مشاهیر لر|ص=۹۶}}</ref>

[[هنری راولینسون]] شرق‌شناس بریتانیایی در سال ۱۸۳۶ میلادی در سفری به منطقه لرستان شهر خرم‌آباد را محلی بی‌نظیر توصیف می‌کند. راولینسون موقعیت جغرافیایی خرم‌آباد را این‌گونه شرح می‌دهد که یک رشته کوه از شرق به غرب دور تا دور جلگه را فرا گرفته، در یک نقطه این رشته کوه دارای بریدگی است که رودخانه‌ای از میان آن می‌گذرد. وی همچنین در خصوص خرم‌آباد دوره قاجار می‌گوید، این شهر در ضلع شمال غربی قلعه قرار گرفته و جمعیت آن به صورت تقریبی هزار خانواده است.<ref name=Rawlinson>{{یادکرد وب| نشانی = http://anthropology.ir/node/12752| عنوان = سفرنامه راولینسون| تاریخ بازدید = ۴ سپتامبر ۲۰۱۴| نویسنده = عباس بزرگمهر| تاریخ = ۱۵ اسفند ۱۳۹۰| ناشر = انسان‌شناسی و فرهنگ| زبان = فارسی| نشانی بایگانی = https://www.webcitation.org/6SKqlcBpJ?url=http://anthropology.ir/node/12752| تاریخ بایگانی = 4 سپتامبر 2014}}</ref> از دیگر نکاتی که راولینسون به آن اشاره می‌کند وجود یک مناره آجری به سبک دوره سلجوقی با سنگ نوشته‌ای موجود در پای آن است. نوشتار روی این سنگ نشان می‌دهد که مربوط به [[شجاع‌الدین خورشید]] [[اتابک لر کوچک]] است. راولینسون همچنین تأیید می‌کند که شاپورخواست نام باستانی شهر خرم‌آباد بوده و در خصوص موقعیت شهر بر روی نقشه‌های باستانی چنین می‌گوید:<ref name=Rawlinson/> {{نقل قول|مسیر ما از دزفول تا خرم‌آباد به طرف شمال بود با ۳ یا ۴ درجه انحراف به شرق، در حالی که من قبلاً آن را از روی نقشه ۲۲ درجه از شمال به طرف غرب محاسبه کرده بودم. نتیجه‌گیری من این است که محل خرم‌آباد بر تمام نقشه‌هایی که تاکنون به چاپ رسیده اشتباه درج گردیده است و متأسفم که در توقف کوتاه خود نتوانستم موقعیت دقیق آن را از روی ستاره‌ها معلوم کنم.}}

==== دوره پهلوی ====
[[پرونده:Pahlavi Building in Khorramabad 2014.jpg|بندانگشتی|275px|ساختمان‌های اطراف فلک‌الافلاک، بنا شده در دوره پهلوی<ref>{{پک|قاسمی|۱۳۷۵|ک=خاطرات زندانیان فلک‌الافلاک|ص=۸|توضیح=}}</ref>]]
[[پرونده:Capital punishment Khorramabad.JPG|بندانگشتی|250px| اعدام سران عشایر در خرم‌آباد، هم‌زمان با آغاز حکومت [[رضاشاه پهلوی]]]]
شهرداری خرم‌آباد در زمستان ۱۳۰۵ و هم‌زمان با ورود نیروهای نظامی به شهر و شکست عشایر تشکیل شد و نخستین انجمن شهر نیز در سال ۱۳۰۶ متشکل از ۷ نفر تشکیل شد.<ref name=seymar/><ref>{{پک|قاسمی|۱۳۷۸|ک=خرم‌آبادشناسی|ص=۷۴|توضیح=}}</ref> ساختمان میرمِلاث در سال ۱۳۱۴ و به منظور استقرار شهرداری خرم‌آباد ساخته شد. این ساختمان در شمال شهر و در دامنه‌ای با شیب نسبتاً زیاد ساخته شد، دلیل نامگذاری آن به کارگیری نقاشی‌های بدست آمده از غاری در نزدیکی خرم‌آباد با همین نام بود. ساختمان میرملاث پس از جابجایی شهرداری خرم‌آباد به ساختمان دیگری، به وزارت فرهنگ پهلوی تحویل شد و پس از مرمت، [[نگارخانه]]‌ای در آن برپا شد. این ساختمان در سال ۱۳۸۰ در [[فهرست آثار ملی ایران]] به ثبت رسید.<ref>{{یادکرد وب| نشانی =http://www.aftab.ir/lifestyle/view/147406| عنوان =میرملاث، اولین بلدیه خرم‌آباد| تاریخ بازدید =۳۰ ژوئیهٔ ۲۰۱۲| نویسنده =| تاریخ =۸ اسفند ۱۳۸۸| ناشر =وبگاه آفتاب| زبان =فارسی| نشانی بایگانی =https://www.webcitation.org/69XRNV1KZ?url=http://www.aftabir.com/lifestyle/view/147406/میرملاث-اولین-بلدیه-خرم-آباد| تاریخ بایگانی =30 ژوئیه 2012}}</ref>

در دوران [[دودمان پهلوی|پهلوی]] ساختمان‌هایی جهت اصطبل و سربازخانه و ستاد لشکر ۵ ارتش در محدوده حصار ۱۲ برجی و قلعه فلک‌الافلاک احداث گردید که دو ساختمان از مجموعه ساختمان‌های مذکور در محوطه سپاه باقی مانده است و ساختمان دیگر که معروف به ساختمان اصطبل بود در سال ۱۳۷۸ توسط [[سپاه پاسداران]] تخریب گردید.<ref>{{پک|قاسمی|۱۳۷۵|ک=خاطرات زندانیان فلک‌الافلاک|ص=۸|توضیح=}}</ref>

;شورش لرستان
{{اصلی|تاریخ لرستان}}
در دوران نخست‌وزیری [[رضاشاه|رضاخان سردارسپه]] خرم‌آباد نقش پررنگی در شورش علیه نیروهای حکومتی داشت. دلیل این شورش دستگیری عده‌ای از عشایر به جرم راهزنی بود. پس از دستگیری عده‌ای اعلام [[عفو عمومی]] شد و هنگامی که آنان سلاح خود را تحویل دادند، برخی سران عشایر دستگیر و اعدام شدند. این رویداد باعث شورش در لرستان شد. شدیدترین درگیری میان شورشیان و نیروهای حکومت مرکزی در تنگه‌ای به نام زاهدشیر در دوازده کیلومتری شمال خرم‌آباد صورت گرفت. پس از یک سلسله درگیری گسترده در تاریخ ۲۲ آذر ۱۳۰۲ خرم‌آباد به دست نیروهای حکومت پهلوی تصرف شد. شکست شورشیان با تبلیغات گسترده در سطح کشور توأم شد.<ref>{{پک|ستوده|۱۳۹۱|ک=شورش لرستان|ص=۱۱۰|توضیح=}}</ref> سرکوب شورشیان توسط [[احمد امیراحمدی|سپهبد احمد امیراحمدی]] مورد تقدیر سردارسپه قرار گرفت. اقدام حکومت مرکزی در نقض عفو عمومی و اعدام سران عشایر باعث شورش مجدد در منطقه لرستان شد. این شورش با محاصره خرم‌آباد در بهار ۱۳۰۳ آغاز شد. با آغاز فصل بهار و بازگشت ایل‌های لر از شمال [[خوزستان]] به مرکز لرستان، درگیری مسلحانه با نیروهای حکومت مرکزی از سر گرفته شد. در این سال [[محمد شاه‌بختی|سپهبد محمد شاه‌بختی]] فرماندهی تیپ پیاده لشکر غرب را بر عهده داشت. علی‌رغم اینکه احمدی خواهان سرکوب بیشتر شورشیان بود، شاه‌بختی در پی دفاع از مواضع نیروهای حکومتی بود.<ref>{{پک|ستوده|۱۳۹۱|ک=شورش لرستان|ص=۱۱۰|توضیح=}}</ref>

سرانجام در ۹ اردیبهشت همان سال در حالی که امیراحمدی فرماندهی را بر عهده داشت و پس از یک رشته درگیری میان شورشیان و نیروهای حکومت مرکزی در ۱۵ خرداد ۱۳۰۳ بار دیگر خرم‌آباد توسط نیروهای دولتی بازپس گرفته‌شد. امیراحمدی پس از پیروزی در پی سرکوب بیشتر شورشیان بود اما سردارسپه در تاریخ ۱۹ مرداد همان سال با ارسال تلگرافی دستور اعلام عفو عمومی را صادر کرد.<ref>{{پک|ستوده|۱۳۹۱|ک=شورش لرستان|ص=۱۱۰|توضیح=}}</ref>

;فعالیت‌های سیاسی

از احزاب فعال در خرم‌آباد هم‌زمان با حکومت پهلوی می‌توان به فعالیت حزب توده ایران، کمیته محلی شهرستان خرم‌آباد اشاره کرد. پس از حدود یکسال فعالیت این حزب در خرم‌آباد با دستور فرمانده لشکر لرستان فعالیت این کمیته غیرقانونی اعلام شد. در جریان وقایع بهمن ۱۳۲۷ و تیراندازی به [[محمدرضا پهلوی]] برخی اعضای کمیته توده خرم‌آباد نیز دستگیر شدند. پس از این رویداد تمامی فعالیت‌های حزب توده و کمیته خرم‌آباد به صورت مخفی ادامه پیدا کرد.<ref>{{پک|قاسمی|۱۳۷۸|ک=خرم‌آبادشناسی|ص=۲۰|توضیح=}}</ref> حزب توده در خرم‌آباد بین سال‌های ۱۳۳۱ و ۱۳۳۲ حدود ۱٬۰۰۰ عضو داشت.<ref>{{پک|قاسمی|۱۳۷۸|ک=خرم‌آبادشناسی|ص=۲۴|توضیح=}}</ref> از نشریه‌های آزاد چاپ شده در این دوره می‌توان به نشریه لرستان آینده اشاره کرد که این نشریه نیز زیر نظر اعضای حزب توده خرم‌آباد اداره می‌شد.<ref>{{پک|قاسمی|۱۳۷۸|ک=خرم‌آبادشناسی|ص=۲۵|توضیح=}}</ref> در ۱۵ بهمن ۱۳۳۰ برخی اعضای حزب توده خرم‌آباد با تجمع در [[سبزه‌میدان (خرم‌آباد)|سبزه میدان]] به سمت پادگان ارتش در اطراف قلعه فلک‌الافلاک به راه افتادند. این تجمع باعث تیراندازی دژبانان ارتش به سوی مردم و زخمی شدن چندین تن شد. پس از آن چندتن از اعضای ارشد کمیته خرم‌آباد را در دادگاهی نظامی در کرمانشاه محاکمه کردند.<ref>{{پک|قاسمی|۱۳۷۸|ک=خرم‌آبادشناسی|ص=۲۶|توضیح=}}</ref>

==== دوره جمهوری اسلامی ====
[[پرونده:Khorramabad aerial bombardment 01.jpg|بندانگشتی|275px|خودرویی که بر اثر بمباران هوایی در میدان شقایق منهدم شده است]]
;جنگ ایران و عراق
طی دوره هشت ساله [[جنگ ایران و عراق]]، استان لرستان به دلیل همسایگی با سه استان مرزی در غرب و جنوب غربی ایران از نظر [[سوق‌الجیشی]] دارای اهمیت بود. خرم‌آباد نیز به دلیل قرارگیری در مسیر شمال به جنوب و موقعیت راهبردی بارها مورد حملات هوایی و موشکی از سوی ارتش عراق گرفت. نخستین حمله هوایی به شهر خرم‌آباد در تاریخ ۲۳ تیرماه ۱۳۶۱ صورت گرفت،<ref name=staffsbasij>{{یادکرد وب| نشانی =http://staffsbasij.sbu.ac.ir/images/سال_شمارجنگ.doc| عنوان =سال شمار ۸ سال جنگ تحمیلی از سال ۱۳۵۹ تا سال ۱۳۶۷| تاریخ بازدید =۵ سپتامبر ۲۰۱۴| نویسنده =| تاریخ =| ناشر =وبگاه بسیج دانشگاه شهید بهشتی| زبان =فارسی| نشانی بایگانی =https://www.webcitation.org/6SMpvUtEp?url=http://staffsbasij.sbu.ac.ir/images/سال_شمارجنگ.doc| تاریخ بایگانی =5 سپتامبر 2014}}</ref> در پی این حمله هوایی که مناطق مسکونی شهر را هدف قرار داد ۳۶ نفر کشته و ۳۰۰ نفر زخمی شدند.<ref name=staffsbasij/> در مجموع شهر خرم‌آباد ۱۴۰ بار مورد حمله هوایی و موشکی قرار گرفته و ۲۳۵۴ نفر در اثر این حملات کشته و زخمی شدند.<ref name=ensanii>{{یادکرد وب| نشانی =http://www.ensani.ir/fa/content/68944/default.aspx| عنوان =تاریخچه حملات هوایی و تجاوز رژیم بعث به مناطق مسکونی ایران/۴۷۷۰ پرواز سیاه بر شهرهای سپید| تاریخ بازدید =۵ سپتامبر ۲۰۱۴| نویسنده =اصغر فتاحی| تاریخ =| ناشر =پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی| زبان =فارسی| نشانی بایگانی =https://www.webcitation.org/6SMqAjhwQ?url=http://www.ensani.ir/fa/content/68944/default.aspx| تاریخ بایگانی =5 سپتامبر 2014}}</ref> خرم‌آباد پس از شهرهای آبادان، اهواز، دزفول و ایلام پنجمین شهر ایران با بیشترین دفعات بمباران است.<ref name=ensanii/> برخی برآوردها حاکی از آن است که لرستان از نظر حجم مالی، دومین استان خسارت دیده در طول جنگ ایران و عراق بوده است.<ref>{{یادکرد وب| نشانی =http://safireaflak.ir/fa/news/25024/| عنوان =لرستان، فراموش خانه بزرگان/نسیم امید در دیار لرستان خواهد وزید؟| تاریخ بازدید =۵ سپتامبر ۲۰۱۴| نویسنده =| تاریخ =| ناشر =سفیر افلاک| زبان =فارسی| نشانی بایگانی =https://www.webcitation.org/6SMqTAjWt?url=http://safireaflak.ir/fa/news/25024/| تاریخ بایگانی =5 سپتامبر 2014}}</ref>
;تظاهرات
{{اصلی|تظاهرات خرم‌آباد (شهریور ۱۳۷۹)}}
تظاهرات خرم‌آباد اشاره به رویدادهای پیرامون هفتمین اجلاس [[دفتر تحکیم وحدت]] در خرم‌آباد دارد. در مرداد ماه سال ۱۳۷۹ مسئولین دفتر تحکیم وحدت از استانداری لرستان درخواست مجوز جهت برگزاری هفتمین جلسه این سازمان دانشجویی را کردند.<ref>{{یادکرد وب| نشانی =http://www.radiofarda.com/content/article/1124687.html| عنوان =دادگاه خرم‌آباد به ناآرامیهای سال گذشته دانشجویان رسیدگی کرد| تاریخ بازدید =۵ اوت ۲۰۱۴| نویسنده =سیاوش اردلان| تاریخ =۲۵ اسفند ۱۳۷۹| ناشر =وبگاه رادیو فردا| زبان =فارسی| نشانی بایگانی =https://www.webcitation.org/6Rb54lN66?url=http://www.radiofarda.com/content/article/1124687.html| تاریخ بایگانی =5 اوت 2014}}</ref> پس از موافقت مسئولین وقت استانداری لرستان این جلسه در تاریخ چهارشنبه دوم شهریور ۱۳۷۹ و با پیام [[محمد خاتمی]] رئیس‌جمهور پیشین ایران در خرم‌آباد آغاز شد.<ref name=rja>{{یادکرد وب| نشانی =http://www.rajanews.com/detail.asp?id=50298| عنوان =بازخوانی فتنه کوی دانشگاه و غائله خرم‌آباد| تاریخ بازدید =۵ اوت ۲۰۱۴| نویسنده =| تاریخ =| ناشر =رجانیوز| زبان =فارسی| نشانی بایگانی =https://www.webcitation.org/6Rb5LKPHB?url=http://www.rajanews.com/detail.asp?id=50298| تاریخ بایگانی =5 اوت 2014}}</ref> پس از آغاز اجلاس عده‌ای [[لباس شخصی]] با تظاهرات و ایجاد تنش سعی در برهم زدن اجلاس را داشتند. این تنش‌ها تا روز سوم برگزاری اجلاس ادامه داشت و در این بین از سخنرانی برخی سخنرانان مدعو ممانعت به عمل آمد. با ادامه تنش از سوی افراد لباس شخصی حزب مشارکت خرم‌آباد در تاریخ پنجم شهریور ۱۳۷۹ با صدور بیانیه‌ای از هواداران خود درخواست کرد تا در حمایت از دفتر تحکیم وحدت تجمع کنند. این تجمع در نهایت باعث درگیری میان لباس شخصی‌ها و نیروهای امنیتی و هواداران دفتر تحکیم وحدت شد.<ref name=rja/>

== جغرافیا ==
=== اقلیم ===
{{multiple image
| align     = left
| direction = horizontal
| header    = نقشه‌های اقلیمی و بارشی ایران
| width     =
| image1    = Iran precipitation.png
| alt1      =
| caption1  = [[میزان بارش مراکز استان‌های ایران|شهر خرم‌آباد ششمین مرکز استان پر بارش در ایران است.]]<ref name=chaharmahalmet/>
| width1  = ۱۲۳
| image2    = Iran-climate-map.svg
| alt2      =
| width2  = ۱۴۱
| caption2  = شهر خرم‌آباد در اقلیم [[اقلیم مدیترانه‌ای|مدیترانه‌ای]] قرار گرفته است.
}}

خرم‌آباد مرکز [[شهرستان خرم‌آباد]] و استان لرستان است. این شهرستان از شمال به [[شهرستان سلسله]]، از شمال شرق به [[شهرستان بروجرد]]، از شرق به شهرستان‌های [[شهرستان دورود|دورود]] و [[شهرستان الیگودرز|الیگودرز]]، از جنوب به [[شهرستان اندیمشک]] و از غرب و جنوب غرب به شهرستان‌های [[شهرستان دوره|دوره]] و [[شهرستان پل‌دختر|پلدختر]] محدود می‌شود. خرم‌آباد در مختصات ۳۳٫۴۸ شمالی و ۴۸٫۳۵ درجه شرقی و در ارتفاع ۱۱۴۷٬۸ متری<ref name=chaharmahalmet>{{یادکرد وب| نشانی =http://chaharmahalmet.ir/stat/archive/iran/lor/KHORAMAB/5.asp| عنوان =اطلاعات جغرافیای خرم‌آباد| تاریخ بازدید =۵ اوت ۲۰۱۴| نویسنده =| تاریخ =| ناشر =واحد آمار و اطلاعات اداره کل هواشناسی استان چهارمحال و بختیاری| زبان =| نشانی بایگانی =https://www.webcitation.org/6RbFTZotS?url=http://chaharmahalmet.ir/stat/archive/iran/lor/KHORAMAB/5.asp| تاریخ بایگانی =5 اوت 2014}}</ref><ref>{{یادکرد وب |نویسنده= |نشانی=http://www.irimo.ir/farsi/current/index.asp?station=40782 |عنوان=وضعیت هوای خرم‌آباد |ناشر=سازمان هواشناسی |تاریخ= |تاریخ بازدید=۵ فروردین ۱۳۹۱ |پیوند بایگانی=https://www.webcitation.org/6RzS6LIkm?url=http://www.irimo.ir/ |تاریخ بایگانی=21 اوت 2014}}</ref> از [[سطح دریا]] قرار دارد. این شهر دارای [[آب‌وهوا|آب و هوایی مدیترانه‌ای]] معتدل و نیمه مرطوب است، و دارای میزان بارندگی بسیار، خصوصاً در بهار می‌باشد. وجود منابع آب‌های زیرزمینی و [[چشمه]]‌های درون شهر از نکات قابل توجه در جغرافیای شهر خرم‌آباد است.<ref>{{یادکرد وب| نشانی =http://www.mehrnews.com/detail/News/1563231| عنوان =پیش به سوی طبیعت بهشت وار لرستان/ تورهای رایگان برقرار شد| تاریخ بازدید =۸ اوت ۲۰۱۴| نویسنده =| تاریخ =۳ فروردین ۱۳۹۱| ناشر =خبرگزاری مهر| زبان =فارسی| نشانی بایگانی =https://www.webcitation.org/6RfxGN8tH?url=http://www.mehrnews.com/detail/News/1563231| تاریخ بایگانی =8 اوت 2014}}</ref>
{{-}}
<div class="center">
{{Klimatabelle
| TABELLE =
| DIAGRAMM TEMPERATUR =
| DIAGRAMM NIEDERSCHLAG =
| DIAGRAMM NIEDERSCHLAG HÖHE = ۱۰۰
| QUELLE =سرویس اطلاعاتی آب و هوای جهان<ref>{{یادکرد وب| نشانی =http://www.climate-charts.com/Locations/i/IR40782.php| عنوان =KhorramAbad, Iran| تاریخ بازدید =۸ اوت ۲۰۱۴| نویسنده =| تاریخ =| ناشر =Climate, Global Warming, and Daylight Charts and Data| زبان =انگلیسی| نشانی بایگانی =https://www.webcitation.org/6Rfxislic?url=http://www.climate-charts.com/Locations/i/IR40782.php| تاریخ بایگانی =8 اوت 2014}}</ref>
| Ort =آب و هوای خرم‌آباد
<!-- durchschnittliche Höchsttemperatur für den jeweiligen Monat in °C -->

| hmjan = ۱۰٫۹
| hmfeb = ۱۳٫۳
| hmmär = ۱۷٫۵
| hmapr = ۲۲٫۶
| hmmai = ۲۸٫۹
| hmjun = ۳۶٫۰
| hmjul = ۳۹٫۵
| hmaug = ۳۹٫۱
| hmsep = ۳۵٫۰
| hmokt = ۲۷٫۷
| hmnov = ۱۹٫۷
| hmdez = ۱۳٫۱

<!-- durchschnittliche Niedrigsttemperatur für den jeweiligen Monat in °C -->

<!-- durchschnittliche Niedrigsttemperatur für den jeweiligen Monat in °C -->

| lmjan = ۰٫۱
| lmfeb = ۱٫۴
| lmmär = ۴٫۶
| lmapr = ۸٫۳
| lmmai = ۱۱٫۹
| lmjun = ۱۵٫۴
| lmjul = ۱۹٫۵
| lmaug = ۱۸٫۷
| lmsep = ۱۴٫۱
| lmokt = ۱۰٫۰
| lmnov = ۵٫۵
| lmdez = ۱٫۸

<!-- durchschnittliche Temperatur für den jeweiligen Monat in °C -->

<!-- durchschnittliche Temperatur für den jeweiligen Monat in °C -->

| avjan =۵٫۰
| avfeb =۷٫۱
| avmär =۱۱٫۰
| avapr =۱۵٫۷
| avmai =۲۱٫۲
| avjun =۲۷٫۰
| avjul =۳۰٫۸
| avaug =۲۹٫۸
| avsep =۲۵٫۳
| avokt =۱۹٫۱
| avnov =۱۲٫۳
| avdez =۶٫۹

<!-- durchschnittliche Niederschlagsmenge für den jeweiligen Monat in mm -->

<!-- durchschnittliche Niederschlagsmenge für den jeweiligen Monat in mm -->

| nbjan = ۸۶٫۰
| nbfeb = ۷۳٫۱
| nbmär = ۸۲٫۵
| nbapr = ۷۱٫۶
| nbmai = ۳۶٫۵
| nbjun = ۰٫۳
| nbjul = ۰٫۱
| nbaug = ۰٫۲
| nbsep = ۱٫۲
| nbokt = ۲۳٫۵
| nbnov = ۵۴٫۳
| nbdez = ۸۳٫۶

<!-- durchschnittliche Regentage für den jeweiligen Monat in d -->

<!-- durchschnittliche Regentage für den jeweiligen Monat in d -->

| rdjan =۱۱٫۴
| rdfeb =۱۰٫۴
| rdmär =۱۲٫۷
| rdapr =۱۰٫۹
| rdmai =۶٫۱
| rdjun =۰٫۸
| rdjul =۰٫۶
| rdaug =۰٫۴
| rdsep =۰٫۵
| rdokt =۴٫۴
| rdnov =۸٫۲
| rddez =۱۰٫۲

<!-- durchschnittliche Luftfeuchtigkeit für den jeweiligen Monat in % -->

<!-- durchschnittliche Luftfeuchtigkeit für den jeweiligen Monat in % -->

| lfjan =۶۹٫۰
| lffeb =۶۴٫۰
| lfmär =۵۸٫۰
| lfapr =۵۴٫۰
| lfmai =۴۳٫۰
| lfjun =۲۸٫۰
| lfjul =۲۴٫۰
| lfaug =۲۵٫۰
| lfsep =۲۸٫۰
| lfokt =۳۹٫۰
| lfnov =۵۵٫۰
| lfdez =۶۶٫۰}}
</div>

=== تقسیمات کشوری ===
[[پرونده:Sixth province of Iran.PNG|بندانگشتی|180px|[[استان ششم]]]]
طبق قانون تقسیمات کشوری مصوب سال ۱۶ آبان ۱۳۱۶ ایران به شش استان تقسیم می‌شد که خرم‌آباد در [[استان غرب]] قرار داشت. چندی بعد در تاریخ ۳ بهمن همان سال تعداد استان‌ها از شش به ده استان تغییر یافت. طبق این تغییرات که تا سال ۱۳۲۷ پایدار بود، خرم‌آباد بخشی از [[استان ششم]] بود. در سال ۱۳۴۴ و طبق تقسیمات تازه، خرم‌آباد بخشی از [[استان خوزستان]] به‌شمار می‌رفت که لرستان و خرم‌آباد به عنوان فرمانداری کل اداره می‌شد<ref>{{یادکرد دانشنامه |نام خانوادگی=امیراحمدیان|نام=بهرام|مقاله=تقسیمات کشوری |دانشنامه=[[دانشنامه جهان اسلام]] | پیوند مقاله =http://www.encyclopaediaislamica.com/madkhal2.php?sid=3749|ویراستاران=|ناشر=|سال=|زبان=fa| پیوند بایگانی =http://archive.isjexk | تاریخ بایگانی = ۲۸ ژوئیه ۲۰۱۲}}</ref> پس از آن استان لرستان کنونی از استان خوزستان جدا شده و خرم‌آباد به عنوان مرکز این استان تعیین شد.
{{-}}
;موقعیت جغرافیایی
{{موقعیت جغرافیایی
| مرکز = خرم‌آباد
| شمال = [[بروجرد]]
| شمال شرقی = [[اراک]]
| شرق =[[الیگودرز]]
| جنوب شرقی = [[اصفهان]]
| جنوب =[[اندیمشک]]
| جنوب غربی = [[پل دختر]]
| غرب = [[ایلام]]
| شمال غربی = [[کرمانشاه]]
| تصویر =
}}

== موقعیت طبیعی ==
;جنگل‌ها
{{نوشتار اصلی|جنگل‌های زاگرس}}
[[پرونده:منطقه نوژیان.jpg|بندانگشتی|270px|[[جنگل‌های ایران|جنگل‌های بلوط]]، منطقه نوژیان، در فاصله ۳۰ کیلومتری جنوب شرق شهر خرم‌آباد<ref>{{یادکرد وب| نشانی =http://mardomsalari.com/template1/News.aspx?NID=145824|عنوان = نوژیان، آبشاری مرتفع در دل جنگل‌های بلوط لرستان | تاریخ بازدید =۱۸ اکتبر ۲۰۱۴| نویسنده =| تاریخ =| ناشر =وبگاه روزنامه مردم سالاری| زبان = فارسی| نشانی بایگانی =http://archive.ishelio| تاریخ بایگانی =۱۸ اکتبر ۲۰۱۴}}</ref>]]
شهرستان خرم‌آباد دارای بیش از ۵۰۰ هزار هکتار مرتع است که بیش از ۴۰۰ هزار هکتار از این مراتع از مراتع جنگلی است.<ref>{{یادکرد وب| نشانی =http://farsnews.com/newstext.php?nn=13930409000789| عنوان =احتمال بروز آتش‌سوزی در ۴۰۰ هزار هکتار از مراتع جنگلی خرم‌آباد| تاریخ بازدید =۸ اوت ۲۰۱۴| نویسنده =| تاریخ =۳ فروردین ۱۳۹۱| ناشر =خبرگزاری فارس| زبان =فارسی| نشانی بایگانی =https://www.webcitation.org/6RfxUivqh?url=http://farsnews.com/newstext.php?nn=13930409000789| تاریخ بایگانی =8 اوت 2014}}</ref> حدود ۱ میلیون و ۲۰۰ هزار هکتار از مساحت استان لرستان پوشیده از [[جنگل]] است که این جنگل‌های حوزه رویشی زاگرس از با ارزش‌ترین ذخایر جنگلی جهان است. مهم‌ترین گونه گیاهی در جنگل‌های لرستان [[بلوط]] است که این درختان نقش فوق‌العاده اکولوژیستی دارند و منابع مهمی برای حفظ آب و خاک محسوب می‌شوند. جنگل‌های لرستان از سال {{عدد به فارسی|۱۳۸۸}} دچار بیماری و خسارت شده‌اند که بخشی از این بیماری متوجه عوامل انسانی و بخشی نیز به دلیل عوامل بیولوژیکی است و تاکنون تحقیقاتی در این زمینه انجام نشده است.<ref>{{یادکرد وب| نشانی =http://www.bornanews.ir/Pages/News-206338.aspx| عنوان =۱٫۲ میلیون هکتار از جنگل‌های زاگرس به لرستان اختصاص دارد| تاریخ بازدید ={{عدد به فارسی|28}} ژوئیه ۲۰۱۴| نویسنده =| تاریخ =| ناشر =خبرگزاری برنا| زبان =فارسی| نشانی بایگانی =https://web.archive.org/web/20140728174455/http://www.bornanews.ir/Pages/News-206338.aspx| تاریخ بایگانی =28 ژوئیه 2014}}</ref> [[تغییر اقلیم]] و وجود پدیده [[گرد و غبار]]، افزایش درجه حرارت، تغییر بارش‌ها از برف به باران و عدم تعادل در پراکنش بارندگی‌ها موجب تشدید خشکسالی و نابودی بلوط لرستان شده است. {{عدد به فارسی|۷۰}} درصد علل بیماری این درختان، [[خشکسالی]] تشخیص داده شده است.<ref>{{یادکرد وب| نشانی =http://www.jamejamonline.ir/NewsPreview/1444990401781769822| عنوان =نابودی {{عدد به فارسی|561}} هزار هکتار از جنگل‌های بلوط لرستان| تاریخ بازدید ={{عدد به فارسی|28}} ژوئیه ۲۰۱۴| نویسنده =| تاریخ =| ناشر =مؤسسه فرهنگی مطبوعاتی جام جم| زبان =فارسی| نشانی بایگانی =https://web.archive.org/web/20140728175657/http://www.jamejamonline.ir/NewsPreview/1444990401781769822| تاریخ بایگانی =28 ژوئیه 2014}}</ref>

;رودخانه
{{اصلی|خرم‌رود (خرم‌آباد)}}
رودخانه درون‌شهری خرم‌آباد به نام [[خرم‌رود (خرم‌آباد)|خرم‌رود]] از به هم پیوستن دو رود دیگر در مرکز شهر به وجود آمده است. یک رود از سمت شرق به شهر وارد شده و رود دیگر از سمت شمال به شهر وارد می‌شود و در نزدیکی پل صفوی در مرکز خرم‌آباد به هم می‌پیوندند و خرم‌رود را تشکیل می‌دهند. نام قدیمی این رودخانه گلال بوده و در زبان لری به معنی رودخانه است. از سال ۱۳۸۷، [[شهرداری خرم‌آباد]] در حال ساماندهی و لایروبی این رودخانه است اما همچنان وضعیت آن مطلوب نیست.<ref>{{یادکرد وب| نشانی =http://www.mehrnews.com/fa/NewsDetail.aspx?NewsID=1357306| عنوان =مرثیه‌ای بر رودخانه خاموش خرم‌آباد. بازی کودکان در ازدحام زباله!| تاریخ بازدید =۳۰ ژوئیهٔ ۲۰۱۲| نویسنده =| تاریخ =۲۱ تیر ۱۳۹۰| ناشر =خبرگزاری مهر| زبان =فارسی| نشانی بایگانی =https://www.webcitation.org/69XRiy4B3?url=http://www.mehrnews.com/fa/NewsDetail.aspx?NewsID=1357306| تاریخ بایگانی =30 ژوئیه 2012}}</ref>

;کوه‌ها
خرم‌آباد یک شهر کوهستانی است و در میان یک دره شکل گرفته است. اطراف خرم‌آباد را کوه‌هایی با شرایط تقریباً یکسان مسدود کرده است و تنها نقطه جنوبی شهر در دشتی به نام کُرِّگاه شرقی قرار گرفته است. این شهر از شمال به [[مخمل‌کوه]]، از غرب به [[سفیدکوه (خرم‌آباد)|سفیدکوه]] و از شرق به [[کوه مدبه]] محدود می‌شود. هم‌اکنون طرحی در حال اجرا بر روی کوه مدبه در شرق خرم‌آباد است که شامل ایجاد مسیر دسترسی آسفالت، فضای سبز، هتل و باغ‌وحش می‌باشد.<ref>{{یادکرد وب| نشانی =http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13910426000261| عنوان =همکاری یونسکو در ۱۴ معصوم خرم‌آباد یک دروغ بزرگ است| تاریخ بازدید =۲۰ سپتامبر ۲۰۱۴| نویسنده =محمود کوماس جودکی| تاریخ =۲۶ تیر ۱۳۹۱| ناشر =خبرگزاری فارس| زبان =فارسی| نشانی بایگانی =https://web.archive.org/web/20140814002909/http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13910426000261| تاریخ بایگانی =۱۴ اوت ۲۰۱۴| url-status =bot: unknown}}</ref>

{{سراسرنما|Khorramabad pan 2014 night.jpg|1200px|[[سراسرنما]]ی خرم‌آباد از فراز کوه مدبه ([[بام لرستان]])}}

== مردم‌شناسی ==
{{جمعیت تاریخی|۱۳۳۵|۳۸۶۷۶|۱۳۴۵|۵۹۵۷۸|۱۳۵۵|۱۰۴۹۱۲|۱۳۶۵|۲۰۸۲۱۲|۱۳۷۰|۲۴۹۲۵۸|۱۳۷۵|۲۷۲۸۱۵|۱۳۸۵|۳۲۸۵۴۴|۱۳۹۰|۳۴۸۲۱۶|۱۳۹۵|۳۷۳۴۱۶|align=left}}
جمعیت شهر خرم‌آباد طبق سرشماری سال ۱۳۹۵ مرکز آمار ایران برابر با ۳۷۳٬۴۱۶<ref>{{پک|قاسمی|۱۳۷۵|ک= تاریخ خرم‌آباد|ص=۲۱۱|توضیح=}}</ref><ref name=amar/><ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://worldweather.wmo.int/en/city.html?cityId=1453| عنوان = Weather Information for khoramabad| تاریخ بازدید = ۲۰ سپتامبر ۲۰۱۴| نویسنده = | تاریخ = | ناشر = world weather information service| زبان = انگلیسی| نشانی بایگانی = https://web.archive.org/web/20141006082445/http://worldweather.wmo.int/en/city.html?cityId=1453| تاریخ بایگانی = ۶ اکتبر ۲۰۱۴| url-status = bot: unknown}}</ref> جمعیت شهرستان خرم‌آباد برابر با ۵۰۶٬۴۷۱ نفر<ref>{{پک|قاسمی|۱۳۷۵|ک= تاریخ خرم‌آباد|ص=۲۱۱|توضیح=}}</ref><ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=https://www.amar.org.ir/Portals/0/census/1395/results/abadi/CN95_HouseholdPopulationVillage_15_r.xlsx |عنوان=جمعیت به تفکیک تقسیمات کشوری سال ۱۳۹۵ | ناشر =مرکز آمار ایران |تاریخ =۱۳۹۵ |تاریخ بازبینی=۱۴۰۱-۱۲-۰۵}}</ref> نفر و مساحت شهر ۶٬۲۳۳ متر مربع است. اهالی خرم‌آباد بخشی از [[مردم لر]] به‌شمار می‌آیند. خرم‌آباد بزرگ‌ترین شهر با جمعیت قوم [[مردم لر|لر]] ایران است.<ref>{{یادکرد وب| نشانی =http://yaftenews.ir/notes/cultural/4567-alexa-google-yahoo2159.html| عنوان =حرکت‌های رو به جلوی فرهنگی در خرم‌آباد| تاریخ بازدید =۴ اکتبر ۲۰۱۴| نویسنده =نازنین مهدوی| تاریخ =۲۷ خرداد ۱۳۹۳| ناشر =پایگاه خبری یافته| زبان =فارسی| نشانی بایگانی =https://web.archive.org/web/20141006192737/http://yaftenews.ir/notes/cultural/4567-alexa-google-yahoo2159.html| تاریخ بایگانی =۶ اکتبر ۲۰۱۴| url-status =bot: unknown}}</ref>

;رشد جمعیت
نرخ رشد جمعیت شهر در سال‌های ۱۳۳۵ تا ۱۳۴۵ خورشیدی ۴٫۴ درصد و به جمعیت شهر ۲۰۹۰۲ نفر افزوده شد طی سال‌های ۱۳۴۵ تا ۱۳۵۵، تعداد ۴۵۳۳۴ نفر به جمعیت شهر اضافه شد و در سال ۱۳۵۵ جمعیت شهر به ۱۰۴۹۱۲ نفر رسید. در این دوره جمعیت خرم‌آباد دارای رشد متوسطی برابر ۸٫۵ درصد بوده است. در سال ۱۳۶۵ جمعیت شهر بالغ بر ۲۱۳۹۶۰ نفر بود.<ref name=hmtp>{{یادکرد وب| نشانی =http://humanitiesportal.com/FA/ArticleView.html?ArticleID=320041&SubjectID=347| عنوان =روند تحولات جمعیت و آینده نگری آن در شهر خرم‌آباد| تاریخ بازدید =۱۹ آوریل ۲۰۱۴| نویسنده =مجتبی قدیری معصوم| تاریخ =۵ مرداد ۱۳۸۵| ناشر =پرتال علوم انسانی و اسلامی| زبان =فارسی| نشانی بایگانی =https://www.webcitation.org/6OxOqoPBf?url=http://humanitiesportal.com/FA/ArticleView.html?ArticleID=320041| تاریخ بایگانی =19 آوریل 2014}}</ref> رشد جمعیت در شهر خرم‌آباد به عوامل متعددی وابسته بوده که مهم‌ترین آن‌ها مهاجرت و رشد طبیعی است. آمارها نشان می‌دهد که جمعیتی در حدود ۲۲۸۱۰ میان سال‌های ۱۳۶۵ تا ۱۳۷۵ خورشیدی به این شهر مهاجرت و در آن ساکن شده‌اند که ۴۶٫۵ درصد آنان از سایر استان‌ها، ۲۸٫۶ درصد از شهرستان‌های دیگر استان لرستان و ۲۳٫۷ درصد از آبادی‌های شهرستان وارد شهر شده‌اند. این روند مهاجرت در سال‌های اخیر شتاب بیشتری گرفته است و این مهاجرت دلایل مختلفی دارد که از آن جمله می‌توان به وجود مراکز اقتصادی، سیاسی، نظامی در خرم‌آباد و وضعیت نامطلوب امکانات در سایر مناطق شهری و روستایی شهرستان اشاره کرد.<ref name=hmtp/> یکی دیگر از عوامل رشد جمعیت قرارگیری روستاهای اطراف در محدودهٔ شهر است. خرم‌آباد در مسیر توسعه فیزیکی، روستاهای متعددی را در خود جذب کرده به گونه‌ای که اکنون بخشی از شهر محسوب می‌شوند. روستاهای پشته سپهوند و پشته حسین‌آباد از [[دهستان کرگاه شرقی]] در سال ۱۳۵۵ به خرم‌آباد پیوستند. این روند با پیوستن اسبستان، دره گرم و فلک‌الدین به محدودهٔ قانونی شهر ادامه یافت. روستای مذکور در هنگام الحاق حدود ۱۴۹۴۶ نفر به جمعیت شهر افزوده‌اند که هم‌اکنون با توجه به توسعه این محله‌ها جمعیت بیشتری را در خود جای داده‌اند.<ref name=hmtp/>

جمعیت شهر خرم‌آباد در [[سرشماری عمومی نفوس و مسکن ایران|سرشماری‌ها]] از سال ۱۳۳۵ به بعد به صورت زیر بوده است.<ref name="رئیس‌دانا ۱">رئیس‌دانا، فریبرز، ''بررسی‌های کاربردی توسعه و اقتصاد ایران''، جلد دوم، تهران: چشمه، چاپ اول: ۱۳۸۰؛ صص ۷۴۹–۷۴۸.</ref><ref name="بولتن‌نیوز ۱">[https://www.bultannews.com/fa/news/151258/شهرهای-ایران-هر-کدام-چقدر-جمعیت-دارند بولتن‌نیوز: ''شهرهای ایران هر کدام چقدر جمعیت دارند؟''، نوشته‌شده در ۲۷ خرداد ۱۳۹۲؛] بازدید در ۲۰ خرداد ۱۳۹۹.</ref>
[[پرونده:تغیرات جمعیت شهر خرم آباد.png|بندانگشتی|چپ|تغییرات جمعیت خرم‌آباد بین سال‌های ۱۳۳۵ تا ۱۳۹۵<ref name="جمعیت شهر خرم‌آباد">{{یادکرد وب|نشانی =http://humanitiesportal.com/FA/ArticleView.html?ArticleID=320041&SubjectID=347|عنوان =تغییرات جمعیت شهر خرم‌آباد|تاریخ بازدید =۸ اوت ۲۰۱۴|نویسنده =|تاریخ =|ناشر =پرتال علوم انسانی و اسلامی|زبان =فارسی|نشانی بایگانی =https://web.archive.org/web/20140902171241/http://humanitiesportal.com/FA/ArticleView.html?ArticleID=320041&SubjectID=347|تاریخ بایگانی =۲ سپتامبر ۲۰۱۴|url-status =dead}}</ref>]]
{|class="wikitable" style="text-align:center"
|-
!سال سرشماری!!جمعیت!!رتبه در کشور
|-
!۱۳۳۵
|۳۸٬۶۷۶
|۲۳
|-
!۱۳۴۵
|۵۹٬۵۷۸
|۲۰
|-
!۱۳۵۵
|۱۰۴٬۹۱۲
|۱۹
|-
!۱۳۶۵
|۲۰۸٬۲۱۲
|۲۰
|-
!۱۳۷۰
|۲۴۹٬۲۵۸
|۲۱
|-
!۱۳۷۵
|۲۷۲٬۸۱۵
|۲۱
|-
!۱۳۸۵
|۳۲۸٬۵۴۴
|۲۲
|-
!۱۳۹۰
|۳۴۸٬۲۱۶
|۲۳
|-
!۱۳۹۵
|۳۷۳٬۴۱۶
|۲۳
|-
|}
{{پاک‌کن}}

{{هرم جمعیتی
|width=50%
|maxvalue=۲۳۷۸۲
|bg=rgb(100%,100%,100%)
|border=0
|عنوان='''هرم جمعیتی خرم‌آباد در سال ۱۳۹۵'''<ref name="سازمان آمار (جمعیت به تفکیک سن)">{{یادکرد وب
|نشانی=https://www.amar.org.ir/Portals/0/census/1395/results/population-urban-95.xlsx
|عنوان=نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن ۱۳۹۵ به تفکیک سن
|تاریخ بازدید=۲۲ دسامبر ۲۰۲۰
|ناشر=درگاه ملی آمار ایران
|زبان=فارسی
| پیوند بایگانی = https://web.archive.org/web/20190921110045/https://www.amar.org.ir/Portals/0/census/1395/results/population-urban-95.xlsx | تاریخ بایگانی = ۲۱ سپتامبر ۲۰۱۹}}</ref>

|barcolor=rgb(۱۰۰٪،۱۰۰٪،۱۰۰٪)
|۶۵+ |۹۳۳۱|۹۶۴۹
|۶۰–۶۴ |۵۶۹۱|۵۷۰۸
|۵۵–۵۹ |۸۵۱۴|۷۸۲۷
|۵۰–۵۴ |۸۹۱۰|۸۶۹۹
|۴۵–۴۹ |۱۱۹۸۸|۱۲۲۰۱
|۴۰–۴۴ |۱۳۷۵۸|۱۴۲۸۰
|۳۵–۳۹ |۱۶۳۱۰|۱۷۴۰۴
|۳۰–۳۴ |۲۰۵۲۸|۲۱۴۹۱
|۲۵–۲۹ |۱۹۹۶۴|۲۰۹۸۵
|۲۰–۲۴ |۱۵۴۵۰|۱۵۶۰۰
|۱۵–۱۹ |۱۲۱۹۰|۱۲۰۱۳
|۱۰–۱۴ |۱۲۸۳۰|۱۲۲۱۴
|۵–۹ |۱۴۵۶۲|۱۳۷۸۵
|۰–۴ |۱۶۴۵۵|۱۵۰۷۹
}}
{{پاک‌کن}}

=== مردم و زبان ===
[[پرونده:Lurish Language Map.png|بندانگشتی|چپ|نقشه جغرافیایی پراکندگی مردمان [[مردم لر|لر]] در منطقه ]]
ساکنان خرم‌آباد را می‌توان به‌طور کلی بخشی از [[مردم فیلی|مردم فِیلی]] به‌شمار آورد. فیلی‌ها خود بخشی از [[مردم لر]] به شمار می‌آیند<ref>{{پک|Oberling|1999|ک=FEYLĪ|زبان=en}}</ref><ref>{{پک|Towfīq|1987|ک=AŠĀYER|زبان=en}}</ref><ref>{{یادکرد وب| نشانی =http://faylee.org/?article=455| عنوان =مظلومیة الکورد الفیلیین عبر التاریخ ومحنة الانتماء الوطنی والقومی| تاریخ بازدید =۸ اوت ۲۰۱۴| نویسنده =طه نعمت| تاریخ =| ناشر =وبگاه فیلی| زبان =عربی| نشانی بایگانی =https://www.webcitation.org/6RfySlWQR?url=http://faylee.org/?article=455| تاریخ بایگانی =8 اوت 2014}}</ref> [[علی‌اکبر دهخدا]] و [[دانشنامه ایرانیکا]] نیز مردم خرم‌آباد را بخشی از طوایف فیلی معرفی می‌کنند.<ref>{{پک|Towfīq|1987|ک=AŠĀYER|زبان=en}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = http://www.iranicaonline.org/articles/feyli--2/ | عنوان =فیلی| ناشر =[[دانشنامه ایرانیکا]]| تاریخ =۱۵ دسامبر ۱۹۹۹| تاریخ بازدید =۱۸ فوریه ۲۰۱۷}}</ref><ref>{{یادکرد وب| نشانی =https://www.loghatnaameh.org/dehkhodaworddetail-b18e3c7d0cbf485baae237933cdff07c-fa.html| عنوان =لرفیلی| تاریخ بازدید =۸ اوت ۲۰۱۴| نویسنده =| تاریخ =| ناشر =لغتنامه دهخدا| زبان =فارسی| نشانی بایگانی =https://www.webcitation.org/6Rfybiyij?url=http://www.loghatnaameh.org/dehkhodaworddetail-b18e3c7d0cbf485baae237933cdff07c-fa.html| تاریخ بایگانی =8 اوت 2014}}</ref> عمده جمعیت خرم‌آباد از مردمان [[مردم لر|لر]] هستند‌؛ که آنان را لرزبانان و طو��یف [[مردم لک|لک]]<nowiki/>زبان تشکیل داده اند.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده = علیرضا بنی جانی|نشانی =https://cgie.org.ir/fa/publication/entryview/40630|عنوان =خرم‌آباد | ناشر = [[دائرةالمعارف بزرگ اسلامی]]|تاریخ =|تاریخ بازدید =}}</ref> برخی ایل‌های ساکن خرم‌آباد مانند [[باجلان|باجلوندها]]<ref>{{یادکرد کتاب | نام خانوادگی =قایم مقامی | نام =جهانگیر | پیوند نویسنده = | عنوان =جغرافیای بلاد و نواحی، عشایر خوزستان (قبائل سگوند) | ترجمه = | جلد =۷ | سال =اسفند ۱۳۲۳ | ناشر =ماهنامه یادگار |مکان = | شابک = | صفحه = ۱۸–۲۴| پیوند =http://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/284614| تاریخ بازبینی =۲۶ آوریل ۲۰۱۴}}</ref><ref name=baharvand>{{یادکرد کتاب | نام خانوادگی =راولینسون | نام =هنری لرزیک | پیوند نویسنده = | عنوان =سفرنامه راولینسون: گذر از زهاب به خوزستان | ترجمه =سکندر امان‌اللهی بهاروند | جلد = | سال =۱۳۶۲ | ناشر =ترجم |مکان =تهران | شابک = | صفحه =۱۵۲ | پیوند = | تاریخ بازبینی =}}</ref> و [[ایل بیرانوند|بیرانوندها]]<ref name=baharvand/> از [[کردستان]] به لرستان آمده‌اند.<ref name=baharvand/><ref>{{یادکرد وب| نشانی =https://www.loghatnaameh.org/dehkhodaworddetail-46225372b3884b4ca6112e3dbde8e7a7-fa.html| عنوان =باجلان| تاریخ بازدید =۵ اکتبر ۲۰۱۴| نویسنده =| تاریخ =| ناشر =لغتنامه دهخدا| زبان =فارسی| نشانی بایگانی =https://web.archive.org/web/20141006131025/https://www.loghatnaameh.org/dehkhodaworddetail-46225372b3884b4ca6112e3dbde8e7a7-fa.html| تاریخ بایگانی =6 اکتبر 2014}}</ref><ref>{{یادکرد وب| نشانی =https://www.loghatnaameh.org/dehkhodaworddetail-3a40dfdb35d14919a1efa5e04c853cab-fa.html| عنوان =بیرانوند| تاریخ بازدید =۵ اکتبر ۲۰۱۴| نویسنده =| تاریخ =| ناشر =لغتنامه دهخدا| زبان =فارسی| نشانی بایگانی =https://web.archive.org/web/20141024140832/http://www.loghatnaameh.org/dehkhodaworddetail-3a40dfdb35d14919a1efa5e04c853cab-fa.html| تاریخ بایگانی =24 اکتبر 2014}}</ref>

=== گویش خرم‌آبادی ===
{{اصلی|لری خرم‌آبادی}}
لری خرم‌آبادی گویش اصلی ساکنان خرم‌آباد و یکی از گویش‌های اصلی [[زبان لری]] است<ref name=ethnologue>{{یادکرد وب| نشانی =http://www.ethnologue.com/show_language.asp?code=lrc| عنوان =Luri, Northern| تاریخ بازدید =۵ اکتبر ۲۰۱۴| نویسنده =| تاریخ =| ناشر =Ethnologue, Languages Of the World| زبان =انگلیسی| نشانی بایگانی =https://www.webcitation.org/6Rfym5Us9?url=http://www.ethnologue.com/language/lrc| تاریخ بایگانی =8 اوت 2014}}</ref><ref>{{یادکرد وب| نشانی =http://www.jstor.org/stable/25188361| عنوان =Update On Luri:How Many Languges?| تاریخ بازدید =۸ اوت ۲۰۱۴| نویسنده =Erik John Anonby| تاریخ =| ناشر =JSTOR: Journal of Royal Asiatic Society, Third Series, Vol. 13, No. 2, '''PP. 171-197'''| زبان =انگلیسی| نشانی بایگانی =https://web.archive.org/web/20180916235148/https://www.jstor.org/stable/25188361| تاریخ بایگانی =۱۶ سپتامبر ۲۰۱۸| url-status =dead}}</ref> خرم‌آباد یکی از مراکز مهم گویشوران ''لری شمالی'' است.<ref>{{پک|Anonby|2012|ک=LORI LANGUAGE ii. Sociolinguistic Status of Lori|زبان=en}}</ref> این گویش نزدیکترین گویش زبان لری به [[زبان کردی]] است<ref>{{پک|Anonby|2012|ک=LORI LANGUAGE ii. Sociolinguistic Status of Lori|زبان=en}}</ref> و با [[لکی]] و [[کردی جنوبی]] به عنوان همسایگان قدیمی در عین تفاوت دارای قرابتهای زبانی بسیاری است.<ref name=ethnologue/> ۷۸ درصد واژگان میان لری خرم‌آبادی و لکی مشترک هستند.<ref name=ethnologue/>

=== اقلیت‌های مذهبی ===
;یهودیان
ورود [[یهودی]]ان به خرم‌آباد به سال ۸۰۰ هجری قمری بازمی‌گردد. قبل از سال ۱۲۸۸ جمعیت خرم‌آباد ۱۵ هزار نفر و [[خانه]]‌های مهم این شهر هفتاد و دو عدد بوده که از این تعداد ۳۰ دستگاه از عمارت‌های مهم به یهودیان این شهر اختصاص داشته است. در دهه ۱۳۰۰ جمعیت یهودیان کاهش یافت در این دوره تقریباً تعداد یهودیان هزار نفر گفته شده است. تا قبل از خلع سلاح لرستان به دست [[حاجی‌علی رزم‌آرا|علی رزم آرا]]، شهر خرم‌آباد دارای دو محله بزرگ به نام‌های، پشت بازار و درب دلاکان بود، یهودیان خرم‌آباد در محله درب دلاکان و در کوچه‌ای که به کوچه یهودیان شهرت داشته ساکن بوده‌اند. مشاغل عمده یهودیان در خرم‌آباد، [[بزازی]]، [[باغبانی|باغداری]]، [[زرگری]] و [[پزشکی|طبابت]] بوده است.
[[گورستان]] یهودیان خرم‌آباد در منطقه‌ای به نام گورجیدو (گورستان جهودان) در کنار [[حوض موسی]] قرار داشته است، این گورستان امروز به محله‌ای مسکونی به نام [[کوی فلسطین]] تبدیل شده است. گویش یهودیان خرم‌آباد، [[لری خرم‌آبادی|گویش لری خرم‌آبادی]] بوده است. یهودیان در خرم‌آباد دارای چندین [[کنیسه]]، [[مدرسه]] و یک [[حمام|حمام عمومی]] مستقل بوده‌اند.<ref name=iranjewish>{{یادکرد وب| نشانی =http://www.iranjewish.com/worldyahood/iranjewish/Essay53.htm| عنوان =یهودیان خرم‌آباد| تاریخ بازدید =۳۰ ژوئیهٔ ۲۰۱۲| نویسنده =ایرج کاظمی| تاریخ =مرداد ۱۳۸۰| ناشر =انجمن کلیمیان تهران| زبان =فارسی| نشانی بایگانی =https://www.webcitation.org/69XS1R2K0?url=http://www.iranjewish.com/worldyahood/iranjewish/Essay53.htm| تاریخ بایگانی =30 ژوئیه 2012}}</ref>

محله یهودی‌های خرم‌آباد بین خیابان فردوسی و حافظ در غرب شهر بوده است. [[ژاک دو مورگان]] حدود صدسال پیش جمعیت یهودیان را ۳۰ درصد کل جمعیت شهر می‌داند.<ref>{{پک|کاظمی|۱۳۷۶|ک=مشاهیر لر|ص=۹۶}}</ref> [[مدرسه آلیانس خرم‌آباد|مدرسه آلیانس]] که در ایران فعالیت می‌کرد و متعلق به فرانسوی‌ها بود نیز شعبه‌ای در محله یهودیان خرم‌آباد داشت.<ref>{{پک|کاظمی|۱۳۷۶|ک=مشاهیر لر|ص=۹۶}}</ref>

;دراویش گنابادی
از دیگر اقلیت‌های مذهبی در خرم‌آباد می‌توان به [[سلسله نعمت‌اللهی|دراویش سلسلهٔ شاه نعمت‌اللهی]] اشاره کرد.<ref>{{یادکرد وب| نشانی =http://www.rahesabz.net/story/41351| عنوان =نگرانی از رشد ادیان و فرق مذهبی درنقاط مختلف کشور| تاریخ بازدید =۱۷ سپتامبر ۲۰۱۴| نویسنده =| تاریخ =۲۷ مرداد ۱۳۹۰| ناشر =وبگاه جرس| زبان =فارسی| نشانی بایگانی =https://web.archive.org/web/20150924122026/http://www.rahesabz.net/story/41351| تاریخ بایگانی =24 سپتامبر 2015}}</ref> برخی پیروان این اقلیت مذهبی در خرم‌آباد به علت درویش بودن از کار خود برکنار شده‌اند.<ref>{{یادکرد وب| نشانی =http://www.rahesabz.net/story/35180| عنوان =اخراج استاد حقوق بشر خرم‌آباد به دلیل درویشی و وکالت دراویش گنابادی| تاریخ بازدید =۱۷ سپتامبر ۲۰۱۴| نویسنده =| تاریخ =۱۷ فروردین ۱۳۹۰| ناشر =وبگاه جرس| زبان =فارسی| نشانی بایگانی =https://web.archive.org/web/20150924120025/http://www.rahesabz.net/story/35180| تاریخ بایگانی =24 سپتامبر 2015}}</ref> در مرداد ماه سال ۱۳۹۰ نیز اعلامیه‌هایی ضد دراویش گنابادی در سطح شهر خرم‌آباد توسط نیروهای [[بسیج]] منتشر شد.<ref>{{یادکرد وب| نشانی =http://www.majzooban.org/fa/exclusive/exclusive-contents/4455-f3c4-“-نادان-های--نامقدس”-علیه--دراویش-.html| عنوان =نادان‌های نامقدس علیه دراویش| تاریخ بازدید =۳ سپتامبر ۲۰۱۴| نویسنده =| تاریخ =۵ آبان ۱۳۹۰| ناشر =وبگاه مجذوبان نور| زبان =فارسی| نشانی بایگانی =https://www.webcitation.org/6SJCKMJNb?url=http://www.majzooban.org/fa/exclusive/exclusive-contents/4455-f3c4-“-نادان-های--نامقدس”-علیه--دراویش-.html| تاریخ بایگانی =3 سپتامبر 2014}}</ref>

== اقتصاد ==
اقتصاد خرم‌آباد بیشتر بر پایهٔ کشاورزی، دامداری، باغداری، صنایع دستی و تا حدودی صنایع کارخانه‌ای استوار است.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده = علیرضا بنی جانی|نشانی =https://cgie.org.ir/fa/publication/entryview/40630|عنوان =خرم‌آباد | ناشر = [[دائرةالمعارف بزرگ اسلامی]]|تاریخ =|تاریخ بازدید =}}</ref> پیش از انقلاب ۱۳۵۷، شهر خرم‌آباد روند رو به رشدی را طی می‌کرد و در خصوص اشتغال، ایجاد فرصت شغلی و کارگاه‌های فعال در شرایط خوبی قرار داشت به نحوی که کارخانه‌های نیرپارس که در سال ۱۳۶۵ به ماشین‌سازی لرستان تغییر نام داد،<ref>{{یادکرد وب| نشانی =http://tadbirco.org/web/guest/42| عنوان =ماشین‌سازی لرستان| تاریخ بازدید =۳۰ ژوئیهٔ ۲۰۱۲| نویسنده =| تاریخ =| ناشر =وبگاه شرکت توسعه سرمایه‌گذاری امیرمنصور آریا| زبان =فارسی| نشانی بایگانی =https://www.webcitation.org/69XuBQ0nt?url=http://tadbirco.org/web/guest/42| تاریخ بایگانی =30 ژوئیه 2012}}</ref> کارخانه پارسیلون، کارخانه صنایع چرم و پوست وابسته به [[کفش ملی]]،<ref name=iran-tejarat>{{یادکرد وب| نشانی = http://iran-tejarat.com/news/cat11/news20476.html| عنوان = کارخانه‌های مصادره شده از زبان مدیران انقلابی. کفش ملی ۱۱ هزار کارگر داشت| تاریخ بازدید = ۳۰ ژوئیهٔ ۲۰۱۲| نویسنده = | تاریخ = ۱ دی ۱۳۸۷| ناشر = ایران تجارت| زبان = فارسی| نشانی بایگانی = https://www.webcitation.org/69ZDYUeib?url=http://iran-tejarat.com/news/cat11/news20476.html| تاریخ بایگانی = 31 ژوئیه 2012}}</ref> شرکت کشت و صنعت خرم‌آباد و شرکت ژنراتورسازی ایران از جمله [[کارخانه]]‌های فعال در خرم‌آباد بودند.

=== واحدهای صنعتی ===
پس از انقلاب ۱۳۵۷ و خصوصاً پس از اتمام [[جنگ ایران و عراق]] وعده ساخت چند کارخانه بزرگ در [[شهر]] خرم‌آباد از سوی [[دولت]]‌های مختلف [[حکومت جمهوری اسلامی ایران|حکومت جمهوری اسلامی]] داده شده است که از آن جمله می‌توان به ساخت کارخانه سیمان، ساخت نیروگاه و ساخت مجتمع ۵۰۰ هزار تنی نورد اشاره کرد.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده= |نشانی=http://www.ebtekarnews.com/ebtekar/news.aspx?nid=47640 |عنوان=کارخانه سیمان و نیروگاه خرم‌آباد، بودن یا نبودن |ناشر=وبگاه روزنامه ابتکار |تاریخ=۱۴ اردیبهشت ۱۳۸۸ |تاریخ بازدید=۵ فروردین ۱۳۹۱ |پیوند بایگانی=https://www.webcitation.org/68O0ccam8?url=http://www.ebtekarnews.com/ebtekar/news.aspx?nid=47640 |تاریخ بایگانی=13 ژوئن 2012}}</ref><ref>{{یادکرد وب |نویسنده= |نشانی=http://www.jamejamonline.ir/newstext.aspx?newsnum=100891877863 |عنوان=احداث کارخانه ۵۰۰ هزار تنی نورد در خرم‌آباد |ناشر=وبگاه روزنامه جام جم |تاریخ=۳ آذر ۱۳۸۹ |تاریخ بازدید=۵ فروردین ۱۳۹۱ |پیوند بایگانی=https://www.webcitation.org/68O0d25lC?url=http://www.jamejamonline.ir/newstext.aspx?newsnum=100891877863 |تاریخ بایگانی=13 ژوئن 2012}}</ref> از صنایع فعال شهر می‌توان به [[شرکت صدر فولاد]]<ref>{{یادکرد وب |نویسنده= |نشانی=http://lorestan.isna.ir/default.aspx?NSID=5&SSLID=46&NID=37799 |عنوان=راه‌اندازی خط ذوب‌آهن استان در سال‌جاری |ناشر=ایسنا |تاریخ= |تاریخ بازدید=۲۶ فروردین ۱۳۹۲ |پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20140520005238/http://lorestan.isna.ir/default.aspx?NSID=5&SSLID=46&NID=37799 |تاریخ بایگانی=۲۰ مه ۲۰۱۴ |url-status=dead}}</ref> اشاره کرد.

;پتروشیمی
[[پرونده:پتروشیمی لرستان.jpg|250px|بندانگشتی|چپ|پتروشیمی خرم‌آباد]]
{{اصلی|پتروشیمی خرم‌آباد}}
پتروشیمی خرم‌آباد در سال ۱۳۸۶ توسط [[شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران]] و با همکاری کنسرسیوم ایتالیایی تکنی مونت و نارگان بنیان‌گذاری شد.<ref name=bpc>{{یادکرد وب |نویسنده= |نشانی=http://www.bpc.co.ir/far/lorestan.htm |عنوان=شرکت پتروشیمی لرستان (سهامی خاص) |ناشر=وبگاه شرکت سهامی پتروشیمی باختر |تاریخ= |تاریخ بازدید=۵ اوت ۲۰۱۴ |پیوند بایگانی=https://www.webcitation.org/6RbHqUcCg?url=http://www.bpc.co.ir/far/lorestan.htm |تاریخ بایگانی=5 اوت 2014}}</ref> این پتروشیمی بخشی از [[خط لوله اتیلن غرب]] است. بزرگی این پتروشیمی ۱۳۰ هکتار است و مالکیت این مجتمع به‌طور کامل متعلق به [[شرکت پتروشیمی باختر]] است.<ref name=bpc/> [[حسن روحانی]] رئیس‌جمهور وقت ایران در خرداد ۱۳۹۳ و پس از بازدید از پتروشیمی خرم‌آباد وعده ساخت یک شهرک صنایع پایین دستی را در کنار این مجتمع داد.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده= |نشانی=http://dolat.ir/NSite/FullStory/News/?Serv=0&Id=243743 |عنوان=شهرک صنایع پایین دستی پتروشیمی در خرم‌آباد احداث خواهد شد |ناشر=پایگاه اطلاع‌رسانی دولت |تاریخ=۲۸ خرداد ۱۳۹۳ |تاریخ بازدید=۲۰ ژوئن ۲۰۱۴ |پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20140621102434/http://dolat.ir/NSite/FullStory/News/?Serv=0&Id=243743 |تاریخ بایگانی=۲۱ ژوئن ۲۰۱۴ |url-status=dead}}</ref> واحد [[کاتالیست]] مجتمع پتروشیمی خرم‌آباد در مرداد ماه سال ۱۳۹۹ از طریق ویدئو کنفرانس توسط [[حسن روحانی]] رئیس‌جمهور وقت ایران افتتاح شد. این نخستین واحد ساخت کاتالیست در ایران است و سالانه ۱۰۰ تن از این فرآورده را تولید خواهد کرد.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|نشانی=https://www.irna.ir/news/83898945/بهره-برداری-واحد-کاتالیست-پتروشیمی-خرم-آباد-تدبیری-برای-اشتغالزایی|عنوان=بهره‌برداری واحد کاتالیست پتروشیمی خرم‌آباد تدبیری برای اشتغالزایی لرستان|ناشر=[[ایرنا]]|تاریخ=۱۶ مرداد ۱۳۹۹|تاریخ بازدید=۱۴ اوت ۲۰۲۰|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20210927122010/https://www.irna.ir/news/83898945/%D8%A8%D9%87%D8%B1%D9%87-%D8%A8%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D9%88%D8%A7%D8%AD%D8%AF-%DA%A9%D8%A7%D8%AA%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%AA-%D9%BE%D8%AA%D8%B1%D9%88%D8%B4%DB%8C%D9%85%DB%8C-%D8%AE%D8%B1%D9%85-%D8%A2%D8%A8%D8%A7%D8%AF-%D8%AA%D8%AF%D8%A8%DB%8C%D8%B1%DB%8C-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%D8%B4%D8%AA%D8%BA%D8%A7%D9%84%D8%B2%D8%A7%DB%8C%DB%8C|تاریخ بایگانی=۲۷ سپتامبر ۲۰۲۱|url-status=bot: unknown}}</ref>

;نیروگاه سیکل ترکیبی
{{اصلی|نیروگاه سیکل ترکیبی خرم‌آباد}}
نیروگاه سیکل ترکیبی خرم‌آباد که عملیات ساخت آن از سال ۱۳۸۴ آغاز شد و<ref name=nirogah>{{یادکرد وب|نویسنده=|نشانی=http://www.mehrnews.com/detail/News/2277241|عنوان=بلاتکلیفی ۷ ساله نیروگاه خرم‌آباد/ استاندار لرستان: این پروژه طی ۱۵ روز باید تعیین تکلیف شود|ناشر=خبرگزاری مهر|تاریخ=۳ اردیبهشت ۱۳۹۳|تاریخ بازدید=۲۸ سپتامبر ۲۰۱۴|پیوند بایگانی=https://archive.today/20201222103607/https://www.mehrnews.com/news/2277241/بلاتکلیفی-7-ساله-نیروگاه-خرم-آباد-استاندار-لرستان-این-پروژه|تاریخ بایگانی=۲۲ دسامبر ۲۰۲۰|url-status=live}}</ref> یکی از [[فهرست نیروگاه‌های ایران|نیروگاه‌های ایران]] از نوع [[سیکل ترکیبی]] است. مالکیت این نیروگاه به‌طور مشترک متعلق به [[بنیاد مستضعفان انقلاب اسلامی|بنیاد مستضعفان]]<ref name=nirogahfars>{{یادکرد وب|نویسنده =|نشانی =https://www.farsnews.ir/lorestan/news/13990308000087/نیروگاه-سیکل-ترکیبی-خرم‌آباد-افتتاح-شد|عنوان =نیروگاه سیکل ترکیبی خرم‌آباد افتتاح شد|ناشر =[[خبرگزاری فارس]]|تاریخ =۸ خرداد ۱۳۹۹|تاریخ بازدید =۲۲ دسامبر ۲۰۲۰|پیوند بایگانی =https://archive.today/20201222104323/https://www.farsnews.ir/lorestan/news/13990308000087/نیروگاه-سیکل-ترکیبی-خرم‌آباد-افتتاح-شد|تاریخ بایگانی =۲۲ دسامبر ۲۰۲۰|url-status =live}}</ref> و [[قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا]]<ref name=nirogah/> است. سوخت اصلی نیروگاه خرم‌آباد [[گاز طبیعی]] است، ظرفیت اسمی آن ۹۸۰ [[مگاوات]] و ولتاژ خروجی آن ۴۰۰ کیلووات است. نیروگاه خرم‌آباد قابل توسعه به سیکل ترکیبی است.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی =http://www.farab.com/fa/field_of_activities/prjdetail.asp?abv=T&pk=1001 |عنوان =نیروگاه سیکل ترکیبی خرم‌آباد (B.O.O) |ناشر =وبگاه شرکت فراب |تاریخ = |تاریخ بازدید =۲۸ سپتامبر ۲۰۱۴ |پیوند بایگانی =https://web.archive.org/web/20140911233417/http://www.farab.com/fa/field_of_activities/prjDetail.asp?abv=T&pk=1001 |تاریخ بایگانی =11 سپتامبر 2014}}</ref> این نیروگاه در خرداد ماه سال ۱۳۹۹ به بهره‌برداری رسید.<ref name=nirogahfars/>

=== مشکلات صنعت ===
نرخ بیکاری در استان لرستان و همچنین شهر خرم‌آباد به عنوان بزرگ‌ترین و پرجمعیت‌ترین شهر استان در سال ۱۳۹۱ معادل ۲۰/۴ درصد بوده است.<ref>{{یادکرد وب| نشانی =http://www.khabaronline.ir/detail/303344/Economy/market| عنوان =مرکز آمار آخرین میزان بیکاری را اعلام کرد/ لرستان رتبه نخست جمعیت بیکار را کسب کرد| تاریخ بازدید =۱۷ سپتامبر ۲۰۱۴| نویسنده =| تاریخ =۲۲ تیر ۱۳۹۲| ناشر =خبرآنلاین| زبان =فارسی| نشانی بایگانی =https://web.archive.org/web/20141020052857/http://www.khabaronline.ir/detail/303344/Economy/market| تاریخ بایگانی =۲۰ اکتبر ۲۰۱۴| url-status =bot: unknown}}</ref> این آمار با ۳/۳ درصد کاهش در سال ۱۳۹۲ به ۱۷/۱ درصد رسید<ref>{{یادکرد وب| نشانی =http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13930125000116| عنوان =نرخ بیکاری به ۱۰/۴ درصد کاهش یافت/ لرستان رکورددار بیکاری| تاریخ بازدید =۱۷ سپتامبر ۲۰۱۴| نویسنده =| تاریخ =۲۵ فروردین ۱۳۹۳| ناشر =خبرگزاری فارس| زبان =فارسی| نشانی بایگانی =https://web.archive.org/web/20141017212751/http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13930125000116| تاریخ بایگانی =۱۷ اکتبر ۲۰۱۴| url-status =bot: unknown}}</ref> و در بین سنین ۱۹ تا ۲۴ سال ۳۵/۵ درصد است.<ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://www.mardomsalari.com/template1/News.aspx?NID=139860| عنوان = نرخ بیکاری سنین ۱۹ تا ۲۴ سال در لرستان ۳۵/۵ است| تاریخ بازدید = ۳۰ ژوئیهٔ ۲۰۱۲| نویسنده = | تاریخ = ۲۲ تیر ۱۳۹۱| ناشر = وبگاه روزنامه مردم‌سالاری| زبان = فارسی| نشانی بایگانی = https://www.webcitation.org/69XuhlHa5?url=http://www.mardomsalari.com/template1/News.aspx?NID=139860| تاریخ بایگانی = 30 ژوئیه 2012}}</ref> [[استان لرستان|لرستان]] در پنج سال گذشته همواره در رتبه‌های نخست کشوری از نظر نرخ بیکاری قرار داشته است.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده= |نشانی=http://www.mehrnews.com/fa/newsdetail.aspx?NewsID=1135091 |عنوان=آمار مقایسه‌ای نرخ بیکاری در ۵ سال اخیر |ناشر=خبرگزاری مهر |تاریخ=۳۱ مرداد ۱۳۸۹ |تاریخ بازدید=۵ فروردین ۱۳۹۱ |پیوند بایگانی=https://www.webcitation.org/68O0UKXwI?url=http://www.mehrnews.com/fa/newsdetail.aspx?NewsID=1135091 |تاریخ بایگانی=13 ژوئن 2012}}</ref> پس از [[انقلاب ۱۳۵۷]] صنعت در خرم‌آباد به طرز چشم‌گیری دچار رکود شد، بسیاری از کارخانه‌های مهم شهر مانند کارخانه صنایع چرم و پوست،<ref name=iran-tejarat/> کارخانه پارسیلون،<ref>{{یادکرد وب |نویسنده= |نشانی=http://www.lornews.com/content.php?id=582 |عنوان=کارخانه پارسیلون خرم‌آباد موضوع حیثیتی استان لرستان است |ناشر=خبرگزاری غیردولتی لرستان |تاریخ=۱۸ مهر ۱۳۸۹ |تاریخ بازدید=۵ فروردین ۱۳۹۱ |پیوند بایگانی=https://www.webcitation.org/68O0bnBK0?url=http://www.lornews.com/content.php?id=582 |تاریخ بایگانی=13 ژوئن 2012}}</ref> شرکت پرس ایران،<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|نشانی=http://www.yaftenews.ir/index.php?option=com_content&view=article&id=2760:alexa-google-yahoo&catid=63:economic&Itemid=100|عنوان=وقتی «پِرِس» لرستان برای همیشه پِرِس شد!|ناشر=یافته نیوز|تاریخ=۱۱ دی ۱۳۹۲|تاریخ بازدید=۳ سپتامبر ۲۰۱۴|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20141019193456/http://www.yaftenews.ir/index.php?option=com_content&view=article&id=2760:alexa-google-yahoo&catid=63:economic&Itemid=100|تاریخ بایگانی=۱۹ اکتبر ۲۰۱۴|url-status=bot: unknown}}</ref> یخچال‌سازی بوژان<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|نشانی=https://hra-news.org/fa/labor/1-13081Itemid=100 |عنوان=تعطیلی دو کارخانه، بیکار شدن ۳۷۰ کارگر و پنج تجمع اعتراضی در طول یک هفته|ناشر=خبرگزاری هرانا|تاریخ=۱۸ آذر ۱۳۹۱ |تاریخ بازدید=۳ سپتامبر ۲۰۱۴| پیوند بایگانی =http://archive.ishllnr | تاریخ بایگانی = ۳ سپتامبر ۲۰۱۴}}</ref> و دیگر کارخانه‌های شهر یا به دلیل [[خصوصی‌سازی]] یا به دلیل خروج از استان لرستان به تعطیلی کشیده شدند.

== ساختار شهری ==
=== شهرداری ===
{{اصلی|شهرداری خرم‌آباد}}
شهرداری خرم‌آباد، سازمانی است دولتی که در ۱۳۰۲ خورشیدی تأسیس شد<ref>{{پک|کاظمی|۱۳۷۶|ک=مشاهیر لر|ص=۳۳۲}}</ref> و اداره شهر خرم‌آباد را به عهده دارد.<ref>{{یادکرد وب| نشانی =http://khorramabad.ir/fa-IR/douranportal/4623/page/تاریخچه-شهرداری| عنوان =تاریخچه شهرداری| تاریخ بازدید =۲۱ دسامبر ۲۰۲۰| نویسنده =| تاریخ =| ناشر =وبگاه شهرداری خرم‌آباد| زبان =فارسی| نشانی بایگانی =https://web.archive.org/web/20200803063908/http://khorramabad.ir/fa-IR/DouranPortal/4623/page/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DA%86%D9%87-%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C| تاریخ بایگانی =۳ اوت ۲۰۲۰| url-status =bot: unknown}}</ref> این شهرداری هم‌اکنون شامل ۳ منطقه است و در حال حاضر داریوش بارانی بیرانوند سمت شهرداری را برعهده دارد. نخستین شهردار این شهر روح‌الله والی‌زاده و نخستین رئیس انجمن نیز صادق جوادی بود.<ref>{{پک|کاظمی|۱۳۷۶|ک=مشاهیر لر|ص=۳۳۲}}</ref> شهرداری خرم‌آباد در محل فعلی خیابان حافظ بر سر یک سه راهی قرار داشته است. پشت بنای شهرداری به کوه متصل است که شعاع گسترش آن را محدود کرده است. پیش از انقلاب ۱۳۵۷ مجسمه‌ای از [[رضا شاه]] بر بالای این ساختمان قرار داشت که پس از انقلاب آن را برداشتند. هم‌اکنون ساختمان شهرداری در مکان دیگری قرار دارد و از این ساختمان به عنوان نگارستان استفاده می‌کنند.<ref>{{پک|کاظمی|۱۳۷۶|ک=مشاهیر لر|ص=۳۳۳}}</ref> در سال ۱۳۰۷ که [[رضاشاه]] به خرم‌آباد سفر کرد، شهرداری این شهر در محله شمشیرآباد که آن روزگار محسن‌آباد نام داشت قرار گرفته بود.<ref>{{پک|کاظمی|۱۳۷۶|ک=مشاهیر لر|ص=۳۳۳}}</ref>

=== محله‌ها ===
خرم‌آباد امروزی ۳۷ محله، ۹ کوی و ۵ شهرک دارد. از جمله قدیمی‌ترین محله‌های شهر می‌توان به محله [[پشت بازار]]، [[درب دلاکان]] و [[درب باباطاهر]] اشاره کرد که در غرب شهر و در نزدیکی فلک‌الافلاک قرار گرفته‌اند.<ref name=seymare/><ref name=seymar/> روند گسترش شهر پس از [[انقلاب ۱۳۵۷]] دارای تغییراتی بوده که از آن جمله می‌توان به تبدیل گورستان جهودان در شرق شهر به محله‌ای مسکونی به نام [[کوی فلسطین]] اشاره کرد.<ref name=iranjewish/> این گورستان متعلق به اقلیت یهودیان شهر خرم‌آباد بوده و آثار باستانی این اقلیت از جمله [[حوض موسی]] نیز در این منطقه قرار دارد.<ref name=iranjewish/> محله [[گل‌دشت (خرم‌آباد)|گل‌دشت]] از نظر وسعت بزرگ‌ترین محله شهر خرم‌آباد است و در جنوب این شهر واقع است. شمالی‌ترین محله شهر [[دره گرم (محله)|دره گرم]] و جنوبی‌ترین محله [[ماسور]] نام دارد.

[[شمشیرآباد (محله)|شمشیرآباد]] محله ورودی از سمت شرق و مرکز شرکت‌های مسافربری و باربری است. بسیاری از اداره‌ها و سازمان‌های دولتی شهر در [[بلوار ۶۰ متری]] و [[بلوار مدیریت]] در شمال شهر قرار دارند. مرکزی‌ترین محله‌های شهر که مراکز خرید نیز در آن واقع است عبارتند از [[سبزه‌میدان (خرم‌آباد)|سبزه‌میدان]]، [[شهدا (محله)|شهدا]]، [[چهار راه بانک]]، [[چهار راه فرهنگ]] و [[مطهری (محله)|مطهری]].

<gallery mode="packed" heights="۱۲۰">
پرونده:Khorramabad2014.jpg|نمایی از مرکز شهر از فراز قلعه فلک‌الافلاک
پرونده:KhorramAbad01.JPG|پوشش درختان مرکز شهر
پرونده:Khorramabad-1939-1945.jpg|میدان گپ (بزرگ)، محله [[پشت بازار]]، هم‌زمان با [[جنگ جهانی دوم]]
پرونده:Khorramabad from 12 borji.jpg|مرکز و شمال شهر خرم آباد از قلعه فلک‌الافلاک
</gallery>

=== سلامت و بهداشت ===
[[پرونده:بیمارستان شفا مهر.jpg|بندانگشتی|250px|ساختمان اصلی بیمارستان شفا]]
خرم‌آباد دارای ده [[بیمارستان]] است که از این تعداد سه بیمارستان دولتی هستند.<ref>{{یادکرد وب| نشانی =http://hospital.ir-med.com/index.php?option=com_content&view=article&id=81&Itemid=48| عنوان =بیمارستانهای دولتی استان‌ها (استان لرستان)| تاریخ بازدید =۲۰ سپتامبر ۲۰۱۴| نویسنده =| تاریخ =| ناشر =بانک بیمارستان‌ها و مراکز درمانی مادر| زبان =فارسی| نشانی بایگانی =https://web.archive.org/web/20141006075556/http://hospital.ir-med.com/index.php?option=com_content&view=article&id=81&Itemid=48| تاریخ بایگانی =6 اکتبر 2014}}</ref>
* [[بیمارستان شهید رحیمی]]، یک بیمارستان فوق تخصصی با ۲۴۰ تخت‌خواب است.<ref>{{یادکرد وب|نشانی =http://www.mehrnews.com/detail/News/2061980|عنوان =بیمارستان شهید رحیمی خرم‌آباد افتتاح شد|تاریخ بازدید =۲۰ ژوئن ۲۰۱۴|نویسنده =|تاریخ =۴ خرداد ۱۳۹۲|ناشر =خبرگزاری مهر|زبان =فارسی|نشانی بایگانی =https://www.webcitation.org/6QT1nqhK1?url=http://www.mehrnews.com/detail/News/2061980|تاریخ بایگانی =20 ژوئن 2014}}</ref>
* [[بیمارستان شهدای عشایر]]، دارای ۳۵۰ تحت خواب است.<ref>{{یادکرد وب| نشانی =http://shohada.lums.ac.ir/index.php?module=web_directory&wd_id=550| عنوان =تاریخچ��| تاریخ بازدید =۵ اکتبر ۲۰۱۴| نویسنده =| تاریخ =| ناشر =وبگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی استان لرستان| زبان =فارسی| نشانی بایگانی =https://web.archive.org/web/20141006080700/http://shohada.lums.ac.ir/index.php?module=web_directory&wd_id=550| تاریخ بایگانی =۶ اکتبر ۲۰۱۴| url-status =bot: unknown}}</ref>
* [[بیمارستان تأمین اجتماعی (خرم‌آباد)|بیمارستان تأمین اجتماعی]]، دارای ۲۵۶ تخت‌خواب است.<ref>{{یادکرد وب| نشانی =http://www2.darmanlorestan.sso.ir/web/darmanlorestan/units/introduction/unit2| عنوان =بیمارستان ۲۵۶ تختخوابی تأمین اجتمایی خرم‌آباد| تاریخ بازدید =۵ اکتبر ۲۰۱۴| نویسنده =| تاریخ =| ناشر =وبگاه سازمان تأمین اجتماعی| زبان =فارسی| نشانی بایگانی =https://web.archive.org/web/20131029200500/http://www2.darmanlorestan.sso.ir/web/darmanlorestan/units/introduction/unit2| تاریخ بایگانی =29 اکتبر 2013}}</ref>

همچنین خرم‌آباد هشت بیمارستان خصوصی دارد که عبارتند از:<ref name=hospital55>{{یادکرد وب| نشانی =http://hospital.ir-med.com/index.php?option=com_content&view=article&id=55&Itemid=49| عنوان =بیمارستانهای خصوصی استان‌ها (استان لرستان)| تاریخ بازدید =۲۰ سپتامبر ۲۰۱۴| نویسنده =| تاریخ =| ناشر =بانک بیمارستان‌ها و مراکز درمانی مادر| زبان =فارسی| نشانی بایگانی =https://web.archive.org/web/20141006130020/http://hospital.ir-med.com/index.php?option=com_content&view=article&id=55&Itemid=49| تاریخ بایگانی =6 اکتبر 2014}}</ref>
* [[بیمارستان توحید خرم‌آباد|توحید]]، دارای ۹۶ تحت خواب است.
* [[بیمارستان شفا خرم‌آباد|شفا]]، دارای ۳۰۰ تحت خواب است.<ref>{{یادکرد وب| نشانی =https://www.magiran.com/article/4020205| عنوان = بیمارستانی ۳۰۰ تخت خوابی با سرمایه‌گذاری بخش خصوصی | تاریخ بازدید =۱۸ نوامبر ۲۰۲۰| نویسنده =| تاریخ =| ناشر =روزنامه دنیای اقتصاد| زبان = فارسی| نشانی بایگانی =http://archive.isuydbx| تاریخ بایگانی =۱۸ نوامبر ۲۰۲۰}}</ref>
* [[بیمارستان حاج کریم عسلی|حاج کریم عسلی]]، دارای ۸۰ تحت خواب است که از این تعداد ۵۸ تحت خواب فعال است.<ref>{{یادکرد وب| نشانی =http://asali.lums.ac.ir/| عنوان =بیمارستان خیریه عسلی| تاریخ بازدید =۵ اکتبر ۲۰۱۴| نویسنده =| تاریخ =۴ آبان ۱۳۹۰| ناشر =وبگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی استان لرستان| زبان =فارسی| نشانی بایگانی =https://web.archive.org/web/20141006145151/http://asali.lums.ac.ir/| تاریخ بایگانی =۶ اکتبر ۲۰۱۴| url-status =bot: unknown}}</ref>
* [[بیمارستان تخصصی زنان باختر]]، به صورت تخصصی به بیماری‌های زنان اختصاص دارد.<ref name=hospital55/>
* [[بیمارستان ایران|ایران]]، یک بیمارستان خصوصی در شرق شهر است.<ref name=hospital55/>
* [[بیمارستان کودکان شهید مدنی]]، به صورت تخصصی به خدمات دهی به گروه سنی کودکان اختصاص دارد.<ref>{{یادکرد وب| نشانی =http://madani.lums.ac.ir/| عنوان =بیمارستان شهید مدنی| تاریخ بازدید =۵ اکتبر ۲۰۱۴| نویسنده =| تاریخ =| ناشر =وبگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی استان لرستان| زبان =فارسی| نشانی بایگانی =https://web.archive.org/web/20141006143736/http://madani.lums.ac.ir/| تاریخ بایگانی =۶ اکتبر ۲۰۱۴| url-status =bot: unknown}}</ref>
* [[بیمارستان تخصصی و فوق تخصصی قلب]]، دارای ۸۷ تحت خواب است.<ref>{{یادکرد وب| نشانی =http://mehrnews.com/TextVersionDetail/2357731| عنوان =ضربان ضعیف بیمارستان قلب خرم‌آباد/ فضای ناکافی و بیمارانی که تجمیع می‌شوند| تاریخ بازدید =۵ اکتبر ۲۰۱۴| نویسنده =| تاریخ =۴ شهریور ۱۳۹۳| ناشر =خبرگزاری مهر| زبان =فارسی| نشانی بایگانی =https://web.archive.org/web/20141006093748/http://mehrnews.com/TextVersionDetail/2357731| تاریخ بایگانی =۶ اکتبر ۲۰۱۴| url-status =bot: unknown}}</ref>
* [[بیمارستان اعصاب و روان خرم‌آباد|بیمارستان اعصاب و روان]]، در سال ۱۳۷۸ به بهره‌برداری رسید.<ref>{{یادکرد وب| نشانی =http://nerves.lums.ac.ir/| عنوان =دربارهٔ بیمارستان اعصاب و روان امام رضا| تاریخ بازدید =۵ اکتبر ۲۰۱۴| نویسنده =| تاریخ =| ناشر =وبگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی استان لرستان| زبان =فارسی| نشانی بایگانی =https://web.archive.org/web/20141006073623/http://nerves.lums.ac.ir/| تاریخ بایگانی =۶ اکتبر ۲۰۱۴| url-status =bot: unknown}}</ref>
{{-}}

=== ایمنی ===
;سازمان آتش‌نشانی
سازمان [[آتش‌نشانی]] و خدمات ایمنی شهر خرم‌آباد در سال ۱۳۵۳ تنها با یک دستگاه کامیون مخصوص و دو نفر خدمه کار خود را آغاز کرد. این سازمان تا سال ۱۳۵۶ توانست یک ایستگاه مجهز در بلوار شریعتی تأسیس کند. هم‌اکنون این سازمان با ۲۰۵ نفر خدمه و کارمند و ۲۶ دستگاه خودروی سبک و سنگین و ۸ ایستگاه از مهم‌ترین سازمان‌های آتش‌نشانی در استان لرستان است.<ref>{{یادکرد وب| نشانی =http://www.khorramabad125.ir/HomePage.aspx?TabID=4676&Site=DouranPortal&Lang=fa-IR| عنوان =تاریخچه سازمان| تاریخ بازدید =۳ سپتامبر ۲۰۱۴| نویسنده =| تاریخ =| ناشر =وبگاه سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهر خرم‌آباد| زبان =فارسی| نشانی بایگانی =https://web.archive.org/web/20140612011704/http://www.khorramabad125.ir/HomePage.aspx?TabID=4676&Site=DouranPortal&Lang=fa-IR| تاریخ بایگانی =۱۲ ژوئن ۲۰۱۴| url-status =bot: unknown}}</ref>

=== مشکلات شهری ===
;ترافیک و ناهمواری خیابان‌ها
[[پرونده:Shariati Blvd khorramabad.jpg|بندانگشتی|220px|بلوار شریعتی، شرق خرم‌آباد]]

از مهم‌ترین مشکلات شهری در شهر خرم‌آباد ترافیک در معابر این شهر است. مهم‌ترین دلیل این ترافیک عرض کم خیابان‌های شهر به خصوص در خیابان‌های حافظ و انقلاب است. این دو خیابان که مراحل تعریض آن‌ها با وقفه چند ساله روبرو شده تأثیر فراوانی در ترافیک مرکز و شمال شهر داشته است. از دیگر علل ترافیک در شهر نبود پارکینگ‌های مناسب و کافی است که همین امر باعث به وجود آمدن مشکلات مربوط به پارک خودرو به خصوص در مرکز شهر شده است.<ref>{{یادکرد وب| نشانی =http://ebtekarnews.com/Ebtekar/News.aspx?NID=12810| عنوان =ترافیک، مشکل بزرگ خیابان‌های خرم‌آباد| تاریخ بازدید =۲۶ اوت ۲۰۱۴| نویسنده =| تاریخ =۱۲ اردیبهشت ۱۳۸۶| ناشر =وبگاه روزنامه ابتکار| زبان =فارسی| نشانی بایگانی =https://www.webcitation.org/6S6rtNg9R?url=http://ebtekarnews.com/Ebtekar/News.aspx?NID=12810| تاریخ بایگانی =26 اوت 2014}}</ref> ناسازگاری خیابان‌های شهر با حجم تردد وسایل نقلیه مهم‌ترین عامل ترافیک شهری است که این مشکل در شهر خرم‌آباد نیز وجود دارد و پیش‌بینی‌های مناسب جهت آماده‌سازی خیابان‌ها به نسبت رشد جمعیت و تردد وسایل نقلیه صورت نگرفته است. مراکز اداری و قطب‌های صنعتی در نقاط شمال و جنوب خرم‌آباد قرار دارند که مردم ناچارند برای رسیدن به محل کار خود از مرکز شهر تردد کنند که این خود به ایجاد ترافیک سنگین در مرکز شهر دامن زده است.<ref name=hmshri>{{یادکرد وب| نشانی =http://www.hamshahrionline.ir/details/168345| عنوان =گره ترافیک خرم‌آباد هر روز کورتر می‌شود| تاریخ بازدید =۲۶ اوت ۲۰۱۴| نویسنده =| تاریخ =۱۱ اردیبهشت ۱۳۹۱| ناشر =وبگاه روزنامه همشهری| زبان =فارسی| نشانی بایگانی =https://www.webcitation.org/6S6s6e0Po?url=http://www.hamshahrionline.ir/details/168345| تاریخ بایگانی =26 اوت 2014}}</ref> برای ساماندهی ترافیک، طرح‌های مختلفی پیشنهاد شده است که از جمله آموزش فرهنگ ترافیک به مردم، [[سامانه ترابری هوشمند|سامانه کنترل هوشمند ترافیک]]،<ref>{{یادکرد وب| نشانی =http://www.mehrnews.com/detail/News/2223807| عنوان =خیابانهای شهر خرم‌آباد به دوربینهای کنترل ترافیک مجهز می‌شوند| تاریخ بازدید =۲۶ اوت ۲۰۱۴| نویسنده =| تاریخ =۸ بهمن ۱۳۹۲| ناشر =خبرگزاری مهر| زبان =فارسی| نشانی بایگانی =https://www.webcitation.org/6S6sGipCB?url=http://www.mehrnews.com/detail/News/2223807| تاریخ بایگانی =26 اوت 2014}}</ref> تعریض برخی خیابان‌های شهر به دست کم ۳۶ متر و ساخت [[مونوریل]] اشاره کرد.<ref name=hmshri/>
[[پرونده:Darbe Baba Taher alley.jpg|بندانگشتی|220px|هفت درصد مساحت خرم‌آباد را بافت فرسوده تشکیل می‌دهد که مساحتی در حدود ۲۷۰ هکتار است.]]
;آلودگی هوا
بر اساس گزارش [[سازمان بهداشت جهانی]]، خرم‌آباد در سال ۲۰۱۴ میلادی در فهرست بیست شهر آلوده جهان از نظر وضعیت هوا قرار گرفته و طبق اعلام این سازمان آلودگی هوا در این شهر نسبت به قبل ۱۰ برابر بیشتر شده است. مهم‌ترین دلیل این آلودگی وجود ذرات معلق و آلاینده‌های مختلف بوده است.<ref>{{یادکرد وب| نشانی =http://www.radiofarda.com/content/f15-pollution-iran-khoramabad/25381014.html| عنوان =خرم‌آباد در فهرست ۲۰ شهر آلوده جهان قرار گرفت| تاریخ بازدید =۱۲ مه ۲۰۱۴| نویسنده =| تاریخ =| ناشر =وبگاه رادیو فردا| زبان =فارسی| نشانی بایگانی =https://www.webcitation.org/6PW7lFlmZ?url=http://www.radiofarda.com/content/f15-pollution-iran-khoramabad/25381014.html| تاریخ بایگانی =12 مه 2014}}</ref> آلودگی هوای شهر خرم‌آباد از سوی سازمان حفاظت محیط زیست استان لرستان رد شده است.<ref>{{یادکرد وب| نشانی =http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13930230000001| عنوان =آمار سازمان جهانی بهداشت در مورد آلوده بودن خرم‌آباد واقعی نیست| تاریخ بازدید =۲۱ مه ۲۰۱۴| نویسنده =| تاریخ =| ناشر =خبرگزاری فارس| زبان =فارسی| نشانی بایگانی =https://www.webcitation.org/6PihCYGjq?url=http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13930230000001| تاریخ بایگانی =20 مه 2014}}</ref>
;بافت شهری

مساحت بافت شهری در خرم‌آباد ۳٬۴۷۵ هکتار است.<ref name=tasnimnews44>{{یادکرد وب| نشانی =http://www.tasnimnews.com/Home/Single/447779| عنوان =۷ درصد مساحت شهر خرم‌آباد، بافت فرسوده است| تاریخ بازدید =۵ اکتبر ۲۰۱۴| نویسنده =| تاریخ =۱۱ مرداد ۱۳۹۳| ناشر =خبرگزاری تسنیم| زبان =فارسی| نشانی بایگانی =https://web.archive.org/web/20141006083659/http://www.tasnimnews.com/Home/Single/447779| تاریخ بایگانی =۶ اکتبر ۲۰۱۴| url-status =bot: unknown}}</ref> هسته نخستین شهر در کنار مراکز حکومتی و به‌طور خاص قلعه فلک‌الافلاک شکل گرفته و دارای جغرافیایی کوهستانی و ناهموار است. شکل‌گیری شهر نیز تحت تأثیر عوامل جغرافیایی صورت گرفته است، به این ترتیب که هر کجا دره‌ای که خرم‌آباد در آن شکل گرفته عرض بیشتری داشته شیب بافت مسکونی کم است و هر کجا عرض دره کم شده است شهر نیز تحت تأثیر آن باریک و کشیده شده است. عوامل محدودکننده‌ای مانند رودخانه و ارتفاعات پرشیب در ساختار شهر مؤثر بوده‌اند.<ref>{{یادکرد وب| نشانی =http://www.ensani.ir/storage/Files/20120426122947-3090-287.pdf| عنوان =طرح و ساماندهی سیمای بافت قدیمی شهر خرم‌آباد| تاریخ بازدید =۵ اکتبر ۲۰۱۴| نویسنده =مصطفی عباس زادگان| تاریخ =۹ اردیبهشت ۱۳۸۸| ناشر =وبگاه پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی| زبان =فارسی| نشانی بایگانی =https://www.webcitation.org/6T5yXvuwj?url=http://www.ensani.ir/storage/Files/20120426122947-3090-287.pdf| تاریخ بایگانی =5 اکتبر 2014}}</ref>
;بافت فرسوده
هفت درصد مساحت خرم‌آباد را بافت فرسوده تشکیل می‌دهد.<ref name=tasnimnews44/> ۲۸ محله خرم‌آباد که مساحتی در حدود ۲۷۰ هکتار دارند بافت فرسوده محسوب می‌شوند.<ref name=tasnimnews44/> از جمله مشکلاتی که بافت فرسوده ایجاد می‌کند مشکلات اقتصادی و اجتماعی، چهره فیزیکی نامناسب، مشکلات زیست‌محیطی و امنیتی هستند. یکی از مشکلات عمده بر سر راه بازسازی بافت فرسوده در شهر خرم‌آباد قرارگیری این بافت در حاشیه شهر، محصور بودن به وسیله کوه‌های اطراف شهر، نبود مسیر دسترسی مناسب به دلیل کم عرض بودن معابر و نامناسب بودن خدمات شهری است.<ref name=tasnimnews44/>
; آرامستان‌ها
[[پرونده:Salehin Cemetery.jpg|بندانگشتی|220px|ورودی آرامستان صالحین]]
هم‌اکنون شهر خرم‌آباد دارای چهار [[آرامستان]] در چهار گوشه شهر است که عبارتند از سراب یاس،<ref name=javanonline>{{یادکرد وب| نشانی =http://javanonline.ir/fa/news/662165/آرامستان-آرامش-زمین-های-کشاورزی-را-گرفت| عنوان =آرامستان، آرامش زمین‌های کشاورزی را گرفت| تاریخ بازدید =۵ اکتبر ۲۰۱۴| نویسنده =| تاریخ =۱۲ مرداد ۱۳۹۳| ناشر =وبگاه جوان آنلاین| زبان =فارسی| نشانی بایگانی =https://web.archive.org/web/20141008155830/http://javanonline.ir/fa/news/662165/%D8%A2%D8%B1%D8%A7%D9%85%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D8%A2%D8%B1%D8%A7%D9%85%D8%B4-%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%DA%A9%D8%B4%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%B2%DB%8C-%D8%B1%D8%A7-%DA%AF%D8%B1%D9%81%D8%AA| تاریخ بایگانی =۸ اکتبر ۲۰۱۴| url-status =bot: unknown}}</ref> دره‌گرم،<ref name=javanonline/> صالحین<ref>{{یادکرد وب| نشانی =http://yaftenews.ir/newss/other/4346-alexa-google-yahoo1942.html| عنوان =خیابان‌های قطعات انتهایی قبرستان صالحین خرم‌آباد آسفالت شد+ تصاویر| تاریخ بازدید =۵ اکتبر ۲۰۱۴| نویسنده =| تاریخ =۹ خرداد ۱۳۹۳| ناشر =پایگاه خبری یافته| زبان =فارسی| نشانی بایگانی =https://web.archive.org/web/20160217012240/http://yaftenews.ir/newss/other/4346-alexa-google-yahoo1942.html| تاریخ بایگانی =۱۷ فوریه ۲۰۱۶| url-status =bot: unknown}}</ref> و آرامستان [[خضر]]نبی که محل دفن کشته‌شدگان انقلاب ۱۳۵۷ و جنگ ایران و عراق<ref>{{یادکرد وب| نشانی =http://www.mehrnews.com/detail/News/2339838| عنوان =۶۵ درصد مزار شهدای لرستان ساماندهی شد/ نیاز ۵٬۲ میلیارد تومانی برای ساماندهی گلزار شهدا| تاریخ بازدید =۵ اکتبر ۲۰۱۴| نویسنده =| تاریخ =۶ مرداد ۱۳۹۳| ناشر =خبرگزاری مهر| زبان =فارسی| نشانی بایگانی =https://web.archive.org/web/20141006085004/http://www.mehrnews.com/detail/News/2339838| تاریخ بایگانی =۶ اکتبر ۲۰۱۴| url-status =bot: unknown}}</ref> و یکی از قدیمی‌ترین آرامستان‌های خرم‌آباد است.<ref>{{یادکرد وب| نشانی =http://yaftenews.ir/introduction/lorestan-old-pictures/5033-13522493.html| عنوان =قبرستان خضر خرم‌آباد در سال ۱۳۵۲| تاریخ بازدید =۵ اکتبر ۲۰۱۴| نویسنده =| تاریخ =۳۰ تیر ۱۳۹۳| ناشر =پایگاه خبری یافته| زبان =فارسی| نشانی بایگانی =https://web.archive.org/web/20141006153444/http://yaftenews.ir/introduction/lorestan-old-pictures/5033-13522493.html| تاریخ بایگانی =۶ اکتبر ۲۰۱۴| url-status =bot: unknown}}</ref> وجود آرامستان‌های متعدد و ایجاد آرامستان‌های خانوادگی بدون مجوز در اطراف شهر یکی از مشکلات در ساختار شهری خرم‌آباد است. مهم‌ترین مشکل در مورد مدیریت آرامستان‌های شهر جلوگیری از تبدیل بدون مجوز زمین‌های کشاورزی به آرامستان است. دو گورستان دره‌گرم و سراب یاس در شمال و جنوب شهر خرم‌آباد بیشترین تغییر کاربری را دارند.<ref name=javanonline/>{{سخ}}قدیمی‌ترین آرامستان در شهر خرم‌آباد، گورستانی در کنار مقبره [[امامزاده زید بن علی]] در مرکز شهر خرم‌آباد بود.<ref name=yaftenews92>{{یادکرد وب| نشانی =http://yaftenews.ir/index.php?option=com_content&view=article&id=637:-1279&catid=51:lorestan-old-pictures&Itemid=87| عنوان =گورستان زیدابن‌علی خرم‌آباد سال ۱۲۷۹| تاریخ بازدید =۵ اکتبر ۲۰۱۴| نویسنده =| تاریخ =۱۳ اردیبهشت ۱۳۹۲| ناشر =پایگاه خبری یافته| زبان =فارسی| نشانی بایگانی =https://web.archive.org/web/20141006191925/http://yaftenews.ir/index.php?option=com_content&view=article&id=637:-1279&catid=51:lorestan-old-pictures&Itemid=87| تاریخ بایگانی =۶ اکتبر ۲۰۱۴| url-status =bot: unknown}}</ref> این آرامستان در سال ۱۳۵۲ و توسط شهردار وقت خرم‌آباد [[علی‌محمد ساکی]] از میان شهر حذف شد. از دیگر آرامستان‌های قدیمی شهر می‌توان به گورستان دوبرادران اشاره کرد، این آرامستان متعلق به دوره قاجار و در محله‌ای به همین نام در مرکز شهر خرم‌آباد قرار داشت. آرامستان دیگری نیز در کنار [[آرامگاه باباطاهر (خرم‌آباد)|آرامگاه باباطاهر]] بین محله درب باباطاهر و محله درب دلاکان قرار داشت. گورستانی در جنوب شهر خرم‌آباد و در کنار [[مناره آجری]] قرار داشت که به‌طور معمول مردگان ایل‌های بیرانوند و باجولوند در آن دفن می‌شدند و به گورستان پامنار مشهور بود. گورستان دیگری در محله کوروش در شرق شهر و یک گورستان دیگر متعلق به اقلیت یهودی ساکن خرم‌آباد بود که پس از انقلاب ۱۳۵۷ به محله‌ای مسکونی به نام کوی فلسطین تبدیل شد.<ref name=yaftenews92/>

== مراکز تفریحی ==
شهر خرم‌آباد در دره‌ای خوش آب و هوا و پرآب قرار گرفته است. وجود [[چشمه]]‌های فراوان و آثار تاریخی متعدد باعث به وجود آمدن مجموعه‌ای از دیدنی‌های طبیعی و تاریخی در شهر خرم‌آباد شده است. وجود [[دریاچه کیو]]، سراب‌ها و چشمه‌ها در کنار آثار تاریخی مانند [[قلعه فلک‌الافلاک]]، [[پل شاپوری]]، مناره آجری، سنگ نبشته و گرداب سنگی که خود مجموعه‌ای از آثار تاریخی و طبیعی است مجموعه‌ای بی‌نظیر را در شهر خرم‌آباد تشکیل داده است. در اطراف شهر خرم‌آباد نیز گردشگاه‌های بسیاری وجود دارد که از جمله آن‌ها [[پارک جنگلی شوراب]] در جنوب شهر و [[پارک جنگلی مخمل‌کوه]] در شمال شهر را می‌توان نام برد. خرم‌آباد را می‌توان یکی از شهرهای [[توریست]]ی [[ایران]] دانست.<ref name=aftabir/>
[[پرونده:KhorramAbad panorama pic.jpg|700px|بندانگشتی|وسط|سراسرنمای پارک و دریاچه کیو]]

=== فضای سبز ===
[[پرونده:Kiau Lake 7829.jpg|بندانگشتی|[[دریاچه کیو]]]]
[[پرونده:Ziba Kenar Khorramabad 2014.jpg|بندانگشتی|[[پارک زیبا کنار]]]]
[[پرونده:Makhmalkuh.jpg|بندانگشتی|۲۵۰px|[[پارک جنگلی مخمل‌کوه]]]]
خرم‌آباد دارای ۱۰ پارک درون‌شهری ویک تفرجگاه کوهستانی است که عبارتند از:
* پارک کوهستانی [[بام لرستان]]
* پارک شریعتی، خیابان گرین
* پارک کیو، در کنار دریاچه کیو
* پارک زیباکنار، میدان ساکی
* پارک معلم، خیابان ساحلی غربی
* پارک دانشجو، میدان دانشجو
* پارک بهشت، خیابان ساحلی بهشت
* پارک صخره‌ای پل انقلاب<ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://gsilo.ir/category/geotourism/ |عنوان=ژئوتوریسم لرستان |بازبینی=14 مه 2017 |archive-date=14 ژوئن 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170614151224/http://gsilo.ir/category/geotourism/}}</ref>
* پارک مطهری سرچشمه<ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://avadang.ir/ |عنوان=سبزینه خرم‌آباد |بازبینی=7 ژوئن 2017 |archive-date=16 ژوئن 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170616044334/http://avadang.ir/}}</ref>
* پارک شهر، ساحلی غربی
* پارک زیتون، قاضی‌آباد
* پارک پرچم، کرگانه
* پارک شقایق، میدان امام حسین
* پارک صخره‌ای، خیابان نواب صفوی<ref>{{یادکرد وب| نشانی =http://www.mehrnews.com/fa/newsdetail.aspx?NewsID=1463620| عنوان =درختان پارک صخره‌ای خرم‌آباد قطع شد، درختان رفتند تا باغ بماند!| تاریخ بازدید =۳۰ ژوئیهٔ ۲۰۱۲| نویسنده =| تاریخ =۲۸ آبان ۱۳۹۰| ناشر =خبرگزاری مهر| زبان =فارسی| نشانی بایگانی =https://www.webcitation.org/69XwjJkbh?url=http://www.mehrnews.com/fa/newsdetail.aspx?NewsID=1463620| تاریخ بایگانی =30 ژوئیه 2012}}</ref>

;پارک جنگلی شورآب
{{اصلی|پارک جنگلی شورآب}}
پارک جنگلی شورآب یک پارک طبیعی در جنوب شهر خرم‌آباد است. این پارک طبیعی در کیلومتر ۲۵ جاده خرم‌آباد به [[پلدختر]] واقع شده<ref>{{یادکرد وب |نویسنده= |نشانی=http://www.aftab.ir/lifestyle/view.php?id=15583 |عنوان=شهرستان خرم‌آباد (استان لرستان) |ناشر=وبگاه آفتاب |تاریخ=۴ مرداد ۱۳۸۵ |تاریخ بازدید=۱۴ مهر ۱۳۸۹ |پیوند بایگانی=https://www.webcitation.org/6RzSIytX7?url=http://www.aftabir.com/lifestyle/view/15583/شهرستان-خرم-آباد-استان-لرستان |تاریخ بایگانی=21 اوت 2014}}</ref> و دارای جاده دسترسی آسفالت، آلاچیق، و دیگر امکانات رفاهی است. پارک جنگلی شورآب به دلیل وجود درختان انبوه بلوط و آب هوای معتدل هر سال در فصل بهار گردشگران بسیاری را خود جذب می‌کند.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده= |نشانی=http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13930111000027 |عنوان=پارک جنگلی شورآب با درختان انبوه بلوط و آب و هوای معتدل |ناشر=خبرگزاری فارس |تاریخ=۱۱ فروردین ۱۳۹۳ |تاریخ بازدید=۱۸ اوت ۲۰۱۴ |پیوند بایگانی=https://www.webcitation.org/6RzSK6RTA?url=http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13930111000027 |تاریخ بایگانی=21 اوت 2014}}</ref>

;پارک جنگلی مخمل‌کوه
{{اصلی|پارک جنگلی مخمل‌کوه}}
پارک جنگلی مخمل‌کوه یک پارک طبیعی در شمال شهر خرم‌آباد است. مساحت این پارک ۵۰۰ هکتار است، پارک جنگلی مخمل‌کوه در مسیر خرم‌آباد به [[الشتر]] و در کیلومتر ۱۵ این جاده واقع شده و دارای جاده دسترسی آسفالت، آلاچیق، و دیگر امکانات رفاهی است.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی =http://www.farsnews.com/printable.php?nn=13930111000157 |عنوان =گل‌سنگ‌های مخمل‌کوه زیبا و دیدنی |ناشر =خبرگزاری فارس |تاریخ =۱۱ فروردین ۱۳۹۳ |تاریخ بازدید =۱۷ سپتامبر ۲۰۱۴ |پیوند بایگانی =https://web.archive.org/web/20141030010735/http://www.farsnews.com/printable.php?nn=13930111000157 |تاریخ بایگانی =۳۰ اکتبر ۲۰۱۴ |url-status =bot: unknown}}</ref><ref>{{یادکرد وب |نویسنده= |نشانی=http://www.isna.ir/fa/news/93032714651/نماینده-خرم-آباد-پارک-جنگلی-مخمل-کوه-به |عنوان=نماینده خرم‌آباد: پارک جنگلی مخمل‌کوه به یک منطقه گردشگری تبدیل شود |ناشر=ایسنا |تاریخ=۲۷ مرداد ۱۳۹۳ |تاریخ بازدید=۳ سپتامبر ۲۰۱۴ |پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20140819213255/http://www.isna.ir/fa/news/93032714651/%D9%86%D9%85%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AF%D9%87-%D8%AE%D8%B1%D9%85-%D8%A2%D8%A8%D8%A7%D8%AF-%D9%BE%D8%A7%D8%B1%DA%A9-%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84%DB%8C-%D9%85%D8%AE%D9%85%D9%84-%DA%A9%D9%88%D9%87-%D8%A8%D9%87 |تاریخ بایگانی=۱۹ اوت ۲۰۱۴ |url-status=bot: unknown}}</ref>

;پلاک کوبی درختان
درختان در معابر عمومی شهر خرم‌آباد دارای پلاک و کد شناسایی هستند و اطلاعات هر درخت در شهر خرم‌آباد از جمله محل درخت، قطر درخت، فرم درخت، نحوه آبیاری و درگیر بودن یا نبودن آن با شبکه برق توسط شهرداری خرم‌آباد جمع‌آوری و ثبت شده است. هدف از این کار جلوگیری از قطع درختان شهر و حفاظت از فضای سبز شهری است.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|نشانی=http://www.mehrnews.com/news/2091025/آغاز-کار-پلاک-کوبی-درختان-شهر-خرم-آباد-درختان-شناسنامه-دار-می |عنوان=آغاز کار پلاک کوبی درختان شهر خرم‌آباد/ درختان شناسنامه دار می‌شوند|ناشر=[[خبرگزاری مهر]] |تاریخ=۱۵ تیر ۱۳۹۲|تاریخ بازدید=۳ سپتامبر ۲۰۱۴| پیوند بایگانی = http://archive.isdqgxn| تاریخ بایگانی = دسامبر ۲۰۱۴}}</ref>

== فرهنگ ==
=== سینما ===
[[پرونده:Cinema esteghlal khorramabad.jpg|بندانگشتی|۲۵۰px|سینما استقلال]]
فعالیت سینمای آزاد در خرم‌آباد به زمستان سال ۱۳۵۱ بازمی‌گردد. دفتر سینمای آزاد در میدان سعدی ''(شهدا)'' واقع بود و در زمینه برپایی جلسه‌های نمایش و برگزاری نمایش‌واره‌ها در خرم‌آباد فعالیت می‌کرد. نخستین جشنواره در سال ۱۳۵۲ و در تالارخانه پیشاهنگی توسط سینمای آزاد برپا شد.<ref>{{یادکرد وب| نشانی =http://www.ensani.ir/storage/Files/20130120094631-9311-39.pdf| عنوان =ده سال تلاش: تاریخچه سینمای آزاد در ایران| تاریخ بازدید =۲۱ سپتامبر ۲۰۱۴| نویسنده =ناصر غلامرضایی| تاریخ =بهار و تابستان ۱۳۷۷| ناشر =وبگاه پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی| زبان =فارسی| نشانی بایگانی =https://www.webcitation.org/6Sl8oDSGb?url=http://www.ensani.ir/storage/Files/20130120094631-9311-39.pdf| تاریخ بایگانی =21 سپتامبر 2014}}</ref> خرم‌آباد هم‌اکنون دارای دو [[سینما]] است. قدیمی‌ترین سینمای این شهر [[سینما استقلال (خرم‌آباد)|استقلال]] نام دارد که پیش از انقلاب ۱۳۵۷ با نام آزیتا فعالیت می‌کرد. این سینما فعالیت خود را در سال ۱۳۶۹ از سر گرفت.<ref>{{یادکرد وب| نشانی =http://www.sourehcinema.com/cinema/LORESTAN/Khoramabaad/esteghlal/cinema_esteghlal.htm| عنوان =سینما استقلال| تاریخ بازدید =۳۰ ژوئیهٔ ۲۰۱۲| نویسنده =| تاریخ =| ناشر =وبگاه سینما سوره| زبان =فارسی| نشانی بایگانی =https://www.webcitation.org/69XsyIBm9?url=http://www.sourehcinema.com/cinema/LORESTAN/Khoramabaad/esteghlal/cinema_esteghlal.htm| تاریخ بایگانی =30 ژوئیه 2012}}</ref>

در سال ۱۳۸۹ شش میلیارد ریال صرف بازسازی این سینما شد و امکانات مختلفی از جمله پخش [[صدای ساراند]]، لژ خانوادگی و امکانات سرمایشی و گرمایشی به آن افزوده شد.<ref>{{یادکرد وب| نشانی =http://www.mehrnews.com/fa/NewsDetail.aspx?NewsID=1078062| عنوان =سینما استقلال خرم‌آباد بازگشایی شد| تاریخ بازدید =۳۰ ژوئیهٔ ۲۰۱۲| نویسنده =| تاریخ =۱۷ اردیبهشت ۱۳۸۹| ناشر =خبرگزاری مهر| زبان =فارسی| نشانی بایگانی =https://www.webcitation.org/69Xt2qwEf?url=http://www.mehrnews.com/fa/NewsDetail.aspx?NewsID=1078062| تاریخ بایگانی =30 ژوئیه 2012}}</ref> دومین سینما خرم‌آباد ارشاد نام دارد و در کنار سازمان ارشاد اسلامی شهر خرم‌آباد در میدان کیو واقع شده است. سینما آریا پیش از [[انقلاب ۱۳۵۷ ایران|انقلاب ۱۳۵۷]] در میدان ششم بهمن (''امام خمینی'') شهر خرم‌آباد ساخته شد اما پیش از انقلاب در سال ۱۳۵۱ و در اثر [[آتش‌سوزی]] از بین رفت.<ref>{{یادکرد روزنامه | نام خانوادگی =عاقلی | نام =باقر | عنوان = | روزنامه =روز شمار تاریخ ایران | مکان =تهران | ناشر =گفتار | دوره = | شماره = | سال =۱۳۷۲ | صفحه = ۲ | پیوند = | تاریخ بازبینی = | doi =}}</ref>

=== کتابخانه ===
نخستین کتابخانه شهر خرم‌آباد متعلق به دبیرستان پهلوی است. این کتابخانه در سال ۱۳۱۴ تأسیس شده و تنها از یک اتاق برای نگهداری کتاب‌ها تشکیل شده بود. پس از مدتی این کتاب‌ها به کتابخانه دبیرستان تازه تأسیس نوبنیاد منتقل شد که از امکانات بهتری برخوردار بود. دیگر کتابخانه قدیمی شهر، کتابخانه حوزه علمیه خرم‌آباد است که با توجه به اینکه کتاب‌های این کتابخانه حوزوی و تخصصی بودند کمتر مورد استقبال عموم مردم قرار گرفته است.<ref>{{پک|قاسمی|۱۳۷۸|ک=خرم‌آبادشناسی|ص=۳۸|توضیح=}}</ref>نخستین کتابخانه عمومی شهر خرم‌آباد، کتابخانه پارک شهر است که توسط اداره فرهنگ و هنر خرم‌آباد تأسیس گردید. نام این کتابخانه کوروش کبیر بود.<ref>{{پک|قاسمی|۱۳۷۸|ک=خرم‌آبادشناسی|ص=۳۸|توضیح=}}</ref> دو کتابخانه شخصی دیگر در شهر خرم‌آباد عبارتند از کتابخانه مهدی قاضی و کتابخانه محمدرضا والی‌زاده.<ref>{{پک|قاسمی|۱۳۷۸|ک=خرم‌آبادشناسی|ص=۳۹|توضیح=}}</ref>خرم‌آباد هم‌اکنون دارای پنج کتابخانه عمومی است. پروژه ساخت [[کتابخانه مرکزی خرم‌آباد|کتابخانه مرکزی]] این شهر از سال ۱۳۸۵ و با در نظر گرفتن بودجه ۳ میلیارد تومانی آغاز شده است. مراحل ساخت این کتابخانه تا پایان سال ۱۳۹۰ حدود ۶۰ درصد پیشرفت داشته است.<ref>{{یادکرد وب| نشانی =http://www.iribnews.ir/NewsText.aspx?ID=1452694| عنوان =واکاوی مشکلات کتابخانه مرکزی خرم‌آباد| تاریخ بازدید =۳ سپتامبر ۲۰۱۴| نویسنده =| تاریخ =۲۴ اسفند ۱۳۹۰| ناشر =وبگاه واحد مرکزی خبر| زبان =فارسی| نشانی بایگانی =https://web.archive.org/web/20140802160838/http://www.iribnews.ir/NewsText.aspx?ID=1452694| تاریخ بایگانی =۲ اوت ۲۰۱۴| url-status =dead}}</ref> نمایندگی [[شهر کتاب]] در خرم‌آباد، اوایل سال ۱۳۹۳ افتتاح شد. این مرکز که به برگزاری کارگاه‌های کتاب‌خوانی و جلسات نقد کتاب می‌پردازد، در خیابان علوی قرار دارد.<ref>{{یادکرد وب| نشانی =http://www.yaftenews.ir/index.php?option=com_content&view=article&id=3795:alexa-google-yahoo&catid=36:cultural&Itemid=71| عنوان =کار مشترک انجمن دانش‌آموختگان و شهر کتاب: برگزاری کارگاه کتاب‌خوانی در خرم‌آباد| تاریخ بازدید =۳ سپتامبر ۲۰۱۴| نویسنده =| تاریخ =۱۷ مرداد ۱۳۸۸| ناشر =خبرگزاری یافته| زبان =قارسی| نشانی بایگانی =https://web.archive.org/web/20140727080429/http://yaftenews.ir/index.php?option=com_content&view=article&id=3795:alexa-google-yahoo&catid=36:cultural&Itemid=71| تاریخ بایگانی =۲۷ ژوئیه ۲۰۱۴| url-status =bot: unknown}}</ref> از دیگر کتابخانه‌های شهر خرم‌آباد می‌توان به کتابخانه‌های زیر اشاره کرد:
* [[کتابخانه عمومی امام جعفر صادق]]
* [[کتابخانه عمومی مطهری]]<ref>{{یادکرد وب| نشانی =http://www.lib.ir/libview/LibView.aspx?id=258| عنوان =معرفی کتابخانه عمومی استاد شهید مطهری| تاریخ بازدید =۳۰ ژوئیهٔ ۲۰۱۲| نویسنده =| تاریخ =| ناشر =پایگاه اطلاع‌رسانی کتابخانه‌های ایران| زبان =فارسی| نشانی بایگانی =https://www.webcitation.org/69XtKRSRo?url=http://www.lib.ir/libview/LibView.aspx?id=258| تاریخ بایگانی =30 ژوئیه 2012}}</ref>
* [[کتابخانه عمومی حضرت مهدی]]<ref>{{یادکرد وب| نشانی =http://www.lib.ir/libview/LibView.aspx?id=247| عنوان =معرفی کتابخانه عمومی حضرت مهدی| تاریخ بازدید =۳۰ ژوئیهٔ ۲۰۱۲| نویسنده =| تاریخ =| ناشر =پایگاه اطلاع‌رسانی کتابخانه‌های ایران| زبان =فارسی| نشانی بایگانی =https://www.webcitation.org/69XtOQ7CT?url=http://www.lib.ir/libview/LibView.aspx?id=247| تاریخ بایگانی =30 ژوئیه 2012}}</ref>
* [[کتابخانه عمومی غدیر]]<ref>{{یادکرد وب| نشانی =http://www.lib.ir/libview/LibView.aspx?id=257| عنوان =معرفی کتابخانه عمومی غدیر| تاریخ بازدید =۳۰ ژوئیهٔ ۲۰۱۲| نویسنده =| تاریخ =| ناشر =پایگاه اطلاع‌رسانی کتابخانه‌های ایران| زبان =فارسی| نشانی بایگانی =https://www.webcitation.org/69XtSINjU?url=http://www.lib.ir/libview/LibView.aspx?id=257| تاریخ بایگانی =30 ژوئیه 2012}}</ref>
* [[کتابخانه عمومی هفده شهریور]]<ref>{{یادکرد وب| نشانی =http://www.lib.ir/libview/LibView.aspx?id=299| عنوان =معرفی کتابخانه عمومی هفده شهریور| تاریخ بازدید =۳۰ ژوئیهٔ ۲۰۱۲| نویسنده =| تاریخ =| ناشر =پایگاه اطلاع‌رسانی کتابخانه‌های ایران| زبان =فارسی| نشانی بایگانی =https://www.webcitation.org/69XtiZBYy?url=http://www.lib.ir/libview/LibView.aspx?id=299| تاریخ بایگانی =30 ژوئیه 2012}}</ref>

=== رصدخانه ===
[[پرونده:Kasin Observatory.JPG|بندانگشتی|۲۵۰px|رصدخانه کاسین، [[بام لرستان]]]]
{{اصلی|رصدخانه کاسین}}
رصدخانه کاسین که به گفته وبگاه رسمی آن مدرن‌ترین رصدخانه [[خاورمیانه]] است،<ref>{{یادکرد وب |نویسنده= |نشانی=http://www.nojum-kasin.ir/صفحات-اصلی/درباره-ما.html |عنوان=دربارهٔ ما |ناشر=وبگاه رصدخانه کاسین |تاریخ= |تاریخ بازدید=۲ نوامبر ۲۰۱۳ |پیوند بایگانی=https://www.webcitation.org/6RzSEil8g?url=http://www.nojum-kasin.ir/صفحات-اصلی/درباره-ما.html |تاریخ بایگانی=21 اوت 2014}}</ref> در ارتفاع ۱۷۰۰ متری از [[سطح دریا]] در شرق شهر خرم‌آباد و بر فراز قلعه [[کوه مدبه]] معروف به [[بام لرستان]] قرار گرفته است.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده= |نشانی=http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13920703000571 |عنوان=هتل و رصدخانه کاسین در محل بام خرم‌آباد افتتاح می‌شود |ناشر=خبرگزاری فارس |تاریخ= |تاریخ بازدید=۳ سپتامبر ۲۰۱۴ |پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20150316090929/http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13920703000571 |تاریخ بایگانی=۱۶ مارس ۲۰۱۵ |url-status=bot: unknown}}</ref> از امکانات این مجموعه می‌توان به امکان اقامت ۱۰۰ [[ستاره‌شناس]] به صورت هم‌زمان در این رصدخانه اشاره کرد. یک پایگاه خبری ادعاهای این شرکت را به چالش کشیده و نوشته است: «رصدخانه کاسین خرم‌آباد نه فقط مدرن‌ترین رصدخانه خاورمیانه نیست، بلکه مدرن‌ترین رصدخانه ایران هم نیست و اصلاً مدرن هم نیست و حتی بلندترین هم نیست.»<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=پایگاه خبری گلونی|نشانی=http://golvani.ir/1394/11/حقایقی-درباره-رصدخانه-کاسین/|عنوان=حقایقی دربارهٔ رصدخانه کاسین}}</ref>

=== سوگواری ===
{{اصلی|گل‌مالی}}
«آیین گِل» مراسمی است که مردم خرم‌آباد در سوگواری‌های مختلف از جمله در مرگ افراد خانواده یا عزاداری‌های مذهبی انجام می‌دهند. در لری به این آیین خَه‌رَّه‌گیری نیز گفته می‌شود. خَه‌رّه به معنای گِل است.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=fa|تاریخ=|وبگاه=پایگاه خبری گلونی|نشانی=http://golvani.ir/1394/08/سیدفرید-قاسمی-پیشنهاد-کرد-آیین-گِل-به-ج/|عنوان=سیدفرید قاسمی پیشنهاد کرد: آیین گِل به جای گِل‌مالی}}</ref><ref name=irnaashora>{{یادکرد وب| نشانی =http://irna.ir/fa/News/2000027855/فرهنگی/گل_مالی_آیین_ویژه_مردم_خرم_آباد_در_روز_عاشورا| عنوان =گل مالی آیین ویژه مردم خرم‌آباد در روز عاشورا| تاریخ بازدید =۳ سپتامبر ۲۰۱۴| نویسنده =| تاریخ =۱۳ آذر ۱۳۹۰| ناشر =خبرگزاری جمهوری اسلامی| زبان =قارسی| نشانی بایگانی =https://web.archive.org/web/20141104001630/http://www.irna.ir/fa/News/2000027855/%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%DB%8C/%DA%AF%D9%84_%D9%85%D8%A7%D9%84%DB%8C_%D8%A2%DB%8C%DB%8C%D9%86_%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87_%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D8%AE%D8%B1%D9%85_%D8%A2%D8%A8%D8%A7%D8%AF_%D8%AF%D8%B1_%D8%B1%D9%88%D8%B2_%D8%B9%D8%A7%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7| تاریخ بایگانی =۴ نوامبر ۲۰۱۴| url-status =bot: unknown}}</ref>
;سوگواری محرم
اجرای این آئین به دلیل کشته شدن [[��سین بن علی]] در روز [[عاشورا]] است و دارای چند مرحله است که از روز هفتم محرم که به روز «[[تراش عباس]]» موسوم است، شروع می‌شود. در روز هفتم محرم عزاداران [[حسین بن علی]] به حمام رفته و پس از اصلاح سرو صورت و نظافت کامل، لباس‌های تمیز می‌پوشند. از این روز به بعد، عده‌ای برای افروختن آتش در صبح عاشورا به جمع کردن و گردآوری هیزم جهت روشن کردن آتش می‌پردازند. عزادارانی که در گِل می‌افتند به کمک آتش خود را خشک می‌کنند. روز عاشورا، عزاداران فراخوانده شده با حضور در تکیه‌های محله و گل‌مالی کردن خود گرد آتش می‌ایستند تا از سرما محفوظ مانده و شروع به سینه زنی و عزاداری می‌کنند.<ref name=irnaashora/><ref>{{یادکرد وب| نشانی =http://press.jamejamonline.ir/Newspreview/1266596072333837997| عنوان =آیینهای سنتی عزاداری در ایران| تاریخ بازدید =۳ سپتامبر ۲۰۱۴| نویسنده =| تاریخ =۶ آذر ۱۳۹۰| ناشر =جام جم| زبان =قارسی| نشانی بایگانی =https://web.archive.org/web/20140905063607/http://press.jamejamonline.ir/Newspreview/1266596072333837997| تاریخ بایگانی =5 سپتامبر 2014}}</ref>

== گردشگری ==
خرم‌آباد از سوی [[سازمان ملل متحد|دفتر منطقه‌ای اسکان بشر سازمان ملل متحد]] به عنوان یک شهر نمونه گردشگری انتخاب شده است. این انتخاب به منظور اجرای طرح توسعه پایدار شهری بر مبنای گردشگری است. محور اجرای این طرح قلعه فلک‌الافلاک است و ساماندهی فضای اطراف این قلعه و همچنین طرح مرمت و حفاظت از سایر آثار باستانی سطح شهر خرم‌آباد نیز جزء این طرح محسوب می‌شود.
خرم‌آباد به عنوان نخستین شهر [[ایران]] به منظور اجرای این طرح از سوی دفتر منطقه‌ای اسکان بشر سازمان ملل متحد انتخاب گردیده و هزینه اجرای این طرح نیز ۷۰۰ هزار دلار اعلام شده است.<ref name=mhradr>{{یادکرد وب| نشانی =http://www.mehrnews.com/fa/newsdetail.aspx?NewsID=1135224| عنوان =خرم‌آباد از سازمان ملل آدرس جهانی می‌گیرد| تاریخ بازدید =۳۰ ژوئیهٔ ۲۰۱۲| نویسنده =| تاریخ =۲۶ مرداد ۱۳۸۹| ناشر =خبرگزاری مهر| زبان =فارسی| نشانی بایگانی =https://www.webcitation.org/69Xw9lF2q?url=http://www.mehrnews.com/fa/newsdetail.aspx?NewsID=1135224| تاریخ بایگانی =30 ژوئیه 2012}}</ref><ref name=jamejamonline>{{یادکرد وب| نشانی =http://www.jamejamonline.ir/newstext.aspx?newsnum=100883226410| عنوان =خرم‌آباد از سازمان ملل آدرس جهانی می‌گیرد| تاریخ بازدید =۳۰ ژوئیهٔ ۲۰۱۲| نویسنده =| تاریخ =۲۵ مرداد ۱۳۸۹| ناشر =جام جم آنلاین| زبان =فارسی| نشانی بایگانی =https://www.webcitation.org/69XwGhRSv?url=http://www.jamejamonline.ir/newstext.aspx?newsnum=100883226410| تاریخ بایگانی =30 ژوئیه 2012}}</ref><ref>{{یادکرد وب| نشانی =http://www.jamejamonline.ir/newstext.aspx?newsnum=100887048054| عنوان =تهیه طرح مطالعاتی گردشگری خرم‌آباد توسط دانشگاه وین| تاریخ بازدید =۳۰ ژوئیهٔ ۲۰۱۲| نویسنده =| تاریخ =۷ مهر ۱۳۸۹| ناشر =جام جم آنلاین| زبان =فارسی| نشانی بایگانی =https://www.webcitation.org/69XwLy3PM?url=http://www.jamejamonline.ir/newstext.aspx?newsnum=100887048054| تاریخ بایگانی =30 ژوئیه 2012}}</ref> خرم‌آباد همچنین در تعطیلات نوروز ۱۳۹۵ یکی از هفت شهر برتر ایران در جذب گردشگر بود.<ref>{{یادکرد وب| نشانی =http://chn.ir/NSite/FullStory/News/?Id=117270&Serv=2&SGr=24| عنوان =معرفی هفت شهر برتر گردشگری در نوروز ۹۵| تاریخ بازدید =۲۷ آوریل ۲۰۱۶| نویسنده =| تاریخ =۳۱ فروردین ۱۳۹۵| ناشر =خبرگزاری میراث فرهنگی| زبان =فارسی| نشانی بایگانی =https://web.archive.org/web/20160512214113/http://chn.ir/NSite/FullStory/News/?Id=117270&Serv=2&SGr=24| تاریخ بایگانی =۱۲ مه ۲۰۱۶| url-status =dead}}</ref>
[[پرونده:Khorramabad Panorama.jpg|700px|بندانگشتی|وسط|[[چشم‌انداز]] بخشی از مرکز و شمال شهر خرم‌آباد]]

=== آثار تاریخی ===
;فلک‌الافلاک
{{اصلی|فلک‌الافلاک}}
[[پرونده:Falak ol aflak night.jpg|بندانگشتی|240px|راست|قلعه فلک‌الافلاک (دژ شاپوری) در شب]]
[[پرونده:Falakalaflak Castle02.JPG|بندانگشتی|حیاط قلعه فلک‌الافلاک]]
قلعه باستانی فلک‌الافلاک یا دژ شاپورخواست که تاریخ ساخت آن به زمان [[ساسانیان]] بر می‌گردد از زمان [[قاجار]] به بعد به این نام خوانده می‌شود. فلک‌الافلاک بر فراز تپه‌ای در بلندترین نقطه شهر خرم‌آباد واقع شده است. نام قدیم آن دژ شاپورخواست بوده و بنای آن به دورهٔ [[ساسانیان]] می‌رسد این قلعه اکنون دارای ۸ برج است ولی در گذشته دارای ۱۲ برج بوده و به همین سبب به دوازده برجی نیز معروف است. در قسمت شمالی زیر قلعه، چشمه‌ای بنام گلستان جاری است ولی آب موردنیاز خود قلعه از [[چاه آب|چاهی]] به عمق ۴۰ متر که در میان قلعه وجود دارد، تأمین می‌شود. قلعه فلک‌الافلاک بر شهر خرم‌آباد کاملاً مشرف است و مساحت آن در حدود ۵٬۳۰۰ متر مربع است. فضای داخل آن به چهار تالار نسبتاً بزرگ حول دو حیاط و تعدادی تالار و اتاق، تقسیم شده است. این بنا در عهد [[فتحعلیشاه قاجار]] مرمت گردیده و [[برج (ساختمان)|برج]] مرتفعی به آن افزوده شده و از آن پس فلک‌الافلاک خوانده شده است.<ref name=jjon>{{یادکرد وب| نشانی =http://www.jamejamonline.ir/newstext.aspx?newsnum=100902492464| عنوان =فلک الافلاک، شاهکار معماری| تاریخ بازدید =۳۰ ژوئیهٔ ۲۰۱۲| نویسنده =| تاریخ =۶ فروردین ۱۳۸۸| ناشر =جام‌جم آنلاین| زبان =فارسی| نشانی بایگانی =https://www.webcitation.org/69XwQooWq?url=http://www.jamejamonline.ir/newstext.aspx?newsnum=100902492464| تاریخ بایگانی =30 ژوئیه 2012}}</ref><ref name=aftbr>{{یادکرد وب| نشانی =http://www.aftabir.com/articles/view/art_culture/cultural_heritage/c5c1266134956_falakol_aflak_p1.php/قلعه-فلک-الافلاک-شکوه-و-صلابت-تاریخ| عنوان =قلعه فلک‌الافلاک، شکوه و صلابت تاریخ| تاریخ بازدید =۳۰ ژوئیهٔ ۲۰۱۲| نویسنده =| تاریخ =۲۵ بهمن ۱۳۸۸| ناشر =آفتاب| زبان =فارسی| نشانی بایگانی =https://www.webcitation.org/69XwWLI0L?url=http://www.aftabir.com/articles/view/art_culture/cultural_heritage/c5c1266134956_falakol_aflak_p1.php/ÙÙØ¹Ù-ÙÙÚ©-Ø§ÙØ§ÙÙØ§Ú©-Ø´Ú©ÙÙ-Ù-ØµÙØ§Ø¨Øª-Ø| تاریخ بایگانی =30 ژوئیه 2012}}</ref>در اواخر دوره پهلوی از قلعه به عنوان موزه استفاده شد<ref name=hmsionl>{{یادکرد وب| نشانی =http://hamshahrionline.ir/details/132586| عنوان =آشنایی با موزه قلعه فلک‌الافلاک| تاریخ بازدید =۵ اوت ۲۰۱۴| نویسنده =محمد ملاحسینی| تاریخ =۳۰ فروردین ۱۳۹۰| ناشر =همشهری آنلاین| زبان =فارسی| نشانی بایگانی =https://www.webcitation.org/6RazjdDk4?url=http://hamshahrionline.ir/details/132586| تاریخ بایگانی =5 اوت 2014}}</ref> اما پس از انقلاب ۱۳۵۷ و پس از شروع [[جنگ ایران و عراق]] در سال ۱۳۶۳ به منظور امنیت، اشیای موزه جمع‌آوری گردید و پس از جنگ با مرمت بخشی از بنا نمایشگاه عکس و سنگ و [[سفال]] افتتاح گردید، در سال ۱۳۷۶ موزه باستانشناسی افتتاح گردید ولی به علت ضعف در شرایط و امکانات مورد نیاز تا سال ۱۳۷۸ راه‌اندازی نشد. در همین سال بخش شمالی حیاط اول به چایخانه سنتی تبدیل گردید و در سال ۱۳۷۹ آزمایشگاه مرمت آن تجهیز و به بخش جنوبی حیاط اول به برج نوساز منتقل گردید، هم‌اکنون [[موزه مردم‌شناسی]] آن در بخش جنوبی حیاط دوم راه‌اندازی شده است.<ref name=aftbr/><ref name=hmsionl/>{{سخ}}پس از انقلاب ۵۷، سپاه پاسداران با ایجاد یک [[پادگان]] نظامی در جنوب قلعه فلک‌الافلاک ضمن اشغال اطراف این بنای ملی در روند آزادسازی حریم قلعه و [[ثبت جهانی]] آن اخلال ایجاد کرده است.<ref name=aftbr/>
{{-}}
[[پرونده:Falak ol aflak panorama.jpg|700px|بندانگشتی|وسط|سراسرنمای دژ شاپوری]]

;پل شکسته
[[پرونده:(پل شکسته (پل شاپوری.jpg|بندانگشتی|پل شاپوری مربوط به دوره ساسانیان]]
{{اصلی|پل شکسته (خرم‌آباد)}}
پل شکسته یا پل شاپوری {{به لری|طاقه پیل اِشکه‌سه}}، یکی از شاهکارهای [[معماری]] دوره ساسانیان محسوب می‌شود و در ضلع جنوبی قلعه فلک‌الافلاک در جنوب شهر خرم‌آباد واقع شده است. پل شاپوری عامل ارتباط غرب استان لرستان امروزی با شرق و از آنجا به [[خوزستان]] و [[تیسفون]] ''(پایتخت ساسانیان)'' بوده است. این پل هم‌اکنون ویرانه‌ای بیش نیست. این پل در زمان خود از شاه‌کارهای معماری به حساب می‌آمده و دارای ۲۸ طاق یا دهانه بوده اما امروز تنها ۶ طاق آن به جای مانده است. [[پل شاپوری]] در راستای غربی -شرقی با ارتفاع ۱۶ متر ساخته شده است و در دهانه پرطاق موج شکن‌هایی لوزی شکل برای کاهش تخریب [[سیل]] تعبیه شده است.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://www.hamshahrionline.ir/details/47927/Culture/iranheritage|عنوان=پل ساسانیان فرو ریخت|تاریخ بازدید=۳ سپتامبر ۲۰۱۴|تاریخ=۴ آبان ۱۳۸۷|ناشر=روزنامه همشهری|زبان=فارسی|پیوند بایگانی=https://www.webcitation.org/6SJHTBGxz?url=http://www.hamshahrionline.ir/details/47927/Culture/iranheritage|تاریخ بایگانی=3 سپتامبر 2014}}</ref>
[[پرونده:حمام گپ.jpg|بندانگشتی|حمام گپ مربوط به دوره صفویه]]
;حمام گپ
{{اصلی|حمام گپ}}
حمام گپ یکی از بناهای تاریخی شهر خرم‌آباد و مربوط به دوره صفویه است که در مجاورت خیابان حافظ این شهر واقع شده است. این اثر تاریخی در هفدهم خرداد ۱۳۷۸ با شمارهٔ ثبت ۲۳۵۷ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. در حال حاضر این بنا به بخش خصوصی واگذار شده است و به عنوان یک مجموعه پذیرایی و فرهنگی در شهر خرم‌آباد فعالیت خود را ادامه می‌دهد.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=https://www.yjc.ir/fa/news/6484715/بازدید-گردشگران-نوروز-از-حمام-گپ-خرم-آباد-به-روایت-تصویر|عنوان=بازدید گردشگران نوروز از حمام گپ خرم‌آباد به روایت تصویر|تاریخ بازدید=۵ مه ۲۰۲۰|تاریخ=۴ آبان ۱۳۸۷|ناشر=باشگاه خبرنگاران جوان|زبان=فارسی|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20200504210248/https://www.yjc.ir/fa/news/6484715/%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%AF%DB%8C%D8%AF-%DA%AF%D8%B1%D8%AF%D8%B4%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D8%A7%D8%B2-%D8%AD%D9%85%D8%A7%D9%85-%DA%AF%D9%BE-%D8%AE%D8%B1%D9%85-%D8%A2%D8%A8%D8%A7%D8%AF-%D8%A8%D9%87-%D8%B1%D9%88%D8%A7%DB%8C%D8%AA-%D8%AA%D8%B5%D9%88%DB%8C%D8%B1|تاریخ بایگانی=۴ مه ۲۰۲۰|url-status=bot: unknown}}</ref>

;خانه آخوندابو
{{اصلی|خانه آخوند ابو}}
منزل آخوند ابو مربوط به اواسط [[دوره قاجار]] و متعلق به قاضی محل میرزا محسن قاضی بوده است. این اثر تاریخی در خرم‌آباد، در ضلع غربی [[فلک‌الافلاک|قلعه فلک افلاک]]، خیابان دوازده برجی واقع شده است.<ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://iranshahrpedia.com/static/view/page/cultural-heritage-reports |عنوان=دانشنامهٔ تاریخ معماری و شهرسازی ایران‌شهر |نشانی بایگانی=https://web.archive.org/web/20191006234339/http://iranshahrpedia.com/docs/Asar-e%20Sabti%20(Up%20to%2026666)%20(Version%2090%2008%2029).zip |تاریخ بایگانی=۶ اکتبر ۲۰۱۹|ناشر=وزارت راه و شهرسازی |تاریخ بازدید=۱۰ اکتبر ۲۰۱۹ |پیوند مرده=خیر}}</ref>

[[پرونده:Sangnebeshteh 04 1.jpg|بندانگشتی|سنگ نبشته، مربوط به [[دودمان سلجوق]]]]
;سنگ نبشته
{{اصلی|سنگ نبشته خرم‌آباد}}
سنگ نبشته {{به لری|به‌رد نوه‌شته}}، کتیبه‌ای است که نوشتاری به [[خط کوفی]] بر روی آن حک شده است در قسمت جنوبی شهر خرم‌آباد قرار دارد. این سنگ به صورت یک مکعب مستطیل تراشیده شده است و در روی آن راجع به سند مالکیت چرای دام‌های موجود در آن زمان، حک شده است. این سنگ‌نبشته به گونه‌ای ساخته شده است که چهار گوشه آن به سوی آثار باستانی پل شکسته، منارهٔ آجری، فلک‌الافلاک و [[حوض موسی]] نشانه رفته است. این سنگ ریشه در کوه دارد و در چند سال اخیر به علت توسعه بلوار شریعتی خرم‌آباد برش داده و جابجا شده است.

;مناره آجری
{{اصلی|مناره آجری}}
منارهٔ آجری یکی از آثار باستانی شهر خرم‌آباد می‌باشد. این بنا با قدمتی در حدود ۹۰۰ سال در جنوب خرم‌آباد و در کنارهٔ شهر قدیمی شاپورخواست بر روی پایهٔ سنگی برپا شده و حدود ۳۰ متر ارتفاع دارد. قطر سطح تحتانی آن ۵/۵ متر است و با پیمودن ۲۹ پلهٔ دَوَرانی می‌توان به بام مناره رسید. ظاهراً از آن برای هدایت کاروان‌هایی که به سمت شهر باستانی شاپورخواست می‌آمده‌اند استفاده می‌شده است.<ref name=aftabir>{{یادکرد وب| نشانی =http://www.aftabir.com/lifestyle/view/15583/شهرستان-خرم-آباد-استان-لرستان| عنوان =شهرستان خرم‌آباد| تاریخ بازدید =۳۰ ژوئیهٔ ۲۰۱۲| نویسنده =| تاریخ =۴ مرداد ۱۳۸۵| ناشر =وبگاه آفتاب| زبان =فارسی| نشانی بایگانی =https://www.webcitation.org/69XwcopPB?url=http://www.aftabir.com/lifestyle/view/15583/شهرستان-خرم-آباد-استان-لرستان| تاریخ بایگانی =30 ژوئیه 2012}}</ref>

;گرداب سنگی
{{اصلی|گرداب سنگی}}
گرداب سنگی {{به لری|گِردآو به‌ردینه}}، یکی از آثار تاریخی بر جای مانده از دوره ساسانیان در شهر خرم‌آباد است. گرداب سنگی در مرکز شهر خرم‌آباد و در میان بافت قدیمی شهر در کنار میدان تختی واقع شده است. بنای گرداب سنگی دایره‌ای شکل و به دور چشمه‌ای با استفاده از [[سنگ]] و [[ساروج]] ساخته شده است تا آب خارج شده از [[چشمه]] را سامان‌دهی کرده و سپس از طریق کانال آب چشمه را به نقاط مختلف شهر باستانی شاپورخواست منتقل کند.<ref name=aftabir/>

;پل صفوی
{{اصلی|پل صفوی}}
پل صفوی یا پل آجری<ref name=ichto/><ref name=iranshahrpedia>{{یادکرد وب |نشانی=http://iranshahrpedia.com/static/view/page/cultural-heritage-reports |عنوان=دانشنامهٔ تاریخ معماری و شهرسازی ایران‌شهر |نشانی بایگانی=https://web.archive.org/web/20191006234339/http://iranshahrpedia.com/docs/Asar-e%20Sabti%20(Up%20to%2026666)%20(Version%2090%2008%2029).zip |تاریخ بایگانی=۶ اکتبر ۲۰۱۹|ناشر=وزارت راه و شهرسازی |تاریخ بازدید=۵ مه ۲۰۲۰|پیوند مرده=خیر}}</ref> که در میان مردم خرم‌آباد به پل گَپ ''(به معنی پل بزرگ)'' هم شناخته شده است، یک پل تاریخی متعلق به [[دوره صفوی]] - [[دوره قاجار]] است<ref name=iranshahrpedia/> که بخش غربی مرکز شهر را به بخش شرقی متصل می‌کند. این پل که با ملات آهک و گچ و پایه‌های از جنس آجر ساخته شده است طولی بیش از ۳۵۰ متر و پهنایی به اندازه ۵٫۸ متر دارد. ساختمان این پل شباهت فراوانی با ساختمان [[پل خواجو]] دارد و همانند آن دارای شاه‌نشین بوده که بر اثر [[سیل]] از بین رفته است. این اثر در زمان [[شاه سلطان حسین صفوی]] ساخته شده است.<ref name=ichto>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی = http://lorestan.ichto.ir/Default.aspx?tabid=1631&articleType=ArticleView&articleId=265 |عنوان = پل آجری یا صفوی (گَپْ)، خرم‌آباد |ناشر = وب‌سایت سازمان میراث فرهنگی استان لرستان |تاریخ = |تاریخ بازدید =۵ مه ۲۰۲۰|archiveurl = https://web.archive.org/web/20130322165157/http://lorestan.ichto.ir/Default.aspx?tabid=1631&articleType=ArticleView&articleId=265 |archivedate = ۲۲ مارس ۲۰۱۳ |dead-url = yes}}</ref>
{{دو تصویر|میان|نمایی از پل صفوی (گپ) خرم‌آباد در سال ۱۳۰۲ هجری خورشیدی.jpg|250|Khorramabad2014.jpg|250|نمایی از پل صفوی در سال ۱۳۰۲ خورشیدی در کنار نمای کنونی پل که ناشی از تغییر آن در سال ۱۳۳۰ خورشیدی است.}}

=== نقشه جای‌های دیدنی ===
''"برای مشاهدهٔ هر یک از مکان‌ها، بر روی اعداد روی نقشهٔ شهر خرم‌آباد، کلیک کنید."''
<imagemap>
Image:Khorramabad_farsi_map.png|340px|left
rect 368 704 411 740 [[فلک‌الافلاک]]
rect 272 604 309 632 [[گرداب سنگی]]
rect 150 553 202 596 [[غار اشکفت قمری]]
rect 96 685 142 726 [[پناهگاه پاسنگر]]
rect 255 698 288 741 [[کاروانسرای میرزا سیدرضا]]
rect 386 657 421 687 [[پل آجری]]
rect 235 646 275 681 [[نگارخانه میرملاس]]
rect 326 697 361 729 [[مقبره باباطاهر خرم‌آباد]]
rect 5 1130 52 1181 [[پل شکسته (خرم‌آباد)]]
rect 351 952 393 989 [[مناره آجری]]
rect 413 1290 460 1333 [[آسیاب گبری]]
rect 417 769 461 809 [[سنگ‌نبشته خرم‌آباد]]
rect 704 1204 754 1262 [[غار کنجی]]
rect 295 697 325 731 [[امامزاده زید بن علی]]
rect 248 241 292 270 [[دریاچه کیو]]
desc bottom-left
</imagemap>

{| class="wikitable"
|-
! style="background:#d8e2ef; color:navy;" |ردیف
! style="background:#d8e2ef; color:navy;" |نام
|-
|۱|| فلک‌الافلاک
|-
|۲|| گرداب سنگی
|-
|۳|| غار اشگفت قمری
|-
|۴|| پناهگاه پاسنگر
|-
|۵|| کاروانسرای میرزا سیدرضا
|-
|۶|| پل آجری
|-
|۷|| نگارخانه میرملاس
|-
|۸|| آرامگاه باباطاهر
|-
|۹|| پل شاپوری
|-
|۱۰|| مناره آجری
|-
|۱۱|| آسیاب گبری
|-
|۱۲|| سنگ نبشته
|-
|۱۳|| غار کنجی
|-
|۱۴|| امامزاده زید بن علی
|-
|۱۵|| دریاچه کیو
|}

{{-}}

=== موزه‌ها ===
[[پرونده:Falak-ol-aflak museum 04.JPG|بندانگشتی|170px|زن لر در حال بافتن گلیم، موزه فلک‌الافلاک]]
;موزه فلک‌الافلاک
{{اصلی|موزه فلک‌الافلاک}}
موزه فلک‌الافلاک یا موزه قلعه<ref name="hamshahrionline">{{یادکرد وب| نشانی =http://hamshahrionline.ir/details/132586| عنوان =آشنایی با موزه قلعه فلک الافلاک، لرستان| تاریخ بازدید =۸ اوت ۲۰۱۴| نویسنده =| تاریخ =۳۰ فروردین ۱۳۹۰| ناشر =همشهری آنلاین| زبان =قارسی| نشانی بایگانی =https://www.webcitation.org/6Rg02tqp3?url=http://hamshahrionline.ir/details/132586| تاریخ بایگانی =8 اوت 2014}}</ref> یکی از موزه‌های مردم‌شناسی استان لرستان است.<ref>{{یادکرد وب| نشانی =http://lorestan.ichto.ir/Default.aspx?tabid=1686| عنوان =لیست موزه‌های استان لرستان| تاریخ بازدید =۲۸ مه ۲۰۱۴| نویسنده =| تاریخ =| ناشر =اداره کل میراث فرهنگی و صنایع گردشگری استان لرستان| زبان =فارسی| نشانی بایگانی =https://www.webcitation.org/6PuQDgEP1?url=http://lorestan.ichto.ir/Default.aspx?tabid=1686| تاریخ بایگانی =28 مه 2014}}</ref> این موزه در قلعه فلک‌الافلاک قرار دارد و در دوره پهلوی با قرار دادن برخی مدارک فرهنگی فعالیت خود را آغاز کرد اما پس از [[انقلاب ۱۳۵۷]] فعالیت آن متوقف شد. موزه پس از [[جنگ ایران و عراق]] و در سال ۱۳۶۷ فعالیت خود را از سر گرفت. بخش مردم‌شناسی موزه قلعه در سال ۱۳۸۱ با همکاری علیرضا فرزین افتتاح شد و دارای ۱۲ سالن است که آداب و رسوم مردم لر را به نمایش می‌گذارد.<ref name=hamshahrionline/>

=== هتل‌ها و مراکز اقامتی ===
خرم‌آباد در حال حاضر دارای ۱۴ [[هتل]] می‌باشد و همچنین سه هتل «پنج ستاره بام شهر»، «پنج ستاره شاپور خواست» و «چهار ستاره بین‌المللی سزّار» نیز در حال ساخت می‌باشند.<ref>{{یادکرد وب| نشانی =http://www.khorramabadfair.com/portal/index.php/fa/hotels| عنوان =اقامت در خرم‌آباد| تاریخ بازدید =۳۰ ژوئیهٔ ۲۰۱۲| نویسنده =| تاریخ =۱۵ شهریور ۱۳۸۸| ناشر =وبگاه شرکت نمایشگاه‌های بین‌المللی لرستان| زبان =فارسی| نشانی بایگانی =https://www.webcitation.org/69Xwnx3gR?url=http://www.khorramabadfair.com/portal/index.php/fa/hotels| تاریخ بایگانی =30 ژوئیه 2012}}</ref><ref>{{یادکرد وب| نشانی =http://yaftenews.ir/index.php?option=com_content&view=article&id=1631:1392-06-04-10-56-04&catid=34:other-news&Itemid=73| عنوان =هتل‌ها و مراکز اقامتی و گردشگری لرستان| تاریخ بازدید =۳ سپتامبر ۲۰۱۴| نویسنده =| تاریخ =۴ شهریور ۱۳۹۲| ناشر =پایگاه خبری یافته| زبان =فارسی| نشانی بایگانی =https://web.archive.org/web/20140715043116/http://yaftenews.ir/index.php?option=com_content&view=article&id=1631:1392-06-04-10-56-04&catid=34:other-news&Itemid=73| تاریخ بایگانی =۱۵ ژوئیه ۲۰۱۴| url-status =bot: unknown}}</ref><ref>{{یادکرد وب| نشانی =http://www.hoteldari.com/hotel1/management/hotels_primery_list.php?_ostan=26| عنوان =لیست هتل‌های ایران| تاریخ بازدید =۳ سپتامبر ۲۰۱۴| نویسنده =| تاریخ =| ناشر =سایت هتلداری ایران| زبان =فارسی| نشانی بایگانی =https://web.archive.org/web/20120118185935/http://www.hoteldari.com/hotel1/management/hotels_primery_list.php?_ostan=26| تاریخ بایگانی =18 ژانویه 2012}}</ref>

{| class="wikitable"
|-
! style="background:#d8e2ef; color:navy;" |ردیف
! style="background:#d8e2ef; color:navy;" |نام
! style="background:#d8e2ef; color:navy;" |درجه
! style="background:#d8e2ef; color:navy;" |آدرس
|-
|۱|| هتل بام شهر (در دست ساخت)||★★★★★|| پارک کوهستانی [[بام لرستان]]
|-
| ۲||هتل شاپور خواست (در دست ساخت) ||★★★★★|| کیلومتر ۱۰ جاده الشتر
|-
| ۳||هتل رصدخانه کاسین||★★★★★|| پارک کوهستانی [[بام لرستان]]
|-
| ۴||هتل بین‌المللی سزّار (در دست ساخت) ||★★★★|| پارک صخره‌ای
|-
| ۵||هتل رنگین کمان||★★★★|| خیابان شهدای شرقی
|-
| ۶||هتل آزادی||★★★★|| میدان آزادی
|-
| ۷||هتل شقایق||★★|| میدان شقایق
|-
| ۸||هتل جهانگردی||★★|| میدان کیو
|-
| ۹||هتل کارون||★★|| بلوار شریعتی
|-
| ۱۰||هتل شهرداری ||★★|| پارک شریعتی
|-
| ۱۱||هتل فردیس||★★|| کیلومتر ۵ جاده الشتر
|-
| ۱۲||هتل سالیز||★★||میدان امام خمینی
|-
| ۱۳|| هتل عطر||★★|| جنب مصلی
|-
| ۱۴||هتل ارشیا||★|| جنب دریاچه کیو
|-
|}

=== ره‌آوردها ===
از مهم‌ترین ره‌آوردهای خرم‌آباد می‌توان به نوعی نان محلی به نام [[نان ساجی]]،<ref>{{یادکرد وب| نشانی =http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=8806170711| عنوان =در پخت نان باید تنوع ایجاد شود| تاریخ بازدید =۳۰ ژوئیهٔ ۲۰۱۲| نویسنده =| تاریخ =۱۷ شهریور ۱۳۸۸| ناشر =خبرگزاری فارس| زبان =فارسی| نشانی بایگانی =https://www.webcitation.org/69Xx1y0dm?url=http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=8806170711| تاریخ بایگانی =30 ژوئیه 2012}}</ref> [[لبنیات]]، [[کاک]]، ترخینه و عسل<ref>{{یادکرد وب| نشانی =http://www.mehrnews.com/fa/NewsDetail.aspx?NewsID=1392468| عنوان =خسارت ریزگردها به زنبورداران لرستانی، سوغات لرستان از عیار افتاد!| تاریخ بازدید =۳۰ ژوئیهٔ ۲۰۱۲| نویسنده =| تاریخ =۴ شهریور ۱۳۹۰| ناشر =خبرگزاری مهر| زبان =فارسی| نشانی بایگانی =https://www.webcitation.org/69Xx6BXJX?url=http://www.mehrnews.com/fa/NewsDetail.aspx?NewsID=1392468| تاریخ بایگانی =30 ژوئیه 2012}}</ref> اشاره کرد. همچنین می‌توان گلیم، [[جاجیم]]<ref>{{یادکرد وب| نشانی =http://www.ichto.ir/Default.aspx?tabid=536| عنوان =سوغات| تاریخ بازدید =۳۰ ژوئیهٔ ۲۰۱۲| نویسنده =| تاریخ =| ناشر =وبگاه سازمان میراث فرهنگی| زبان =فارسی| نشانی بایگانی =https://www.webcitation.org/69XxBIBWD?url=http://www.ichto.ir/Default.aspx?tabid=536| تاریخ بایگانی =30 ژوئیه 2012}}</ref> و صنایع چوبی را به عنوان دیگر ره‌آوردهای این شهر به‌شمار آورد.

{{وسط‌چین}}
<gallery>
پرونده:Med u sacu karlovic 2.jpg|[[عسل]]
پرونده:Kamancheh.JPG|[[صنایع چوب]]ی
پرونده:Gelim khorramabad mini.jpg|[[گلیم]]
پرونده:Takhina.jpg|[[ترخینه]]
</gallery>
{{پایان}}

== ترابری ==
=== مسیرهای ارتباطی ===
[[پرونده:Khorramzal-superhighway-lorestan-02.JPG|بندانگشتی|250px|آزادراه خرم‌زال، خرم‌آباد در مسیر آزادراه شماره ۵ قرار گرفته و دارای اهمیت ارتباطی و راهبردی است.]]
[[پرونده:DistanceKhorram.PNG|بندانگشتی|250px|فاصلهٔ زمینی شهر خرم‌آباد با مراکز استان‌های ایران از مسیرهای اصلی]]
فاصله خرم‌آباد تا [[تهران]] ۴۹۹ کیلومتر و تا [[اهواز]] ۳۷۵ کیلومتر است. خرم‌آباد بر سر شاهراه [[استان تهران|تهران]]-خوزستان قرار گرفته و دارای اهمیت ارتباطی و راهبردی است. جاده‌های شماره [[جاده ۳۵ (ایران)|۳۵]] و [[جاده ۳۷ (ایران)|۳۷]] که مناطق شمال و غرب [[ایران]] را به جنوب و [[استان خوزستان]] متصل می‌کنند از خرم‌آباد می‌گذرند. مسیرهای دسترسی به خرم‌آباد عبارتند از:
* خرم‌آباد - [[کرمانشاه]]: به سمت شمال غرب به طول ۱۹۰ کیلومتر از مسیر نورآباد.<ref name=Fasele>{{یادکرد وب| نشانی =http://www.iranbus.net/Cities_Distance_iranbus_RN.zip| عنوان =مسافت بین شهرهای ایران| تاریخ بازدید =۱۷ سپتامبر ۲۰۱۴| نویسنده =| تاریخ =| ناشر =اتحادیه شرکت‌های مسافبری کشور| زبان =فارسی| نشانی بایگانی =https://www.webcitation.org/6SeXdgaIj?url=http://www.iranbus.net/Cities_Distance_iranbus_RN.zip| تاریخ بایگانی =17 سپتامبر 2014}}</ref>
* خرم‌آباد - [[اهواز]]: به سمت جنوب به طول ۳۳۰ کیلومتر از مسیر اندیمشک.<ref name=Fasele/>
* خرم‌آباد - [[اصفهان]]: به سمت شرق و به طول ۳۷۰ کیلومتر از مسیر الیگودرز.<ref name=Fasele/>
* خرم‌آباد - [[تهران]]: به سمت شمال شرق به طول ۴۹۹ کیلومتر از مسیر بروجرد.<ref name=Fasele/>

'''فاصلهٔ شهر خرم‌آباد با برخی از مناطق پر رفت‌وآمد:'''<ref name=Fasele/>

{|class="wikitable"
|-
! style="background:#d8e2ef; color:navy;" |شهر مقصد
! style="background:#d8e2ef; color:navy;" |مسافت
|-style="background: #ADD8E6; color:#000000"
| کرمانشاه||{{عدد به فارسی|۱۹۲}} کیلومتر
|-
| اراک||{{عدد به فارسی|۲۱۵}} کیلومتر
|-style="background: #ADD8E6; color:#000000"
|همدان||{{عدد به فارسی|۲۷۰}} کیلومتر
|-
|اهواز||{{عدد به فارسی|۳۳۰}} کیلومتر
|-style="background: #ADD8E6; color:#000000"
|[[اصفهان]]||{{عدد به فارسی|۳۷۰}} کیلومتر
|-
| سنندج||{{عدد به فارسی|۴۲۷}} کیلومتر
|-style="background: #ADD8E6; color:#000000"
|تهران||{{عدد به فارسی|۴۹۹}} کیلومتر
|-
| رشت||{{عدد به فارسی|۶۶۴}} کیلومتر
|-style="background: #ADD8E6; color:#000000"
| شیراز||{{عدد به فارسی|۸۵۵}} کیلومتر
|-
| تبریز||{{عدد به فارسی|۸۷۹}} کیلومتر
|-style="background: #ADD8E6; color:#000000"
| [[مشهد]]||{{عدد به فارسی|۱٬۳۳۹}} کیلومتر
|-
| [[کرمان]]||{{عدد به فارسی|۱٬۰۶۸}} کیلومتر
|-style="background: #ADD8E6; color:#000000"
| زاهدان||{{عدد به فارسی|۱٬۵۶۰}} کیلومتر
|-
|}

;آزادراه خرم‌زال
{{اصلی|آزادراه خرم‌زال}}
{{infobox road
|country=IRN
|type=freeway
|route= ۵
|cities=[[پردیس (شهر)|پردیس]]، [[شهر تهران|تهران]]، [[ساوه]]، [[اراک]]، [[شازند]]، [[بروجرد]]، خرم‌آباد، [[اندیمشک]]، [[شوش]]، [[اهواز]]، [[بندر امام خمینی]]
|length_notes= {{convert|84|mi|km|abbr=on}}[[اراک]]-خرم‌آباد در حال ساخت
|length_km=۹۴۰
}}
[[آزادراه خرم‌زال]] که با نام آزادراه خرم‌آباد - [[پل زال]] نیز شناخته می‌شود و عملیات ساخت آن از سال ۱۳۸۴ آغاز شده بود در حد فاصل دو شهر خرم‌آباد و [[اندیمشک]] به طول ۱۰۴ کیلومتر قرار گرفته است. از جمله اهداف ساخت این آزادراه کاهش تصادفات، کاهش زمان سفر و همچنین صرفه جویی سالانه ۴۰۰ میلیارد ریال در مصرف [[سوخت]]، کاهش ۶۰ کیلومتری طول آزاد راه نسبت به مسیر قدیمی خرم‌آباد - [[پلدختر]] - [[اندیمشک]]، کاهش بار ترافیکی و افزایش سرعت مطمئن در این محور عنوان شده است.<ref name=jamejam>{{یادکرد وب| نشانی =http://www.jamejamonline.ir/newstext.aspx?newsnum=100889956390| عنوان =آزاد راه خرم‌آباد-پل زال افتتاح شد| تاریخ بازدید =۳۰ ژوئیهٔ ۲۰۱۲| نویسنده =| تاریخ =۱۱ آبان ۱۳۸۹| ناشر =جام جم آنلاین| زبان =فارسی| نشانی بایگانی =https://www.webcitation.org/69XrFJChz?url=http://www.jamejamonline.ir/newstext.aspx?newsnum=100889956390| تاریخ بایگانی =30 ژوئیه 2012}}</ref>

;خسارت به طبیعت
احداث این آزادراه دوهزار هکتار از عرصه‌های طبیعی استان لرستان را از بین برده است.<ref>{{یادکرد وب| نشانی =http://www.mehrnews.com/fa/newsdetail.aspx?NewsID=1185364| عنوان =خسارات آزاد راه «خرم زال» به طبیعت لرستان باید جبران شود| تاریخ بازدید =۳۰ ژوئیهٔ ۲۰۱۲| نویسنده =| تاریخ =۱۴ آبان ۱۳۸۹| ناشر =خبرگزاری مهر| زبان =فارسی| نشانی بایگانی =https://www.webcitation.org/69XrLgdZb?url=http://www.mehrnews.com/fa/newsdetail.aspx?NewsID=1185364| تاریخ بایگانی =30 ژوئیه 2012}}</ref> [[آزادراه خرم زال]] از نقاط بکر و جنگل‌های بلوط جنوب لرستان عبور کرده است.

=== راه‌آهن ===
خرم‌آباد هم‌اکنون به راه‌آهن سراسری متصل نیست.<ref name=mehrnews2256098>{{یادکرد وب| نشانی =http://www.mehrnews.com/detail/News/2256098| عنوان =بخش خصوصی باید بدون مشارکت دولت آزادراه بسازد/ اتصال خرم‌آباد به راه‌آهن جنوب| تاریخ بازدید =۱۰ اکتبر ۲۰۱۴| نویسنده =| تاریخ =۲۳ اسفند ۱۳۹۲| ناشر =خبرگزاری مهر| زبان =فارسی| نشانی بایگانی =https://web.archive.org/web/20141015085912/http://www.mehrnews.com/detail/News/2256098| تاریخ بایگانی =۱۵ اکتبر ۲۰۱۴| url-status =bot: unknown}}</ref><ref name=irna81159742>{{یادکرد وب| نشانی =http://www.irna.ir/fa/News/81159742| عنوان =عملیات اجرایی راه‌آهن دورود - خرم‌آباد با روندی مطلوب و منطقی درحال انجام است| تاریخ بازدید =۱۰ اکتبر ۲۰۱۴| نویسنده =| تاریخ =۲۱ اردیبهشت ۱۳۹۳| ناشر =خبرگزاری ایرنا| زبان =ف��رسی| نشانی بایگانی =https://web.archive.org/web/20170822134741/http://www.irna.ir/fa/News/81159742| تاریخ بایگانی =۲۲ اوت ۲۰۱۷| url-status =bot: unknown}}</ref> پروژه اتصال این شهر به شبکه ریلی در سال ۱۳۹۰ و با اختصاص بودجه‌ای ۱۳٬۰۰۰ میلیارد ریالی با هدف احداث یک خط آهن از شهر [[دورود]] به شهر خرم‌آباد، و [[اندیمشک]] آغاز شد.<ref name=mehrnews1429383>{{یادکرد وب| نشانی =http://www.mehrnews.com/fa/NewsDetail.aspx?NewsID=1429383| عنوان =سرمایه‌گذاری ۱۳۰۰ میلیارد تومانی در راه‌آهن دورود - خرم‌آباد - اندیمشک| تاریخ بازدید =۳۰ ژوئیهٔ ۲۰۱۲| نویسنده =| تاریخ =۱۸ مهر ۱۳۸۹| ناشر =خبرگزاری مهر| زبان =فارسی| نشانی بایگانی =https://www.webcitation.org/69XsQoMRB?url=http://www.mehrnews.com/fa/NewsDetail.aspx?NewsID=1429383| تاریخ بایگانی =30 ژوئیه 2012}}</ref> فاصله خرم‌آباد تا دورود از طریق مسیر ریلی ۱۲۱ کیلومتر<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=https://www.irna.ir/news/84884222/عملیات-اجرایی-راه-آهن-خرم-آباد-دورود-از-سرگرفته-شد |عنوان=عملیات اجرایی راه‌آهن خرم‌آباد-دورود از سر گرفته شد | ناشر = ایرنا |تاریخ = شهریور ۱۴۰۱ |تاریخ بازبینی=۱۴۰۱-۱۲-۰۵}}</ref> و سرعت حرکت قطار در این مسیر ۱۰۰ کیلومتر در ساعت خواهد بود.<ref name=mehrnews1429383/> مراحل احداث این خط آهن به شش قطعه تقسیم شده که تا پایان نیمه نخست سال ۱۴۰۱، پس از یک وقفه ۴ ساله، ۴۰ درصد پیشرفت فیزیکی داشته است.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=https://www.khabaronline.ir/news/1672681/شروع-دوباره-ساخت-راه-آهن-دورود-خرم-آباد-تخصیص-۷۰۰-میلیارد-تومان |عنوان=شروع دوباره ساخت راه‌آهن دورود خرم‌آباد/تخصیص ۷۰۰ میلیارد تومان اعتبار | ناشر =خبر آنلاین |تاریخ =شهریور ۱۴۰۱ |تاریخ بازبینی=۱۴۰۱-۱۲-۰۵}}</ref> با احداث این خط آهن شهر خرم‌آباد به شبکه راه‌آهن جنوب متصل می‌شود.<ref name=mehrnews2256098/> خط آهن دورود - خرم‌آباد که بیش از ۳۵ درصد از طول مسیر آن شامل [[پل]] و [[تونل]] است (و طول این تونل‌ها به ۳۲ کیلومتر می‌رسد)،<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=https://www.khabaronline.ir/news/1582420/راه-آهن-دورود-خرم-آباد-سخت-ترین-خط-آهن-کشور-است |عنوان=راه‌آهن دورود خرم‌آباد سخت‌ترین خط آهن کشور است | ناشر =خبر آنلاین |تاریخ =آذر ۱۴۰۰ |تاریخ بازبینی=۱۴۰۱-۱۲-۰۵}}</ref> سخت‌ترین و فنی‌ترین خط آهن کشور است.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=https://www.khabaronline.ir/news/1582420/راه-آهن-دورود-خرم-آباد-سخت-ترین-خط-آهن-کشور-است |عنوان=راه‌آهن دورود خرم‌آباد سخت‌ترین خط آهن کشور است | ناشر =خبر آنلاین |تاریخ =آذر ۱۴۰۰ |تاریخ بازبینی=۱۴۰۱-۱۲-۰۵}}</ref>

=== فرودگاه ===
{{اصلی|فرودگاه خرم‌آباد}}
فرودگاه خرم‌آباد در جنوب این شهر واقع شده است.<ref>{{یادکرد وب| نشانی =http://www.worldaerodata.com/wad.cgi?id=IR52077| عنوان =world aero data: Khorramabad| تاریخ بازدید =۳۰ ژوئیهٔ ۲۰۱۲| نویسنده =| تاریخ =| ناشر =world aero data| زبان =انگلیسی| نشانی بایگانی =https://www.webcitation.org/69XrTLoMg?url=http://www.worldaerodata.com/wad.cgi?id=IR52077| تاریخ بایگانی =30 ژوئیه 2012}}</ref>
اولین [[هواپیما]] در سال ۱۳۰۴ در این فرودگاه به زمین نشست.<ref>{{پک|قاسمی|۱۳۷۸|ک=خرم‌آبادشناسی|ص=۱۴|توضیح=}}</ref> پس از انقلاب ۱۳۵۷ هیچ‌گاه پروازهای منظمی در این فرودگاه صورت نگرفته و در برخی مواقع این فرودگاه به صورت کامل تعطیل شده است.<ref>{{یادکرد وب| نشانی =http://www.irna.ir/News/30823406/پروازهای-شنبه-هواپیمایی-شرکت-فارس-قشم-در-فرودگاه-خرم-آباد-لغو-شد/استانها/| عنوان =پروازهای شنبه هواپیمایی شرکت فارس قشم در فرودگاه خرم‌آباد لغو شد| تاریخ بازدید =۳ سپتامبر ۲۰۱۴| نویسنده =| تاریخ =۲۹ بهمن ۱۳۹۰| ناشر =خبرگزاری جمهوری اسلامی | زبان = فارسی| نشانی بایگانی =http://archive.ism7d1e| تاریخ بایگانی =۳ سپتامبر ۲۰۱۴}}</ref><ref>{{یادکرد وب| نشانی =http://www.irna.ir/News/30818870/پرواز-صبح-چهارشنبه-فرودگاه-خرم-آباد-لغو-شد/استانها/| عنوان =پرواز صبح چهارشنبه فرودگاه خرم‌آباد لغو شد| تاریخ بازدید =۳ سپتامبر ۲۰۱۴| نویسنده =| تاریخ =۲۹ بهمن ۱۳۹۰| ناشر =خبرگزاری جمهوری اسلامی| زبان = فارسی| نشانی بایگانی =http://archive.isfl2bi| تاریخ بایگانی =۳ سپتامبر ۲۰۱۴}}</ref><ref>{{یادکرد وب| نشانی =http://www.fardanews.com/fa/news/148032/فرودگاه-خرم-آباد-هر-روز-بدتر-از-دیروز| عنوان =فرودگاه خرم‌آباد هر روز بدتر از دیروز| تاریخ بازدید =۳۰ ژوئیهٔ ۲۰۱۲| نویسنده =| تاریخ =۲۸ اردیبهشت ۱۳۹۰| ناشر =وبگاه فردانیوز| زبان =فارسی| نشانی بایگانی =https://www.webcitation.org/69XrqBQ8i?url=http://www.fardanews.com/fa/news/148032/فرودگاه-خرم-آباد-هر-روز-بدتر-از-دیروز| تاریخ بایگانی =30 ژوئیه 2012}}</ref> خطوط هوایی فعال در فرودگاه خرم‌آباد عبارتند از:
* خط هوایی خرم‌آباد، [[فرودگاه مهرآباد]]<ref>{{یادکرد وب| نشانی =http://www.yjc.ir/fa/news/4350988/افزایش-پروازهای-شرکت-هواپیمایی-ماهان-در-خرم‌آباد| عنوان =افزایش پروازهای شرکت هواپیمایی ماهان در خرم‌آباد| تاریخ بازدید =۳۰ نوامبر ۲۰۱۴| نویسنده =| تاریخ = ۴ اردیبهشت ۱۳۹۲| ناشر =وبگاه خبرنگاران جوان| زبان = فارسی| نشانی بایگانی =http://archive.isevu00| تاریخ بایگانی =۳۰ نوامبر ۲۰۱۴}}</ref>
* خط هوایی خرم‌آباد، [[فرودگاه بین‌المللی شهید هاشمی‌نژاد مشهد]]<ref>{{یادکرد وب| نشانی =http://yaftenews.ir/index.php?option=com_content&view=article&id=4026:alexa-google-yahoo&catid=77:featured-articles| عنوان =برنامه ۲۴ پرواز فرودگاه خرم‌آباد (۱۳ تا ۱۹ اردیبهشت ۹۳)+ پروازهای مشهد| تاریخ بازدید =۳ سپتامبر ۲۰۱۴| نویسنده =| تاریخ =۱۲ اردیبهشت ۱۳۹۳| ناشر =خبرگزاری یافته| زبان =فارسی| نشانی بایگانی =https://www.webcitation.org/6QDjOZQXT?url=http://yaftenews.ir/index.php?option=com_content| تاریخ بایگانی =10 ژوئن 2014}}</ref>
* خط هوایی خرم‌آباد، [[فرودگاه عسلویه]]<ref>{{یادکرد وب| نشانی =http://khoramabad.airport.ir/office/news/1002316| عنوان =برقراری پرواز خرم‌آباد- عسلویه و بالعکس در فرودگاه خرم‌آباد| تاریخ بازدید =۳۰ نوامبر ۲۰۱۴| نویسنده =| تاریخ =۳ آذر ۱۳۹۳| ناشر =وبگاه فرودگاه خرم‌آباد| زبان =فارسی| نشانی بایگانی =https://web.archive.org/web/20141205053103/http://khoramabad.airport.ir/office/news/1002316| تاریخ بایگانی =5 دسامبر 2014}}</ref>

<gallery mode="packed" heights="۱۳۰">
پرونده:Iran Air at Khorramabad Airport.jpg|هواپیمای [[فوکر ۱۰۰]]، ایران ایر در فرودگاه خرم‌آباد
پرونده:Khorramabad_Ariport_Terminal.jpg|ترمینال فرودگاه خرم‌آباد
پرونده:Khorramabad Airport 1926.JPG|ورود اولین هواپیما به فرودگاه خرم‌آباد، ۱۳۰۴ خورشیدی
</gallery>

=== پایانه مسافربری ===
ترمینال اتوبوس رانی شرق یا همان ترمینال برون استانی به عنوان بزرگ‌ترین و اصلی‌ترین راه ارتباطی زمینی بین شهری در خرم‌آباد است. تعاونی‌ها و شرکت‌های مسافربری در این پایانه مشغول به فعالیت هستند و اتوبوس‌هایی که از شهرهای دیگر می‌آیند در آنجا مستقر می‌شوند. این پایانه دارای خط تاکسی رانی، انبار تعاونی‌ها، بوفه، سرویس بهداشتی و نمازخانه هست و اتوبوس‌ها از ابتدای سال ۹۷ در آن تردد دارند. .<ref>{{یادکرد وب| نشانی =http://www.tasnimnews.com/Home/Single/264623| عنوان =بهره‌برداری از پایانه مسافربری برون‌استانی خرم‌آباد تا ۲ سال آینده| تاریخ بازدید =۳ سپتامبر ۲۰۱۴| نویسنده =| تاریخ =۱۰ بهمن ۱۳۹۲| ناشر =خبرگزاری تسنیم| زبان =قارسی| نشانی بایگانی =https://web.archive.org/web/20140727072759/http://www.tasnimnews.com/Home/Single/264623| تاریخ بایگانی =۲۷ ژوئیه ۲۰۱۴| url-status =bot: unknown}}</ref><ref>{{یادکرد وب| نشانی =http://www.mehrnews.com/fa/NewsDetail.aspx?NewsID=1648192| عنوان =احداث ترمینال خرم‌آباد قطعی شد، شهردار: وضعیت کنونی در شأن مردم نیست| تاریخ بازدید =۲ اوت ۲۰۱۲| نویسنده =| تاریخ =۲۲ تیر ۱۳۹۱| ناشر =خبرگزاری مهر| زبان =فارسی| نشانی بایگانی =https://www.webcitation.org/69cOggmti?url=http://www.mehrnews.com/fa/NewsDetail.aspx?NewsID=1648192| تاریخ بایگانی =2 اوت 2012}}</ref>

=== تاکسی‌رانی ===
شهر خرم‌آباد در سال ۱۳۹۳ دارای ۲٬۳۲۰ [[تاکسی]] و ۱٬۷۵۰ تاکسی موقت بوده است که از این تعداد ۵۰۰ تاکسی به دلیل فرسودگی نیاز به جایگزینی دارند.<ref>{{یادکرد وب| نشانی =http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13930301000013| عنوان =یکی از معضلات حمل‌ونقل عمومی خرم‌آباد مسافربرهای شخصی هستند| تاریخ بازدید =۲۶ اوت ۲۰۱۴| نویسنده =| تاریخ =۱ خرداد ۱۳۹۳| ناشر =خبرگزاری فارس| زبان =فارسی| نشانی بایگانی =https://www.webcitation.org/6S6vBVwRl?url=http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13930301000013| تاریخ بایگانی =26 اوت 2014}}</ref> [[ناوگان]] تاکسی‌رانی خرم‌آباد با میانگین عمر ۷ سال یک ناوگان جوان است. تا پایان سال ۱۳۹۲، ۱۶ خط تاکسی در شهر خرم‌آباد فعال بوده است که طبق اعلام سازمان تاکسی‌رانی خرم‌آباد این تعداد به ۴۰ خط افزایش خواهد یافت.<ref name=mhrtrf>{{یادکرد وب| نشانی =http://www.mehrnews.com/detail/News/2041220| عنوان =فعالیت ۲۴۰۰ تاکسی در خرم‌آباد/ ضرورت برخورد با مسافربرهای شخصی| تاریخ بازدید =۲۶ اوت ۲۰۱۴| نویسنده =| تاریخ =۷ اردیبهشت ۱۳۹۲| ناشر =خبرگزاری مهر| زبان =فارسی| نشانی بایگانی =https://www.webcitation.org/6S6vZVN3g?url=http://www.mehrnews.com/detail/News/2041220| تاریخ بایگانی =26 اوت 2014}}</ref> از مشکلات تاکسی‌رانی در خرم‌آباد می‌توان به پایین بودن نرخ کرایه تاکسی، فعالیت مسافربرهای شخصی و نبود محدودیت ترافیکی اشاره کرد.<ref name=mhrtrf/>

== آموزش ==
{{اصلی|فهرست مدرسه‌های خرم‌آباد}}
{{multiple image
| align     = left
| direction = horizontal
| header    = دانشگاه آزاد اسلامی واحد خرم‌آباد
| width     =
| image2    = Islamic Azad University of Khorramabad 03.jpg

| alt2      =
| caption2  =دانشکده ادبیات و علوم انسانی
| width1  = ۱۷۰
| image1    = Islamic Azad University of Khorramabad 01.jpg
| alt1      =
| width2  = ۱۷۰
| caption1  = دانشکده فنی و مهندسی
}}
خرم‌آباد از نظر آموزش و پرورش به دو ناحیه تقسیم می‌شود. ناحیه یکم بخش‌های شمالی و مرکزی شهر را شامل می‌شود<ref>{{یادکرد وب| نشانی =http://lorestan.medu.ir/5401/| عنوان =خرم‌آباد، ناحیه ۱| تاریخ بازدید =۳۰ ژوئیهٔ ۲۰۱۲| نویسنده =| تاریخ =| ناشر =وبگاه سازمان آموزش و پرورش استان لرستان| زبان =فارسی| نشانی بایگانی =https://www.webcitation.org/69XuyJ7kB?url=http://lorestan.medu.ir/5401/| تاریخ بایگانی =30 ژوئیه 2012}}</ref> و ناحیه دوم شامل بخش جنوبی شهر می‌شود.<ref>{{یادکرد وب| نشانی =http://www.lorestan.medu.ir/5402/| عنوان =خرم‌آباد، ناحیه ۲| تاریخ بازدید =۳۰ ژوئیهٔ ۲۰۱۲| نویسنده =| تاریخ =| ناشر =وبگاه سازمان آموزش و پرورش استان لرستان| زبان =فارسی| نشانی بایگانی =https://www.webcitation.org/69Xv3MqUE?url=http://www.lorestan.medu.ir/5402/| تاریخ بایگانی =30 ژوئیه 2012}}</ref>

=== حوزه علمیه ===
{{اصلی|حوزه علمیه کمالیه}}
حوزه علمیه خرم‌آباد در سال ۱۳۲۸ و با حضور [[سید حسین طباطبایی بروجردی]] و [[روح‌الله کمالوند]] تأسیس شد. این حوزه علمیه به دلیل آنکه روح‌الله کمالوند از روحانیون سرشناس خرم‌آباد در راه‌اندازی آن نقش پررنگی داشت به نام حوزه علمیه کمالیه نام‌گذاری شد.<ref>{{یادکرد وب| نشانی =http://www.iqna.ir/lorestan/news_detail.php?ProdID=574651| عنوان =نگاهی به پیشینه تاریخی حوزه علمیه کمالیه خرم‌آباد| تاریخ بازدید =۳۰ ژوئیهٔ ۲۰۱۲| نویسنده =| تاریخ =۱۷ اردیبهشت ۱۳۸۹| ناشر =خبرگزاری قرآنی ایران| زبان =فارسی| نشانی بایگانی =https://www.webcitation.org/69XvTpd7M?url=http://www.iqna.ir/lorestan/news_detail.php?ProdID=574651| تاریخ بایگانی =30 ژوئیه 2012}}</ref>

=== مراکز آموزش عالی ===
خرم‌آباد دارای ۶ مرکز آموزش عالی است، [[دانشگاه علوم پزشکی لرستان]]<ref>{{یادکرد وب| نشانی =http://www.lums.ac.ir/index.php?module=cdk&func=loadmodule&system=cdk&sismodule=user%2Fcontent_view.php&sisOp=view&cnt_id=1431&ctp_id=17&id=63| عنوان =دربارهٔ دانشگاه| تاریخ بازدید =۳۰ ژوئیهٔ ۲۰۱۲| نویسنده =| تاریخ =| ناشر =وبگاه دانشگاه علوم پزشکی لرستان| زبان =فارسی| نشانی بایگانی =https://web.archive.org/web/20120316081740/http://www.lums.ac.ir/index.php?module=cdk&func=loadmodule&system=cdk&sismodule=user%2Fcontent_view.php&sisOp=view&cnt_id=1431&ctp_id=17&id=63| تاریخ بایگانی =۱۶ مارس ۲۰۱۲| url-status =dead}}</ref> وابسته به [[وزارت بهداشت]] و نیز [[دانشگاه لرستان]] وابسته به [[وزارت علوم، تحقیقات و فناوری|وزرات علوم]]، دو [[دانشگاه]] فعال دولتی در استان لرستان هستند که هر دو در شهر خرم‌آباد قرار گرفته‌اند. [[دانشگاه آزاد اسلامی واحد خرم‌آباد]]<ref>{{یادکرد وب |نویسنده= |نشانی=http://www.khoiau.ac.ir/User_InterFace/Dynamic_Menu_Content/DMC.808.aspx |عنوان=آشنایی با دانشگاه آزاد اسلامی خرم‌آباد |ناشر=وبگاه دانشگاه آزاد خرم‌آباد |تاریخ= |تاریخ بازدید=۳ سپتامبر ۲۰۱۴ |پیوند بایگانی=https://www.webcitation.org/6SJKe5Dkc?url=http://www.khoiau.ac.ir/User_InterFace/Dynamic_Menu_Content/DMC.808.aspx |تاریخ بایگانی=3 سپتامبر 2014}}</ref> و [[دانشکده سما واحد خرم‌آباد (سما)|دانشکده سما]]<ref>{{یادکرد وب| نشانی =http://www.khoramabad-samacollege.ir/pb/Intro.aspx| عنوان =معرفی مرکز| تاریخ بازدید =۳۰ ژوئیهٔ ۲۰۱۲| نویسنده =| تاریخ =| ناشر =وبگاه دانشکده سما| زبان =فارسی| نشانی بایگانی =https://www.webcitation.org/69XvKKS0x?url=http://www.khoramabad-samacollege.ir/pb/Intro.aspx| تاریخ بایگانی =30 ژوئیه 2012}}</ref> نیز به عنوان دو دانشگاه غیردولتی در خرم‌آباد فعال هستند. از جمله سایر مراکز آموزش عالی شهر خرم‌آباد می‌توان به [[دانشگاه پیام نور خرم‌آباد|دانشگاه پیام نور]]<ref>{{یادکرد وب| نشانی =http://khorramabad.lrpnu.ac.ir/about| عنوان =دربارهٔ دانشگاه| تاریخ بازدید =۳۰ ژوئیهٔ ۲۰۱۲| نویسنده =| تاریخ =| ناشر =وبگاه دانشگاه پیام نور خرم‌آباد| زبان =فارسی| نشانی بایگانی =https://www.webcitation.org/69XvP7YAD?url=http://khorramabad.lrpnu.ac.ir/about| تاریخ بایگانی =30 ژوئیه 2012}}</ref> و چندین مرکز آموزش علمی کاربردی وابسته به [[دانشگاه جامع علمی کاربردی]] [[دانشگاه جامع علمی کاربردی لرستان|واحد لرستان]] اشاره کرد.
{{-}}
{|class="wikitable"
|-
! style="background:#d8e2ef; color:navy;" |نوع دانشگاه
! style="background:#d8e2ef; color:navy;" |نام
! style="background:#d8e2ef; color:navy;" |وبگاه رسمی
! style="background:#d8e2ef; color:navy;" |توضیحات
|-
|" style="width:1em; border-bottom:solid 3px #6688BB;" rowspan="2" | دولتی
|" style="width:12em; border-bottom:solid 3px #EEEEEE; «»|[[دانشگاه علوم پزشکی لرستان|دانشگاه علوم پزشکی]]
|" style="width:7em; border-bottom:solid 3px #EEEEEE; «»|[http://lums.ac.ir/ وبگاه رسمی]
|" style="width:25em; border-bottom:solid 3px #EEEEEE; «»|هم‌اکنون تعداد ۲۴۸۸ نفر دانشجو در ۲۴ رشته مقطع تحصیلی در این دانشگاه مشغول به تحصیل هستند.
|-
|" style="width:12em; border-bottom:solid 3px #6688BB; «»|[[دانشگاه لرستان]]
|" style="width:7em; border-bottom:solid 3px #6688BB; «»| [http://lu.ac.ir/ وبگاه رسمی]
|" style="width:25em; border-bottom:solid 3px #6688BB; «»|قدیمی‌ترین دانشگاه در استان لرستان که در سال ۱۳۵۶ تأسیس شده است.{{سخ}}دارای دانشکده‌های اقتصاد، علوم پایه، مهندسی، ادبیات و علوم انسانی و کشاورزی می‌باشد.
|-
|style="width:1em; border-bottom:solid 3px #6688BB;" rowspan="2" |آزاد
|" style="width:12em; border-bottom:solid 3px #EEEEEE; «»|[[دانشگاه آزاد اسلامی واحد خرم‌آباد|آزاد اسلامی خرم‌آباد]]
|" style="width:7em; border-bottom:solid 3px #EEEEEE; «»|[http://www.khoiau.ac.ir/ وبگاه رسمی]
|" style="width:25em; border-bottom:solid 3px #EEEEEE; «»|دارای ۶ دانشکده شامل دانشکده فنی و مهندسی، تحصیلات تکمیلی، علوم پایه، کشاورزی، علوم سیاسی، علوم انسانی و حقوق است.
|-
|" style="width:12em; border-bottom:solid 3px #6688BB; «»|[[دانشکده سما واحد خرم‌آباد (سما)|دانشکده سما]]
|" style="width:7em; border-bottom:solid 3px #6688BB; «»| [http://khoramabad-samacollege.ir/ وبگاه رسمی] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120328023704/http://www.khoramabad-samacollege.ir/ |date=۲۸ مارس ۲۰۱۲}}
|" style="width:25em; border-bottom:solid 3px #6688BB; «»|هم‌اکنون حدود سه هزار دانشجو در ۱۰ رشته مشغول به تحصیل در این دانشکده می‌باشند.
|-
|"style="width:1em; border-bottom:solid 1px ;" rowspan="1 |غیره
|" style="width:12em; border-bottom:solid 1px ; «»|[[دانشگاه پیام نور خرم‌آباد|دانشگاه پیام نور]]
|" style="width:7em; border-bottom:solid 1px ; «»| [http://lrpnu.ac.ir/ وبگاه رسمی] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140826081721/http://lrpnu.ac.ir/ |date=۲۶ اوت ۲۰۱۴}}
|" style="width:25em; border-bottom:solid 1px ; «»|در سال ۱۳۶۷ خورشیدی تأسیس شده است.
|-
|}

== رسانه‌ها ==
=== سیما ===
[[پرونده:Islamic Republic of Iran Broadcasting(lorestan khorramabad).jpg|بندانگشتی|250px|ساختمان صدا و سیمای لرستان، شمال شهر]]
{{اصلی|شبکه افلاک}}
شبکه افلاک که با نام شبکه استانی سیمای مرکز لرستان نیز شناخته می‌شود. [[شبکه تلویزیونی]] استانی متعلق به [[سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران]] است که ویژه مردم استان لرستان برنامه پخش می‌کند. تلویزیون از سال ۱۳۵۱ با نصب چند ایستگاه فرستنده تلویزیونی در خرم‌آباد بخشی از شهرستان‌های [[لرستان]] تحت پوشش قرار گرفت. برنامه‌های این مرکز پیش از ایجاد شبکه استانی از سال ۱۳۶۷ با افتتاح تلویزیونی محلی استان فعالیت خود را به‌طور منسجم در مر کز آغاز نمود.<ref name=lorestanirib>{{یادکرد وب| نشانی =http://www.lorestan.irib.ir/درباره-ما/about-us| عنوان =تاریخچه صدا و سیمای مرکز لرستان| تاریخ بازدید =۳ سپتامبر ۲۰۱۴| نویسنده =| تاریخ =۲۳ شهریور ۱۳۹۰| ناشر =وبگاه صدا و سیمای مرکز لرستان| زبان =فارسی| نشانی بایگانی =https://web.archive.org/web/20140808033517/http://lorestan.irib.ir/%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87-%D9%85%D8%A7/about-us| تاریخ بایگانی =۸ اوت ۲۰۱۴| url-status =bot: unknown}}</ref>

=== صدا ===
{{اصلی|رادیو لرستان}}
رادیو لرستان در سال ۱۳۳۷ آغاز به کار کرد. در آن زمان نیروی [[ارتش]] و لشکر مستقر در خرم‌آباد به وسیله بی‌سیم، هفته‌ای یک روز به مدت شصت دقیقه برنامه‌های مختلفی پخش می‌کرد. در سال ۱۳۵۱ یک [[فرستنده]] یک کیلوواتی با پخش روزانه ۹ ساعت برنامه در خرم‌آباد آغاز به کار کرد که از این مدت ۸ ساعت به تقویت شبکه سراسری [[رادیو]] و یک ساعت نیز اختصاص به پخش [[خبر]] و [[ترانه]] داشت. در سال ۱۳۵۲ در یکمین سالگرد تأسیس رادیو مرکز لرستان ساعات کار این مرکز به ۱۰ ساعت رسید که از این ده ساعت دو ساعت تولید محلی و بقیه آن تقویت شبکه بوده است.<ref name=lorestanirib/>

=== نشریه‌ها ===
پیشینه چاپ نشریات در خرم‌آباد به سال ۱۳۲۱ بازمی‌گردد.<ref>{{پک|قاسمی|۱۳۸۷|ک=پیشینه ارتباطات و تاریخ مطبوعات خرم‌آباد|ص=۸۹۷|توضیح=}}</ref> نخستین نشریه مستقل چاپ شده در خرم‌آباد پاداش نام داشت که در فروردین سال ۱۳۲۲ به چاپ رسید.<ref>{{پک|قاسمی|۱۳۸۷|ک=پیشینه ارتباطات و تاریخ مطبوعات خرم‌آباد|ص=۳۲۷|توضیح=}}</ref> پس از پاداش در خرداد همان سال نشریه اتحاد در این شهر منتشر شد.<ref>{{پک|قاسمی|۱۳۸۷|ک=پیشینه ارتباطات و تاریخ مطبوعات خرم‌آباد|ص=۳۲۸|توضیح=}}</ref> پیش از دو نشریه مستقل یادشده نشریه میهن پرستان در سال ۱۳۲۱ در خرم‌آباد به چاپ می‌رسید، این نشریه به حزب میهن پرستان وابسته بود.<ref>{{پک|قاسمی|۱۳۸۷|ک=پیشینه ارتباطات و تاریخ مطبوعات خرم‌آباد|ص=۸۹۷|توضیح=}}</ref>

هم‌اکنون روزنامه جام‌جم لرستان و هفته‌نامه همشهری لرستان دو نشریه وابسته به روزنامه‌های [[جام جم (روزنامه)|جام‌جم]] و [[همشهری (روزنامه)|همشهری]] هستند که در خرم‌آباد به چاپ می‌رسند. از نشریات محلی چاپ شده در خرم‌آباد می‌توان به هفته‌نامه‌های بامداد، صدای ملت، فخر لرستان، افلاک لرستان، سیمره و دوهفته‌نامه رسالت دانشجو اشاره کرد.<ref>{{یادکرد وب| نشانی =http://ads.dabi.ir/PubsInfo.aspx?state=لرستان| عنوان =لیست نشریات استان لرستان| تاریخ بازدید =۳۰ ژوئیهٔ ۲۰۱۲| نویسنده =| تاریخ =| ناشر =وبگاه رسانه‌های تبلیغاتی دابی| زبان =فارسی| نشانی بایگانی =https://www.webcitation.org/69Xt7rrZ8?url=http://ads.dabi.ir/PubsInfo.aspx?state=لرستان| تاریخ بایگانی =30 ژوئیه 2012}}</ref>

== ورزش ==
[[پرونده:Takhti Stadium (Khorramabad).jpg|بندانگشتی|250px|زمین چمن ورزشگاه تختی خرم‌آباد]]
شهر خرم‌آباد دارای یک تیم فوتبال حرفه‌ای به نام [[باشگاه فوتبال خیبر خرم‌آباد]] است که در [[لیگ آزادگان]] است.<ref>{{یادکرد وب| نشانی =http://www.irna.ir/News/30179673/طلسم-ناکامی-های-کوثر-خرم-آباد-با-پیروزی-برابر-بهزیستی-همدان-شکسته-شد/ورزشی/| عنوان =طلسم ناکامی‌های کوثر خرم‌آباد با پیروزی برابر بهزیستی همدان شکسته شد| تاریخ بازدید =۳ سپتامبر ۲۰۱۴| نویسنده =| تاریخ =۲۰ دی ۱۳۸۹| ناشر =خبرگزاری جمهوری اسلامی| زبان =فارسی| نشانی بایگانی =https://archive.today/20200713230926/https://www.youtv.de/tv-programm/sender/nitro/21-11-2018| تاریخ بایگانی =۱۳ ژوئیه ۲۰۲۰| url-status =live}}</ref> همچنین تیم‌های فوتبال [[باشگاه فوتبال خیبر|خیبر]]<ref>{{یادکرد وب| نشانی =http://yaftenews.ir/notes/sport/4559-alexa-google-yahoo2151.html| عنوان =کام فوتبال خرم‌آباد همچنان تلخ است!| تاریخ بازدید =۲۰ سپتامبر ۲۰۱۴| نویسنده =سیداحمد موسوی| تاریخ =۲۷ خرداد ۱۳۹۳| ناشر =پیاگاه خبری یافته| زبان =فارسی| نشانی بایگانی =https://archive.today/20151022133449/http://lenta.ru/news/2015/10/22/donetsk_is/| تاریخ بایگانی =۲۲ اکتبر ۲۰۱۵| url-status =live}}</ref> و [[باشگاه فوتبال داتیس|داتیس]] نیز در لیگ‌های پایین‌تر فوتبال ایران حضور دارند.

اماکن ورزشی این شهر عبارتند از:
* [[ورزشگاه تختی خرم‌آباد|ورزشگاه تختی]]، که یک ورزشگاه چندمنظوره است.<ref>{{یادکرد وب| نشانی =http://old.isna.ir/ISNA/NewsView.aspx?ID=News-1844203| عنوان =ورزشگاه تختی خرم‌آباد بازسازی می‌شود| تاریخ بازدید =۳۰ ژوئیهٔ ۲۰۱۲| نویسنده =| تاریخ =۲۰ شهریور ۱۳۸۹| ناشر =خبرگزاری ایسنا| زبان =فارسی| نشانی بایگانی =https://www.webcitation.org/69XvlihG5?url=http://old.isna.ir/ISNA/NewsView.aspx?ID=News-1844203| تاریخ بایگانی =30 ژوئیه 2012}}</ref>
* [[مجموعه ورزشی آرش میراسماعیلی]]، یک مجموعه ورزشی کوچک در شرق خرم‌آباد است.<ref>{{یادکرد وب| نشانی =http://lorestan.isna.ir/default.aspx?NSID=5&SSLID=46&NID=27779| عنوان =آغاز مسابقات قهرمانی تیراندازی با کمان بانوان کشور در خرم‌آباد| تاریخ بازدید =۲۰ سپتامبر ۲۰۱۴| نویسنده =| تاریخ =۱۷ شهریور ۱۳۸۹| ناشر =خبرگزاری ایسنا| زبان =فارسی| نشانی بایگانی =https://web.archive.org/web/20150317231600/http://lorestan.isna.ir/default.aspx?NSID=5&SSLID=46&NID=27779| تاریخ بایگانی =۱۷ مارس ۲۰۱۵| url-status =bot: unknown}}</ref>

=== مسابقات جهانی کشتی پهلوانی ===
{{اصلی|مسابقات جهانی کشتی پهلوانی}}
نخستین دوره مسابقات جهانی کشتی پهلوانی با حضور ۳۷ کشتی‌گیر از ۲۴ کشور در سبک [[کشتی پهلوانی]] در روزهای ۳۱ اکتبر و ۱ نوامبر ۲۰۱۳ در سالن چاغروند شهر خرم‌آباد برگزار شد. این دوره از رقابت‌ها به نام [[غلامرضا تختی]] نام‌گذاری شده بود.<ref>{{یادکرد وب| نشانی =http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13920809000001| عنوان =مسابقات جهانی کشتی پهلوانی در خرم‌آباد آغاز شد| تاریخ بازدید =۸ اوت ۲۰۱۴| نویسنده =| تاریخ =۹ آبان ۱۳۹۲| ناشر =خبرگزاری فارس| زبان =قارسی| نشانی بایگانی =https://www.webcitation.org/6Rg10h6Vs?url=http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13920809000001| تاریخ بایگانی =8 اوت 2014}}</ref><ref>{{یادکرد وب| نشانی =http://www3.khorramabad.irna.ir/fa/News/80884585/ورزشی/رقابت_های_دومین_روز_مسابقات_جهانی_کشتی_پهلوانی_در_خرم_آباد_آغاز_شد| عنوان =رقابت‌های دومین روز مسابقات جهانی کشتی پهلوانی در خرم‌آباد آغاز شد| تاریخ بازدید =۸ اوت ۲۰۱۴| نویسنده =| تاریخ =۱۰ آبان ۱۳۹۲| ناشر =خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران-استان لرستان| زبان =قارسی| نشانی بایگانی =https://www.webcitation.org/6Rg1B0d7U?url=http://www3.khorramabad.irna.ir/fa/News/80884585/ورزشی/رقابت_های_دومین_روز_مسابقات_جهانی_%25| تاریخ ب��یگانی =8 اوت 2014}}</ref>

=== لیگ برتر کشتی ===
لیگ برتر کشتی فرنگی و آزاد ایران در تاریخ ۱۰ و ۱۱ اردیبهشت سال ۱۳۹۵ در سالن چاغروند خرم‌آباد برگزار شد.<ref>{{یادکرد وب| نشانی =http://www.mehrnews.com/news/3757188/مسابقات-لیگ-برتر-کشتی-فرنگی-و-آزاد-کشور-در-خرم-آباد-آغاز-شد| عنوان =مسابقات لیگ برتر کشتی فرنگی و آزاد کشور در خرم‌آباد آغاز شد| تاریخ بازدید =۳ سپتامبر ۲۰۱۶| نویسنده =| تاریخ =۱۰ شهریور ۱۳۹۵| ناشر =[[خبرگزاری مهر]]| زبان =فارسی| نشانی بایگانی =https://www.webcitation.org/6kFe0ETdK?url=http://www.mehrnews.com/news/3757188/ÙØ³Ø§Ø¨ÙØ§Øª-ÙÛÚ¯-Ø¨Ø±ØªØ±-Ú©Ø´ØªÛ-ÙØ±ÙÚ¯Û-Ù-Ø¢Ø²Ø§Ø¯-Ú©Ø´ÙØ±-Ø¯Ø±-Ø%25A| تاریخ بایگانی =3 سپتامبر 2016}}</ref>

== شهرهای خواهرخوانده ==
{|class="wikitable"
|-
!کشور
!شهر
!استان
!تاریخ
|-
|{{پرچمک|TUR}} [[ترکیه]]
|'''[[افیون قره‌حصار]]'''
|[[استان افیون قره‌حصار]]
|دسامبر ۲۰۱۴<ref>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = https://www.isna.ir/news/93102815144/خرم-آباد-با-افیون-خواهرخوانده-می-شود |عنوان ="خرم‌آباد" با "افیون" خواهرخوانده می‌شود | ناشر =[[خبرگزاری ایسنا]] |تاریخ =۲۸ دی ۱۳۹۳ |تاریخ بازدید = ۶ مه ۲۰۲۰}}</ref>
|-
|{{پرچمک|ژاپن}} [[ژاپن]]
|'''[[یاماگاتا (شهر)|یاماگاتا]]'''
|[[استان یاماگاتا]]
|اکتبر ۲۰۱۳<ref>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = https://www.magiran.com/article/1850579 |عنوان =لرستان و "یاماگاتای" ژاپن خواهرخوانده شدند | ناشر =[[روزنامه کیهان]] |تاریخ =۱۴ اردیبهشت ۱۳۸۸ |تاریخ بازدید = ۶ مه ۲۰۲۰}}</ref>
|-
|}

== جستارهای وابسته ==
{{درگاه|خرم‌آباد}}
* [[انفجار در پادگان امام علی خرم‌آباد]]

== یادداشت‌ها ==
{{پانویس|گروه=یادداشت|ریز|۲}}

== پانویس ==
{{پانویس|۲}}

== منابع ==
* {{یادکرد کتاب |نام خانوادگی =قاسمی |نام = سیدفرید|عنوان =خرم‌آبادشناسی|سال =۱۳۷۸|ناشر =افلاک|مکان = خرم‌آباد |شابک = 964-6431-28-3}}
* {{یادکرد کتاب |نام خانوادگی =خودگو |نام =سعادت|عنوان =قلعه فلک‌الافلاک: دژ شاپورخواست |سال =۱۳۸۳ |ناشر =افلاک|مکان = خرم‌آباد |شابک =964-8120-01-3}}
* {{یادکرد کتاب |نام خانوادگی =مصاحب | نام =غلامحسین|عنوان =دائرةالمعارف فارسی ۲ |سال =۱۳۸۸|ناشر = امیرکبیر|مکان = تهران | شابک =978-964-303-013-1}}
* {{یادکرد کتاب |نام خانوادگی =قاسمی |نام =سیدفرید|عنوان =خاطرات زندانیان فلک‌الافلاک |سال =۱۳۷۵ | ناشر = پیغام|مکان =خرم‌آباد | شابک =964-7514-22-0}}
* {{یادکرد کتاب |نام خانوادگی =قاسمی |نام =سیدفرید|عنوان =تاریخ خرم‌آباد |سال =۱۳۷۵ |ناشر = افلاک|مکان =خرم‌آباد | شابک= 978-600-220-040-2}}
* {{یادکرد کتاب |نام خانوادگی =ستوده |نام =سیدیدالله|عنوان =شورش لرستان |سال =۱۳۹۱ | ناشر = شاپورخواست |مکان =خرم‌آباد | شابک = 978-964-2707-75-1}}
* {{یادکرد کتاب |نام خانوادگی =قاسمی |نام = سیدفرید|عنوان =پیشینه ارتباطات و تاریخ مطبوعات خرم‌آباد|سال =۱۳۸۷|ناشر =سیفا|مکان = خرم‌آباد |شابک = 978-600-5055-21-4}}
* {{یادکرد کتاب |نام خانوادگی =کاظمی|نام =ایرج|عنوان =مشاهیر لر|سال =۱۳۷۶|ناشر =افلاک|مکان = خرم‌آباد |شابک = 964-643-100-3}}
{{چپ‌چین}}
* {{یادکرد دانشنامه|نام خانوادگی=Vallat|نام=François|پیوند نویسنده=فرانسوا والا|مقاله=ELAM i. The history of Elam|دانشنامه=Encyclopædia Iranica|سال=1998|نشانی=http://www.iranicaonline.org/articles/elam-i|تاریخ بازبینی=16 December 2014|زبان=en}}
* {{یادکرد دانشنامه|نام خانوادگی=Oberling|نام=Pierre|پیوند نویسنده=|مقاله=FEYLĪ|دانشنامه=Encyclopædia Iranica|سال=1999|نشانی=http://www.iranicaonline.org/articles/feyli--2|تاریخ بازبینی=16 December 2014|زبان=en}}
* {{یادکرد دانشنامه|نام خانوادگی=Towfīq|نام=F|پیوند نویسنده=|مقاله=ʿAŠĀYER|دانشنامه=Encyclopædia Iranica|سال=1987|نشانی=http://www.iranicaonline.org/articles/asayer-tribes|تاریخ بازبینی=16 December 2014|زبان=en}}
* {{یادکرد دانشنامه|نام خانوادگی=Anonby|نام=Erik J|پیوند نویسنده=|مقاله=LORI LANGUAGE ii. Sociolinguistic Status of Lori|دانشنامه=Encyclopædia Iranica|سال=2012|نشانی=http://www.iranicaonline.org/articles/lori-language-ii|تاریخ بازبینی=16 December 2014|زبان=en}}
{{پایان چپ‌چین}}

== پیوند به بیرون ==
{{ویکی‌سفر}}
{{جعبه پیوند به پروژه‌های خواهر
|نویسنده=no
|ویکی‌واژه=خرم‌آباد
|ویکی‌نسک=no
|ویکی‌گفتاورد=خرم‌آباد
|ویکی‌نبشته=no
|ویکی‌انبار=Category:khorramabad
|ویکی‌خبر=خرم‌آباد
|ویکی‌گونه=no
|ویکی‌سفر=خرم‌آباد
}}
* {{رسمی|www.khoramabad.ir|پرتال شهرداری خرم‌آباد}}
* [http://lorestan.ichto.ir/LinkClick.aspx?fileticket=nzvmqbFNoP0=&tabid=1688 نقشه خرم‌آباد] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131217195745/http://lorestan.ichto.ir/LinkClick.aspx?fileticket=nzvmqbFNoP0%3d&tabid=1688 |date=۱۷ دسامبر ۲۰۱۳}}

{{Navboxes
|title=جعبه‌های گشتن خرم‌آباد
|state=expanded
|list=
{{پرجمعیت‌ترین شهرهای ایران}}
{{شهرهای باستانی ایران}}
{{استان لرستان}}
{{مراکز استان‌های ایران}}
{{مراکز درمانی خرم‌آباد}}
{{کتابخانه‌های خرم‌آباد}}
{{محله‌های خرم‌آباد}}
}}

{{شهرستان خرم‌آباد}}

[[رده:جای‌ها در شاهنامه]]
[[رده:خرم‌آباد|خرم‌آباد]]
[[رده:روستاهای شهرستان خرم‌آباد]]
[[رده:شهرهای استان لرستان]]
[[رده:شهرهای باستانی ایران]]
[[رده:شهرهای شهرستان خرم‌آباد]]
[[رده:مرکز استان‌های ایران]]
[[رده:معماری ایرانی]]
الگوهای به‌کاررفته در این صفحه:
الگو:!- (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
الگو:- (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
الگو:Both (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
الگو:Cite encyclopedia (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
الگو:Cite web (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
الگو:Convert (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
الگو:Coord (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
الگو:Country data Iran (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
الگو:Country data Japan (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
الگو:Country data TUR (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
الگو:Country data Turkey (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
الگو:Country data ایران (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
الگو:Country data ژاپن (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
الگو:Cvt (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
الگو:Flag (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
الگو:Flagicon/core (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
الگو:Formatnumber (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
الگو:Hlist/styles.css (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
الگو:IRN (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
الگو:Infobox (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
الگو:Infobox mapframe (ویرایش)
الگو:Infobox road (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
الگو:Infobox road/browselinks/IRN (ویرایش)
الگو:Infobox road/hide/cities (ویرایش)
الگو:Infobox road/meta/errors (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
الگو:Infobox road/meta/mask/category (ویرایش)
الگو:Infobox road/meta/mask/country (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
الگو:Infobox road/name/IRN (ویرایش)
الگو:Infobox road/shieldmain/IRN (ویرایش)
الگو:Infobox road/translation/IRN (ویرایش)
الگو:Infobox settlement (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
الگو:Klimatabelle (ویرایش)
الگو:Klimatabelle/Durchschnitt (ویرایش)
الگو:Klimatabelle/Maximum (ویرایش)
الگو:Klimatabelle/Minimum (ویرایش)
الگو:Klimatabelle/Niederschlag (ویرایش)
الگو:Klimatabelle/Temperatur (ویرایش)
الگو:Lang (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
الگو:Location map (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
الگو:Main other (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
الگو:Max (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
الگو:Max/2 (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
الگو:Max/3 (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
الگو:Min (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
الگو:Multiple image (ویرایش)
الگو:Multiple image/styles.css (ویرایش)
الگو:Navbox (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
الگو:Navbox with columns (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
الگو:Navboxes (ویرایش)
الگو:Nbsp (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
الگو:Pluralize from text (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
الگو:Pp-semi-indef (ویرایش)
الگو:Replace (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
الگو:Side box (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
الگو:Sister (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
الگو:Small (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
الگو:Strip whitespace (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
الگو:Strip whitespace/1 (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
الگو:Template other (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
الگو:Top icon (ویرایش)
الگو:Webarchive (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
الگو:WikidataCoord (ویرایش)
الگو:Yesno (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
الگو:Yesno-no (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
الگو:آغاز چپ‌چین (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
الگو:آغاز کوچک (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
الگو:استان لرستان (ویرایش)
الگو:اصلی (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
الگو:الگوهای ناوبری (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
الگو:اگر خالی (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
الگو:برداشتن فاصله خالی (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
الگو:برداشتن فاصله خالی/1 (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
الگو:به زبان دیگر (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
الگو:به لری (ویرایش)
الگو:تبدیل (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
الگو:تصویر دوتایی (ویرایش)
الگو:تصویر چندگانه (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
الگو:تعمیر رده ویرگول‌دار (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
الگو:تلفظ (ویرایش)
الگو:جعبه اطلاعات راه (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
الگو:جعبه اطلاعات منطقه مسکونی (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
الگو:جعبه اطلاعات منطقه مسکونی/styles.css (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
الگو:جعبه اطلاعات منطقه مسکونی/ترجیح (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
الگو:جعبه اطلاعات منطقه مسکونی/ستون‌ها (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
الگو:جعبه اطلاعات منطقه مسکونی/ستون‌ها/styles.css (ویرایش)
الگو:جعبه اطلاعات منطقه مسکونی/متریک (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
الگو:جعبه اطلاعات منطقه مسکونی/نمایش تراکم (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
الگو:جعبه اطلاعات منطقه مسکونی/نمایش طول (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
الگو:جعبه اطلاعات منطقه مسکونی/نمایش مساحت (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
الگو:جعبه اطلاعات منطقه مسکونی/پیوند (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
الگو:جعبه هواشناسی (ویرایش)
الگو:جعبه هواشناسی/Durchschnitt (ویرایش)
الگو:جعبه هواشناسی/Maximum (ویرایش)
الگو:جعبه هواشناسی/Minimum (ویرایش)
الگو:جعبه هواشناسی/Niederschlag (ویرایش)
الگو:جعبه هواشناسی/Temperatur (ویرایش)
الگو:جعبه پیوند به پروژه‌های خواهر (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
الگو:جمعیت تاریخی (ویرایش)
الگو:حص-نیمه-بی‌پایان (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
الگو:درگاه (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
الگو:دو تصویر (ویرایش)
الگو:دیگر کاربردها (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
الگو:رسمی (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
الگو:سخ (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
الگو:سراسرنما (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
الگو:سرخط (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
الگو:شهرستان خرم‌آباد (نمایش مبدأ) (نیمه‌حفاظت‌شده)
الگو:شهرهای باستانی ایران (ویرایش)
الگو:صدا (ویرایش)
الگو:عدد به (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
الگو:عدد به فارسی (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
الگو:فاصله (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
الگو:فتوکلاژ (ویرایش)
الگو:فهرست ساده/styles.css (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
الگو:محله‌های خرم‌آباد (ویرایش)
الگو:مراکز استان‌های ایران (ویرایش)
الگو:مراکز درمانی خرم‌آباد (ویرایش)
الگو:مقاله خوب (نمایش مبدأ) (نیمه‌حفاظت‌شده)
الگو:موقعیت جغرافیایی (ویرایش)
الگو:نام کشور (ویرایش)
الگو:نشان بالا (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
الگو:نشان مقاله خوب (نمایش مبدأ) (نیمه‌حفاظت‌شده)
الگو:نشانی وب (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
الگو:نقطه خط (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
الگو:نقل قول (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
الگو:نوشتار اصلی (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
الگو:هرم جمعیتی (ویرایش)
الگو:هرم جمعیتی/خطوط (ویرایش)
الگو:وبگاه رسمی (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
الگو:وسط‌چین (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
الگو:ویرگول خط (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
الگو:ویکی‌سفر (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
الگو:پانویس (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
الگو:پانویس/styles.css (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
الگو:پانویس کوتاه‌شده (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
الگو:پاک‌کن (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
الگو:پایان (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
الگو:پایان چپ‌چین (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
الگو:پرجمعیت‌ترین شهرهای ایران (ویرایش)
الگو:پروژه خواهر (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
الگو:پرچم (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
الگو:پرچم/هسته (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
الگو:پرچمک (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
الگو:پرچمک/هسته (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
الگو:پک (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
الگو:چپ‌چین (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
الگو:کاربردهای دیگر (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
الگو:کتابخانه‌های خرم‌آباد (ویرایش)
الگو:گرداننده رده (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
الگو:گفتاورد (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
الگو:گفتاورد/styles.css (نمایش مبدأ) (محافظت‌شده ویژه)
الگو:یادکرد (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
الگو:یادکرد/هسته پودمان (نمایش مبدأ) (نیمه‌حفاظت‌شده)
الگو:یادکرد خبر (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
الگو:یادکرد خبر/هسته (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
الگو:یادکرد دانشنامه (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
الگو:یادکرد دانشنامه/هسته (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
الگو:یادکرد روزنامه (ویرایش)
الگو:یادکرد وب (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
الگو:یادکرد وب/هسته (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
الگو:یادکرد ژورنال (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
الگو:یادکرد ژورنال/هسته (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
الگو:یادکرد کتاب (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
الگو:یادکرد کتاب/هسته (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
پودمان:Arguments (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
پودمان:Break (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
پودمان:Category handler (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
پودمان:Category handler/blacklist (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
پودمان:Category handler/config (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
پودمان:Category handler/data (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
پودمان:Category handler/shared (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
پودمان:Check for clobbered parameters (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
پودمان:Check for unknown parameters (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
پودمان:Citation/CS1/en (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
پودمان:Citation/CS1/en/COinS (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
پودمان:Citation/CS1/en/Configuration (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
پودمان:Citation/CS1/en/Date validation (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
پودمان:Citation/CS1/en/Identifiers (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
پودمان:Citation/CS1/en/Utilities (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
پودمان:Citation/CS1/en/Whitelist (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
پودمان:Citation/CS1/en/styles.css (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
پودمان:Citation/CS1/fa (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
پودمان:Citation/CS1/fa/COinS (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
پودمان:Citation/CS1/fa/Configuration (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
پودمان:Citation/CS1/fa/Date validation (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
پودمان:Citation/CS1/fa/Identifiers (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
پودمان:Citation/CS1/fa/Utilities (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
پودمان:Citation/CS1/fa/Whitelist (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
پودمان:Citation/lang (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
پودمان:Citation/lang/data/ISO 639-1 (ویرایش)
پودمان:Commons link (ویرایش)
پودمان:Convert (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
پودمان:Convert/data (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
پودمان:Convert/text (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
پودمان:Coordinates (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
پودمان:Coordinates/styles.css (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
پودمان:Date2en (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
پودمان:Detect singular (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
پودمان:Effective protection expiry (نمایش مبدأ) (محافظت‌شده ویژه)
پودمان:Effective protection level (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
پودمان:Exponential search (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
پودمان:File link (ویرایش)
پودمان:Format link (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
پودمان:Hatnote (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
پودمان:Hatnote/styles.css (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
پودمان:Hatnote list (ویرایش)
پودمان:Historical populations (ویرایش)
پودمان:ISO 3166 (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
پودمان:ISO 3166/data/IR (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
پودمان:ISO 3166/data/National (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
پودمان:If preview (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
پودمان:If preview/configuration (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
پودمان:If preview/styles.css (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
پودمان:Infobox (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
پودمان:Infobox/styles.css (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
پودمان:InfoboxImage (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
پودمان:Infobox mapframe (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
پودمان:Infobox road (ویرایش)
پودمان:Infobox road/length (ویرایش)
پودمان:Infobox road/locations (ویرایش)
پودمان:Infobox road/map (ویرایش)
پودمان:Infobox road/route (ویرایش)
پودمان:Labelled list hatnote (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
پودمان:Lang (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
پودمان:Lang/ISO 639 synonyms (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
پودمان:Lang/configuration (ویرایش)
پودمان:Lang/data (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
پودمان:Language/data/iana languages (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
پودمان:Language/data/iana regions (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
پودمان:Language/data/iana scripts (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
پودمان:Language/data/iana suppressed scripts (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
پودمان:Language/data/iana variants (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
پودمان:Location map (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
پودمان:Location map/data/Iran (ویرایش)
پودمان:Location map/styles.css (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
پودمان:Mapframe (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
پودمان:Math (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
پودمان:Multiple image (ویرایش)
پودمان:Namespace detect/config (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
پودمان:Namespace detect/data (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
پودمان:Navbar (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
پودمان:Navbar/configuration (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
پودمان:Navbar/styles.css (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
پودمان:Navbox (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
پودمان:Navbox/configuration (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
پودمان:Navbox/styles.css (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
پودمان:Navboxes (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
پودمان:No globals (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
پودمان:Numeral converter (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
پودمان:Numeral converter2 (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
پودمان:Official website (ویرایش)
پودمان:Other uses (ویرایش)
پودمان:Photo montage (ویرایش)
پودمان:Portal (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
پودمان:Portal/images/خ (ویرایش)
پودمان:Portal/images/مستعارها (ویرایش)
پودمان:Portal/styles.css (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
پودمان:Protection banner (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
پودمان:Protection banner/config (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
پودمان:Road data/countrymask (ویرایش)
پودمان:Road data/parser (ویرایش)
پودمان:Road data/parser/تمرین (ویرایش)
پودمان:Road data/strings/ASIA (ویرایش)
پودمان:Road data/strings/IRN (ویرایش)
پودمان:Road data/util (ویرایش)
پودمان:Set Farsi argument names (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
پودمان:Set local argument names (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
پودمان:Side box (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
پودمان:Side box/styles.css (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
پودمان:Sister project links (نمایش مبدأ) (نیمه‌حفاظت‌شده)
پودمان:String (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
پودمان:TableTools (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
پودمان:Template wrapper (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
پودمان:Text (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
پودمان:URL (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
پودمان:Unicode data (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
پودمان:Unicode data/scripts (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
پودمان:Webarchive (ویرایش)
پودمان:Webarchive/data (ویرایش)
پودمان:Wide image (ویرایش)
پودمان:WikidataCoord (ویرایش)
پودمان:Yesno (نمایش مبدأ) (حفاظت‌شده)
بازگشت به خرم‌آباد.
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/wiki/خرم‌آباد»