کارل گوستاو یونگ؛ واژه‌ها و نگاره‌ها

کارل گوستاو یونگ، روان‌شناس و روان‌پزشک سوئیسی است. آرا و نظریات او در حوزهٔ «تداعی‌های ذهنی»، «عقده‌های روانی»، «شخصیت‌های درون‌گرا و برون‌گرا» و «ناخودآگاه جمعی» عملاً مسیر افکار و عقاید را در بسیاری از رشته‌های علوم انسانی تغییر داده است. آنیلا یافه، ویراستار آثار یونگ، در کتاب حاضر زندگی و کارهای یونگ را از منشور «واژه‌ها و نگاره‌ها» ی او بررسی کرده و با شناساندن شخصیت و نظریات یونگ دین خود را به استاد ادا کرده است.^[۶]

در بخشی از کتاب می‌خوانیم:

«کارل گوستاو یونگ آدم درون‌گرایی بود. زندگی‌اش پرحادثه نبود، طوری که حوادث خارجی زندگی‌اش صرفاً نقاط عطفی به نظر می‌رسند که سلوک روحی او را به چند پهنه تقسیم می‌کنند. یونگ وجود خود را به یکسان وقف تجربه‌های درونی و پدیده‌های بیرونی کرد ـ و این دو برای او یکی بودند. او در رویدادهای آشکار و پنهان و نیز در رویدادهای بزرگ و کوچک معنایی می‌جُست. مشخصهٔ اصلی‌اش شوخ‌طبعی، مهربانی و نیز حساسیت زیاد بود.

یونگ؛ به خلوت و تنهایی نیاز داشت، اما به مراوده و تماس با آدم‌ها نیز محتاج بود، به‌خصوص با خانواده‌اش ـ همسرش که تا زمان مرگ یونگ همکارش بود، و خیل فرزندان، نوه‌ها و نتیجه‌ها. عاشق سفر بود، نه فقط برای دیدن مکان‌ها و آدم‌ها، بلکه به گفتهٔ خودش برای دیدن اروپا و سوئیس از بیرون و بنابراین بی‌طرفانه‌تر. او به نزد سرخپوستان پوئبلوی نیومکزیکو سفر کرد، و به تونس، کنیا، اوگاندا و سرانجام هند. تجاربش بر تفکرش تأثیر می‌گذاشت و بصیرت‌های تازه‌ای به او می‌بخشید. برای تدریس و سخنرانی نیز در اروپا و آمریکا سفرهایی کرد.

موضع علمی یونگ اساساً موضعی تجربه‌گرایانه بود. نتایج بررسی‌هایش از مشاهدهٔ دقیق محتویات روان گرفته می‌شد ـ خودش این محتویات روان را «حقایق» یا «امور واقع» می‌خواند. روان نیز بخشی از طبیعت است، و یونگ همان‌گونه با روان روبه‌رو می‌شد که با طبیعت: با چشم دقیق پژوهشگر، و در عین حال، همان‌طور که خودش یک بار نوشته بود، در مقام «عاشق روح و جان».»^[۷][۸]

ترجمهٔ فارسی این کتاب توسط رضا رضایی و مهناز خزاییلی انجام و در سال ۱۳۹۰ در ۲۴۲ صفحه رحلی مصور در نشر افکار منتشر شده است.^[۹]

به‌زعم مترجم، یافه در این کتاب که با تصاویر متعددی از مراحل زندگی یونگ همراه شده است، زندگی، خانواده، سفرها، سمینارها و نظریه‌های این اندیشمند روان‌کاو را شرح می‌دهد. به گفتهٔ رضایی، مخاطبان این کتاب، با مفاهیمی نظیر آنیما، آنیموس، خودآگاه و ناخودآگاه که از اصلی‌ترین مباحث فکری یونگ هستند، آشنا می‌شوند.»^[۱۰]

این کتاب با بخش‌هایی همچون: کودکی، سال‌های دانشجویی، امور خفیه و فراروانشناسی، زیگموند فروید، مواجهه با ناخودآگاه، سفرها و زندگی و مرگ همراه است.

در یادداشت پشت جلد کتاب عنوان شده است: «کارل گوستاو یونگ (۱۸۷۵–۱۹۶۱) روان‌شناس و روان‌پزشک بزرگ سوییسی، یکی از مهم‌ترین چهره‌های قرن بیستم است و تأثیر عمیقی بر دیدگاه‌های بشر امروز گذاشته است. آرا و نظریات او در حوزه «تداعی‌های ذهنی»، «عقده‌های روانی»، «شخصیت‌های درون‌گرا و برون‌گرا» و «ناخودآگاه جمعی» عملاً مسیر افکار و عقاید را در بسیاری از رشته‌های علوم انسانی تغییر داده است. آنیلا یافه، ویراستار آثار یونگ، در کتاب حاضر زندگی و کارهای یونگ را از منشور «واژه‌ها و نگاره‌ها» ی او بررسی کرده و با شناساندن شخصیت و نظریات یونگ، دین خود را به استاد ادا کرده است.»^[۱۱]

آنیلا یافه، روانکاو یونگی که سال‌ها نقش دستیار یونگ را ایفا کرده است، با مرور آلبوم عکس، نامه‌ها و یادداشت‌های یونگ تلاش کرده تا ما را با تجربهٔ یونگ بیشتر آشنا کند و برای ما «فهمی از درون» (empathetic) نسبت به دیدگاه یونگ ایجاد کند. کتاب حاضر با وجود سادگی بسیار عمیق است.^[۱۲]

این کتاب مصور مجموعه یادداشت‌ها و خاطراتی است که آنیلا یافه دستیار یونگ طی چند دهه جمع‌آوری کرده و اسناد با ارزشی نیز به متن اصلی کتاب افزوده‌شده است. نوعی بیوگرافی که مخاطب را آن‌چنان خسته نمی‌کند و به او اجازه می‌دهد در دنیای تصاویر سفری چند دقیقه‌ای یا چند ساعتی داشته‌باشد به سرزمین مردی که برای مردگان موعظه می‌کرد. از تصاویری خانوادگی و جد و آباء یونگ گرفته تا کارنامه مچاله شدهٔ وی در ۱۸۹۴. بخش دیگری از کتاب به مجموعه‌ای از نقاشی‌های یونگ با موضوع «ماندالا» یا دایرهٔ مقدس لامایی_تبتی و تانتریک اختصاص دارد. وی با جمع‌آوری و تطبیق چندین و چند دایره در فرهنگ‌های مختلف به تجزیه و تحلیل مفهوم دایره و رابطهٔ آن با هستی و انسان پرداخته است.^[۱۳]

• روان‌شناسی
• روان‌شناسی تحلیلی
• کارل گوستاو یونگ