مارتین مک‌دونا
مارتین فارانا�� مک‌دونا (انگلیسی: Martin Faranan McDonagh؛ زادهٔ ۲۶ مارس ۱۹۷۰) نمایشنامه‌نویس و فیلم‌ساز بریتانیایی-ایرلندی است. او بابت به‌کار بردن کمدی سیاه ابسوردیست خود که اغلب زیبایی‌شناسی تئاتر مدرن را به چالش می‌کشد، شناخته شده‌است. او جوایز متعددی از جمله یک جایزه اسکار، شش جایزه بفتا، چهار جایزه گلدن گلوب، سه جایزه اولیویه و نامزدی پنج جایزه تونی دریافت کرده‌است.
مارتین مک‌دونا | |
|---|---|
 مک‌دونا در ۲۰۱۲ | |
| نام هنگام تولد | مارتین فارانان مک‌دونا |
| زادهٔ | ۲۶ مارس ۱۹۷۰ (۵۴ سال)[۱] کمبرول، لندن، انگلستان |
| شهروندی |
|
| پیشه‌ها |
|
| سال‌های فعالیت | ۱۹۹۶–اکنون |
| شریک زندگی | فیبی والر-بریج (۲۰۱۷–اکنون) |
| خویشاوندان | جان مایکل مک‌دونا (برادر) |
مک‌دونا در سال ۲۰۰۴ برای شش‌لول برنده جایزه اسکار بهترین فیلم کوتاه شد. او در شش بخش دیگر نامزد دریافت جایزه اسکار بوده‌است. او کارگردانی فیلم‌های کمدی سیاه در بروژ (۲۰۰۸)، هفت روانی (۲۰۱۲)، سه بیلبورد خارج از ابینگ، میزوری (۲۰۱۷) و بنشی‌های اینیشرین (۲۰۲۲) را بر عهده داشت.
حرفه
ویرایشتئاتر
ویرایششش نمایشنامه اول مک‌دونا که به دو سه‌گانه تقسیم شده‌اند، در کانتی گالوی و اطراف آن واقع شده‌اند، جایی که او تعطیلات خود را در کودکی گذراند. داستان اول در ملکه زیبایی لی‌نین، دهکده‌ای کوچک در ساحل غربی ایرلند، اتفاق می‌افتد و شامل ملکه زیبایی Leenane (1996)، جمجمه در Connemara (1997) و The Lonesome West (1997) است.[۲] سه گانه دوم او در سراسر جزایر آران، در سواحل کانتی گالوی، اتفاق می‌افتد و شامل The Cripple of Inishmaan (1996)، ستوان Inishmore (2001) و Banshees of Inisheer است. سومین نمایشنامه هرگز منتشر نشد، زیرا مک‌دونا اصرار داشت که «خوب نیست»،[۳] اگرچه او تمایل خود را برای بازگشت به آن در سنین بالاتر ابراز کرده‌است.[۴]
اولین نمایشنامه غیرایرلندی مک‌دونا، مرد بالشی در یک حالت توتالیتر ساختگی می‌گذرد و پس از خوانش در ت��اتر فینبورو در سال ۱۹۹۵، در تئاتر ملی سلطنتی در سال ۲۰۰۳ به[۵] درآمد.
مراسم قطع دست در اسپوکن اولین نمایشنامه مک‌دونا است که در ایالات متحده اتفاق می‌افتد و در مارس ۲۰۱۰ در برادوی نمایش داده شد.[۶] کریستوفر واکن بازیگر نقش اول برای بازی در نقش قاتل به دنبال دستی که در جوانی از دست داده بود نامزد دریافت جایزه تونی برای بهترین بازیگر مرد در یک نمایشنامه شد.[۶][۷]
مک‌دونا همچنین دو نمایشنامه رادیویی برنده جایزه نوشت که یکی از آنها داستان گرگ و هیزم شکن است.[۸]
در فوریه ۲۰۱۰، اعلام شد که مک‌دونا در حال کار بر روی یک موزیکال جدید است.[۹]
زندگی شخصی
ویرایشمکدونا در ۲۶ مارس ۱۹۷۰ در خانواده‌ای ایرلندی در کمبرول، لندن به دنیا آمد.[۱۰] پدر و مادرش پس از مدتی او و برادرش را در لندن رها کردند و به گالوی در ایرلند بازگشتند. مک‌دونا و برادرش جان مایکل مک‌دونا در لندن ماندند. او در ۱۶ سالگی مدرسه را رها کرد و چند سال در جنوب لندن بیکار و سرگردان بود تا این‌که شغل سطح پایینی دست و پا کرد.[۱۱][۱۲] پس از مدت کوتاهی آن شغل را هم رها کرد تا قلمش را امتحان کند.[۱۳]
شش اثر ابتدایی نمایشی او در واقع دو تریلوژی است که ماجراهای همگی‌شان در شهرستان گالوی یا اطراف آن می‌گذرد، جایی که مک‌دونا تعطیلات کودکی‌اش را می‌گذراند.
مارتین مک‌دونا سه‌گانهٔ «لی‌نین» را در سال ۱۹۹۵ به سالن‌های نمایش ایرلند و لندن فرستاد تا این‌که ملکهٔ زیبایی لی‌نین در فوریهٔ ۱۹۹۶ در گالویِ ایرلند به روی صحنه رفت. سپس در سالنِ «رویال کورت» لندن اجرا شد و منتقدان را به وجد آورد. مک‌دونا که ۲۷ساله بود توانست پس از شکسپیر دومین کسی باشد که همزمان چهار نمایشنامه‌اش در سالن‌های تئاتر لندن روی صحنه رفته‌است.[۱۳]
مک‌دونا از سال ۲۰۱۸ با فیبی والر-بریج، بازیگر، نویسنده و تهیه‌کنندهٔ بریتانیاییِ رابطهٔ عاشقانه دارد.[۱۴]
نمایشنامه‌ها و فیلمنامه‌ها
ویرایش- ملکهٔ زیبایی لی‌نین (۱۹۹۶)، برگردان حمید احیاء، انتشارات نیلا
- جمجمه‌ای در کُنه‌مارا (یا کانه‌مارا) (۱۹۹۷)، برگردانِ بهرنگ رجبی، انتشارات بیدگل
- غرب غمزده (۱۹۹۷)، برگردانِ بهرنگ رجبی، انتشارات بیدگل
- چلاق آینیشمان (۱۹۹۷)، برگردانِ شادی فرزین، انتشارات نیلا
- ستوان آینیشمور (۲۰۰۱)، برگردانِ زهرا جواهری، انتشارات افراز
- بانشی‌های آینیشیر (منتشرنشده)
- مرد بالشی (۲۰۰۳)، برگردانِ زهرا جواهری، انتشارات افراز
- مراسم قطع دست در اسپوکن (۲۰۱۰)، برگردانِ بهرنگ رجبی، انتشارات بیدگل
- مأمورین اعدام (۲۰۱۵)،[۱۳] برگردانِ بهرنگ رجبی، انتشارات بیدگل
- یک ماجرای خیلی خیلی خیلی سیاه (۲۰۱۸) برگردان بهرنگ رجبی، انتشارات بیدگل
- سه بیلبورد خارج از ابینگ، میزوری (۲۰۱۸) برگردان سینا شاه بابا، انتشارات چترنگ[۱۵]
فیلم‌ها
ویرایش| سال | فیلم | کارگردان | نویسنده | تهیه‌کننده | توضیحات |
|---|---|---|---|---|---|
| ۲۰۰۴ | شش‌لول | آری | آری | نه | فیلم کوتاه؛ نخستین کارگردانی |
| ۲۰۰۸ | در بروژ | آری | آری | نه | نخستین کارگردانی فیلم بلند |
| ۲۰۱۲ | هفت روانی | آری | آری | آری | |
| ۲۰۱۷ | سه بیلبورد خارج از ابینگ، میزوری | آری | آری | آری | |
| ۲۰۲۲ | بنشی‌های اینیشرین | آری | آری | آری |
تهیه‌کننده اجرایی
- مرگ دوم (۲۰۰۰)
- نگهبان (۲۰۱۱)
جوایز و افتخارات
ویرایش| سال | جایزه | نام فیلم | نتیجه |
|---|---|---|---|
| ۲۰۰۶ | بهترین فیلم کوتاه | شش لول | برنده |
| ۲۰۰۹ | بهترین فیلمنامه غیراقتباسی | در بروژ | نامزدشده |
| ۲۰۱۸ | سه بیلبورد خارج از ابینگ، میزوری | نامزدشده | |
| بهترین فیلم | نامزدشده | ||
| ۲۰۲۳ | بهترین فیلم | بنشی‌های اینیشرین | نامزدشده |
| بهترین کارگردانی | نامزدشده | ||
| بهترین فیلمنامه غیراقتباسی | نامزدشده |
| سال | جایزه | نام فیلم | نتیجه |
|---|---|---|---|
| ۲۰۰۵ | بهترین فیلم کوتاه | شش لول | نامزدشده |
| ۲۰۰۹ | بهترین فیلمنامه غیراقتباسی | در بروژ | برنده |
| بهترین فیلم بریتانیایی | نامزدشده | ||
| ۲۰۱۳ | هفت روانی | نامزدشده | |
| ۲۰۱۸ | سه بیلبورد خارج از ابینگ، میزوری | برنده | |
| بهترین فیلم | برنده | ||
| بهترین فیلمنامه غیراقتباسی | برنده | ||
| بهترین کارگردانی | نامزدشده | ||
| ۲۰۲۳ | بهترین فیلم بریتانیایی | بنشی‌های اینیشرین | برنده |
| بهترین فیلم | نامزدشده | ||
| بهترین فیلمنامه اصلی | برنده | ||
| بهترین کارگردانی | نامزدشده |
| سال | جایزه | نام فیلم | نتیجه |
|---|---|---|---|
| ۲۰۱۸ | بهترین کارگردانی | سه بیلبورد خارج از ابینگ، میزوری | نامزدشده |
| بهترین فیلم | برنده | ||
| بهترین فیلمنامه | برنده | ||
| ۲۰۲۳ | بهترین فیلم – موزیکال یا کمدی | بنشی‌های اینیشرین | برنده |
| بهترین کارگردانی | نامزدشده | ||
| بهترین فیلمنامه | برنده |
| سال | جایزه | نام فیلم | نتیجه |
|---|---|---|---|
| ۲۰۱۷ | بهترین فیلمنامه | سه بیلبورد خارج از ابینگ، میزوری | |
| برنده | |||
| ۲۰۲۲ | بنشی‌های اینیشرین | ||
| برنده |
| سال | جایزه | نام نمایشنامه | نتیجه | منبع |
|---|---|---|---|---|
| ۱۹۹۷ | بهترین نمایشنامه | ملکهٔ زیبایی لی‌نین | نامزدشده | [۱۶] |
| ۱۹۹۸ | بهترین نمایشنامه کمدی | جمجمه‌ای در کُنه‌مار | نامزدشده | [۱۷] |
| ۲۰۰۳ | ستوان آینیشمور | برنده | ||
| ۲۰۰۴ | بهترین نمایشنامه | مرد بالشی | برنده | [۱۸] |
| ۲۰۱۶ | مامورهای اعدام | برنده | [۱۹] |
| سال | جایزه | نام نمایشنامه | نتیجه |
|---|---|---|---|
| ۱۹۹۸ | بهترین نمایشنامه | ملکهٔ زیبایی لی‌نین | نامزدشده |
| ۱۹۹۹ | غرب غمزده | نامزدشده | |
| ۲۰۰۵ | مرد بالشی | نامزدشده | |
| ۲۰۰۶ | ستوان آینیشمور | نامزدشده | |
| ۲۰۲۲ | مامورهای اعدام | نامزدشده |
منابع
ویرایش- ↑ "Index entry". FreeBMD. ONS. Retrieved 15 January 2018.
- ↑ Hicklinh, Alfred. "'A Skull in Connemara' review – a sprited revival that redefines the concept of graveyard humour The Guardian, 28 May 2015
- ↑ The Pillowman (2006–2007) at Berkeley Repertory Theatre. Retrieved 5 March 2009. بایگانی‌شده در ۲۶ ژانویه ۲۰۰۷ توسط Wayback Machine
- ↑ Jason Zinoman (2 March 2010). "Is He Mellower? Ask the Guy Missing a Hand". The New York Times. Retrieved 21 January 2018.
- ↑ Wolf, Matt. "Review: The Pillowman " Variety, 26 November 2003. Retrieved 7 May 2016
- ↑ ۶٫۰ ۶٫۱ " A Behanding in Spokane Broadway" Playbill (vault). Retrieved 7 May 2016.
- ↑ Finkle, David. "Review" بایگانی‌شده در ۲ ژانویه ۲۰۱۸ توسط Wayback Machine theatermania.com, 2 March 2010
- ↑ The Tale of the Wolf and the Woodcutter بایگانی‌شده در ۲۱ مارس ۲۰۰۷ توسط Wayback Machine
- ↑ "New Musical From Tom Waits on the Horizon". Tom Waits. Tom Waits & ANTI Records. 2 February 2010. Retrieved 14 April 2013.
- ↑ McDonald, Henry (2008-04-25). "'He has made people think about violence … the violence he portrays is a very true picture of modern urban Ireland'". The Guardian. Retrieved 2023-05-25.
- ↑ O'Hagan, Sean (2001-03-24). "The wild west". The Guardian. Retrieved 2023-05-25.
- ↑ O'Hagan, Sean (2015-09-13). "Martin McDonagh interview: 'Theatre is never going to be edgy in the way I want it to be'". The Observer. Retrieved 2023-05-25.
- ↑ ۱۳٫۰ ۱۳٫۱ ۱۳٫۲ «روایتگر مردمی سرکوب‌شده» (PDF). روزنامه اعتماد. ۶ آبان ۱۳۹۴. بایگانی‌شده از اصلی (PDF) در ۵ مارس ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۲۹ اکتبر ۲۰۱۵.
- ↑ Hess, Amanda (14 February 2019). "Phoebe Waller-Bridge Will Make You Laugh So Hard It Hurts" – via NYTimes.com.
- ↑ «معمای قتل یک زن و روایتی بی‌پرده از جامعه آمریکایی». همشهری آنلاین. ۲۴ آذر ۱۳۹۸.
- ↑ "Olivier Award 1997" olivierawards.com, Retrieved 4 April 2016
- ↑ "Olivier Award 1998" olivierawards.com, Retrieved 4 April 2016
- ↑ "Olivier Award 2004" olivierawards.com, Retrieved 4 April 2016
- ↑ "Olivier Awards 2016: The winners". BBC News. Retrieved 2016-05-17.
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Martin McDonagh». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۱۵ ژوئن ۲۰۱۴.