نشانه‌های زیروزبری

نشانه‌های زیروزِبَری^[۱][۲] نوعی از علائم نگارشی هستند که بالای، زیر یا کنار یک حرف قرار می‌گیرد تا نحوه تلفظ آن را مشخص کند.

کاربردهای نشانه‌های زیروزبری:

• تغییر کامل تلفظ حرف: مانند ‹ä› ،‹ö› و ‹ü› در زبان آلمانی
• تعیین طولِ تلفظ: مانند اکسانِ تیز و اکسانِ کند در زبان فرانسوی
• تعیین طولِ مصوت: مانند خطوط کوتاه و بلند بالای Ó، Ő، Ú، Ű و دیگر مصوت‌ها در زبان مجاری
• تعیین محلِ تأکیدِ کلمه: مانند اکسانِ تیز در زبان‌های رومی‌تبار (نمونه از اسپانیایی: Gaudí، Álvarez, Cádiz, Martínez, García Márquez)
• تعیینِ نواخت صدا در زبان‌هایِ نواخت‌بَر: مانند زبان ماندارینِ استاندارد و ویتنامی
• جداگانه تلفظ کردنِ حروف: مانند ترِما در زبان‌های هلندی، آفریقایی، فرانسوی، اسپانیایی و یونانی

گاه نشانه‌های زیروزبری برای تلفظ ضروری نیست و فقط به دلایلِ ریشه‌شناسی استفاده می‌شود، مانند اکسانِ خمیده در کلمه فرانسویِ maître. گاه برای تشخیصِ هم‌نگاشت‌ها از نشانه‌های زیروزبری استفاده می‌شود، مانند اکسانِ کند در کلماتِ فرانسویِ ou (یا) و où (کجا).

در خط عربی حرکات فَتحه،کَسره ضَمّه(ــَـ، ــِـ ، ــُـ ) و سکون(ــْ) یا تنوین(ـًـ، ــٍ، ـُـ ) استفاده می‌شود که به این امر، اِعراب‌گذاری^[۳] در نحو عربی به تغییر حرکت آخرین حرف کلمه گفته می‌شود^[۴] می‌گویند و از نظر تعریف و کاربرد با تعریف نشانه‌های زیروزبری در زبان‌شناسی تفاوت دارد.
و در الفبای عبری که آن نیز یک زبان سامی است از نقطه‌گذاری بهره میگیرند.

پاره‌ای از نشانه‌های زیروزبری الفبای لاتین عبارت هستند از:

• ماکرون
• ماکرون پایین
• اکسان اگو
• اکسان گراو
• اکسان اگوی دوتایی
• اکسان گراو دوتایی
• هَشتَک
• هفتک
• نقطه
• دونقطه
• حلقه
• بریو
• مَدّک
• آپاستروف
• ویرگول
• کروشه بالا
• سِدیل
• اگنک