محمد گلریز

محمد گلریز فرزند مرشد حسین بود که سال ۱۳۶۲ درگذشت. حسین مرشد تعزیه‌خوان و مداح و یکی از مرثیه‌خوانان مهم تهران محسوب می‌شد. مرشد حسین چند پسر داشت که همه آنها آوازخوان بودند: اکبر، عباس، محمود، ابوالقاسم و محمد با هم زندگی می‌کردند. نورعلی برومند به خانه مرشد حسین می‌آمد و به اکبر آموزش آواز می‌داد. گلریز در آن زمان پشت در می‌ایستاد تا آموزش نورعلی‌خان را یاد بگیرد. یک بار نورعلی برومند بی‌هوا در را باز می‌کند و او را که پشت در و در حال گوش دادن است، می‌بیند و به داخل کلاس می‌برد.^[۴]

گلریز گفته که اولین خواننده گروه شیدا بود و در دوران سربازی با محمدرضا لطفی آشنا شد. او دو سال شاگرد اسماعیل ادیب خوانساری شد (۱۳۵۳). او دربارهٔ تغییر نام خانوادگی خود از گلپایگانی به گلریز می‌گوید: «وقتی می‌خواستیم، نخستین اجرای گروه «شیدا» را داشته باشیم. با محمدرضا لطفی نزد نورعلی‌خان برومند رفتیم تا از او اجازه بگیریم. برومند در آن دیدار از ما پرسید، چه می‌خواهید بخوانید؟ ما هم گفتیم آوازی در دستگاه «شور» انتخاب کرده‌ایم. آقای لطفی تارش را برداشت و من هم خواندم تا به گوشهٔ «گلریز» رسیدیم. به اینجا که رسیدیم، استاد گفت نامت را «گلریز» می‌گذاری! این را به من امر کرد. داداشم حرفش را گوش نداده بود و من نمی‌خواستم خلاف امر استاد عمل کنم. از آن زمان نامم را «گلریز» گذاشتم.»^[۴]

او همراه پدرش به محافل مذهبی می‌رفت. و پدرش را همراهی می‌کرد. در سال ۱۳۵۳ با سفارش برادرش، به رادیو دریا رفت و آوازهایی را اجرا کرد. او آواز را نزد نورعلی برومند آغاز کرد و دستگاه سه گاه را از او فرا گرفت.^[۵]گلریز فعالیت خود را از سال ۵۸ و پس از پیروزی انقلاب اسلامی با آهنگ «برخیزید» از حمید شاهنگیان شروع کرد. سپس سرود «این بانگ آزادی» با شعر حمید سبزواری و آهنگ احمدعلی راغب را خواند. این سرود برای مدتها در رادیو و در آغاز برنامه «راه امام، کلام امام» پخش می‌شد. گلریز سپس سرودهای ای شهید مطهر، رفتند یاران، خجسته باد این پیروزی، ای شهیدان خدایی نامتان پاینده باد را خواند. گلریز برای آهنگی با عنوان شهید مطهری با روح‌اله خمینی دیدار کرد. وی آهنگ «دریغا» با آهنگسازی محمد علی شکوهی را به مناسبت درگذشت سید روح‌الله خمینی اجرا کرد.^[۶]

• گلریز در سال ۱۳۸۹ به عنوان خواننده ماندگار از طرف عزت‌اله ضرغامی رئیس سازمان صدا و سیما، مورد تجلیل و تقدیر قرار گرفت.
• در شهریور ۱۴۰۰ مراسمی برای گرامیداشت هنرمندانی که در زمینه ایثار و دفاع مقدس سابقه فعالیت هنری داشتند برگزار شد. در این مراسم از گلریز در کنار هنرمندانی نظیر عزت‌الله مهرآوران، علیرضا افتخاری، حسین نوری و جمشید هاشم‌پور تجلیل به عمل آمد.^[۷]

گلریز در رمضان ۱۴۴۵ به برنامه کرسی شبکه چهار سیما دعوت شد و در مورد تاریخ فعالیت‌های هنری خود پس از انقلاب سخن گفت. در این برنامه که میزبان آن حوزه هنری بوده است، از هنرمندان پیشکسوت عرصه‌های گوناگون هنر انقلاب دعوت به عمل می‌آورد.

• برخیزید آهنگساز حمید شاهنگیان^[۸]
• صبح شکوفا^[۹]
• نیایش
• بانگ آزادی
• ای بسیجی
• دریغا
• نغمه توحید
• سلام بر بصیرت^[۱۰]
• غم فراق
• سکر سماع ملکوت آهنگساز استاد هادی آزرم
• خجسته باد این پیروزی^[۱۱]

مستند گلبانگ گلریز در مورد زندگی وی ساخته شده است.^[۱۲]

• وب سایت شخصی محمد گلریز
• محمد گلریز اذان می‌گوید
• فیلم/ خاطره محمد گلریز از اجرای سرود «برخیزید» برای امام خمینی(ره)