کتامین
کتامین (به انگلیسی: Ketamine) داروی تضعیف کنندهٔ سلسله اعصاب مرکزی و هوشبری است.[۲] این دارو در سال ۱۹۶۳ به عنوان جایگزینی برای فن‌سیکلیدین و برای مصرف در دامپزشکی تولید شد.[۳] در مقایسه با برخی دیگر از داروهای هوشبری، کتامین کم‌خطرتر است چون تنفس و گردش خون را متوقف نمی‌کند و عق زدن غیر ارادی (gag reflex) را از کار نمی‌اندازد.
 | |
 | |
| داده‌های بالینی | |
|---|---|
| AHFS/Drugs.com | Consumer Drug Information |
| رده‌بندی داروهای بارداری |
|
| میزان وابستگی | Medium |
| روش مصرف دارو | IV, IM, Insufflated, oral, topical |
| کد ATC | |
| وضعیت قانونی | |
| وضعیت قانونی |
|
| داده‌های فارماکوکینتیک | |
| متابولیسم | Hepatic, primarily by CYP3A4[۱] |
| نیمه‌عمر حذف | ۲٫۵–۳ hours. |
| دفع | renal (>۹۰٪) |
| شناسه‌ها | |
| |
| شمارهٔ سی‌ای‌اس | |
| پاب‌کم CID | |
| دراگ‌بنک | |
| کم‌اسپایدر | |
| UNII | |
| KEGG | |
| ChEBI | |
| ChEMBL | |
| CompTox Dashboard (EPA) | |
| ECHA InfoCard | 100.027.095 |
| داده‌های فیزیکی و شیمیایی | |
| فرمول شیمیایی | C۱۳H۱۶Cl۱N۱O۱ |
| جرم مولی | ۲۳۷٫۷۲۵ g/mol g·mol−1 |
| مدل سه بعدی (جی‌مول) | |
| نقطه ذوب | ۲۶۲ درجه سلسیوس (۵۰۴ درجه فارنهایت) |
| |
| |
| (صحت‌سنجی) | |
کتامین در انسان آثار توهم‌زا ایجاد می‌کند و به این علت در پزشکی استفاده‌ٔ کمی دارد، اما همچنان در دامپزشکی برای هوشبری رایج است. کتامین برای این آثار توهم‌زا مورد مصرف تفریحی قرار می‌گیرد.
روش‌های مصرف
مصرف پزشکی کتامین به روش تزریق وریدی یا عضلانی است. برای مصرف تفریحی علاوه بر اینها از روش استنشاقی هم استفاده می‌شود.
مکانیسم اثر
کتامین مانند فن سیکلیدینها عمل می‌کند. کتامین با بلوک گیرنده‌های گلوتامات ناحیه تالاموس مغز مانع انتقال پیام درد به سیستم لیمبیک می‌شود.
آثار و عوارض جانبی
آثار کوتاه‌مدت کتامین شامل توهم، احساس انفکاک از خود و دنیای اطراف، تغییر درک از وضعیت فیزیکی بدن، خوددگربینی، روان‌آشفتگی (دلیریوم)، احساس غوطه‌ورشدن، احساس غیرواقعی بودن دنیای اطراف (derealization)، دیدن رویاهای واضح و خطاهای ادراک و بینائی است. در دوزهای بالا و قبل از بیهوشی کامل، کتامین حس انفکاک شدید از دنیای اطراف ایجاد می‌کند که به کاف-چاله (K-hole) معروف است.
تا سال‌ها دانشمندان عوارض جانبی درازمدتی برای کتامین سراغ نداشتند، اما تحقیقات علمی جدید در اوائل دههٔ ۲۰۱۰ میلادی رابطه‌ای میان مصرف کتامین و نارسایی‌های شدید کلیه و مثانه گزارش کرده‌اند. [۴]
نگارخانه
-ketamine-from-xtal-2D-skeletal.png){kind=link}
جستارهای وابسته
منابع
- ↑ Hijazi Y, Boulieu R (2002). "Contribution of CYP3A4, CYP2B6, and CYP2C9 isoforms to N-demethylation of ketamine in human liver microsomes". Drug Metabolism and Disposition. 30 (7): 853–8. doi:10.1124/dmd.30.7.853. PMID 12065445.
{{cite journal}}: Unknown parameter|month=ignored (help) - ↑ Erowid Ketamine Vault http://www.erowid.org/chemicals/ketamine/
- ↑ Drugs without the Hot Air, Proffessor David Nutt, pp 47 - 49
- ↑ Morgan CJ, Curran HV (2012) Ketamine use: a review. Addiction 107: 27–38.
- فرهنگ داروهای ژنریک ایران، دکتر حشمتی، ۱۳۸۷