ناصرالدین‌شاه: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش
منبع ندارد
 
خط ۲۱:
 
'''همسران صیغه‌ای:'''{{سخ}}[[انیس‌الدوله]]{{سخ}}[[امینه اقدس]]{{سخ}}[[فاطمه سلطان باغبانباشی|خانم‌باشی]]{{سخ}}[[منیرالسلطنه]]{{سخ}}[[عفت‌السلطنه]]{{سخ}}[[خازن‌الدوله (همسر ناصرالدین‌شاه)|خازن‌الدوله]]{{سخ}}و ۷۹ همسر دیگر...
|death_place=[[شهر ری]]، ،[[تهران]] [[ایران قاجاری]]
| house = [[قاجاریان|قاجار]]
| پدر = [[محمدشاه]]
خط ۳۵:
| دیگر = السلطان بن السلطان بن السلطان و الخاقان بن الخاقان بن الخاقان ناصرالدین‌شاه قاجار خلدالله ملکه و دولته<ref>https://iranianstudies.macmillan.yale.edu/sites/default/files/zamimeh-ye_ketab-e_tadvin.pdf</ref>
}}
'''ناصرالدین‌شاه قاجار''' (۲۶ تیر ۱۲۱۰۱۲ اردیبهشت ۱۲۷۵)<ref name=Britannica/> چهارمین شاه ایران از دودمان [[دودمان قاجار|قاجار]] بود. وی فرزند [[محمدشاه]] سومین شاه قاجار بود . او از ۱۸۴۸ تا ۱۸۹۶ میلادی با نزدیک به ۵۰ سال پادشاهی، طولانی‌ترین دورهٔ پادشاهی در میان [[فهرست شاهان قاجار|تمامی شاهان قاجار]] را داراست. او به‌افتخار نیم قرن سلطنت بر ایران، خود را «صاحبقران» نامید.<!-- به ترتیب شاپور دوم ساسانی ۷۰ سال میلادی ، دیاکو یا فرورتیش ماد ۵۳ سال میلادی ، تهماسب یکم صفوی ۵۲ سال میلادی و ناصرالدین شاه قاجار ۴۸ سال میلادی بر ایران پادشاهی کردند -->
 
دوران حکومت ناصرالدین شاه آخرین حکومت در ایران با شیوهٔ [[پادشاهی مطلقه]] بود. او نخستین پادشاه ایرانی بود که در رأس هیئت حاکمه عازم اروپای نوین شد. [[سید علی‌محمد باب]]، مؤسس [[بابیه|آئین بابی]] به‌دستور او [[تیرباران]] شد. ناصرالدین شاه نخستین صدراعظم خود [[امیرکبیر]] را که اصلاحات اداری، مالی و فرهنگی مهمی انجام داده بود، به قتل رساند. ناصرالدین‌شاه در اردیبهشت ۱۲۷۵ خورشیدی و در آستانهٔ مراسم پنجاهمین سال پادشاهی‌اش به‌ضرب گلوله در سن ۶۴ سالگی توسط [[میرزا رضا کرمانی]] که یکی از پیروان [[سید جمال‌الدین اسدآبادی]] بود، ترور شد. او را در [[حرم شاه عبدالعظیم]] در [[شهر ری]] در جنوب شهر [[تهران]] به خاک سپردند. در اوایل دههٔ هفتاد، زمانی که [[کاخ گلستان|موزهٔ گلستان]] در کاخ گلستان بازگشایی شد، سنگ گور او (که از تخریب توسط نیروهای انقلابی به رهبری [[صادق خلخالی]] در امان مانده و به مخزن موزه منتقل شده بود)، در [[خلوت کریمخانی]] به نمایش عمومی درآمد.
خط ۴۶:
=== تولد و خانواده ===
[[پرونده:Naser-din-shah-youth.png|ایستاده|بندانگشتی|ناصرالدین‌شاه در اوایل جوانی]]
ناصرالدین‌میرزا در ۱۷ ژوئیهٔ ۱۸۳۱ میلادی (۲۶ تیرماه ۱۲۱۰ خورشیدی) در روستای [[کهنمو]] در نزدیکی [[اسکو]]<ref name=Britannica>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = https://www.britannica.com/biography/Naser-al-Din-Shah|عنوان =Nāṣer al-Dīn Shāh | ناشر =Britannica |تاریخ = |تاریخ بازدید = ۱ مه ۲۰۲۲}}</ref> زاده شد. او سومین فرزند [[محمدشاه|محمدمیرزا]] و [[ملک‌جهان خانم]] بود. محمدمیرزا هنگامی که دوازده سال داشت، در ۱۱۹۸ به‌دستور [[فتحعلی‌شاه]] با دخترعمهٔ چهارده‌ساله‌اش [[ملک‌جهان خانم]] ازدواج کرد. این ازدواج به‌قصد از بین بردن تفرقه بین شاخه‌های [[قوانلو]] و [[دولو|دَوَلو]] ایل قاجار صورت می‌گرفت.<ref>امانت، عباس. ص۶۳</ref> در منابع عصر قاجار، طرح این ازدواج را جزئی از توصیه‌های [[آقامحمدخان قاجار|آقامحمدخان]] به فتحعلی‌شاه دانسته‌اند.<ref>عضدالدوله، ص‌ص ۹۴–۹۵؛ سپهر، ص۳۱۲.</ref>
 
حضور ملک‌جهان خانم در آن روستا احتمالاً برای گریز از ابتلا به [[وبا]] پس از شیوع آن در [[تبریز]] بود. در زمان تولد ناصرالدین‌میرزا، پدرش به‌همراه [[عباس میرزا|عباس‌میرزا]] در [[خراسان]] مشغول مبارزه با قبایل سنی بود. محمدمیرزا در همان زمان پیروزی بزرگی به دست آورد و ۲۰٬۰۰۰ ایرانی شیعه را که توسط سنیان اسیر شده بودند آزاد ساخت. به‌جهت افتخار به همین پیروزی بود که او، به‌جای یک نام اجدادی، نام پسر تازه‌متولدشدهٔ خود را «ناصرالدین» نهاد. فتحعلی‌شاه که در آن زمان در مرکز ایران بود، اضافه شدن عضوی جدید به خانوادهٔ سلطنتی را با [[می‌گساری]] جشن گرفت. در طی چهار سال آینده و با مرگ پیاپی فرزندان خردسال [[محمدمیرزا]]، ناصرالدین‌میرزا به بزرگ‌ترین پسر باقی‌ماندهٔ او تبدیل و در نتیجه در آینده ولیعهدش شد.<ref>{{پک|Amanat|1997|ک=Pivot of the Universe|ص=26|زبان=en}}</ref> به‌جز ناصرالدین‌شاه، از میان فرزندان [[محمدمیرزا]] و ملک‌جهان خانم، تنها [[عزت‌الدوله]] بود که تا بزرگسالی زنده ماند.<ref>{{پک|Calmard|2004|ک=MOḤAMMAD SHAH QĀJĀR}}</ref>