ویکی‌پدیا

بابل (دولت‌شهر): تفاوت میان نسخه‌ها

نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
→ تفاوت قدیمی‌ترتفاوت جدیدتر ←
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
دیداریویکی‌متن
219,76.33.68i (بحث | مشارکت‌ها)
۱۰۰ ویرایش‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
برچسب‌ها: خرابکاری محتمل نشانی اینترنتی محتمل بر اسپم
جز خنثی‌سازی نسخهٔ 40719226 از 219,76.33.68i (بحث)، ابرابزار
خط ۱:
https://youtube.com/watch?v=3f8VokxYQ4A
{{Infobox ancient site
|name = بابل
سطر ۶۴ ⟵ ۶۳:
'''بابِل''' (به [[زبان اکدی]]: '''باب‌ایلو'''، به [[بابلی کهن]]: '''بابیلیم'''، به [[زبان عبری|عبری]]: '''باوِل''' یا '''بابل''' בָּבֶל، به [[زبان یونانی باستان|یونانی]]: Βαβυλών به [[زبان فارسی باستان|فارسی باستان]]: '''بابیروش''' 𐎲𐎠𐎲𐎡𐎽𐎢𐏁 (Bābirauš)<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=دانشگاه فرانکفورت آلمان|کد زبان=en|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=http://titus.uni-frankfurt.de/texte/etcs/iran/airan/apers/apers.htm|عنوان=Old Persian Corpus, Part No. 8, Text: DB1.}}</ref>)، یکی از نامدارترین شهرهای [[عصر باستان|دوران باستان]] بود. این شهر از اوایل هزاره دوم پیش از میلاد تا اوایل هزاره اول پیش از میلاد، پایتخت [[تمدن بابل]] در جنوب [[میانرودان]] (بین‌النهرین) و در سده هفتم و ششم پیش از میلاد که هنگام اوج شکوه و جلال آن محسوب می‌شد، پایتخت [[امپراتوری بابل نو]] ([[کلده]]) بود.
 
در ۵۳۹ پیش از میلاد، بابل توسط [[کوروش بزرگ]] بنیانگذار [[شاهنشاهی هخامنشی]] در [[ایران]]، فتح شد و پس از آن، مرکز ثروتمندترین [[سا��راپ]] این امپراتوری بود. به نقل از [[هرودوت]] تاریخ‌نگار [[یونان باستان|یونان]]ی، بابل در این زمان باشکوه‌ترین شهر جهان بود. معروف است که [[باغ‌های معلق بابل]] یکی از [[عجایب هفت‌گانه]] جهان باستان متعلق به این شهر بود. در سال ۳۳۱ پیش از میلاد، شهر به دست [[اسکندر مقدونی]] اشغال شد که تصمیم داشت آن را پایتخت قلمروی خود کند. اسکندر در همین شهر و در قصر [[نبوکدنصر دوم]] از دنیا رفت. بابل در زمان [[سلوکیان]]، با احداث شهر بزرگ [[سلوکیه]] به عنوان پایتخت این امپراتوری و انتقال ساکنان بابل به آن شهر، اهمیت پیشین خود را از دست داد. بقایای ویران شده این شهر امروزه در [[استان بابل]] در شهر [[حله]] [[عراق]] کنونی، حدود ۸۸ کیلومتری جنوب [[بغداد]]، واقع شده‌ است.<ref>Babylon. (2010). Encyclopædia Britannica. ''Ultimate Reference Suite''.</ref>
 
== نام ==
لغت یونانی بابیلون Βαβυλών از لغت اکدی Bab-ili (باب-اله) گرفته شده‌است. این لغت به معنای دروازه خدا یا دروازه به سمت خدا است. واژه بابل نوشتاری نادرست از واژه بابئیل است است که از دوبخش (باب:به معنای در یا دروازه) و (ئیل که به معنای خدا) می‌باشد، همانند بسیاری از واژگان سامی همچون اسرائیل (اسرا به معنی بنده و ئیل به معنی خدا)، جَبرَئیل (مرد خدا)<ref>لغت نامه دهخدا</ref>
 
در عهد عتیق نیز به بابل اشاره شده‌است. در [[کتاب آفرینش]] (۱۱:۹) لغت بابل به معنی گیج شده از لغت بیلبل בלבל به معنای گیج کردن گرفته شده‌است. در عهد عتیق آمده‌است که به دلیل گمراهی بندگان، خدا زبان واحد مردم را به هفتاد زبان در بابل تبدیل کرد و از این رو مردم در صحبت کردن با یکدیگر گیج شدند.
 
== گاهشمار تمدن بابل ==
سطر ۸۲ ⟵ ۸۱:
 
== تاریخچه ==
اولین نشانه‌ها از وجود شهر بابل در لوحه‌هایی که از زمان [[سارگون اکدی]] باقی مانده‌است، وجود دارد. در این الواح آمده‌است که سارگون بابل را بنا کرد؛ اما بعضی محققان اعتقاد دارند که این الواح شاید به سارگون بابلی و نه به سارگون اکدی اشاره می‌کنند.
 
به نقل از [[ابن بلخی]]، شهر بابل توسط [[هوشنگ]] بنا شد.<ref>فارسنامه، ابن بلخی، ص ۲۸</ref>
 
در عهد عتیق آمده‌است که [[نمرود]] بود که شهر بابل را بنا کرد.
 
اولین سلسله بابلی توسط یک [[عموری‌ها|آموری]] به نام سومو آبوم در ۱۸۹۴ قبل از میلاد بنا شد. آموری‌ها از [[مردمان بومی]] بین‌النهرین نبودند و بلکه از اقوام عشایری سامی در غرب عراق بودند. بابل دارای محدوده کوچکی بود تا اینکه در زمان حمورابی توسعه پیدا کرد. [[حمورابی]] یک سری قوانین به نام [[قانون حمورابی|قوانین حمورابی]] تدوین کرد که تأثیر زیادی بر سیستم قضایی بعد از او گذاشت. بعد از مرگ حمورابی امپراتوری او به سرعت از هم پاشید. آموری‌ها تا سال ۱۵۹۵ قبل از میلاد دارای قدرت بودند تا اینکه توسط [[هیتی‌ها]] مغلوب شدند.
سطر ۹۲ ⟵ ۹۱:
بعد از اینکه هیتی‌ها بابل را غارت کردند، [[کاسیان|کاسی‌ها]] به بابل حمله کرده و آن را در اختیار گرفتند. آن‌ها سلسله‌ای ایجاد کردند که تا سال ۱۱۶۰ قبل از میلاد دوام پیدا کرد. کاسی‌ها از رشته‌کوه‌های [[زاگرس]] در حدود [[لرستان]] امروزی نشات گرفته بودند؛ اما بابل سرانجام به تسلط ایلامی‌ها و آشوری‌ها درآمد. شاه آشوری [[توکولتی-نینورتای یکم]] در سال ۱۲۳۵ قبل از میلاد بابل را تحت کنترل گرفت.
 
تخمین زده می‌شود که در بین سال‌های ۱۷۷۰ تا ۱۶۷۰ قبل از میلاد و دوباره بین سال‌های ۶۱۲ تا ۳۲۰ پیش از میلاد، بابل بزرگ‌ترین شهر دنیا بوده‌است. محققان معتقدند بابل اولین شهری بود که به جمعیت بالای ۲۰۰۰۰۰ نفر رسید.<ref>I.L. Finkel, M.J. Seymour, Babylon, Oxford University Press, 2009 {{ISBN|0-19-538540-3|en}}</ref>
 
=== بابل آشوری ===
سطر ۱۰۰ ⟵ ۹۹:
در زمان [[نابوپولاسار]]، بابلی‌ها موفق شدند با اتحاد با [[پادشاهی ماد]]، آشوریها را در سال ۶۱۲ پیش از میلاد [[تسخیر امپراتوری آشور توسط پادشاهی ماد و امپراتوری بابل|سرنگون کنند]]. در این زمان بابل دوباره قدرت گرفت و در دوران پادشاهی فرزند او [[نبوکدنصر دوم]] (۶۰۴ تا ۵۶۱ پیش از میلاد)، بابل به یکی از عجایب دنیای قدیم تبدیل شد. نبوکدنصر دستور داد که زمین‌ها دوباره بازسازی شوند، زیگورات‌ها دوباره ساخته شده و [[دروازه ایشتار]] ساخته شود.
 
نبوکدنصر همچنین باغهای معلق بابل را نیز ساخت که یکی از عجایب هفت‌گانه دنیای قدیم بود. گفته می‌شود که دلیل ساخت این باغ‌ها این بود که همسر نبوکدنصر که [[آمیتیس]] نام داشت دختر [[هوخشتره]] پادشاه ماد و از سرزمین ماد بود و برای کوه‌های بلند زادگاهش، دلتنگی می‌کرد. از این رو نبوکدنصر دستور داد این باغ‌ها را برای جلوگیری از دلتنگی او بنا کنند؛ اما به دلیل اینکه هیچ آثاری از بابل باغی نمانده‌است محل این باغها مورد اختلاف است و بعضی اعتقاد دارند که این باغ‌ها در [[نینوا]] بوده‌اند.
 
=== بابل در تسلط ایرانیان ===
در سال ۵۳۹ پیش از میلاد [[کوروش بزرگ]] اولین [[فهرست شاهنشاهان هخامنشی|شاهنشاه هخامنشی]]، بابل را در [[نبرد اوپیس]] شکست داد. به دلیل اینکه بابل بر روی رودخانه بنا شده بود تنها یک راه برای ورود به آن وجود داشت و بقیه دیوارها بر روی رودخانه بود. در زیر آب دروازه‌های فلزی برای جلوگیری از ورود دشمنان وجود داشت. کوروش و سربازانش مسیر آب رودخانه فرات را منحرف کرده و سربازان پارسی از زیر دیوارها وارد شهر بابل شدند. این داستان توسط [[هرودت]] به‌طور مفصل نقل شده‌است و در انجیل عهد عتیق نیز آیه‌ای در مورد آن وجود دارد.<ref>هرودت، کتاب اول، بخش 191.</ref>
 
کوروش سپس دستوری صادر کرد که تمام اسرای بیگانه از جمله یهودیان که زندانی بودند به سرزمین خود بازگردند و یهودیان دوباره [[معبد اورشلیم]] را بازسازی کنند.<ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.britishmuseum.org/the_museum/news_and_press/statements/cyrus_cylinder.aspx |عنوان=نسخه آرشیو شده |بازبینی=۱۸ اوت ۲۰۱۲ |archive-date=۱ دسامبر ۲۰۱۱ |archive-url=https://web.archive.org/web/20111201041948/http://www.britishmuseum.org/the_museum/news_and_press/statements/cyrus_cylinder.aspx |url-status=dead}}</ref>
سطر ۱۰۹ ⟵ ۱۰۸:
در زمان کوروش بزرگ و جانشین او [[داریوش بزرگ]] بابل به یکی از شهرب‌ها ([[ساتراپی]]‌های) شاهنشاهی هخامنشی تبدیل شد.
 
گفته می‌شود بابل چهار ماه در سال خواربار دربار هخامنشی را تأمین می‌کرده و احتمالاً پایتخت زمستانی هخامنشیان اولیه بوده‌است؛ به این خاطر شمار فراوانی از ایرانیان در سمت‌هایی مانند قاضی، مقام حکومتی، و از دوره پیش از داریوش بزرگ، به عنوان مالک و زمیندار در بابل مسکن گزیدند. بابل احتمالاً مهم‌ترین شهر شاهنشاهی ایران در آن زمان به‌شمار می‌آمده و در اوایل دهه ۴۹۰ پیش از میلاد کاخ تازه‌ای برای ولیعهد ایران در این شهر ساخته شد.<ref>Arberry, A. J. , and Ilya Gershevitch. 2010. The Cambridge history of Iran. Vol. 2 Vol. 2. Cambridge: Univ. Press. p.237</ref>
 
شاهنشاهان هخامنشی در ابتدا تلاش کردند که برنامه‌های مذهبی ایجاد شده برای خدای [[مردوک]] را ادامه دهند؛ در زمان داریوش سوم مالیات‌های بالا و فشار جنگ‌های پشت سر هم، باعث از رونق افتادن و خراب شدن زیر ساخت‌های بابل شد. در این زمان شورش‌های زیادی علیه هخامنشیان شد که از جمله در ۵۲۲ پیش از میلاد، ۵۲۱ پیش از میلاد و ۴۸۲ پیش از میلاد بود که شاهنشاهان هخامنشی تمامی این شورش‌ها را سرکوب کردند و این شهر تا زمان حمله [[اسکندر مقدونی]] در دست آن‌ها باقی‌ماند.<ref>http://www.wsu.edu:8080/~dee/MESO/PERSIANS.HTM</ref>
سطر ۱۲۰ ⟵ ۱۱۹:
در این زمان جنگ داخلی شهر بابل را خالی از سکنه کرد. یک لوح باقی‌مانده از سال ۲۷۵ پیش از میلاد نشان می‌دهد که مردم بابل به سلوکیه منتقل شدند و در آنجا برای آن‌ها یک کاخ و یک معبد ایجاد شد. با خروج مردم، درخشش بابل تقریباً پایان یافت اما تا حدود یک قرن بعد قربانی‌ها در معابد انجام می‌شد. در سال ۱۴۱ قبل از میلاد در زمانی که [[شاهنشاهی اشکانی|اشکانیان]] این منطقه را به دست آوردند، بابل کاملاً خالی از سکنه بود.<ref>Joan Oates, Babylon, Thames and Hudson, 1986. {{ISBN|0-500-02095-7|en}} (hardback) {{ISBN|0-500-27384-7|en}} (paperback)</ref>
 
[[پرونده:Queen of the Night (Babylon).jpg|بندانگشتی|چپ|150px|نقش برجسته ایشتار که در بابل کشف شده‌است، ایشتار خدای روابط جنسی و محبت بود.]]
 
=== پارتیان و ساسانیان ===
سطر ۱۲۹ ⟵ ۱۲۸:
 
== در متون مذهبی ==
بابل دارای اهمیت بسیار در متون مذهبی یهودیان، مسیحیان و مسلمانان است. در کتاب آفرینش به بابل و [[برج بابل]] (מגדל בבל) اشاره شده‌است. بنا به روایت کتاب آفرینش برج بابل، برج بزرگی بود که در منطقه شینار ایجاد شده بود.
 
بر اساس روایت کتاب آفرینش بعد از طوفان نوح تمامی بشریت به یک زبان واحد سخن می‌گفتند و در منطقه شینار ساکن بودند. در این زمان بعضی از مردم تصمیم گرفتند که برجی آن چنان بلند بسازند که نوک آن به بهشت برسد. در این زمان خداوند که از آنان به خشم آمده بود زبان آن‌ها را گیج کرد و تبدیل به هفتاد زبان نمود. از این رو این شهر بابل نام گرفت «زیرا خداوند زبان تمامی مردم زمین را گیج کرد.» (آفرینش ۱۱:۵ تا ۸)
سطر ۱۳۸ ⟵ ۱۳۷:
 
=== در اسلام ===
لغت بابل تنها یکبار در قرآن ذکر شده‌است. هرچند که به ماجرای اسارت یهودیان در بابل بدون ذکر نام شهر اشاره می‌شود که در آن به اولین عذاب خداوند بر یهودیان نابودی معبد اول و اسارت گرفته شدن آنان توسط دشمنانشان است. همچنین خداوند از آزاد شدن یهودیان و اجازه ساخت مجدد معبد صحبت می‌کند.
 
همچنین در قرآن اشاره شده‌است که [[بنی اسرائیل]] در زمان اسارت در بابل مورد آزمایش خدا قرار گرفتند و خداوند دو فرشته به نام‌های [[هاروت و ماروت]] را به آن‌ها نازل کرد. این دو فرشته به بنی اسرائیل چیزهایی یاد می‌دادند که سحر و جادو بود و گروهی از بنی اسرائیل با پیروی از آنان کافر شدند.
 
[[پرونده:The historical city of Babylon.jpg|بندانگشتی|چپ|550px|نمای فراگیر از بخشهای بازسازی شده شهر باستانی بابل در الهلال عراق.]]
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/wiki/بابل_(دولت‌شهر)»