Gladys Vergara

Gladys Vergara
	;
Bizitza
Jaiotza	1928
Herrialdea	Uruguai
Lehen hizkuntza	gaztelania
Heriotza	Montevideo, 2016ko uztailaren 5a (87/88 urte)
Hezkuntza
Heziketa	Errepublikaren Unibertsitatea
Hizkuntzak	gaztelania
Jarduerak
Jarduerak	irakaslea eta astronomoa
Enplegatzailea(k)	Errepublikaren Unibertsitatea

Gladys Elena Vergara Gavagnin (Montevideo, Uruguai,1928 - ib., 2016ko uztailaren 5a) Uruguaiko astronomo eta irakaslea izan zen, konputagailuek egiten ez zuten garaian eklipseei buruz egindako kalkuluengatik ezaguna, eta haren omenez izendatu zen Vergara asteroidea (5659).^[1]^[2]^[3]^[1]^[4]

Biografia

Zientzia Fisikoak eta Astronomia ikasi zituen, emakumeentzat iristezinak ziren garai batean. Félix Cernuschik Giza eta Zientzia Fakultatean sortutako Astronomia Saileko ikasleen lehen belaunaldian parte hartu zuen. 1952an, Astronomiaren Zaleen Elkartearen sortzaileetako bat izan zen.^[5] Uruguaiko Institutu Antartikoko idazkaria izan zen.

Lan ibilbidea

1968ko uztailaren 18an, Txileko Carlos Torres eta S. Cofré astronomoek gerriko nagusiaren asteroide berri bat aurkitu zuten Cerro El Robleko Estazio Astronomikoan (Txile), 1968 OA1 izena eman zitzaiona. Vergara hil ondoren, Nazioarteko Astronomia Elkarteak (UAI) 5659 Vergara izendatu zuen asteroide hori.^[6]^[7]

Vergara Uruguaiko Antartikoko Institutuko Zuzendaritza Kontseiluko idazkaria izan zen, 1970eko apirilaren 24tik 27ra Montevideon egin zen Antartikako Lehen Konbentzio Nazionalak onetsitako Ebazpenaren arabera.^[8]^[9] 1973ko diktadurak kargutik kendu eta lanik gabe geratu zen 1985ean demokrazia itzuli arte. Vergara Bigarren Hezkuntzako Kontseiluko Astronomiako irakaslea izan zen.^[10]

1962tik 2011ko azarora arte Ingeniaritza Fakultatean lan egin zuen, eta 5. mailako irakasle eta Agrimensurako Institutuko zuzendari izan zen. Halaber, Montevideoko Behatokiko zuzendaria izan zen, Ingeniaritza Fakultateko Nekazaritza Institutuko irakaslea eta Batlle eta Ordóñez Institutuko irakaslea, Emakumearen Institutua zenean.

Vergarak 10 cm-ko UNITRON teleskopio errefraktorea erostera bultzatu zituen ikasleak. Teleskopio hori erabili zuten 1976ko urtarrilean sortzaile izan zen Batlle eta Ordóñez (IBO) Emakumeen Irakaskuntza Ertainaren Institutuaren Behatokia inauguratzeko.^[11]

Uruguaiko Astronomia Batzorde Nazionalaren sortzaileetako bat izan zen.^[12]

Ingeniaritza Fakultatean, Esmeralda Mallada astronomoaren lankide eta irakasle izan zen, eta haren omenez Mallada (16277) asteroidea izendatu zuten.^[13]

2016ko uztailaren 5ean hil zen, 87 urte zituela.^[14]^[15]

Familia

Gladys Vergara Margarita E. Gavagnin Crossaren alaba izan zen, Viktoriako Muinoan Britainia Handiko Eskolaren eta Peñarol eskolaren zuzendari sortzailea. Alaba bakarra izan zuen, Gladys Jacqueline Valois Vergara.

Aintzatespenak

Haren omenez izendatu zen Vergara asteroidea (5659)

Erreferentziak

↑ ^a ^b (5659) Vergara = 1968 OA1 = 1988 CE5, Minor Planet Center, The International Astronomical Union.
↑ Professor Gladys Vergara, The Doings, volumen 22, número 22, 15 de febrero de 1989, ISSN 0713-5904.
↑ Ella es astrónoma; la ciencia de Urania en la Educación Pública., 13 de mayo de 2009.
↑ The Teaching of Astronomy in Uruguay, Harvard.
↑ Historia de la Asociación de Aficionados a la Astronomía del Uruguay
↑ Gary W. Kronk, Comets: a descriptive catalog Enslow Publishers, 1984
↑ 5659 Vergara (1968 OA1), California Institute of Technology.
↑ TEXTO DE LAS RESOLUCIONES APROBADAS
↑ Complemento informativo
↑ Aipuaren errorea: Konpondu beharreko erreferentzia kodea dago orri honetan: ez da testurik eman designa izeneko erreferentziarako
↑ historiadelaastronomia. (2015). Quienes en la astronomia uruguaya. .
↑ fisica. Uruguay en el cielo. .
↑ Uruguay Educa. Primer asteroide con el nombre de una mujer astrónoma uruguaya. .
↑ El Observador. Astrónoma Prof. Gladys Vergara. .
↑ El Observador. Gladys Vergara. .

Kanpo estekak

Datuak: Q29071549

[minorplanet-1] (5659) Vergara = 1968 OA1 = 1988 CE5, Minor Planet Center, The International Astronomical Union.

[2] Professor Gladys Vergara, The Doings, volumen 22, número 22, 15 de febrero de 1989, ISSN 0713-5904.

[3] Ella es astrónoma; la ciencia de Urania en la Educación Pública., 13 de mayo de 2009.

[4] The Teaching of Astronomy in Uruguay, Harvard.

[5] Historia de la Asociación de Aficionados a la Astronomía del Uruguay

[6] Gary W. Kronk, Comets: a descriptive catalog Enslow Publishers, 1984

[7] 5659 Vergara (1968 OA1), California Institute of Technology.

[8] TEXTO DE LAS RESOLUCIONES APROBADAS

[9] Complemento informativo

[designa-10] Aipuaren errorea: Konpondu beharreko erreferentzia kodea dago orri honetan: ez da testurik eman designa izeneko erreferentziarako

[11] storiadelaastronomia. (2015). Quienes en la astronomia uruguaya. .

[12] sica. Uruguay en el cielo. .

[13] Uruguay Educa. Primer asteroide con el nombre de una mujer astrónoma uruguaya. .

[14] El Observador. Astrónoma Prof. Gladys Vergara. .

[15] El Observador. Gladys Vergara. .

[1]