Haarlem

Haarlem; Haarlem
	hiria
	Irudi gehiago
Administrazioa
Estatu burujabe	Herbehereetako Erresuma
Herrialdea	Herbehereak
Probintzia	Ipar Holanda
Alkatea	Jos Wienen
Izen ofiziala	Haarlem
Jatorrizko izena	Haarlem
Posta kodea	2000–2037 eta 2063
Geografia
Koordenatuak	52°22′49″N 4°38′26″E / 52.3803°N 4.6406°E
Azalera	32,09 km²
Altuera	2 m
Mugakideak	Heemstede, Bloemendaal, Velsen, Haarlemmermeer eta Haarlemmerliede en Spaarnwoude
Demografia
Biztanleria	162.543 (2021eko urtarrilaren 1a); −359 (2020)
Dentsitatea	5.065 bizt/km²
Etxebizitzak	75.959
Informazio gehigarria
Sorrera	1185 (egutegi gregorianoa)
Telefono aurrizkia	023
Ordu eremua	Europa Erdialdeko Ordua
Hiri senidetuak	Angers, Osnabrück, Mutare eta Emirdağ (en)
	haarlem.nl

Haarlem (enztun^ⓘ) Herbehereetako hiria da, Ipar Holandako hiriburua. Spaarne ibaiaren ertzean dago, Amsterdamdik 20 km mendebaldera, kostaldeko dunetatik gertu. Erraboilen eta bereziki tulipanen esportaziogune garrantzitsuena da, eta loreen hazkuntza zentroa. Haarlemgo udalerriak Spaarndam herria ere hartzen du bere barruan.

New Yorkeko (Ameriketako Estatu Batuak) auzoa den Harlemek hiri honetatik hartu zuen izena.

Grote Kerk eliza gotikoa eta Grote Markt plaza nagusia.

Banaketa administratiboa

Topografia

Hiriko 2011ko mapa:

Barrutiak

Biztanleria datuak 2009koak dira:

Barrutia	Kokapena	Biztanleria
Oude Stad		12.510
Spoorbaan Leiden		14.980
Haarlem-Oost		20.691
Haarlemmerhoutkwartier		11.713
Westoever Noord Buitenspaarne		16.277
Ter Kleef en Te Zaanen		20.465
Oud Schoten en Spaarndam		14.859
Duinwijk		5.332
Schalkwijk		31.374
Guztira		148.201

Historia

IX. mendean eraiki zuten, eta XII. mendean gotortu. Holandako kondeen egoitza izan zen. XV. mendean oihalgintzak indar handia eman zion bertako merkataritzari. Albako dukeak setiatu zuen 1572ko abenduaren 12tik 1573ko uztailaren 13 arte. XVII. mendean izan zuen Haarlemek bere loraldirik bikainena.

Klima 1

Datu klimatikoak (Haarlem)
Hila	Urt	Ots	Mar	Api	Mai	Eka	Uzt	Abu	Ira	Urr	Aza	Abe	Urtekoa
Batez besteko tenperatura maximoa (°C)	5	4	7	10	14	16	18	18	17	13	9	6	12
Batez besteko tenperatura (ºC)	3	2	5	7	12	14	16	17	15	12	7	5	10
Batez besteko tenperatura minimoa (°C)	1	1	3	5	9	12	15	15	13	10	6	3	8
Prezipitazio egunak (≥ 1 mm)	20	15	19	16	16	17	17	18	17	19	20	20	214
Hezetasuna (%)	87	82	82	77	77	80	81	78	78	80	84	89	81
Iturria: Weatherbase^[1]

Ekonomia

Ijmuidendik eta Amsterdamdik gertu izateak bertako industriaren garapena bideratu du: metalurgia, kimika eta elikadura industriak, eraikuntza mekanikoak, ontzigintza, etab. Hiria famatu duena, ordea, tulipanen hazkuntza eta salmenta izan da; XVI. mendean hasi zen, eta gaur egun mundu osora esportatzen du lore hori.

Demografia

Ondasun nabarmenak

Haarlemgo erdigunea Plaza Nagusia da (Grote Markt). Bertan, San Bavon katedrala (gotikoa, XV eta XVI. mendeak), Hiltegi Zaharra (Vleeshal) eta Udaletxea (Vleeshal, XVI. mendea) dira monumenturik aipagarrienak, XVII. mendeko itxura gordetzen baitute, oro har.

Argazkiak

Hiriaren airetiko ikuspegia.
Spaarne.
Saint Bravo katedrala.
Udaletxea.
De Adriaan haize errota.

Hiri senidetuak

Ikus, gainera

Ipar Holanda

Erreferentziak

Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/27 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.

↑ Haarlem, Netherlands Travel Weather Averages. Weatherbase (Noiz kontsultatua: 2013-06-29).

Kanpo estekak

(Nederlanderaz) Udalaren webgunea.

Datuak: Q9920
Multimedia: Haarlem / Q9920

Artikulu hau Herbehereetako geografiari buruzko zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz.

[1] Haarlem, Netherlands Travel Weather Averages. Weatherbase (Noiz kontsultatua: 2013-06-29).

[1]