Furgoneta

Furgonetak salgai astunak inguruko hirietara trenik gabeko ibilbideetan barrena eramateko beharretik sortu ziren. Gizakiaren talentuari eta buru-argitasunari esker, lehen furgoneta-ereduak oso azkar garatu ziren. Ibilgailu horiek lehenengo motordun autoak asmatu ondoren sortu ziren, izan ere, lehenengo motordun autoek ez zuten hain karga astunak eramateko gaitasunik, hiru gurpil besterik ez baitzituzten, aurreko bat eta atzeko bi zehazki.

Lehen furgonetaren muntaia Alemanian gertatu zen, 1896an. Gottlieb Daimler ingeniariak sortu zuen ideia, bi zaldi garagardo-upelez betetako gurdi bat tiraka ari zirela nekatuta zeudela ikusi zuenean. Animalien ahultasunak lau gurpileko automobilaren lehen prototipoa sortzera bultzatu zuen Daimler. Horrela, merkantziak askoz hobeto kudeatu eta antolatzen ziren. Modelo txiki horrek 4 zp-ko Phoenix motorra zuen, bi zilindrokoa, goritasun-hodi baten bidez pizten zena. Uhal bidezko transmisio bat ere bazuen, 4 abiadurakoa. Baina garrantzitsuena atzealdean 1.500 kg-ko karga-eremua zuela zen. Karga-eremu horrek merkantzia- eta pertsona-kopuru handiak garraiatzeko aukera ezin hobea eskaintzen zuen. Auto horren lehen unitatea bezero ingeles bati saldu zioten. ^[2]

• Daimler eta Benzen ereduak 1896an. Lehen aipatu dugun bezala, motordun ibilgailu hori salgaiak eta pertsonak garraiatzeko gai zen

• Kansas City panel Truck-1906. Kansas City Motor Car Companyk —1905 eta 1909 artean martxan egon zen AEBetako mihiztatzaile apal horrek— karga-ibilgailu txiki hau garatu zuen. Ibilgailu horretatik ia ez da argazkirik geratzen, eta, informazio gutxi duenez, lau zilindroko eta 50 zaldiko indarra duen motorra izan dezakeela uste da.

• Tatra12 eredua– 1926. Tatra autoeragile txekiarrak fabrikatutako ibilgailu horrek lau abiadura eta atzera-martxa zituen. Azken mekanismo hori berritasun bat zen garai hartan, furgonetarik ez baitzegoen barruan. Gainera, gurpiletako bakoitzean danbor-balaztak zituen.

• Ford A Town Car Delivery, 1927tik 1931ra. Ford Motor Companyk, A serie ezagunean, karga arineko zenbait ibilgailu-eredu sortu zituen. Besteak beste, Town Car Delivery, Wood Panel Delivery, Mail Truck, Panel Truck eta A Panel Delivery.

• Panelvan sortzea - 40ko hamarkada. Furgoneta horien tamaina garai hartako kamionetena baino askoz txikiagoa zen. Hala ere, karga-eremu arinagoa zuen.

• Lehen Camper-a – 1960. Eredu ikoniko hori 1960ko hamarkadan sortu zen lehen aldiz, eta karga nahiz bidaiariak garraiatzeko erabiltzen zen.

• Tamaina osoko furgoneta – 1968. 1968ko Ford Ecoline tamaina osoko lehen furgoneta izan zen. Eredu hori askoz eraginkorragoa zen, eta aurrekoak baino karga handiagoa jasan zezakeen. Horrez gain, Ekolinek Fordeko F Series furgonetetarako zenbait osagairen bultzatzaile gisa ere jardun zuen.

• Tamainan hazten da -1970. Step-van bezala ezagunak, tamaina handiko lehen furgonetak izan ziren, eta biltegiratze-ahalmen handiagoa zuten. Merkataritza-erabilerarako egokiak ziren, eta, gainera, errazagoa zen haietan sartzea eta haietatik ateratzea.

• Minivans-en sorrera – 1983. Chrysler konpainiak, 1983rako, lehen minivanak sartu zituen Estatu Batuetan. Hasieran, edozein motatako familiei zuzendutako garraiobidea izan zen, erosoa zelako. Hala ere, urteak igaro ahala, hainbat enpresek integratu zituzten garraio-zerbitzuak eta etxez etxeko entregak egiteko.

• Mercedes -Benz Sprinter – 1995. Enpresa askok ibilgailu komertzial txikiagoak eskatu zituztenean sortu zen modeloa. Mercedes -Benz-ek sortutako furgoneta horien lehen belaunaldia zen.

• Mini Furgoneta Transit – 2010. Era berean, eredu txiki eta arina zen, baina, beste furgonetek ez bezala, errendimendu handia eskaintzen zuen erregaian, eta zenbait artikulu kargatzeko tamaina egokia ere.

• Furgoneta elektrikoak – 2010. Urte horretan bertan hasi ziren lehen furgoneta elektrikoak ekoizten. Horiekin, enpresa askok CO2-aren emisioak murrizteko ingurumen-arauak bete ahal izan zituzten.

Furgoneta hitza (van) karabana hitza (caravan) laburtzetik sortu zen. Furgoneta batek XIX. mendearen erdialdean izan zituen lehen erregistroak. Hala ere, esanahi bereko karabana hitza 1670eko hamarkadatik erabili izan da.

Furgonetak ibilgailu profesionalak direnez, mota guztietako ezaugarriak eta eginkizunak izan ditzakete, eta oso zaila da ezaugarri edo prestazio bakar baten arabera sailkatzea. Atal honetan, furgoneta mota batzuk aipatuko ditugu, bakoitzaren ezaugarrien arabera; beraz, ibilgailu berean bat baino gehiago egon daitezke.^[3]

Karga eramateko atzeko aldean espazio kubiko bat duen furgoneta da, bidaiari-tokira konektatuta ez dagoena; beraz, atzeko ateetatik baino ezin da sartu.

Furgoneta txikia da, turismo baten eta handietako furgoneta baten arteko hibridoa. Oso erabilgarria da hirian barrena ibiltzeko, oso ondo moldatzen delako bere neurri txikiei esker. Horrelako furgonetak mezularitza- eta pakete-enpresa askok erabiltzen dituzte.

Atzeko aldea irikia duen furgoneta da. Hau da, atzeko aldea ez dago erabat estalita, aire zabalera irikia dago hain zuzen. Sabaia duen furgoneta batean sartu ezin diren tamaina handiko piezak eramateko erabiltzen da.

4 gurpileko trakzioa duten furgonetak dira, eta oso erabilgarriak izan daitezke edozein egoeratan.

Atzeko aldea termikoki isolatuta dutenak dira, ostalaritzarako edo gai delikatuak garraiatzeko erabil daitezkeenak, hala nola botikak edo organoak.

Bidaiariak eta karga eramateko erabiltzen diren furgoneta txikiak dira. Oro har, aurreko plazak baino ez dituzte. Oso erabilgarriak dira lanerako eta bizitza pertsonalerako ibilgailua erabili nahi duten autonomoentzat. Atzeko asentu-errenkadarik ez duenez, ez dago kristalik atzeko aldean, txapaz osatuta baitago.

Atzeko eserlekuak dituzten furgonetak dira, modu honetan bidaiariak eta karga aldi berean eraman daitezke. Atzeko aldean kristalak ditu. Adibidez, musika-taldeek erabiltzen duten furgoneta mota da hau, beren ekipoarekin errepidez bidaiatzeko egoiena delako. Aurrekoak ez bezala, handiagoak dira, pertsonentzako plaza gehiago eta karga-espazio gehiago eskaintzen dituzte. Hori bai, maneiatzeko zailagoak dira.

Minibusak furgoneta aldatuak dira, ahalik eta plaza gehien hartzeko, nahiz eta karga-eremurik gabe gelditzeko arriskua izan.

Karga-eremua “etxebizitza” bihurtzeko aldatu (eta homologatu) diren furgonetak dira. Erabiltzaileek bertan bizi eta lo egin behar dute, eta ohiko karabana baten ezaugarriak ditu.

• Volkswagen etxeko furgoneten webgunea (Ingelesez)
• Mercedes etxeko furgoneten webgunea ikusgai (Ingelesez)