Francisque Xavier Michel (Lyon, 1809ko otsailaren 18a - Paris, 1887ko maiatzaren 18a) frantziar historialari, hizkuntzalari eta euskalaria izan zen.

Francisque Michel

Bizitza
JaiotzaLyon1809ko otsailaren 18a
Herrialdea Frantzia
HeriotzaParis1887ko maiatzaren 18a (78 urte)
Hezkuntza
HeziketaPariseko Letren Fakultatea
Hizkuntzakfrantsesa
gaztelania
katalana
italiera
portugesa
okzitaniera
ingelesa
Jarduerak
Jarduerakfilologoa, unibertsitateko irakaslea, erromanista, historialaria, mediebalista eta itzultzailea
Enplegatzailea(k)Bordeleko Unibertsitatea
Faculté des Lettres de Bordeaux (en) Itzuli
Jasotako sariak
KidetzaSociété de l’histoire de France (en) Itzuli
Accademia delle Scienze di Torino
Académie des Inscriptions et Belles-Lettres
Comité des travaux historiques et scientifiques
Parisen 1857an argitaratutako Francisque-Michelen Le Pays Basque. Sa population, sa langue, ses moeurs, sa littérature et sa musique lanaren lehen argitalpenaren azala

Biografia

aldatu

Hasieran poesia idatzi bazuen ere, berehala hasi zen ikerketa-lanetan; Erdi Aroko testuak aztertu eta argitara eman zituen. Frantziako Gobernuak Ingalaterrara (1833) eta Eskoziara (1837) bidali zuen bertan bere ikerketak jarraitzeko. 1833-1837 bitarteko urteetan, hogeita bi lan eman zituen argitara, horien artean Chanson de Roland delakoaren jatorrizko bertsioa, Ingalaterran aurkitu zuena. Hori zela eta Comité historiqueko kide izendatu zuten eta Ohorezko Legioa titulua eman zioten. Era guztietako gaiak erabili zituen: zaldiak, grabatu zaharrak, ostatuak mendeetan barrena, herri-literatura, antzerki ingelesa eta Erdi Aroan, ijitoak, eskekoak, agoteak, merkataritza eta abar. Euskaldunei buruz ere idatzi zuen. 1857an Le Pays Basque. Sa population, sa langue, ses mœurs, sa littérature et sa musique argitaratu zuen. Han ikertzen dira, zehaztasun handiz, Iparraldeko esaera zaharrak, pastoralak, jolasak, sinesmenak, kantu zaharrak, idazleak, usadioak eta ohiturak. 1859an Le romancero du Pays Basque idatzi zuen. Francisque Micheli zor zaio, besteak beste, Oihenarten esaera zaharren eta neurtitzen bildumaren argitalpen berria (1847).

1839an Bordeleko Unibertsitatearen atzerritar literaturaren irakasle hautatu zuten. 1846an doktoretza lortu zuen Histoire des races maudites de la France et de l'Espagne tesiari esker. Goldsmith, Sterne, Shakespeare eta Tennyson frantsesera itzuli zituen.

  • Examen critique de la Dissertation (d'Louis Henri Monin) sur le roman de la bataille Roncevaux (1832)
  • Examen critique du roman de Berthe aux grands pieds
  • Quae vices quaeque mutationes et Virgilium ipsum et ejus carmina per mediam aetatem exceperint. (tesi, 1846).
  • Histoire des races maudites de la France et de l'Espagne (tesi, 1847)
  • Édouard Fournierrekin batera, Histoire des hôtelleries, cabarets, hotels garnis (1851–1854)
  • Recherches sur le commerce pendant le moyen âge (1852–1854)
  • Les Écossais en France et les français en Écosse (1862)
  • Études de philologie comparée sur l'argot (1856)
  • Le Pays Basque, sa population, sa langue, ses moeurs, sa littérature et sa musique (1857)
  • Le Romancero du Pays Basque (1859)
  • Histoire du commerce et de la navigation a Bordeaux (1867–1871)

Kanpo loturak

aldatu
Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Francisque Michel