Procezo Haber

La procezo Haber, nomata ankaŭ procezo Haber–Bosch, estas artefarita procezo por nitrogena fiksado kaj ĝi estas la ĉefa industria proceduro por la produktado de amoniako nuntempe.^[1] Ĝi estas nomata laŭ siaj inventistoj, nome la germanaj kemiistoj Fritz Haber kaj Carl Bosch, kiu disvolvigis ĝin en la unua duono de la 20a jarcento. La procezo konvertas atmosferan nitrogenon (N₂) al amoniako (NH₃) pere de reago kun hidrogeno (H₂) uzante metalan katalizilon je altaj temperaturoj kaj premoj:

N₂ + 3 H₂ → 2 NH₃     (ΔH° = −91.8 kJ) ⇒ (ΔH° = −45.8 kJ·moloj⁻¹)

Kvankam la procezo Haber estas ĉefe uzata por produkti sterkon nuntempe, dum la Unua Mondmilito ĝi havigis al Germanio fonton de amoniako por la produktado de eksplodaĵoj, malhelpante la efikon de la komercblokado fare de aliancanoj de nitrato el Ĉilio.

• Haber-Bosch process, most important invention of the 20th century, according to V. Smil, Nature, 29a de Julio, 1999, p 415 (de Jürgen Schmidhuber)
• Britannica guide to Nobel Prizes: Fritz Haber
• Nobel e-Museum - Biografio de Fritz Haber
• BASF - Fertilizer out of thin air Arkivigite je 2014-02-10 per Archive.today
• Uses and Production of Ammonia
• Haber Process for Ammonia Synthesis
• Review of "Between Genius and Genocide: The Tragedy of Fritz Haber, Father of Chemical Warfare" de Daniel Charles